Dok cijena borovnica na crnogorskom tržištu raste, nelegalna i nekontrolisana berba, štetna za prirodu i šumske ekosisteme, i dalje traje. Sistem kontrole i zaštite prirodnih resursa ne uspijeva da efikasno reaguje na taj problem već decenijama

Borovnice na cijeni, priroda na gubitku. Tako  bi se moglo opisati stanje na terenu kada je riječ o branju ovih dragocjenih šumskih plodova u komercijalne svrhe. Situacija je ista godinama.

Na kolašinskoj pijaci kilogram ručno brane borovnice može dostići cijenu od čak 15 eura. S druge strane, borovnice sakupljene grebenima, uz oskudnu kontrolu nadležnih, prodaju se nakupcima po tri eura po kilogramu. Razlika u cijeni govori mnogo više od ekonomije ponude i potražnje i otkriva suštinski problem neodrživog upravljanja prirodnim resursima. Problem nelegalnog, neselektivnog i često destruktivnog načina sakupljanja borovnica postao je sezonska konstanta, a odgovori nadležnih, i pored deklarativne zabrinutosti, rijetko prelaze okvire saopštenja i apela.

I ove godine sezona branja borovnica u Crnoj Gori protiče uz brojne izazove, prije svega u oblasti kontrole.  Iako postoje jasno definisani zakoni i pravila o tome ko, kada i na koji način smije da bere borovnice, praksa pokazuje da se ta pravila često krše, posebno kada je riječ o upotrebi nedozvoljenih mehaničkih sredstava koja trajno oštećuju biljke i narušavaju šumske ekosisteme.

Kako su Monitoru kazali u Upravi za gazdovanje šumama i lovištima, čuvari šuma, u skladu sa članom 37 Zakona o šumama, imaju nadležnost da vrše kontrolu korišćenja nedrvnih šumskih proizvoda, što uključuje i borovnicu. Međutim, njihova uloga je usmjerena prvenstveno na utvrđivanje porijekla proizvoda u prometu, dok se kontrola samog branja na terenu obavlja uz brojne izazove.

Na osnovu člana 37 Zakona o šumama, čuvari šuma po područnim jedinicama nadležni su da vrše kontrolu korišćenja nedrvnih šumskih proizvoda u šumama i na šumskom zemljištu i njihovo oduzimanje ako se nalaze u prometu bez uvjerenja o porijeklu. Komercijalno korišćenje borovnice, to jest njeno skupljanje radi stavljanja u promet, obezbjeđuje privredno društvo kroz niz aktivnosti propisanih članom 70 Zakona o šumama. Takođe, sakupljanje borovnice vrši se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita prirode, podsjećaju iz Uprave.

Objašnjavaju da kontrola nelegalnog branja borovnica nedozvoljenim sredstvima ne potpada isključivo pod nadležnost Uprave za gazdovanje šumama, jer je, prema Zakonu o zaštiti prirode, ekološki inspektor ovlašćen da kontroliše ovu aktivnost i primjenjuje kaznene odredbe. U toj kontroli sarađuju sa Agencijom za zaštitu životne sredine i Ministarstvom ekologije.

“Sa tim institucijama imamo komunikaciju koja bi mogla biti i bolja u praksi. Najveći izazovi sa kojima se suočavamo u kontroli i suzbijanju upotrebe nedozvoljenih sredstava prilikom branja borovnice su kontinuirani nedostatak kadra, prije svega čuvara šuma, a takođe i dobra organizovanost u izbjegavanju kontrole onih koji vrše sakupljanje borovnice nedozvoljenim sredstvima, objašnjavaju u Upravi.

Za sada, kako kažu,  prije svega, preduzimaju preventivne mjere koje podrazumijevaju obilazak terena, kontrolu i edukaciju lokalnog stanovništva,  u granicama mogućnosti s obzirom na nedostatak ljudstva i sredstava sa kojima se suočavaju područne jedinice Uprave.

Edukaciju je prije šest godina pokušalo i tadašnje Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja,  pa je objavilo brošuru Branje šumske borovnice. Brošura detaljno objašnjava ko može brati borovnicu u komercijalne svrhe i na koji način, ko vrši kontrolu poštovanja zakona, koje su posljedice nesavjesnog branja borovnice upotrebom grebena i drugih mehaničkih sredstava, a u istoj su date preporuke za berače i otkupljivače, gdje se potencira na otkupu isključivo ručno ubrane borovnice. Sudeći po stanju na terenu, malo ko je potrošio vrijeme na čitanje tih preporuka.

A u brošuri, kao i u propisima, precizirano je kako bi berači trebalo da se odnose prema tom šumskom plodu. Tokom faze zrenja bobica, borovnice se smiju sakupljati samo ako se ne koriste mehanička sredstva poput grebena i sličnih alata, pri čemu ne smiju biti oštećeni podzemni djelovi biljke. Na području berbe treba ostaviti najmanje 25 odsto ukupno procijenjene količine biljaka iste vrste, a nije dozvoljeno lomljenje ili oštećivanje stabljika i grana grmova, niti nanošenje bilo kakve druge štete borovnici i njenom prirodnom staništu. Takođe, sakupljanje mora biti na udaljenosti većoj od 100 metara od saobraćajnica i najmanje hiljadu metara od mjesta odlaganja otpada, navodi se u službenoj brošuri.

Borovnice u komercijalne svrhe mogu sakupljati pravna i fizička lica koja posjeduju odgovarajuću dozvolu, koju izdaje Agencija za zaštitu prirode i životne sredine. Takođe, obavezno je vođenje evidencije o količinama prikupljenih plodova i onima koje se stavljaju u promet.

Posljedice nesavjesnog branja ogledaju se u mehaničkim oštećenjima biljaka, smanjenom kvalitetu plodova, jer zeleni i nezreli plodovi imaju niži sadržaj šećera i manju težinu u odnosu na zrele i neujednačenom kvalitetu berbe. Borovnice koje su ubrane nepravilnim metodama često sadrže nečistoće poput grančica i lišća, zbog čega nisu prikladne za svježu upotrebu. Najveći problem predstavlja uništavanje pupoljaka, što dovodi do značajnog smanjenja prinosa u narednoj sezoni.

Otkupljivači su upućeni da informišu berače o zakonom propisanim pravilima berbe, da otkup započnu tek kada plodovi dostignu zrelost, te da prihvataju samo ručno brane borovnice koje se po količini, kvalitetu i čistoći jasno razlikuju od plodova ubranih mehaničkim sredstvima.

“Cijenimo neophodnim u budućem periodu ojačati sopstvene kapacitete, te u saradnji sa budućim privrednim društvom obezbijediti ljude i sredstva kojima bi se sprovodila planska i kontinuirana komunikacija, praćenje i edukacija u vezi korišćenja onoga što nam nudi priroda u okruženju. Dugoročno gledano, to je jedino moguće mijenjanjem svijesti građana i lokalnog stanovništva, što se ne može izvesti bez podrške i drugih institucija Crne Gore. Koliko će se u tome pokazati preduzimljivosti i uspjeha zavisi prvenstveno od spremnosti svih nadležnih institucija da ulože sredstva i resurse u cilju trajne brige o održivom načinu korišćenja biljaka i živog svijeta koji nas okružuju i donose brojne benefite za pojedinca i društvo“, poručuju iz Uprave.

Kažu da je  prioritetno potrebno uspostaviti saradnju između svih organa državne uprave kojih se tiče ta problematika, a onda i sa drugim organizacijama i pravnim licima koje su Zakonom o zaštiti prirode, član 7, prepoznati kao subjekti. Prema članu 108 Zakona o zaštiti prirode, ekološki inspektori imaju ovlašćenja da nadgledaju da li se divlje biljke, uključujući borovnicu, sakupljaju u skladu sa izdatim dozvolama, te da izriču kaznene mjere u slučajevima nepoštovanja. Ipak, tvrde u Upravi, „u praksi je vidljivo da takva kontrola nije dovoljno prisutna, naročito u udaljenim planinskim područjima gdje se borovnice najčešće beru“.

Berba borovnica za mnoge na sjeveru je ključni izvor prihoda. Dnevno jedan vještiji berač grebenima može zaraditi između 50 i 100 eura. U razgovoru za Monitor, dok sa punim kantama ubranih šumskih plodova čekaju nakupca, berači  kažu da su svjesni da takvo branje nije dozvoljeno, ali da često nemaju  izbora zbog teške ekonomske situacije.

