MONITORING
AVALA, SUD I AUTORSKA PRAVA ARHITEKTE PLAMENCA: Nezakonito, ali odštete nema
Arhitekta Vladislav Vlado Plamenac u devetogodišnjem sudskom procesu još ne uspijeva da naplati povredu svojih autorskih prava u slučaju potpuno uništenog djela – hotela Avala u Budvi. Za sada urnisani hotelski kompleks Avala-Mogren, Plamenac je 1985. dobio najznačajnije državno priznanje 13. julsku nagradu.
Nedavno, u novembru prošle godine Viši sud u Podgorici, predsjednica sudija Snežana Vukčević i članovi Vijeća Zorica Šćepanović i Senka Danilović, potvrdio je presudu Osnovnog suda u Kotoru kojim se osporava njegov tužbeni zahtjev za isplatu materijalne i nematerijalne štete od kompanije Bepler i Džejkobson koja gazduje hotelom Avala.
Plamenac je 2006. protiv firme Bepler i Džejkobson, tada u vlasništvu biznismena Zorana-Ćoća Bećirovića, pokrenuo tužbu zbog kršenja autorskih prava prilikom rekonstrukcije i dogradnje hotela Avala. Tužio ih je nakon što je Bećirovićeva kompanija mimo njegove saglasnosti da rekonstruiše unutrašnjost hotela, počela i sa spoljašnjim promjenama na hotelu, a uprkos sudskim i inspekcijskim zabranama (vidi boks).
Plamenac je na ime naknade štete za povredu autorskih prava tražio da mu Bepler isplati ukupno milion i 400 hiljada eura – na ime imovinske štete oko 900.000, a na ime povrede moralnih prava 500.000 eura. Sudski vještaci arhitektonske struke su utvrdili ovoliku visinu odštete uz obrazloženje da je to minimalni iznos, obračunat po minimalnim cijenama stručnih poslova i da bi se mogao korigovati ,,samo na više”.
Osnovni sud u Kotoru je u dvije presude, 2008. i 2012, odbio zahtjev Plamenca. Viši sud u Podgorici je nakon prve presude kotorskog suda cijeli slučaj vratio na ponovni postupak. Kotorski sud je u maju 2012. (sudija Zoran Klikovac) ponovo odbio tužbeni zahtjev uz obrazloženje da je Plamenac za izmjenu, tačnije uništavanje, svoga djela dao prećutnu saglasnost!
Kako, da li je negdje klimnuo glavom, nije objašnjeno. Viši sud u najnovijoj presudi pobija prećutnu saglasnost i utvrđuje da je Plamenac dao saglasnost samo za unutrašnju rekonstrukciju uz očuvanje spoljašnjeg izgleda objekta. Sud je utvrdio i , ono što je očigledno, da je Bepler rekonstrukciju izvršio ,,mimo obima rekonstrukcije za koju je dobio saglasnost nadležnih državnih organa”. U odluci suda navodi se i hronologija nezakonitih radova Beplera.
Citiran je i nalaz vještaka kojeg je sud angažovao, arhitekte Boška Banićevića da ,,sadašnji izgled hotela i vila Avala, nakon izvršene rekonstrukcije, predstavlja 100 odsto uništeno djelo tužioca za koje je dobio državnu nagradu, te da od tog djela nije ostao nijedan trag”.
Banićević je konstatovao da je Plamenčevo djelo unakaženo, kao i da su prekršena njegova autorska prava, te da nije dobijena njegova saglasnost za intervencije na hotelu.
Viši sud u presudi utvrđuje da kompanija Bepler nije ponudila Plamencu da izvrši preradu svog djela, što je po Zakonu o autorskim i srodnim pravima bila obavezna. Po tom osnovu Plamenac je potraživo štetu od 900.000 eura, ,,a koji iznos odgovara zbiru cijene koštanja stručnih poslova koje je u smislu čl. 34 Zakona o izgradnji objekata kao autor trebao uraditi”.
I pored toga što je Viši sud konstatovao brojne nezakonitosti prilikom rekonstrukcije hotela Avala, koje bi mogle biti od koristi i tužilaštvu, u zaključku pribjegava rješenju poput onog o prećutnoj saglasnosti Osnovnog suda. Naime, Viši sud je zaključio da Plamenac nije bio član Inženjerske komore, a ,,nedostatak ovog svojstva čini neosnovanim njegovo očekivanje da mu se kao autoru djela ponudi prerada djela, te samim tim neosnovan je tužbeni zahtjev za naknadu materijalne štete”.
Plamenac, za Monitor, kaže da je ovaj argument apsurdan i da se tokom suđenja nije nigdje pominjao kao bitan, te da je u pitanju samo formalni razlog da bi se njegova tužba odbila.
Ističe da je važno to što Viši sud u presudi ne pominje vještačenje Božidarke Mićunović, koje je taj isti sud naložio. Čak je i odštetni zahtjev na kraju usklađen sa tim vještačenjem na 770.000, a ona je tokom suđenja potvrdila da Plamenac i mimo članstva u Inženjerskoj komori mogao raditi projekat rekonstrukcije jer je nosilac autorskog prava i može angažovati preduzeće koje ispunjava sve potrebne zakonske kriterijume. Plamenac je inače član Inženjerske akademije Crne Gore.
