Apelacioni sud je presudio da je Opština Berane obavezana da na ime izrade studije i propratnih troškova postupka isplati oko 150.000 eura,  za projekat topifikacije Berana iz vremena kad je ovom opštinom upravljao DPS. No, tom dokumentu, kao ni fakturi,  nema nikakvog traga u arhivi lokalne uprave u ovom gradu

Projekat toplifikacije Berana zamišljen na iskorišćavanju obnovljivih izvora energije, lansiran dok je DPS imao  vlast u ovom gradu, aktulizovan je ovih dana. Apelacioni sud je presudio da  je Opština Berane obavezana  da na ime izrade studije i propratnih troškova postupka isplati oko 150.000 eura, iako od tog projekata nije bilo ništa.

Iz sadašnje lokalne uprave tvrde da u posjedu Opštine Berane nema nikakve studije, kao ni ostalih pratećih dokumenata, i da je presuda neutemljena.

Oni ističu da je izvršen uvid u arhive lokalne uprave, Službu menadžera i Sekretarijata za finansije i svih drugih službi, ali da tragova o ovom poslu nema.

,,Smatrali smo da je utuženje potpuno neosnovano, jer je nemoguće platiti nešto po nekom računu koji nije zaveden kod Opštine Berane i njenih službi. Tim prije, jer ta studija kao predmet ugovora nije dostavljena naručiocu posla, odnosno Opštini Berane u ugovorenim rokovima. Sud, ipak, na kraju nije presudio u našu korist, što negativno utiče na funkcionisanje Opštine. To je posljedica koruptivnog rada onih koji su vodili Opštinu Berane za vrijeme vladavine DPS-a”, kažu iz lokalne uprave koju od 2014. godine čine Koalicija Zdravo Berane (SNP, DF), a od prije dvije godine i Demokrate.

Oni će  kod Vrhovnog suda zatražiti reviziju pravosnažne presude.

Opštini Berane je, nakon što je prešla u ruke opozicije, prispio za naplatu putem tužbe račun od stotinu hiljada eura za navodnu izradu fizibiliti stidije za toplifikaciju grada  iz vremena kada je lokalnom upravom rukovodila  Demokratska partija socijalista.

Sve bi bilo u redu kada bi fizibiliti stidija bila u Opštini, ali tom dokumentu, kao ni fakturi, nema nikakvog traga u arhivi lokalne uprave u ovom gradu.

,,Možda je fizibiliti studija i urađena, ali mi u arhivi Opštine nemamo nikakvog traga o tome. Platili smo mnoge račune bivše vlasti koje smo zatekli, ali u ovom slučaju se radi o očiglednim zloupotrebama”, kazao je Monitoru sagovornik iz Opštine Berane.

Ovu Opštinu preko advokatske kancelarije Fila iz Beograda utužilo je za iznos od stotinu hiljada eura preduzeće Bioinvest.

Toplifikacija grada ,,na osnovu obnovljivih izvora energije” je samo jedan od projekata koji su ostali mrtvo slovo na papiru, a koje su u vrijeme lokalne vlasti DPS-a na sva zvona najavljivali u izbornim kampanjama funkcioneri te partije.

Još 2010. godine lokalno DPS rukovodstvo je obećalo građanima da će gradska zona ubrzo dobiti centralno grijanje i da će se nakon toga toplifikacija  poširiti na čitavo vangradsko područje.

Tada je inicirana i izrada problematične fizibiliti studije.

Ugovor o dodjeli donatorskih sredstava za izradu ove studije 2010. godine potpisali su tadašnji predsjednik Opštine Vuka Golubović i direktor Centra za međunarodnu razvojnu saradnju republike Slovenije Gašpar Jež. Odnosi se na toplifikaciju grada putem mehaničkog, biološkog i termičkog tretmana otpada.

U ugovoru je precizirano da se izvođač obavezuje da u roku od devet mjeseci završi izradu studije i da je Opština Berane dužna da 30 dana nakon izrade studije i ispostavljenog računa izvođačima plati stotinu hiljada eura.

Saopšteno je da se radi o dva veoma značajna projekta zasnovana na održivom iskorišćavanju obnovljivih izvora energije i očuvanju biodiverziteta. Za njih su Opština Berane i slovenačke institucije obezbijedile po sto hiljada eura.

Istaknuto je da realizacija ovih projekata iziskuje preko 40 miliona eura, a da se taj novac  dobrim dijelom može  obezbijediti preko Evropske banke za rekonstrukciju i razvoj.

Od svega nije bilo ništa. Iz sadašnje lokalne uprave tvrde da je tužba potpuno neosnovana. Kažu i da je njihove navode potvrdio  Privredni sud Crne Gore koji je tuženi zahtjev preduzeća Bioinvest odbacio kao neosnovan, ali su redovni sudovi, na, kako smatraju, neosnovan način, presudili u korist Bioinvesta.

Iz Koalicije Zdravo Berane ističu da i ovaj slučaj ukazuje kako je koalicija DPS-SDP dok je vršila lokalnu  vlast, neozbiljno  ulazila u realizaciju velikih projekata, ostavljajući za sobom dugove.

,,Eksperti  i specijalisti za sve i svašta ubjeđivali su narod Berana da uklone šporete iz svojih stanova jer će ubrzo dobiti parno grijanje. Sve su to radili iako su stručnjaci upozoravali da za tako nešto treba obezbijediti blizu 50 miliona eura. A to kako su sklapani ugovori i kako je tekla izrada fizibiliti studije govori o ozbiljnosti onih koji su to radili”, saopštili su iz Koalicije Zdravo Berane.

Iz lokalne uprave tvrde da zapisnik o primopredaji studija nije zaveden u Beranama, te da ni račun koji je dostavila advokatska kancelarija i koji datira od 23.09. 2011. godine ne postoji u računovodstvu Sekretarijarta za finansije Opštine Berane.

,,Obaviješteni smo da je zapisnik o primopredaji studije navodno potpisan u Čačku, iako se zna da se sjedišta ugovorenih strana nalaze u Beogradu, Mariboru i Beranama. Koordinator u ime Opštine Berane, kao naručioca posla, nije ni do današnjih dana predao Opštini Berane studije, tako da nijesmo u mogućnosti da se upoznamo sa sadržinom istih i da damo bilo kakve primjedbe, a ni saglasnost. Taj koji je radio studije bio je u obavezi da ih preda naručiocu posla – Opštini Berane u ugovorenom roku, a ne fizičkim licima pod sumnjivim okolnostima”, navode iz lokalne uprave.

Sve to  se događalo u vrijeme kada su tadašnji kadrovi  iz Demokartske partije socijalista planirali da u Beranama grade regionalni otpad i kada je napravljena najveća planina smeća na sjeveru Crne Gore, na Vasovim vodama, koja se sada sanira.

Tada je iz opštinske kase plaćeno desetine fizibiliti stidija, studija izvodljivosti i raznoraznih ekspertiza. Potrošeno je ko zna koliko stotina hiljada eura. Zbog toga niko nije odgovarao.

O naplati potraživanja na ime izrade studije koja se odnosi na toplifikaciju grada i mehaničko, biološki i termički tretman otpada bilo je riječi  na posljednjoj sjednici lokalnog parlamenta. ,,Opština treba da plati preko 150.000 eura za nešto čega nema. To je potvrda koliko je prethodna vlast bila neodgovorna. Sličnih presuda i potraživanja je bilo dosta i to sve na štetu Opštine i samih građana. To građani prepoznaju i zato su u Beranama kazali – ne DPS-u “, navela je Mira Paunović, odbornica SNP-a .

DPS je, nakon gubitka vlasti 2014, prije primopredaje, džakovima iznosio dokumentaciju iz zgrade Opštine. Pretpostavlja se da je fizibiliti studiju jedan od projekata menadžera iz DPS vlasti odnio kući. Kao privatno vlasništvo.

Uglavnom, fizibiliti studiju, koja je ko zna gdje, Opština treba da plati stotinu pedeset hiljada eura,  sa kamatama. Beranama stižu računi iz vremena kada je DPS prosipao maglu.

                                                                                                   Tufik SOFTIĆ

Komentari

Službenici policije su više osoba zvali na informativne razgovore, nekima su pretresali stanove, a sve zbog sumnje da stoje iz satiričnih stranica na fejsbuku ili da bi makar saznali ko upravlja tim stranicama

„Nemojmo politizovati proteste“, „MIMistarstvo onostranih poslova“, „Bestebe“, „Prodajica stvarčica – nije prevarica“, i možda trenutno najpopularnija „Bilo je jako neprijatno“ (It was very unpleasant/Psalam 117), samo su neke od uticajnih fejsbuk stranica koje na humorističan način obrađuju trenutnu političku situaciju. Njihove šale su najčešće na račun vlasti i njima bliskih.

O političkoj zbilji ovog društva dovoljno govori činjenica da su službenici Uprave policije nakon nereda u Budvi organizovali neobičan lov na administratore satiričnih fejsbuk stranica, koji su nepoznati javnosti. Na fejsbuku su se prije nedjelju dana pojavile i fejsbuk stranice sa ciljem da pomognu policiji u razotkrivanju „počinioca teških internet prekršaja“. Od tada i službenici policije počinju da „informativno saslušavaju“ (u nekim slučajevima i pretresaju) svakog za koga sumnjaju da je administrator neke od problematičnih fejsbuk stranica.

Ove satirične fejsbuk stranice nazivaju i „mim stranicama“, jer humor najčešće prikazuju u formi „mimova“ (kombinacija fotografija i teksta, izmijenjenih sa ciljem da nasmiju javnost), koje proizvode i objavljuju na svojim stranicama. Njihov humor na račun društva, političkih partija (najčešće vladajućih), javnih ličnosti često je surov,  zna i da pređe granicu dobrog ukusa. Ali teško da bi se, makar prema crnogorskim zakonima, nešto od toga moglo smatrati krivičnim djelom.

Crnogorski Ustav i zakoni garantuju slobodu govora, a nju štite i međunarodne konvencije o ljudskim pravima, pa ostaje nejasno za činjenje kojih djela i prekršaja bi se potencijalno mogli teretiti admini ovih stranica. Jedna od „kontraobavještajnih fejsbuk stranica“ navela je kao osnov gonjenja činjenje „teških internet prekršaja“ – termin koji ne poznaje nijedan crnogorski zakon. Postoji kršenje pravila ponašanja na fejsbuku, zbog čega su (nakon prijava nezadovoljnih fejsbuk korisnika) neke od stranica više puta gašene (zbog prijava da šire uvredljiv sadržaj i govor mržnje) i ponovo pokrenute pod sličnim imenima.

Postavlja se pitanje da li su „fejsbuk kritičari“, odnosno počinioci „teških internet prekršaja“, toliki problem ove države da se primjenjuju filmske kontraobavještajne mjere kako bi se otkrili identiteti ljudi iza fejsbuk stranica. Čak je i logo, istaknut na profilu jedne od tih stranica, sličan onom Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB).

„Glavni cilj naše inicijative, jeste taj, da uz vašu pomoć razotkrijemo počinioce teških internet prekršaja i pomognemo našoj policiji kako bi izgrednike priveli pravdi… Ova akcija treba da preraste u opšti crnogorski građanski bunt protiv protivnika Crne Gore i njene državnosti, kao i vrijednosti međunacionalnog i multikonfesionalnog sklada“, piše na profilu jedne od stranica za otkrivanje identiteta fejsbuk stranica.

Ovo je objavljeno nakon što su mim stranice objavile fotografije i identitet više policijskih službenika, koji su se u Budvi proteklih sedmica obračunavali sa tadašnjom lokalnom vlasti i građanima. Policijski službenici u Budvi nijesu nosili pločice sa imenima, na šta su bili obavezni po zakonu, zbog čega su određene mim stranice odlučile da objave njihova imena i fotografije. Vlada Crne Gore i Ministarstvo unutrašnjih poslova osudili su ovakvo „targetiranje“ i „napade“ na policiju, koja radi svoj posao.

Admin jedne od popularnih mim stranica kazao je za Monitor da su pripadnici policije proteklih sedmica na osnovu gradskih i kafanskih priča „upadali“ u kuće i ljude pozivali na informativne razgovore zbog sumnje da stoje iza neke od stranica na fejsbuku. Tvrdi da su jednom građaninu pretresali kuću u kojoj živi, navodno tražeći pištolj, iako on nije bio iz „mimerske“ priče.

Njegove kolege sumnjaju da je riječ o zastrašivanju ljudi, ne bi li priznali da su administratori fejsbuk stranica ili potkazali onog ko jeste.

Iz Uprave policije od ponedjeljka do zaključenja ovog broja nijesu odgovorili na naša pitanja u vezi sa istragom fejsbuk stranica.

Prema nezvaničnim saznanjima Monitora, ostalo je na saslušanju ovih osoba u svojstvu građana, jer su svi negirali povezanost sa stranicama na fejsbuku. Na isti način su se završavale i ranije istrage policije, po prijavi određenih opozicionih i političkih subjekata bliskih vlasti.

Da bi otkrili ko stoji iza spornih mim stranica, službenici policije imaju veoma jednostavan način – da identitete lica traže od kompanije fejsbuk. Ali da bi im ta američka firma dala neophodne podatke, policija im mora dostaviti dokaze na kojima baziraju sumnju da te stranice krše zakon.

To ukazuje na moguće motive policije da ne iskoristi ovaj mehanizam kako bi saznala ko stoji iza „problematičnih“ fejsbuk stranica, već u saradnji sa parapolicijskim internet stranicama lovi administratore po gradovima. Pritom uznemirava i nevine ljude.

U Upravi policije ćute

Iz Uprave policije od ponedjeljka nijesu odgovorili koliko osoba, u kom svojstvu i zbog sumnje u koje krivično djelo su službenici policije saslušavali povodom objava određenih facebook stranica.

Nijesu odgovorili ni da li su nekim od građana pretresani stanovi i na osnovu čega, kao ni da li je zbog objava na ovim stranicama protiv nekoga podnešena krivična prijava

Nijesu odgovorili ni koliko građana je od početka godine policija procesuirala zbog objava na društvenim mrežama i internetu, za koja krivična djela i prekršaje i protiv koliko ljudi su podnesene krivične prijave.

Pljevljaku Velimiru Čabarkapi je protekle sedmice Osnovni sud u Pljevljima izrekao kaznu od dva mjeseca zatvora jer je na svom fejsbuk profilu objavio satiričnu verziju himne Crne Gore. Nikšićanin Milija Goranović prekršajno je morao da plati 500 eura jer se narugao direktoru Uprave policije Veselinu Veljoviću.

Krivičnim djelima prikupljaju dokaze

Kao obrazloženje za otkrivanja kritičara vlasti na fejsbuku, jedna od revnosnih  fejsbuk stranica objavila je sljedeće:

„Naša policija nema mogućnosti pristupa fejsbuk profilima bez odobrenja administracije fejsbuka, što daje ogroman prostor izgrednicima da vrše hajku na pripadnike MUP-a. Svjesni smo da je ovo bitka 21. vijeka, a vaš mali doprinos u informacijama za nas će biti dragocjen. Individualizacijom počinioca uz vašu pomoć, mi ćemo lako doci do IP adrese, e-maila i tako dobiti čiste dokaze kako bi se izgrednici priveli pravdi i čime bi se stekao osnov sumnje u izvršenje krivičnog djela.“

Iako nije precizirano za koje su krivično djelo bi se stvorio osnov sumnje, advokat Miroje Jovanović, poznat iz suđenja „državni udar“, precizno je na fejsbuku naveo koja bi krivična djela počinili administratori ove stranice, činjenjem najavljenog.

Tvrdi da je riječ o najmanje tri krivična djela iz Krivičnog zakonika Crne Gore – proganjanje (član 168a), neovlašćeno prikupljanje i korišćenje ličnih podataka (član 176) i povreda slobode govora i javnog istupanja (član 178).

Ivan ČAĐENOVIĆ

Komentari

Osam godina trebalo je zvaničnoj Podgorici da otvori sva poglavlja u pregovorima sa EU, a tek tri privremeno zatvori. Uz ovakav tempo reformi, trebaće još toliko vremena da se sva preostala zatvore. Lopta je, ipak, u dvorištu Crne Gore

„Crna Gora je prije nekoliko dana otvorila posljednje poglavlje, a tri su privremeno zatvorena. To je, rekao bih, prilično dobar bilans. Sada predstoji da radimo dalje i da polako zatvaramo ostala poglavlja”, kaže njemački ambasador u Podgorici dr Robert Veber.

Uz najveću odgovornost crnogorskih vlasti, u čitav proces će u narednih šest mjeseci posebno biti uključena Njemačka. Najveća i najmoćnija država Evrope je od najmlađe članice Hrvatske 1. jula preuzela predsjedavanje tom organizacijom do kraja 2020. godine.

Zvaničnici u Zagrebu ocijenili su uspješnim svoj mandat ističući da je u jeku nezapamćene krize i naglog pogoršanja epidemiološke slike u martu deblokiran status Sjeverne Makedonije i Albanije, a da je Crna Gora otvorila novo poglavlje. „Na taj način, pitanje Zapadnog Balkana i proširenja vratilo se na evropski dnevni red“, smatra koordinator grupe u Odboru za vanjske poslove Evropskog parlamenta i izvjestilac za Zapadni Balkan Tonino Picula.

Dr Veber tvrdi da će region Zapadnog Balkana i politika proširenja ostati jedan od prioriteta i tokom predsjedavanja njegove države Unijom iako Evropu na jesen čekaju još ozbiljniji ekonomski problemi. Iz Berlina je poručeno da Njemačka podržava proces proširenja, jer je on u geopolitičkom interesu EU.

Upravo se od njemačkog predsjedavanja očekuje fokus na sanaciju ekonomskih posljedica krize uzrokovane korona virusom, kao i postizanje dogovora oko Višegodišnjeg finansijskog okvira.

Da cijela Evropa od Njemačke ima izuzetno visoka očekivanja, svjesni su i Njemci. „Tako je bilo i prije pandemije, a sada bismo trebali prvenstveno učvrstiti solidarnost unutar Unije i vratiti povjerenje građana u njezine institucije“ izjavila je potpredsjednica Evropskog parlamenta iz redova njemačke Socijaldemokratske partije Katarina Barlej.

Takođe, Njemačka u drugoj polovini ove godine želi započeti raspravu o budućnosti EU. Potražiti odgovore na pitanja kako će nakon odlaska Britanaca izgledati „manja EU” i kako će se ona nositi sa budućim izazovima na globalnom nivou.

„Naš zajednički cilj sada mora biti zajedničko i održivo rješavanje krize s pogledom u budućnost. To će biti vodeći princip našeg predsjedavanja Savjetom EU“, rekla je njemačka kancelarka Angela Merkel.

Njezina dugogodišnja bliska saradnica Ursula fon der Lajen se nalazi na čelu Evropske komisije, koja je praktično vlada Unije, pa se u Briselu vjeruje da će taj „ženski tandem dobrih kriznih menadžerki” uspjeti da opravda očekivanja.

