Sagovornici Monitora ističu da je strance teško bilo vidjeti po ulicama gradova, na betonskim pločnicima i kafanama. Oni, objašnjavaju, traže divljinu i netaknutu ljepotu, koje je na zapadu sve manje. Iako je Crna Gora ima, turistička ponuda bi morala biti organizovanija

Mada još uvijek nijesu sveli bilanse, u turističkim organizacijama u regionu sjeveroistoka Crne Gore – Berana, Andrijevice, Plava, Rožaja i Petnjice, zadovoljni su ljetnjom turističkom sezonom, za koju kažu da je ili na nivou one iz 2019. godine, ili približno tom rezultatu. U nekim opštinama kažu da je posjeta turista bila čak i iznad te sezone koja se uzima kao reper uspješne.

Direktor Turističke organizacije (TO) Berane Ivan Radević ističe, tako, da su svi turistički kapaciteti na planinama tokom jula i avgusta bili prepuni stranaca, posebno Poljaka, Francuza i Njemaca.

„To su ljudi koje niste mogli vidjeti na ulicama grada. Njih to ne zanima, oni nisu tu bili zbog betona, već zbog takozvanog aktivnog odmora i netaknute prirode. Zato su bili puni kapaciteti eko katuna i svih seoskih domaćinstava registrovanih za bavljenje turizmom na području beranske opštine. Mislim da je tako bilo i u regionu“ – kaže Radević.

Prema njegovim riječima ove godine je u naglom porastu broj turističkih seoskih domaćinstava, ekoloških katuna i ekoloških planinskih ugostiteljskih objekata.

„Mi smo im kao turistička organizacija bili maksimalno na usluzi sa organizovanjem raznih manifestacija“ – dodaje Radević.

On je za narednu turističku sezonu najavio obogaćivanje ponude, pa čak i izgradnju takozvanog zip lajna iznad Tifranske klisure, od vrha starog puta kralja Aleksandra do druge strane Tifrana, iznad rijeke Lim.

„To će biti za one koji žude za adrenalinom“ – tvrdi direktor TO Berane.

Zadovoljna je i njegova koleginica na čelu Turističke organizacije Plav Samira Canović, koja ističe da je ova sezona krajem jula mjeseca bila na nivou 2019. godine.

„U jednom trenutku to je bilo čak i više nego te godine, ali vidjećemo na kraju kada svedemo konačni bilans. Sve u svemu, ova turistička sezona u Plavu je bila više nego dobra“ – kaže Canovićeva.

Ona ističe da Plav sa svojom atraktivnom okolinom privlači sve više stranih turista, najviše iz Njemačke, Slovačke i Rumunije.

„Nismo očekivali takvu posjećenost. Bilo je i Holanđana, Engleza, Francuza. Mi imamo tu stazu koja je za sve njih atratkivna, a to su Vrhovi Balkana. Dosta njih je bilo koji su posjećivali Hridsko jezero i bila su puna turistička domaćinstva i eko naselja na putu do tog jezera“ – priča Canovićeva.

Prema njenim riječima nagli porast domaćih turista u Plavu dogodio se poslije otvaranja graničnog prelaza Cijevna Zatrijebačka i zvaničnog otvaranja puta kroz Albaniju, koji je ovu opštinu približio Podgorici na svega sedamdeset kilometara.

„To nam je posebno drago, jer znači da već sljedeće godine možemo očekivati mnogo više domaćih turista iz južnih i centralnih djelova Crne Gore koji žele da upoznaju ovaj kraj i sve ljepote Plavskog jezera i Nacionalnog parka Prokletije“ – kaže Canovićeva.

Nešto manje zadovoljstva iskazuje direktor Turističke organizacije Andrijevica Branko Đukić, koji ocjenjuje da su turisti na teritoriji te opštine bili uglavnom u prolazu i da se nijesu dugo zadržavali.

„Bilo ih je dosta, ali nemamo preciznu evidenciju. Mnogi se nisu ni prijavljivali lokalnoj turističkoj organizaciji. Mi smo sa druge strane učinili sve što smo mogli sa organizovanjem raznih manifestacije, kao što je Pohod na Komove. Ali, rekao bih, uvijek može bolje“ – kaže Đukić.

On ističe da su strani turisti vrlo često bili samoorganizovani, pa se dešavalo da u grupama po dvadeset ili više, provedu nekoliko dana u kampovanju na nekoj običnoj livadi pored Lima.

