Po crnogorskim opštinama milioni se slivaju u ruke privilegovanih, na nezakonit način. Budva i Jelići su u fokusu, ali sličnih priča ima širom zemlje. Slikovit je primjer Opštine Kolašin, kojom Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN-CG) započinje serijal o korupciji na lokalnom nivou.
Bivši predsjednik Opštine Kolašin Mileta Bulatović, nakon što je razriješen sa funkcije u avgustu 2011, primao je desetine hiljada eura iz budžeta. „Od septembra 2012, kada mu je prestalo pravo na nadoknadu, do kraja marta 2016, kada je razriješen svih dužnosti Bulatoviću je primio 47.000 eura, iako je to bilo mimo propisa. Na taj iznos idu i porezi i doprinosi od 31.500 eura. Dakle, ukupno – 78.500 eura.”, tvrdi za CIN-CG Željka Vuksanović, aktuelna predsjednica Opštine Kolašin. Navodi i da su prestali da isplaćuju platu Bulatoviću, kada su došli na vlast, ali on je Opštinu tužio. I dobio je spor. Slučaj je sada na reviziji. Vuksanovićeva je na funkciju stupila u decembru 2014, uz podršku tadašnje opozicije, preuzimajući vlast od dvojca Mileta Bulatović-Mile Šuković, koji je vedrio i oblačio jednim od najljepših gradova sjevera oko dvije decenije.
Rješenje kojim se Bulatoviću produžava pravo na naknadu zarade i nakon zakonskog roka od godinu dana po prestanku funkcije, potpisao je Darko Brajušković, bivši predsjednik Opštine, 14. novembra 2012, pozivajući se na član 35 Zakona o državnim službenicima. Taj član predviđa „da se pravo na naknadu može produžiti još godinu dana ukoliko u tom vremenu lice stiče pravo na penziju”. Ali, po isteku tog roka Bulatović nije otišao u penziju, već na drugu poziciju. I to uprkos činjenici da je 27.11. 2013. od Fonda penzijsko invalidskog osiguranja (Fond PIO) dobio rješenje o „potpunom gubitku radne sposobnosti,” na osnovu kojeg je uz dodatnu dokumentaciju mogao da ostvari penziju.
U januru 2013. Skupština opštine Kolašin ugovorom o preuzimanju zaposlenog (iako u tom momentu bivši predsjednik nije zaposlen, već samo prima nadoknadu), Bulatovića preuzima na neodređeno vrijeme. I to na poziciji savjetnika za zaštiu životne sredine predsjednika Skupštine opštine – saborca Mila Šukovića. To rješenje potpisuju Šuković i Brajušković.
Bulatović tu poziciju pokriva do marta 2016, kada ga razrješava Skupština Opštine, koja se poziva na rješenje Fonda PIO, staro gotovo dvije i po godine, kojim je utvđeno da je Bulatović „potpuno radno nesposoban”.
Više bivših funkcionera iz ove opštine zadržalo je privilegije nakon što su im prestale funkcije, tvrdi aktuelna predsjednica Vuksanović. Navodi primjer Marte Šćepanović, nekadašnje glavne administratorke Kolašina.
Šćepanovićevoj od novembra 2012. godine „miruju prava i obaveze, zbog izbora na funkciju poslanika u Skupštini CG”. Međutim, Šćepanovićeva je bila izabrani funkcioner u opštini, a fukcionerima kada prestane funkcija ne mogu mirovati prava, niti se oni po prestanku jedne, mogu vratiti na staru funkciju, kaže Vuksanovićeva.
Zanimljivo je i da Mile Šuković, kome je prestala funkcija predsjednika SO Kolašin par godina, i dalje koristi kancelarije u Opštini i nemoguće ga je iseliti. „Tražiću pomoć od novog minsitra, do sada policija oko toga sa nama nije htjela da sarađuje”, kaže Vuksanovićeva.
Ali, korištenje kancelarija, nadoknade i zapošljavanja privilegovanih, samo su dio priče. Kako su za vrijeme tima Šuković-Bulatović korištena državna sredstva najbolje pokazuju računi za gorivo.
U 2008. godini Opština Kolašin je samo Jugopetrolu isplatila do oktobra – 408,520,38 eura. Za gorivo je Opština plaćala i drugim dobavljačima, pa je ova suma znatno veća. Poređenja radi sada na mjesečnom nivou Opština za ove potrebe troši oko hiljadu eura. Prema podacima opštinske finasijske službe od 1.12. 2014. do danas protrošeno je oko 15.000 eura za gorivo.
Ako računamo da se za 100 km prosječno (i to luksuznim autom koje „guta” više) potoši deset litara goriva, a da je srednja cijena litra jedan euro, onda ispada da su u opštini Kolašin prešli za deset mjeseci, samo gorivom Jugopetrola – četiri miliona i sto hiljada kilometara. Sto dva kruga oko Zemljine kugle!
Opštinski su funkcioneri istovremeno plaćali gorivo i kreditnim karticama. Tako je Mile Šuković preko CKB kartice znao odjednom da plati i po 655 eura za gorivo.
Prema izvodu CKB kartice, u koji je CIN-CG imao uvid, Šuković je na pumpi Jugopetrola u Kolašinu 23. 09. 2010. plaćao devet puta karticom, i to iz minuta u minut. A u junu iste godine, na pumpi Luk oila u Kolašinu, u više transakcija načinjenih za dva minuta, Šuković je platio službenom karticom iznos od 300 eura.
„To je tačno, ali opštinski su računi bili u blokadi i ja sam karticom plaćao goriva i drugima”, rekao je u razgovoru za CIN-CG Šuković naglašavjući da mediji svašta pišu, da bi okaljali bivšu vlast.
Na pitanje kako komentariše da je ranija uprava za samo deset mjeseci potrošila preko 400 hiljada za gorivo, a da ova nova od decembra 2014. do danas, u prosjeku mjesečno troši hiljadu eura, Šuković je rekao: „To vam sve govori o tome kako se radilo nekad, a kako se radi sada. Mi smo trošili mnogo goriva, jer smo mnogo radili, znate li samo koliko kilometara lokalnih puteva imamo i kakve smo sve radove tim gorivom vršili”, kaže Šuković, naglašavajući da troškovi nijesu bili u njegovoj nadležnosti. Pokušali smo da kontaktiramo Bulatovića, koji je bio odgovoran za opštinski budžet, ali bez uspjeha.
Službenu karticu CKB-a, Šuković je u Beogradu 2008, koristio i za privatne račune. Oftomološkoj ordinacji Diopta, platio je iznose od 139,55 i 268,64 eura, a Tehnomarketu račun od 100,95 eura. „Tačno je da sam plaćao te privatne račune, službenom karticom, ali samo zato što u Beogradu nijesu primali eure. Kasnije sam to vratio”, kaže Šuković.
Prema izvodu CKB kreditne kartice u periodu od 01.08.2007. do 06.05.2011. Šuković je potrošio 11.649,90 eura. „Za skoro četiri godine to i nijesu neka sredstva”, ističe Šuković za CIN-CG.
S druge strane, Šukovićev vozač, Darko Bulatović, sada predsjednik Sindikata lokalne uprave, je samo u 2008. godini primio 12.000 eura za dnevnice, prema tvrdnjama sadašnje lokalne uprave. Znači – hiljadu eura mjesečno. Ranije je objavljeno i da je Šuković za tri godine na čelu kolašinske Skupštine, podigao dnevnica u iznosu od oko 21.000 eura. On je demantovao te tvrdnje. Demantovao je i da je u jednom danu platio račun za piće i hranu od 10.000 eura, kako su tvrdili predstavnici akutelne opštinske uprave.
Predsjednica Vuksanović navodi i da su u periodu od januara 2013. do juna 2014. iz opštinskog budžeta ispalćene neosnovano i uvećane zarade službenicima od povjerenja, u iznosu ne manjem od 30.177 eura.
Predmet vezan za isplatu neosnovanih zarada upućen je specijalnom tužiocu, kao i mnoge druge sumnjive transakcije koje je vršila nekadašnja uprava Opštine Kolašin. Iz Tužilaštva, međutim, još nema odgovora.
Prva banka umjesto Kolašinu, porez od Lipke uplatila Podgorici
Nakon preuzimanja vlasti, naslijeđeni su milionski dugovi prethodne uprave. Računi Opštine Kolašin su bili blokirani. „Potrebno je bilo dugih 12 mjeseci i 12 dana da deblokiramo račun. Vjerujem da se radilo o opstrukciji, jer smo jedva dobili kredit”, kaže Željka Vuksanović, predsjednica Opštine Kolašin. Ona smatra da pritisci na opštinsku vlast koju ne kontrolišu državne strukture ne prestaju. Navodi primjer: Prva banka porodice Đukanović je 31. maja 2016. umjesto Opštini Kolašin uplatila 216.00 eura – Opštini Podgorica, po osnovu poreza od prodaje kolašinskog hotela Lipka i parcela na kojima se planira gradnja hotela. „Trpimo veliku štetu što je Prva banka naš novac uplatila na tuđi račun, navodno greškom, a nakon mog upozorenja nijesu htjeli da nam vrati sredstva, već odgovornost prebacuje na Poresku upravu i na Opštinu Podgorica, koja sada naše pare vraća u tranšama”, kaže Vuksanovićeva. Ona se obratila ministru finasija i Centralnoj banci Crne Gore (CBCG). Iako je prošlo više od mjesec dana, dio novca je još zarobljen. „CBCG je upoznata sa ovim slučajem i u okviru svojih zakonom utvrđenih ovlašćenja, već je pokrenula postupak kontrole u Prvoj banci, radi utvrđivanja pravog činjeničnog stanja. Ukoliko u postupku kontrole utvrdi nepravilnosti u poslovanju Banke, CBCG će preduzeti adekvatne mjere za otklanjanje tih nepravilnosti, u skladu sa Zakonom o platnom prometu”, saopšteno je za CIN-CG. Darko Radunović, glavni izvršni direktor Prve banke, negirao je da se radi o opstrukciji.”Nema govora o političkoj pozadini. Radi se o grešci neiskusne službenice. Zaključno sa 05.07.2016. Opštini Kolašin vraćen je iznos od 135.555, 58 eura. Očekuje se da će ostatak biti vraćen do kraja sedmice,” rekao je Radunović za CIN-CG. Na uplatnici, u koju smo imali uvid, koju je kupac Lipke predao službenici Prve banke uredno je unijeta šifra računa Opštine Kolašin – 728. Šifra Podgorice je 302. Teško je permutovati ta dva broja.
Milena PEROVIĆ-KORAĆ
Milka TADIĆ-MIJOVIĆ
Ovaj tekst je dio projekta “Misli lokalno – djeluj lokalno! – Borba protiv korupcije na lokalnom nivou” koji realizuje Centar za građansko obrazovanje (CGO), u saradnji sa NVO “Bonum” iz Pljevalja, NVO Inkubator – Prostor za nezavisne kulturne inicijative iz Kotora i NVO Centar za istraživačko novinarstvo – CIN iz Podgorice, a finansira ga Evropska unija. Mišljenja iznijeta u tekstu predstavljaju stavove autora iz CIN-a i ni na koji način se ne mogu smatrati zvaničnim stavom EU, kao ni CGO-a, Bonuma i Inkubatora.