Povežite se sa nama

Izdvojeno

DIVLJANJE CIJENA U CRNOJ GORI: Tri puta skuplji od svjetskog prosjeka

Objavljeno prije

2 sedmice

na

Cijene hljeba i žitarica u Crnoj Gori porasle su za 31, a na globanom nivou za samo pet odsto; cijene mesa kod nas su  veće za 20 odsto, a na globanom nivou svega jedan odsto; cijene mlijeka, sira i jaja ovdje su porasle za 48 odsto, a na globanom nivou za svega tri odsto

 

U Crnoj Gori postignut je svjetski rekord u dostignutom troskoku cijena u odnosu na životni standard, objavila je konsultantska kuća Fidelity Consulting. Oni su uporedili cijene proizvoda u Crnoj Gori iz decembra 2022. i decembra 2021. sa cijenama na globalnom nivou i došli su do sljedećih podataka: cijene ulja i masti u Crnoj Gori porasle su za 21 odsto, uprkos tome što su na globanom nivou pale za čak 23 odsto.

I sa ostalim proizvodima u Crnoj Gori su oboreni rekordi. Cijene hljeba i žitarica u Crnoj Gori porasle za 31, a na globanom nivou za samo pet odsto; cijene mesa u Crnoj Gori porasle su za 20 odsto, a na globanom nivou za svega jedan odsto; cijene mlijeka, sira i jaja kod nas su porasle za 48 odsto, a na globanom nivou za svega tri odsto.

„Sve su prilike da su neki ljudi omastili marže i troskokom cijena nemilosrdno doskočili životnom standardu građana. Samo se nadamo da nisu prestupili prilikom zaleta, jer bi mogli da budu diskvalifikovani to jest – bojkotovani“, naglašavaju iz Fidelity.

Privrednicima je očigledno dopušteno da po mjeri svoje gramzivosti formiraju cijene. Vlada ništa ne preduzima da spriječi dalje urušavanje standarda građana. Naprotiv, iz Vlade serviraju nova poskupljenja. Najavljeno je povećanje akciza na gazirana i negazirana pića, proizvode  od šećera, kakaa i sladoled, te nove akcize  za duvanske proizvode. Tako će od 1. jula litar sokova i voda sa zaslađivačima biti skuplji 10 do 15 centi, kilogram slatkiša pola eura, a paklica cigareta najmanje deset centi.

„Postoje globalni i lokalni faktori. Inflacija u Eurozoni je bila 8,5 odsto, dok je kod nas 17 odsto. Logika nalaže da je ubrizgavanje novca u potrošnju kroz program poreske politike donio inflaciju a nije pokrenuo proizvodnju. Taj program bi imao smisla sa mjerama koja podstiču proizvodnju“, kaže za Monitor ekonomski analitičar Miodrag Vujović.

Dok su građanima veće cijene dodatno tanjile novčanik, profiti velikih firmi su se udvostručili. Fidelity je predstavio analizu o prihodima i profitu najveće naftne kompanije u Crnoj Gori Jugopetrola. Prihodi Jugopetrola su se više nego udvostručili u prvih devet mjeseci 2022. u odnosu na isti vremenski period 2021. godine: porasli su sa 112 miliona eura na 244 miliona eura. Ovaj trend je pratila i neto dobit koja je porasla sa 4,9 miliona eura (u trećem kvartalu 2021) na 10,2 miliona eura, koliko je iznosila na kraju trećeg kvartala 2022. godine. Kako je četvrti kvartal 2022. godine skoro trostruko bolji od četvrtog kvartala 2021. godine, očekujte da se prihod Jugopetrola približi iznosu od 280 miliona eura, a profit Jugopetrola skoči na najmanje 12 miliona eura, navodi se u analizi.

Benzinske pumpe pored sve skupljeg goriva, nedeljom i ostalim danima prodaju u svojim minimarketima proizvode po uvećanim cijenama. Odluka o umanjenju iznosa akcize za promet bezolovnog benzina i gasnih ulja prestala je da važi 27. februara. Iz Unije slobodnih sindikata apelovali su na Ministarstvo finansija da razmisle o nastavku umanjenja akciza na gorivo.