„Moramo biti spremniji za naredne sezone, kada bude završena dionica auto-puta. Očekujemo da će tada biti i više turista i moramo uvesti neki način da se vodi evidencija boravka i da se prijavljuju i oni koji to do sada nisu radili“ – kaže Đukić.

U Petnjici nema hotelaskih kapaciteta, pa ni preciznih pokazatelja o tome koliko je bilo stranaca, ali direktor tamošnje turističke organizacije Rešad Muratović ne krije zadovoljstvo, konstatujući da je sezona sigurno mnogo bolja nego ona iz 2019. godine, pa, kako kaže, i mnogih godina prije toga.

On smatra da se situacija u pogledu turističke sezone može posmatrati sa aspekta posjete dijaspore, i posjete turista.

„Ove godine naših ljudi iz dijaspore je bilo možda i najviše od kada radimo neke preglede i statistike. Ovo je definitivno najbolja godina što se tiče njihove posjete rodnom kraju“ – ističe Muratović.

Prema njegovim riječima na području opštine Petnjica postoje samo dva do tri seoska turistička domaćinstva koja su registrovana za tu djelatnost.

„Treba sada da pristupimo registraciji domaćinstava i objekata koji pružaju turističke usluge, da bismo mogli tako da pratimo i broj turista. Zbog nepostojanja hotelskih kapaciteta mi nemamo pregled broja noćenja, ali ono što sasvim sigurno možemo reći je to da je, pored dijaspore, broj turista koji su posjetili arheološke lokalitete i druge znamenitosti na području naše opštine, bio veoma značajan ove godine“ – kaže direktor Turističke organizacije Petnjica.

Da je ljetnja turistička sezona ove godine mnogo bolja i od one iz 2019, tvrdi i direktor lokalne turističke organizacije u Rožajama Nedžad Murić. On ističe da su svi hotelski kapaciteti u tom gradu bili puni tokom čitavog ljeta.

„Pune su bile i planine. To je bilo vidljivo i golim okom. A planine oko Rožaja su više nego atraktivne, kao što je poznato. Bilo je mnogo organizovanih i takoreći individualnih pohoda na vrhove Hajle. Stranaca je bilo mnogo“ – priča Murić.

Kao i njegov kolega u Petnjici, i on kaže da seoska domaćinstva na području ove opštine nijesu razvijena kao u nekim drugim opštinama, Beranama ili Plavu, ali da ih sigurno ima.

„Mi moramo registrovati ta domaćinstva koja se bave seoskim turizmom, da bi smo mogli da pratimo trendove, i da se iz godine u godinu bolje spremamo za ljetnju sezonu“ – kaže Murić.

Pokazalo se ove godine da sjever definitivno nije asocijacija samo za zimu i skijanje, već, ništa manje, i za ljetnji turizam, planinarenje, posjete prirodnim ljepotama i atraktivnim vrhovima planina, jezerima i rijekama, kojih Crna Gora ima u izobilju.

U regionu planina Prokletija kod Plava i Gusinja, preko Zeletina i Komova kod Andrijevice, Bjelasice, Jelovice i Cmiljevice oko Berana, Hajle nad Rožajama i mnogih drugih manje poznatih na sjeveroistoku Crne Gore, ove godine stranih turista je bilo na svakom koraku. Tome su svakako, kao i na jugu zemlje, doprinijele mjere sa državnog nivoa o otvorenosti granica.

Sagovornici Monitora, svi do jednog, reći će vam da je strance teško bilo vidjeti po ulicama gradova, na betonskim pločnicima i kafanama. Oni to, kao što kaže direktor turističke organizacije iz Berana, ne žele. Stranci traže divljinu i netaknutu ljepotu, koje je na zapadu sve manje.

To, međutim, što su turisti na sjeveru slabo ili nikako evidentirani, to je već propust lokalnih turističkih organizacija kojima iskustvo iz ove godine mora biti dobra smjernica za naredne godine.

I među lokalnim stanovništvom u ovim opštinama bilježi se sve veći broj onih koji se okreću planinskom turizmu, tako da je u ovom regionu mnogo više eko kampova na planinama, eko turističkih ugostiteljskih objekata i domaćinstava koja se registruju za seoski turizam, u odnosu na neka ranija vremena.

                                            Tufik Softić