Povežite se sa nama

MONITORING

Njegova zemlja

Objavljeno prije

11 godina

na

milodj

Da li je ocjena američkog uglednog lista Forin afers da je Crna Gora mafijaška država još jedan znak da se bliži kraj dvodecenijske vladavine Mila Đukanovića i da je miljenik Zapada izgubio taj status? Forin afers je američki časopis Savjeta za spoljnu bezbjednost SAD. U izdanju za april, časopis je Crnu Goru svrstao u mafijaške države, pored Bugarske, Sjeverne Koreje, Gvineje Bisao, Venecuele i Ukrajine. Autor članka je Moises Naim, kolumnista više uglednih svjetskih časopisa, inače ministar trgovine u Venecueli ranih devedesetih i bivši direktor Svjetske banke.

To je druga teška optužba na račun crnogorske vlasti sa američke adrese ove godine. U januaru je američko pravosuđe otvorilo aferu Telekom i dokazalo da je tokom privatizacije te kompanije napravljen koruptivni dil u kom su učestvovali visoki vladini zvaničnici, menadžeri Telekoma, sestra Mila Đukanovića, Ana Kolarević, a da je najveći dio novca od mita uplaćen preko firme koja je povezana sa crnogorskim tajkunom i bliskim Đukanovićevim prijateljem Duškom Kneževićem. Crnogorsko tužilaštvo od tada zdušno radi da aferu prekrije zaborav.

Iz DPS-a su odmah uzvratili objašnjenjem da su za ocjenu Forin afersa da je Crna Gora mafijaška država krivi opozicionari i dio medija. Po DPS-u naivni Amerikanci potpali su pod njihov uticaj. Ocijenili su i da Crna Gora ne bi bila u predvorju EU da je mafijaška država. Opozicionari su podsjetili da je uslov za ulazak Crne Gore u EU na kom Brisel insistira upravo borba protiv organizovanog kriminala i korupcije, a da su američke diplomate, što je objavio Vikiliks, iz Crne Gore u Vašington slale depeše koje su Crnu Goru slikale baš onako kako je danas slika Moises Naim u Forin afersu.

Đukanović se sa funkcije premijera posljednji put povukao nakon susreta sa pomoćnikom američkog državnog sekretara Džejmsom Stajnbergom, u jesen 2009, a njegovo je povlačenje navodno bilo Stajnbergov zahtjev. To je demantovano, ali je Đukanović ipak napustio funkciju. Pritisak Amerikanaca dovođen je u vezu sa akcijama američke DEA protiv narko klanova iz Crne Gore, koji su postali globalni problem.

Pripadnici i vođe tih klanova u Crnoj Gori su, dok se širom regiona protiv njih vode postupci, ostali ugledni biznismeni, često i partneri vlasti u privatizacijama ovdašnjih preduzeća. Upravo je prethodne sedmice domaće pravosuđe oslobodilo Duška Šarića, brata odbjeglog narko bosa Darka Šarića, optužbi da je bio dio organizovane kriminalne grupe koja je trgovala narkoticima. On i njegov saradnik Jovica Lončar osuđeni su zbog pranja novca. Šarići su najveći dio novca u Crnoj Gori oprali preko dvije crnogorske banke, od kojih je jedna banka braće Đukanović, a transakcije su obavljane i nakon podizanja optužnica protiv tog klana širom svijeta. A potom su Šarić i njegovi saradnici, jedan po jedan, neometano izašli iz zemlje.

Isti je slučaj i sa odbjeglim narko bosom Safetom Kalićem, te Stankom Subotićem i drugim licima. Oni to nijesu mogli bez blagoslova crnogorskih vlasti. Kalić je, poznato je, privatizovao više državnih preduzeća na sjeveru Crne Gore, a ministri nijesu štedjeli riječi hvale za ,,uglednog investitora”.

,,Za razliku od normalnih država, mafijaške države se ne oslanjaju samo povremeno na kriminalne grupe kako bi ostvarile određene spoljnopolitičke ciljeve. U mafijaškoj državi visoki vladini zvaničnici su zapravo integralni igrači, ako ne i lideri kriminalnih preduzeća, a prioritet su im odbrana i promocija poslova tih preduzeća”, piše Moises. Zvuči poznato?

Da je Đukanović istovremeno bio i šef države i kriminalne organizacije, optužbe su iznijete još prethodne decenije sa italijanskih zvaničnih adresa. U intervjuu za italijansku Republiku, koja je ovih dana, pred odlazak Lukšića u posjetu tamošnjoj vladi, prenijela tekst iz Forin afersa, italijanski ministar finansija Otavijano del Turko je 2001. godine Đukanovića optužio za šverc cigareta, povezanost sa italijanskom mafijom, i pružanje zaštite poznatim italijanskim mafijašima kao što je Frančesko Prudentino.

Đukanovićevo ime je do skoro stajalo na italijanskoj optužnici zbog šverca cigareta, a uklonjeno je zbog premijerskog imuniteta. U fusnoti dokumenta Savjeta Evrope Đukanović se i dalje vodi kao optuženi za šverc cigareta. Na optužnici su njegovi prijatelji i saradnici: Stanko Subotić, Veselin Barović, Branislav Brano Mićunović, Dušanka Jeknić, Branko Vujović, Miodrag Ivanišević…

,,U mafijaškim državama vladini zvaničnici pribavljaju bogatstvo za sebe, svoje porodice i prijatelje koristeći novac, radnu snagu, politički uticaj i globalne kriminalne veze da cementiraju i prošire vlast”, piše Forin afers. Moises navodi da su u takvim zemljama lica sa sumnjivim kapitalom nerijetko vlasnici važnih preduzeća, skupa sa vladinim zvaničnicima.

Đukanovićevi saradnici sa italijanske optužnice u Crnoj Gori uživaju status uglednih ljudi i biznismena, a mnogi posjeduju važna preduzeća.

Veselin Barović je od države preuzeo veliki broj državnih preduzeća, koje kontroliše uglavnom preko Eurofonda. U njegovom su vlasništvu od Ulcinjske solane, koju je kupio za nekoliko stotina hiljada eura a čija je vrijednost izmjenama planske dokumentacije dostigla milijardu, do hotela Fjord, Izbora Bar i sličnih nekadašnjih državnih preduzeća. Manjinski akcionari optuživali su ga za malverzacije na berzi, što nikada nije do kraja ispitano. Poznat je i po nekažnjenim incidentima i fizičkim nasrtajima na opozicionare i novinare.

U Crnoj Gori Subotić zvanično više nema imovinu i poslove. Monitor je, međutim, pisao da je Subotić u isprepletanim poslovnim vezama sa poltičkim vrhom Crne Gore, zbog čega je Subotić tužio naš list zbog ugleda časti, a crnogorski sud ove sedmice presudio u Subotićevu korist. Subotić je u Beogradu u prvostepenom postupku nedavno osuđen zbog šverca cigareta, a u italijanskoj optužnici označen je kao jedan od glavnih Đukanovićevih ljudi za šverc i pranje novca.

Više izvora tvrdilo je i da je Subotić stvarni vlasnik televizije IN. Zanimljivo, Moises Naim opisujući mafijašku državu kaže da su u takvim državama kriminalci „ugledni ljudi koji kontrolišu radio i televizijske stanice” ili imaju svoje novine. Subotića su u Srbiji optuživali da je preko njemačkog WAZ-a pokušao da preuzme kompletno tamošnje tržište štampe. On je u Srbiji posjedovao najveću distributivnu firmu Futuru plus, koju je, zanimljivo, preuzeo od Vanje Bokana uključenog u šverc cigareta preko Crne Gore i likvidiranog u Atini prije deset godina. Futuru je od Subotića potom preuzeo Darko Šarić. WAZ je kratko ušao i u vlasništvo Vijesti.