Zanimljivo je da je na posljednjem ročištu u sud stiglo punomoćje novog zastupnika Beplera Zorana Piperovića. Nakon posljednjeg ročišta, Plamenac je prvi put tokom skoro decenijskog spora sa Beplerom, dobio poziv iz ove kompanije za sastanak. Koji je Plamenac odbio.
,,Ovo je skandalozna presuda kao što su bile sve prethodne. Ne moram biti član Inženjerske komore ja sam nosilac autorskog prava, a to mi ne mogu oduzeti neuki i korumpirani sudovi. Kompletan slučaj Avale prati kršenje svih propisa što se tiče gradnje i autorskih prava”, kaže Plamenac.
Apsurdnost odluke Višeg suda je veća ako se zna da je Plamenac jedan od najznačajnijih crnogorskih arhitekata koji je pored Avale i Mogrena, projektovao i hotele Oliva i Palas u Petrovcu, Beograd u Bečićima, te da je pored 13-julske, dobio i uglednu saveznu Borbinu nagradu za arhitekturu. Odlukom Višeg suda ispada da Plamenac ima sudsku potvrdu da ne može više projektovati? Nije član, komore.
Zanimljivo je da je Viši sud preinačio odluku Osnovnog suda i na ime neimovinske štete zbog povrede moralnog autorskog prava Plamencu dodijelio 12.000 eura. Iznos koji je toliki da podmiruje sudske troškove maratonske sudanije dodjeljen je uz ironičnu konstataciju da od Plamenčevog djela nije ostalo ni traga te da ,,uništavanje djela predstavlja veliki udarac za duhovnu vezu arhitekte i djela i predstavlja kršenje moralnih prava autora”.
Plamenac najavljuje da će se žaliti i međunarodnim organizacijama za zaštitu autorskih prava. Prije par mjeseci premijer Đukanović i Filip Vujanović sastali su se u Podgorici sa generalnim direktorom Svjetske organizacije za intelektualnu svojinu Frensisom Garijem. Podsjetili su se da zaštita intelektualne svojine u Crnoj Gori traje više od 130 godina, jer je još Knjaževina Crna Gora bila članica Pariske (1883) i Bernske (1893) konvencije. Zaključeno je da je u okviru pregovaračkog poglavlja sedam (intelektualna svojina) sve med i mlijeko. Slučaj Avale to najbolje potvrđuje.
A iscrpljujućoj sudaniji, tokom koje je sud maltretirao Plamenca i dva puta ga slao na psihijatrijska vještačenja, koja su se kasnije ispostavila kao skroz nepotrebna, se ne nazire kraj. Nastavak slijedi na Vrhovnom i Ustavnom sudu, i konačno Strazburu, ukoliko domaći sudovi ne dokažu proklamovanu tradicionalnu brigu za zaštitu intelektualne svojine.
Kad Ćoćo može sve
Rekonstrukcija hotela Avala počela je 2005. godine, a građevinska dozvola izdata je tek nakon pet godina – 2010. Iako su imali dozvolu samo za unutrašnju rekonstrukciju, u Bepleru su bez ijednog odobrenja trostruko uvećali gabarite hotela. Republička građevinska inspekcija je u maju 2006. zapečatila gradilište Avale i zabranila izvođenje radova. Tadašnji vlasnik Beplera biznismen Zoran – Ćoćo Bećirović uklanja državni pečat i nastavlja gradnju. Iste godine rješenje protiv rekonstrukcije izdao je i Republički zavod za zaštitu spomenika, jer je Avala još 1994. proglašena zaštićenim spomenikom. Slične efekte imali su i rješenje inspekcije iz januara 2007, kojim se nalaže rušenje prekobrojno podignutih spratova, kao i krivična prijava. I kotorski Osnovni sud je u dva navrata donosio rješenja o obustavi radova. Sve uzalud. Bećirović je uspješno izgradio crni hotel, u kome je kraljevski apartman rezervisan za premijera Đukanovića. Inače, prvi gosti su u novoj Avali ljetovali 2007. godine, iako je hotel dobio upotrebnu dozvolu tek prije dva mjeseca.
Perdrag NIKOLIĆ
Komentari
Izdvojeno
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal
Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.
Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.
Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu, prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.
Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.
Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.
Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.
Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji
Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.
Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.
Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.
Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.
Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.
Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.
Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.
Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama. To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.
Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora
PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”
Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.
DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija
Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.
DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića
Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.
OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran
Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.
ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini
Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.
MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna
Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube
-
Izdvojeno3 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS3 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
FOKUS4 sedmiceĐUKANOVIĆ I PREDSJEDNIČKI IZBORI: Nagovoren?
-
OKO NAS2 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
DRUŠTVO4 sedmice18 GODINA NAKON UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Suđenje bez kraja
-
INTERVJU3 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
FOKUS1 sedmicaPRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
ALTERVIZIJA4 sedmiceVeliki prelom