Činjenica da je nelegalno branje borovnica u značajnoj mjeri i socijalno pitanje mogla bi biti jedan od razloga za određenu uzdržanost i neažurnost nadležnih institucija u sprovođenju zakonskih mjera. Imajući u vidu da se značajan broj građana, naročito u ekonomski ugroženim područjima, oslanja na tu djelatnost kao izvor prihoda, pristup nadležnih često je obilježen dozom tolerancije, što posljedično utiče na efikasnost kontrole i primjene sankcija.

                                                                   Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Iz sela Radigojna, Bakovići i Drijenak snažno se protive izgradnji azila za pse zbog evetualne buke, iako se objekat planira u industrijskoj zoni, uz betonjerku, kamenolom i više pogona. Mještani tvrde da će im lavež pasa unazaditi kvalitet života

Gotovo nijedna tema u Kolašinu posljednjih godina  nije izazvala snažniju i jedinstveniju reakciju mještana od najave izgradnje azila za pse na lokaciji Debeli lug, nadomak industrijske zone. Intenzitet i masovnost otpora prema tom projektu daleko nadmašuju reakcije na mnoge druge  koje su direktnije i značajnije uticali na kvalitet života, razvoj infrastrukture i ekonomsku održivost lokalne zajednice.

Dok se brojna pitanja od ključnog značaja za opštinu godinama ignorišu ili prolaze bez šire pažnje javnosti, izgradnja azila pokrenula je talas negodovanja i mobilisala značajnu energiju protiv ideje koja ima potencijal da riješi hronični problem velikog broja pasa lutalica na kolašinskim ulicama.

„Ima nas 900, a 800 je protiv toga da se gradi sklonište za pse.“ Tom rečenicom mještani kolašinskih sela Radigojna, Bakovići i Drijenak počeli su nedavni sastanak sa predstavnicima Opštine, čiji je cilj bio da se konačno omogući početak realizacije projekta.. Jedini argument mještana bio je da ne žele da slušaju lavež pasa. U nastojanju da im udovolje, iz lokalne uprave su obećali da će na licu mjesta  narednih dana biti simulirani zvuci kakvi bi se mogli čuti iz budućeg skloništa, a zatim i mjeren domet.

Najbliža kuća udaljena je oko 500 metara „vazdušne linije“od lokacije planirane za gradnju skloništa za pse. Azil, koje je Opština obećala još prije pet-šest godina, Programom kontrole populacije napuštenih  životinja,  planiran je na opštinskim parcelama u blizini ušća Plašnice u Taru. Na lokaciji Debeli lug gradiće se i postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda (PPOV).

U blizini lokacije već decenijama je  kolašinska industrijska zona, sa više privatnih pogona, skladištima, servisima, pa čak i betonjerkom i kamenolomom. Još duže u tom dijelu opštine je i privremeno odlagalište otpada, odnosno, gradska deponija. Iako je mnogo šta od toga smetalo, nikad nije okupilo mještane u jedinstveni protest.

Prije pet godina, kada su inspekcije riješile da  iz Bakovića uklone nelegalno postavljenu betonjerku jednog lokalnog preduzetnika, mještani su, zajedno sa nekoliko stotina Kolašinaca, stali pred inspektore i to fizički onemogućili. Urbanističko-građevinski inspektor Direktorata za inspekcijske poslove i licenciranje tadašnjeg Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, u septembru 2021. godine donio je rješenje kojim se naređuje preduzeću „Keker“ dooo da ukloni objekat za proizvodnju betona sa pratećim postrojenjem u naselju Bakovići. Mjesec kasnije, u nekoliko navrata, okupljeni su tijelima branili postrojenje, koje i danas, smješteno uz kamenolom, radi i proizvodi.

U razgovoru za Monitor mještani  priznaju da njihovom kvalitetu života smeta i betonjerka, i kamenolom, i deponija. Međutim, po principu „kad su već tu, neka ostanu“, ne namjeravaju da svoje nezadovoljstvo tim objektima formalizuju i ozvaniče. Protiv azila za pse će se, najavljuju, boriti „na sve zakonom dozvoljene načine“.