Ratko Knežević, Đukanovićev bivši blizak prijatelj i šef trgovinske misije Crne Gore u Vašingtonu, je crnogorski duvanski kartel optužio za ubistvo urednika hrvatskog Nacionala Iva Pukanića, a govorio je o postojanju užeg kabineta smrti u Crnoj Gori koji je kriv za više likvidacija i nerasvijetljenih ubistava

Nije samo Subotić bio zainteresovan za medije. Šarić i njegovi saradnici bili su među deset najvećih akcionara državne Pobjede.

U posjedu medija, televizije 777, je i Lutrija Crne Gore iza koje, kako tvrdi više izvora, stoji još jedan od Đukanovićevih bliskih saradnika sa međunarodnih optužnica Brano Mićunović. Mićunovića policije i tužilaštva u regionu označavaju kao vođu organizovanog kriminala u Crnoj Gori i šire, a njegovo ime je u tom kontekstu pominjano i u procesu koji se u Beogradu vodi protiv klana Šarić.

Prema zvaničnim registrima Mićunović je u odboru firme Džek pot i ima skromnu imovinu. Više izvora tvrdi da je Mićunović stvarni vlasnik Lutrije Crne Gore koju formalno posjeduje Sava Grbović, Mićunovićev bliski saradnik. Grbović je javnosti poznat i po nedavnim prijetnjama koje je uputio novinarima Vijesti, a nakon njihovog članka o monopolu i privilegovanom položaju Lutrije u Crnoj Gori. Lutrije se rijetko privatizuju i najčešće ostaju u monopolu države. Ili se nacionalni interes u državama poput Crne Gore poklapa sa interesom lica sa međunarodnih potjernica i njihovih saradnika? Da nije to inspirisalo Forin afers?

Grbović i dalje nesmetano koristi državnu novinu za zastrašivanje Vijesti, ali i državnih organa. O tretmanu Mićunovića, govore i skorašnje izmjene planske dokumentacije u Budvi napravljene tako da se poklope njegov i interes grada.

Forin afers podsjeća da je i Rusija jedna od mafijaških država, u kojima ,,mafija ima državu” i ukazuje na upliv organizovanog kriminala u važne tamošnje poslove kao što je posao sa aluminijumom. Naš KAP privatizovale su of šor kompanije čiji se stvarni vlasnik ne zna, ali se kao vlasnik nerijetko u javnost istura ime Olega Deripakse, ruskog oligarha. Zbog poslovanja KAP-a, nakon što su ga preuzeli Rusi, crnogorski građani vratiće preko 20 miliona eura kredita za koje je garantovala crnogorska vlada. Nebojša Medojević, lider PZP –a, iznio je nedavno optužbe da je i KAP privatizovan po modelu sličnom Telekomu, te da je mito iznosio preko 300 miliona eura. Prema njegovim tvrdnjama dio novca naši su zvaničnici prokockali lošim poslovnim potezima, zbog čega sada duguju Rusima.

Medojević je nakon pisanja Forin afersa ocijenio da borba protiv korupcije i organizovanog kriminala i demontaža režima koji stoje iza ,,mafijaških država” postaje prioritet spoljne politike SAD i EU.

Nije samo Moises govorio o mafijaškom tipu države. Govoreći o Kini kao jednoj od sličnih oblika vladavine, australijski analitičari su nedavno upozoravali da je nerijetko da takvi sistemi nastaju u nekadašnjim socijalističkim zemljama, u kojima je mali broj ljudi nasiljem i kriminalom došao do imovine koju nasiljem pokušava i da sačuva. Poznato?

Milena PEROVIĆ-KORAĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:
nastavi čitati

Izdvojeno

I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda

Objavljeno prije

1 dan

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal

 

Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se  godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.

Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.

Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.

Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu,  prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.

Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.

Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.

Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.

Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube

Objavljeno prije

1 dan

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji

 

Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.

Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.

Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.

Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.

Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.

Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.

Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.

Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama.  To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.

Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.

Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

MONITOROVA ANKETA: Iz neizvjesnog u neizvjesno

Objavljeno prije

1 dan

na

24 Marta, 2023

Objavio:

Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora

 

PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”

Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.

DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija

Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.

DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića

Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.

OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran

Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.

 

ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini

Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.

 

MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna

Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.

 

Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo