MONITORING
OPASNE POLICIJSKE PRAKSE: Ubistva bez žrtvi
Gotovo da nema dana da crnogorska policija ne obavijesti javnost da je „spriječila likvidaciju”. Nekad jednu, nekad i više komada. Al se ne patiše.
Ove sedmice je recimo barska policija „spriječila likvidaciju” tako što su uklonili ekplozivnu napravu sa raskrsnice. Još tragaju, pojasnili su, i za počiniocima i za onima koji su trebali da nastradaju od detonacije. Kako će to utvrditi nijesu objašnjavali, kao ni da li će one koje „identifikuju” teretiti za pokušaj ubistva. Kojeg nema.
Hapšenja zbog ubistava koja se nijesu dogodila postala su gotovo policijska svakodnevnica. U pokušaju da u javnosti stvore predstavu da se uspješno bore sa organizovanim kriminalom, crnogorski istražni organi sve češće hapse bezbjednosno interesantne osobe zbog planiranih likvidacija. Rezultat ove opasne prakse za sada su tek neprestana hapšenja i puštanja .
Početkom mjeseca iz Uprave policije saopšteno je da je hapšenjem Gorana Rakočevića (32) iz Podgorice policija uspjela da ,,spriječi izvršenje teških krivičnih djela”. U stanovima koje je koristio zaplijenjene su velike količine oružja – automatske i snajperske puške sa prigušivačima, eksplozivne naprave spremne za upotrebu, kao i bombe, municiju, detonatore, silikonske maske. Saopšteno je da
Inspektori sumnjaju, objavljeno je, da je pronađeno oružje trebalo da bude korišćeno u nastavku obračuna kotorskih klanova, „škaljarskog” i kavačkog”. Rakočević se međutim, i pored zvučnih naslova u medijima, tereti samo za nedozvoljeno držanje oružja.
Tokom ljeta uhapšena je i tzv. nikšićka grupa koju prema istražnim organima predvodi Nikšićanin Ranko Radulović između ostalog i zbog optužbi da su „planirali više likvidacija”, među kojima navodno i visokih policijskih funkcionera. Još se očekuje svjedočenje zaštićenog svjedoka koji je navodno razotkrio istražnim organima planove ove grupe. Istovrmeno, jedan od osumnjičenih, Radulovićev sin Željko, pušten je da se brani sa slobode. To se dogodilo jer ni nakon dva mjeseca, kako je objasnio njegov advokat Sava Kostić, specijalno državno tužilaštvo protiv njega nije podnijelo prijedlog za izricanje krivične sankcije.
,,Mišljenja sam da nijesu postojali uslovi i razlozi za određivanje pritvora ni Željku Raduloviću, ni ostalim okrivljenima, jer oni nijesu izvršili krivična djela za koja su osumnjičeni, niti za to postoje materijalni dokazi. Da kojim slučajem postoje materijalni dokazi kojima se dokazuje krivica okrivljenih, ne bi po sili zakona bio ukidan pritvor Željku Raduloviću, već bi protiv njega bio podignut optužni akt i on dalje procesuiran. Ovako ostaje nejasno zašto je uopšte hapšen i pritvaran i zašto tužilaštvo javno ne saopšti koje to dokaze ima protiv Radulovića i ostalih okrivljenih kad ih već sumnjiči za teška krivična djela”, rekao je Kostić.
Prorežimski mediji su izračunali: samo tokom proteklih šest mjeseci „policija je preventivnim aktivnostima spriječila 20 likvidacija”, a ,,svi koji su bili uključeni u organizaciju zločina otkriveni su i protiv njih podnijete krivične prijave”. Nije pojašnjeno za šta ih policija tereti, ali sudeći po medijskim napisima, većina onih koji bivaju uhapšeni jer su „spremali likvidacije” terete se tek za nedozvoljeno držanje eksplozivnih naprava. Dok se u javnosti stvara slika da policija i tužilaštvo rješavaju ubistva i teška krivična djela.
Nijesu zaostajala ni tokom prošle godine. Čim bi pronašli kakvu eksplozivnu napravu ili pak oružje kod bezbjednosno interesantnih osoba, iz Uprave policije bi nerijetko saopštili da su spriječili ubistvo. I da će tek razotkriti čije.
Tako je recimo u decembru u Podgorici ,,spriječena likvidacija”, i uhapšeni Miloš Vidmar i Miloš Radović, prema navodima policije ,,bezbjednosno interesantne osobe”. Protiv njih je međutim podignuta optužnica za nedozvoljeno držanje oružja.
Prema tvrdnjama bivšeg šefa policije Slavka Stojanovića u intervjuu Pobjedi sprečavanje planiranih likvidacija uticalo je između ostalog da se smanji stopa kriminaliteta tokom 2017. godine. ,,Osim represije, policijske aktivnosti su usmjerene na prevenciju, odnosno sprečavanje vršenja teških krivičnih djela, u čemu smo postigli mjerljive rezultate”, kazao je Stojanović. Da li se tu računaju navodno spriječene mafijaške likvidacije o kojima svakodnevno čitamo u medijima, ili u tu statistiku ulazi i slučaj državni udar gdje se osumnjičenima sudi za djelo terorizma koje nije izvršeno, Stojanović nije objašnjavao.
Sigurno je međutim da to koliko je prevencija crnogorske policije efikasna osjećamo svakog dana. I ne samo mi. Osjećaju i bezbjednosno interesantne osobe koje se hapse i puštaju i po nekoliko puta godišnje. I čiji se međusobni obračuni sve češće odigravaju u po bijela dana u centru grada, u prisustvu velikog broja građana.
,,I pored silikonskih maski, rukavica, prigušivača, automatskih pušaka, eksplozivnih naprava, tužilac u ‘nedostatku dokaza’ može da prekvalifikuje djelo i osumnjičenog tereti uglavnom za nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija ili za neki pokušaj razbojništva”, priznaju i prorežimski mediji.
Ovakvi procesi nerijetko se zasnivaju tek na iskazima svjedoka. Portal CDM tako podsjeća da je policija neke ,,planirane likvidacije” rasvijetlila između ostalog i na osnovu neobičnih svjedočenja, kao u slučaju kada se ,,starija gospođa slučajno zadesila u blizini automobila ispod kojeg su zločinci postavljali eksploziv”.
Tokom ljeta iz VDT su saopštili da su zadovoljni brojem optužnica priotiv kriminalnih klanova, ali i priznali da rezultati borbe protiv organizovanog kriminala moraju biti bolji.
Pravni zastupnik MANS-a Veselin Radulović ocijenio je u isto vrijeme zabrinjavajućom činjenicu da u izvještaju Tužilačkog savjeta i Državnog tužilaštva za prošlu godinu nema analize porasta nerasvijetljenih ubistava, uličnih ratova za koje, kako kaže, policija saopštava da ga vode narko klanovi. ,,Izvještaj o radu državnog tužilaštva predstavlja nastavak prakse prikazivanja nerazumljive statistike koja ne prikazuje stvarno stanje kada je u pitanju borba protiv kriminala u Crnoj Gori, kao i niza nepotrebnih podatka koji nemaju nikakvog značaja za ocjenu rada tužilaca u Crnoj Gori. Ovo posebno kada su u pitanju podaci koji se odnosi na najteže vidove kriminaliteta i krivična djela za čije je gonjenje nadležno SDT”, naveo je advokat.
U tom izvještaju između ostalog stoji da je Specijalno državno tužilaštvo dobilo u prošloj godini 267,8 odsto više prijava za organizovani kriminal nego u 2016. godini, ali da je većina još u fazi – izviđaja.
Jer u konačnom, dobro je to primijetio i bivši šef Uprave policije Slavko Stojanović: ,,Iako smo uspjeli da spriječimo jedan broj likvidacija, nažalost, nigdje u svijetu pa ni kod nas se ubistva uglavnom ne mogu spriječiti”. Al se može glumiti.
Gluma i napumpavanje statistike je tek jedan od problema uspostavljene prakse hapšenja za djela koja se nisu desila. A o kršenjima ljudskih prava počne da se govori uglavnom kasno.
Milena PEROVIĆ-KORAĆ
Komentari
Izdvojeno
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal
Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.
Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.
Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu, prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.
Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.
Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.
Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.
Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji
Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.
Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.
Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.
Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.
Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.
Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.
Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.
Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama. To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.
Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora
PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”
Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.
DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija
Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.
DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića
Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.
OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran
Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.
ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini
Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.
MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna
Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube
-
Izdvojeno3 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS3 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
OKO NAS2 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
FOKUS4 sedmiceĐUKANOVIĆ I PREDSJEDNIČKI IZBORI: Nagovoren?
-
DRUŠTVO4 sedmice18 GODINA NAKON UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Suđenje bez kraja
-
INTERVJU3 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
FOKUS1 sedmicaPRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
ALTERVIZIJA4 sedmiceVeliki prelom