„Smeta sve to što ste nabrojali, ali to stoji godinama, pa šta sad… Azil je druga priča. Naš kvalitet života biće nepovratno narušen lavežom i bukom, a naša imanja obezvrijeđena. Imamo šansu da prodamo svoja imanja ili da na njima gradimo turističke kapacitete. Ko će da kupi to i da s prozora gleda na azil.  Ne vjerujemo u ono što pričaju da će buka iz azila biti minimalna, jer to nije normalno. Ja od svojih pasa ne mogu spavati, a zamislite tu buku ‘puta 100’“, ispričao je jedan od mještana.

Većina njegovih komšija, na javnoj tribini sa predstavnicima Opštine, kazala je da se ne protive izgradnji azila „ali negdje drugo“. U lokalnoj upravi, međutim, kažu da na raspolaganju imaju vrlo mali broj parcela u opštinskom vlasništvu, a još manje onih koje infrastrukturno zadovoljavaju uslove. Podsjećaju da sklonište za pse ne može biti građeno na parcelama u vlasništvu države, jer ne ispunjava zakonske uslove. Zato je lokacija Debeli lug, prema ocjeni nadležne opštinske komisije, proglašena najpogodnijom.

Menadžer Opštine Kolašin Radovan Puletić za Monitor kaže da će azil biti građen i održavan u skladu sa najvišim standardima, sa minimalnim uticajem na okolinu. Sugestija Uprave je da sklonište za napuštene životinje bude na takvoj lokaciji koja bi i turistima i potencijalnim udomiteljima omogućila posjetu tom objektu. Prema zakonu, u radijusu od 300 metara od azila ne smije biti naseljeno mjesto.

„Naš cilj je da kroz ovaj projekat obezbijedimo humano i dugoročno rješenje za brigu o napuštenim životinjama, kao i da unaprijedimo kvalitet života svih naših sugrađana. Idejni projekat je rezultat zajedničkog truda, pažljivo je rađen uz poštovanje svih standarda i potreba lokalne zajednice, i uz poštovanje zakonskih propisa i dobrih praksi. Današnja tribina prilika je da zajedno pogledamo rješenja koja se predlažu, da čujemo stručna mišljenja i sugestije, kao i da uvažimo pitanja i stavove svih vas koji živite ovdje i kojima je budućnost našeg grada važna“, objašnjava Puletić.

Mile Glavičanin iz kolašinskog Sekretarijata za zaštitu životne sredine, kaže da će građenje azila koštati 100.000 eura. Svake naredne godine neophodno je između 50.000 i 100.000 eura za ishranu, brigu o psima, zaposlene, ugovore sa Veterinarskom ambulantom…On tvrdi da “od lokacije do kuća ima bar od 500 metara do jedan kilometer”

“Projektom je predviđeno da se na nasip od dva metra postave i apsorbujući paneli zvuka. Oni garantuju da se lavež pasa neće čuti na udaljenosti od 100 metara. To su paneli koji su jako skupi i garantuju dobru zvučnu izolaciju …Prema idejnom rješenju, na koje je data saglasnost, kolašinsko prihvatilište trebalo bi da bude kompleks površine 5.000 kvadrata, dok maksimalna bruto građevinska površina objekata neće prelaziti zakonski limit od 300 kvadrata. U tako zamišljenom objektu biće moguće smjestiti 100 pasa”, kaže  Glavičanin.

Planirani kompleks obuhvata upravnu zgradu, poluotvorene boksove za pse, karantin prostor, kao i poseban dio za smještaj ženki sa štenadima. Posebna pažnja posvećena je sanitarnoj infrastrukturi i zaštiti životne sredine,  predviđen je mobilni sanitarni blok, septička jama, kao i prostor od 400 kvadrata za zakopavanje uginulih životinja. Osim toga, rezervisana je i površina od 1.500 kvadrata za moguće buduće proširenje skloništa. Kompletan prostor biće ograđen, uz mjere koje će spriječiti nekontrolisan pristup i eliminisati uticaj objekta na okolinu.

„Potencijalno sklonište neće ugroziti mještane. Samo neadekvatno izgrađena infrastruktura može izazvati transponovanje zvuka, odnosno laveža“, tvrde u Opštini. Rješavanje ogromnog problema velikog broja napuštenih životinja, kažu, mora početi izgradnjom infrastrukture. Podsjećaju da svake godine Opština i lokalno Komunalno preduzeće izdvajaju značajan novac kao naknadu za nematerijalnu štetu građanima koje su napali psi lutalice.

Čopori pasa su u minulim mjesecima u okolini Kolašina napadali i domaće životinje, pa je stradao veći broj koza. Iz Nacionalnog parka Biogradska gora poslali su više inicijativa lokalnoj upravi i državi, tražeći rješenje za sve veći broj „divljih“pasa koji haraju tim zaštićenim područjem. Kako su saopštili, čopori pasa predstavljaju ozbiljnu prijetnju ne samo za divljač, već i za bezbjednost brojnih posjetilaca parka.

„Zatvaranjem određenih deponija, psi lutalice su sve brojniji u Biogradskoj gori. Psi razgone divljač, velika su opasnost za mladunčad. Pored toga, velika su opasnost za posjetioce, ali i nadzornike. Pas je u NP prošle godine povrijedio djevojčicu. Gradnja azila je neophodna. Mnogo inicijativa smo podnijeli zbog ovog zaista velikog problema“, objašnjava Mile Rnković iz NP.

U Kolašinu postoji privatno prihvatilište za pse, koje ima brojne izazove. Taj azil, podignut na privatnom imanju, i pored inicijativa vlasnice Danijele Vuksanović, ne može biti lokacija za buduće sklonište, niti Opština može preuzeti upravljanje njime. Između ostalog, i zbog činjenice da je oko 500 mještana iz tog dijela opštine potpisalo peticiju kojom se traži izmještanje tog objekta.

Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Jedan od SPC-ovih najradikalnih Putinista, promoter velikosrpske fašističke ideologije iz Drugog svjetskog rata Metodije Ostojić, bio je  domaćin prošlonedjeljnog parastosa u nikšićkom  hramu Sv.Vasilija na praznik tzv. Svetih carskih novomučenika Romanovih.  Metodije je kao lojalista porodice Vučić nedavno čašćen iz Beograda  titulom mitropolita, kao  upozorenje Joanikiju, trenutno nedovoljno lojalnom Vučiću

Prošlog četvrtka na praznik tzv. Svetih carskih novomučenika Romanovih služen je parastos u Nikšiću u hramu Sv. Vasilija. Prisutni su bili i novi ruski ambasador u Crnoj Gori Aleksandar Lukašik ,  nacionalno ostrašćeni gradonačelnik Marko Kovačević i potpredsjednik Vlade Budimir Aleksić iz redova vučićevske Nove srpske demokratije (NSD).

Ruski car Nikolaj Romanov je za života bio ktitor nikšićkog hrama. Nikolaja i njegovu porodicu (supruga, četiri ćerke i sin prijestolonasljednik) su boljševici brutalno pogubili 17. jula 1918. u Jekaterinburgu nakon Oktobarske revolucije. Ruska crkva (RPC) ih je 2000. godine kanonizirala kao tobožnje svetitelje i mučenike za vjeru. Da bi tako nešto bilo moguće, RPC je morala prvo dobiti dozvolu i od tada novog predsjednika Ruske Federacije Vladimira Putina i od

službe državne bezbjednosti (FSB) kojoj je de fakto potčinjena još od Oktobarske revolucije.

Putin je još na početku mandata krenuo u propagiranje carske imperijalne Rusije uz ponovno oživljavanje staljinizma. Napravljena je sinergija poznata kao pravoslavni staljinizam ili staljinističko pravoslavlje. U zemlji je ponovo uveden totalitarni sistem uz brutalni obračun sa neistomišljenicima. Širom Rusije su ponovo podignuti spomenici ovom krvoloku crkve uz novu KGB-ovsku “istinu” – Staljin nije bio krvavi progonitelj pravoslavlja već pravoslavac,  uz izmišljene hagiografije i svjedočanstva poput tzv. Sv. Matrone Moskovske o čemu je Monitor ranije pisao. Hram ovoj “svetiteljki”, kojoj se Staljin navodno obratio za pomoć 1941. kad su Njemci bili pred Moskvom, je podignut i u Grblju i osveštao ga je oktobra 2024. sadašnji mitropolit Joanikije Mićović.

Krečenje istorije nije nikakvo iznenađenje. Jer “na čelu države je pravoslavac – Vladimir Putin, ne nekakav imitator religije,  već iskreni vjernik, čovjek crkve” nedavno reče Kiril Gunđajev, agent sovjetskog KGB-a u mantiji patrijarha Rusije. “Putin se ne ustručava ni da dođe u hram, ni da se pričesti. Ono što je važno za čitav narod – on je dobar primjer dobrog hrišćanina“, poručuje Gunđajev. Patrijarh je još u doba Jeljcinove administracije zaradio milijarde dolara trgujući bezakciznim alkoholom i cigaretama. Poznat je po luksuznim satovima, jahtama i voznom parku. Aktivno progoni ruske sveštenike koji se zalažu za mir s Ukrajinom i prestanak agresije.

Kult Romanovih i hrišćansko svetiteljstvo, sa kojim makar car i carica nijesu imali ništa, se brzo proširio i na Srpsku crkvu (SPC) uz prihvatanje staljinističkih vrijednosti KGB pravoslavlja.

Jedan od SPC-ovih najradikalnih Putinista, ujedno i  promoter velikosrpske fašističke ideologije iz Drugog svjetskog rata je Metodije Ostojić, domaćin prošlonedjeljnog parastosa. Metodije je episkop Eparhije nikšićko budimljanske (ENB) za koju na eparhijskom portalu tvrdi da je navodno osnovao Sv. Sava 1219. Eparhija u sadašnjem obliku je prvi put osnovana 2001. tako što je Beograd odcijepio više od pola teritorije Mitropolije crnogorsko primorske (MCP) i tobože obnovio Savinu eparhiju.

Metodije je, kao lojalista porodice Vučić nedavno čašćen iz Beograda i titulom mitropolita, kao upozorenje mitropolitu MCP Joanikiju, trenutno nedovoljno  lojalnom Aleksandru Vučiću. Upozorenje je polovinom maja javno prenio nezvanični glasnogovornik SPC-a i Srpskog sveta Aleksandar Raković u vučićevskog glasilu ALO. “Dodjela titule mitropolita episkopu Metodiju je srušila san crkvenih separatista da prisvoje mitropoliju crnogorsko-primorsku SPC i da njenog poglavara s titulom mitropolita proglase za šefa neke svoje ‘Crkve’”, izjavio je Raković.

Ranije su odapete strijele javnih optužbi i kvalifikacija protiv pokojnog crnogorskog mitropolita od strane Nikodima Bogosavljevića, bivšeg igumana manastira Dajbabe kod Podgorice, koji sada služi u Eparhiji valjevskoj. “Amfilohije (Radović) je išao ka tome da formira neku samostalnu ili autonomnu arhiepiskopiju Crne Gore”, kazao je on.  Bogosavljević je nazvao Amfilohija “licemerom i dvoličnjakom” i duhovnim ocem bivšeg premijera Zdravka Krivokapića. “Zbog toga što su izdali Srpstvo, nazivam izdajnicima i mitropolita Amfilohija i njegovo isčadije (duhovno potomstvo) – profesora Krivokapića”. Iz MCP-a nije bilo reakcija ni na Bogosavljevićeve ni Rakovićeve izjave.

SPC-ovom episkopatu je ispala zgodna činjenica da je na isti datum kada su stradali Romanovi, pogubljen i general Draža Mihailović 1946. godine kao ratni zločinac i fašistički kvisling. Pogubljenju je prethodilo suđenje otvoreno za javnost kojeg je pratilo i preko 60 inostranih dopisnika.

Stradanje Romanovih i Čiča Draže na isti dan mnogi u srbijanskoj Patrijaršiji smatraju znakom Dražine “svetosti”. Isto tako i hrvatski ustašofili uzimaju da je datum smrti ustaškog lidera i ratnog zločinca Anta Pavelića (na Vitlejemske mladence) i njegovih dviju ćerki na Božić znak “svetosti” porodice Pavelić.

Sa Romanovima je istovremeno održan pomen i Draži i njegovim četnicima koje Metodije ranije ovog ljeta nazvao “najvećim vitezovima i herojima Drugog svjetskog rata…koji su istrajali na krstonosnom i krstovaskrsnom putu Hristovom do kraja čista obraza i svijetla lika”. Do sada se tužilaštvo nije izjašnjavalo o Metodijevom veličanju koljača nesrpske nejači i protivnika postojanja Crne Gore i Crnogoraca u bilo kom autonomnom obliku.

Samo dva dana kasnije, u subotu 19. jula, Metodije je osveštao hram Sv. Save u Dapsićima kod Berana. Na osveštanju je bio prisutan i “predsjednik Republike Srbije Aleksandar Vučić, u liku svog izaslanika, brata našeg Miloša Vučevića”. Vučević, formalni predsjednik vladajuće vučićevske Srpske napredne stranke (SNS) u svojstvu izaslanika sletio je helikopterom MUP-a Srbije na pistu beranskog aerodroma.

Metodije je nakon liturgije održao besjedu o jednoj naciji, vjeri i vođi kakve smo  često slušali krvavih 90-tih. Prvo je poželio dobrodošlicu Vučićevom izaslaniku koji je “dobrodošao među svoj srpski narod, da pokaže još jednom da su Srbi jedno”. Uručio mu je Orden Sv Georgija pobjedonosca I reda kojim je odlikovan Vučić jer “ovim pokazujemo jedinstvo srpskog naroda”. Tom prigodom, Vučićev izazlanik i novi mitropolit su objavili: “ Porodica Vučić je jedan od najvećih ktitora ovog novoosvećenog Hrama posvećenog prvom srpskom arhiepiskopu Svetom Savi”.

Metodije je objasnio: “Sve one granice koje nas i sa istoka i sa zapada, i sa sjevera odvajaju od naše braće…naši su preci umjeli  da prelaze i poništavaju, da ih ne računaju ni u šta”. A ako granice i dalje stoje one trebaju biti nevidljive i beznačajne:  “Jer mi smo jedan narod i jedan prostor, jedna krv, jedna vjera, braća, svi čeda Sv. Save”. Novoproglašeni mitropolit je poručio Vučeviću da prenese predsjedniku (koji po Ustavu Srbije ima strogo ceremonijalna ovlašćenja) da “nastavi da sabira srpski narod i da pomaže ovdje u CG kao što je i do sada pomagao.” Za uzvrat, Metodije je dao obećanje: “Srpski narod ovdje će, sa svoje strane, učiniti sve da majku Srbiju i majku Rusiju nikad ne zaboravi…i da ćemo se , ako Bog da, još prisnije ujediniti u nekoj zajednici koju očekujemo da će biti u budućnosti”. Za sada Vučić najbolje sabira srpski narod u Srbiji na protestima protiv svoje privatne vlasti koju predvode studenti nakon tragičnog pada renovirane nadstrešnice u Novom Sadu 1. novembra prošle godine.

Vučević se istim tonom zahvalio domaćinima: “Srećan sam što se ovde okupilo mnogo naših sunarodnika jer mi smo, bez obzira na teritorije, granice i zakone, jedan narod istog jezika i kulture koji povezuje svetosavski put”. Za Vučevića- svetosavlje je naš put. “Kad god smo bili na putu Svetog Save – bili smo na pravom putu” zaključio je Metodijev “brat naš” i akter brojnih korupcionaških afera u Srbiji. Vučević je javni prijatelj osuđivanih kriminalaca i osumnjičenih narko bosova. Srpska opozicija zove ga –  “batlerom porodice Vučić”.

Vrijedno je napomenuti da je orden SPC-a tzv. Svetog Kralja Milutina (koji se pet puta ženio uključujući i petogodišnjom vizantijskom princezom) dobila i Mat company DOO iz Pljevalja 2011. godine iza koje su stajala braća Darko i Duško Šarić.  Orden je dat “u znak zahvalnosti što su bili jedan od najvažnijih donatora za izgradnju nedavno osveštanog hrama u Pljevljima”. Sinod SPC-a i odbor za izgradnju hrama su se pravili kao da ne znaju odakle potiče novac.

Metodiju jedino preostaje da, konačno, dobije termin za poklonjenje kod gospodara Srbije.  “Nažalost, nijesam imao prilike da (ga) sretnem” požalio se Vučeviću. Daće Bog.

Za Putina će morati puno više da se potrudi. Međutim, tu je novi ambasador koji ima jako dobar pedigre u službi (ne samo diplomatskoj). Za “duhovnika” kao što je Metodije će se sigurno naći koja lijepa riječ.

Jovo MARTINOVIĆ