„Ako do dogovora ne dođe, EU će se suočiti s još ozbiljnijom političkom krizom. Zato nam je potreban rezultat i zato je važno njemačko predsjedavanje Unijom“, kaže ekspert u briselskom Centru za evropske politike Janis Emanuilidis.

Da vlada u Berlinu želi da uspije u svojoj namjeri pokazuje činjenica da će tokom predsjedavanja Unijom njemačka misija pri EU u Briselu biće povećana za 150 službenika iz svih resora. Brojaće ukupno 400 zapošljenih.

Crnogorska Vlada je saopštila da ubuduće očekuje još snažniju podršku od Njemačke. Iz Građanskog pokreta URA su konstatovali da je Njemačka najpouzdaniji partner u transformaciji Crne Gore.

„Predstojeći parlamentarni izbori u vašoj zemlji biće važan test za demokratiju i vladavinu prava. Takođe, bitan korak na putu ka Uniji je Izvještaj o napretku koji će biti objelodanjen na jesen”, kaže ambasador Veber.

I glavni pregovarač Aleksandar Drljević priznaje da je primjetno da je u nekim segmentima potrebno dodatno sazrijevanje. „Tu, prije svega, mislim na oblast političkih kriterijuma, gdje je jako važno da određeni izazovi koji se nalaze pred nama, a to su prvenstveno održavanje parlamentarnih izbora, vraćanje političkog dijaloga u institucije sistema i potpuna funkcionalnost demokratskih institucija sistema budu u fokusu naše pažnje. To će biti jedan od ključnih preduslova našeg daljeg integracionog procesa”, kazao je on.

Prema riječima generalnog sekretara Socijaldemokratske partije Ivana Vujovića, nakon osam godina crnogorskih pregovora sa EU, stanje u društvu je takvo da se može konstatovati da je Crna Gora iz 2012. bila po mnogo čemu demokratski uzor ovoj Crnoj Gori iz 2020.

„Ta činjenica oslikava porazno stanje jedne zajednice koja, umjesto usvajanja evropskih standarda i normi ponašanja, baš ovih dana i mjeseci pokazuje do koje mjere je srozano povjerenje u politički sistem i osnovne postulate demokratije”, ocjenjuje Vujović. On napominje da je zbog višegodišnjeg simuliranja reformi Crna Gora izgubila status formalne demokratije i prešla u hibridne režime.

Izvršna direktorka Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević je uvjerena da u Crnoj Gori još nema jasne političke volje za suštinskim promjenama i da se zato ova država već osam godina vrti ukrug. „To će u narednom periodu morati da se mijenja. Mi smo se obavezali na novu metodologiju koja može da donese mnogo koristi Crnoj Gori, ali ako se nastavimo ponašati na dosadašnji način, ona ima i taj reverzibilni moment koji sav napredak veže za vladavinu prava”, napominje čelnica CGO-a.

Profesor političkih nauka i stručnjak za Balkan sa Univerziteta u Gracu dr Florijan Biber sumnja da će EU imati volje da upotrijebi klauzulu zamrzavanja pregovora imajući u obzir da je nadležni komesar za proširenje i susjedstvo Oliver Varhelji vrlo blizak sa autoritarnim mađarskim premijerom Viktorom Orbanom.

Ipak, Berlin budno prati sva dešavanja u Crnoj Gori i posljednjih mjeseci je primjetno snažnije angažovanje njemačkih diplomata. „Veoma je važno da izbori budu sprovedeni fer i da svi budu zadovoljni, ali i da preuzmu odgovornost. Očekujemo takođe da u narednom periodu budu izabrani čelni ljudi agencija i pravosudnih institucija”, kaže ambasador Veber. Generalni direktor za evropsku susjedsku politiku i pregovore o pristupanju Kristijan Danijelson poručuje:   „Lopta je u dvorištu Crne Gore”.

                                                                                                                        Mustafa CANKA

Komentari