„Kao što znate zaposleni i građani nalaze se u izuzetno složenom ekonomsko-socijanom trenutku uslovljenom zahuktalim inflatornim kretanjima koja sve više obezvrjeđuju njihova primanja. Cijena nafte i njenih derivata, kao jednog od značajnijih troškova svakog porodičnog domaćinstva, nastavile su da rastu i ponovo dostigle enormni iznos. Pored toga, povećane su i akcize na gazirana pića sa dodatkom šećera ili drugih sredstava za zaslađivanje ili aromatizaciju, alkoholna pića, proizvode od šećera, kakaoa i sladoled, kao i na duvanske proizvode. Zbog toga je najveći broj crnogorskih domaćinstava doveden u nazavidan položaj i situaciju da iz redovnih prihoda ne mogu da zadovolje minimum porodičnih potreba i izmiruju brojne obaveze prema državi“, navode u Sindikatu i pozivaju Ministarstvo finansija da predloži, u ovom kriznom periodu, Vladi Crne Gore da ponovo donese Odluku o umanjenju akcize za promet bezolovnog benzina i gasnih ulja u iznosu ne manjem od 40 odsto.

Odgovora iz Vlade za sada nema. Glasniji od građana na čija leđa se svalio teret krize su privrednici koji su zaradili na krizi. Vlada je, po ugledu na praksu EU, pripremila Nacrt Zakona o solidarnom doprinosu, kojim se kompanije koje su ostvarile prihode veće od pet miliona eura obavezuju da plate vanredni porez, odnosno solidarni doprinos.

„Riječ je o svojevrsnom kolektivnom mehanizmu da oni koji su nezasluženo dodatno profitirali kontribuiraju jedan dio u budžet. Stoga, mjera će se odnositi na ograničeni broj najvećih privrednih društava, koja su poslovala u sekorima koji su identifikovani kroz javnu raspravu, i samo ako su ostvarili nesrazmjeran rast dobiti u odnosu na prosjek iz prošlih godina“, objasnio je državni sekretar u Ministarstvu finansija Ilija Vukčević

Nacrt ovog  zakona je na javnoj raspravi do 20. marta, a odmah je dočekan na nož od strane privrednika. Tako je, iz Američke privredne komore saopšteno da to predstavlja nedopustivo opterećenje i svojevrsno kažnjavanje uspješnih kompanija, te ukazuje na lošu praksu donošenja mjera koje konstantno destimulišu poslovni ambijent, kao i hroničnu nemogućnost države da resurse obezbjeđuje kroz smanjenje stope sive ekonomije. Iz Privredne komore su kazali da su povodom najavljenih izmjena zabrinuti prvenstveno zbog načina donošenja u netransparentnoj proceduri i bez prethodnih konsultacija sa poslovnom zajednicom, kao i zbog činjenice da se njima regulišu oblasti od izuzetnog uticaja na poslovanje.

„Kada god imate zakon bez jasnih finansijskih inputa i očekivanja, onda je jasno da ni zakonodavac ne zna precizno šta može da očekuje. Stavimo sada po strani marketinški momenat i potrebu da se Vlada podiči da je solidarna sa građanima – u praksi ta vrsta oporezivanja će biti teška za ispratiti iz najmanje dva razloga. Prvi, kod velikih kompanija uvijek postoji mogućnost friziranja podataka i izvješataja što je problem i najobučenijim i najsposobnijim poreskim upravama ispratiti, a drugi je taj da će, recimo, u veleprodajama prodavci opet taj tertet moći prebaciti konačnom potrošaču“, ocjenjuje Vujović.

On podsjeća da imamo decenijsku praksu, bez obzira ko je vlast, da ljudi bez mnogo konkretnog iskustva u privredi pišu zakone i strategije i često su vođeni opštim pretpostavkama u rješavanju sasvim konkretnih problema.  „Nužno je pokretanje proizvodnje i praćenje trgovačkih marži – bez regulacionih i inspekcijskih mjera u obje oblasti – donosićemo mnogo zakona sa malo efekata. Kao prilog tom rezonu podsjećam i da je prethodna Vlada prilikom donošenja budžeta za 2021. planirala 20 miliona od nelegalno stečene imovine pojedinaca koji ne budu mogli dokazati njeno porijeklo. Javnost nema informaciju da se to zaista i desilo“, zaključuje Vujović.

S malo informacija i prebijanjem skupoće po leđima potrošača, iz Fidelity Consulting donose još nekoliko zanimljivih analiza koji ukazuju na hronični nedostatak radne snage u Crnoj Gori.

Nedavno je najveći trgovinski lanac u zemlji, kompanija Voli skratila radno vrijeme svojih objekata za sat vremena. Iz Fidelity ukazuju na činjenice da broj učenika koji su upisali prvi razred srednje škole 2021/2022. godine manji 25 odsto od upisa 2006/2007. godine. Ukupan broj učenika u srednjim školama 2021/2022. godine je manji za 20 odsto u odnosu na kraj 2006/2007. godine, dok je broj upisanih studenata veći za 10 odsto.

Upozoravaju i na intenzivan odlazak mladih u inostranstvo. Preciznih podataka o odlasku nema, ali iz Fidelity su izračunali da je u periodu od 2010. do 2022. godine, dijaspora u Crnu Goru poslala 6,2 milijardi eura. Naši ljudi iz dijaspore su 2010. godine poslali 314 miliona eura, dok su 2022. godine poslali 790 miliona eura. U odnosu na BDP, Crna Gora drži neslavno drugo mjesto u Evropi po prilivima od dijaspore (14 odsto BDP čine prilivi od dijaspore, dok na nivou EU priliv od dijaspore iznosi svega 0,8 odsto). Ukupne plate (za 50 i kusur hiljada ljudi) koje se isplaćuju iz budžeta za 2022. godinu iznosile su 560 miliona eura što je 230 miliona eura manje od novca koji je poslala dijaspora u prethodnoj godini, zaključuju.

Stoga, iz Fidelitiy, za zaposlene u trgovini predviđaju: „Plate će vam biti veće, imaćete više dana odmora, drugih beneficija i, pazite sad, dobićete čak i neradnu subotu! Slobodno zatražite, sve ćete dobiti kao na tacni“.

Sve to će, naravno, kao i do sada, platiti potrošači.

Predrag NIKOLIĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:
nastavi čitati

FOKUS

MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35

Objavljeno prije

7 sati

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Da li je Milatovićevih 29 odsto podrške veće od Đukanovićevih 35 u prvom krugu, zavisiće od njihovih „rezervoara“, kako to naziva aktuelni predsjednik Crne Gore. A posebno od toga da li je podrška jednog dijela avgustovskih pobjednika Milatoviću deklarativna ili stvarna

 

U drugi krug predsjedničkih izbora, zakazan za 2. april ove godine, idu aktuelni predsjednik Crne Gore Milo Đukanović i jedan od lidera Pokreta Evropa sad, Jakov Milatović.  Milatović je  u prvom krugu predsjedničkih izbora u nedjelju 19. marta  osvojio 28,92 odsto glasova, a Đukanović – 35, 37 odsto.

Đukanović, čiji je ulazak u drugi krug predsjedničkih izbora  očekivan, u prvom krugu osvojio je preko 60 hiljada glasova manje nego 2018. godine, kada je pobijedio već u prvom krugu predsjedničkih izbora. U glavnom gradu, Milatović je osvojio čak skoro osam hiljada glasova više od Đukanovića.

Iako se očekivao dobar rezultat Jakova Milatovića, koji se od njegove kandidature pominje kao jedan od najozbiljnijih rivala Đukanovića ukoliko uspije da uđe u drugi krug,  procenat glasova koji je Milatović osvojio, iznenadio je, čini se,  gotovo sve.  Možda ponajviše  Đukanovića i njegovog predizbornog partnera Andriju Mandića, koji su uporno pokušavali da se predstave kao oni koji će ići u drugi krug predsjedničkih izbora. ,,Samo Đukanovića doživljavam kao konkurenta”, govorio je uoči prvog kruga predsjedničkih izbora lider DF-a Andrija Mandić.  Pristavši da se suoči u javnom nastupu samo sa Mandićem, na privatnoj debati, umjesto sa svima na RTCG-u, Đukanović je poručivao isto. Da smatra da je Mandić njegov jedini rival. U prevodu – jedini željeni. Monitor je već pisao da Mandić u drugom krugu nema onoliko širok spekar glasača poput Milatovića ili Alekse Bečića, te da je otuda bio Đukanovićeva najbolja šansa za konačnu pobjedu.

Dogodio se, međutim, scenario koji Đukanović nikako nije želio.

,,Obećao sam da ćemo uspjeti i uspjeli smo. Ovo je pobjeda svih onih koji su u prethodnih 30 godina bili diskrimisani, čija su djeca napustila Crnu Goru, onih koji nisu imali pravdu. Đukanovića ćemo poslati u političku penziju 2. aprila”, poručio je Milatović, trudeći se da djeluje optimistično.

Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda

Objavljeno prije

7 sati

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal

 

Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se  godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.

Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.

Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.

Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu,  prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.

Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.

Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.

Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.

Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube

Objavljeno prije

7 sati

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji

 

Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.

Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.

Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.

Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.

Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.

Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.

Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.

Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama.  To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.

Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.

Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo