Budva se definitivno pretvara u megalopolis, grad solitera, hotelskih i stambenih zgrada koje svojim visinom streme ka nebu, uredno poređane uz morsku obalu. Građani nijemo posmatraju kako se prostor oko njih neumitno urušava, bez mogućnosti da bilo šta učine kako bi to spiječili. Poslednja nada da se zaustavi dalja degradacija prostora i gradnja nebodera na svakoj neizgrađenoj parceli u prostoru budvanskog akvatorija i šire opštinske teritorije, bila je glasanje za promjenu vlasti na lokalnim izborima u oktobru 2016., za odlazak predstavnika Demokratske partije socijalista, u čijem su aranžmanu prirodne vrijednosti Budve sa okolinom, pretvorene u najveće građevinsko područje u državi, u poligon za ulaganje i pranje kapitala moćnog građevinskog lobija.
Vlast u Budvi je promijenjena, donijet je i novi Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata, ali oblast urbanizma i gradnje i dalje nije regulisana na način kako je to većina građana očekivala.
Prve odluke nove vlasti, u skladu sa predizbornim obećanjima, bile su uvođenje moratorijuma na gradnju stanova u zahvatu detaljnih urbanističkih planova Budve i Petrovca, koji je i dalje na snazi. Zabrana se, međutim, ne odnosi na izgradnju hotela. Nekoliko mjeseci kasnije odlučeno je da se u Petrovcu, koji je u posljednjoj deceniji doživio najveću devastaciju prostora od svog postojanja, uvede zabrana gradnje i za hotele.
No i pored tih ograničenja investitori su našli prolaz za plasman kapitala u gradnji stambenih zgrada izvan zone DUP-a Budva-centar, u svim ostalim djelovima grada. Neometano se i dalje može graditi i u Bečićima, Pržnu, Svetom Stefanu, širem području Petrovca, po okolnim selima….
Budva je opet veliko gradilište, grade se soliteri, hoteli, apartmanska naselja… Uslovi za gradnju hotela koje izdaje Ministarstvo održivog razvoja i turizma, izdaju se na osnovu kontroverznog plana DUP-Budva-centar, čiji je obrađivač Arhitektonski fakultet u Beogradu, na osnovu kojeg je Budva planski oblikovana kao gusto naseljeni grad solitera, po modelu kanadskog Vankuvera.
Ovaj urbanistički plan za čiju je izradu zaslužan isto toliko kontroverzan planer, profesor Miodrag Ralević, jedinstven je po odrednici koja je investitorima omogućila neograničenu visokogradnju. Riječ je o – preporučenoj spratnosti.
Prilikom izdavanja uslova za gradnju ne mora se poštovati spratnost određena planskim dokumentom, kakav je usvojen u lokalnom parlamentu, nego svaki investitor može graditi onoliko spratova koliko mu odgovara. Otuda u Budvi onoliki urbanistički haos u kome nikakva pravila o gradnji, arhitekturi ili vizuelnoom izgledu, o ideji cjelokupnog izgleda i strukture primorskog grada – ne postoje.
Nova vlast nije uspjela da DUP Budva-centar stavi van snage. Ili da uz moratorijum na stanogradnju uvede i zabranu primjene nakaradne odrednice o preporučenoj spratnosti. Zato je gradnja solitera u našem malom mistu – nastavljena. Plan DUP Budva-centar uveliko živi iako ga je po svojoj mjeri radila budvanska organizovana kriminalna grupa.
Započeti su radovi na novom hotelskom kompleksu u zaleđu Slovenske plaže pod nazivom Falcons i kategorijom od 5 plus zvjezdica. Sastoji se od tri zgrade nejednake visine, od 8, 10 i 14 nadzemnih etaža, ukupne izgrađene površine od 20.650 kvadrata. Autori idejnog rješenja ovog gabaritnog konglomerata, jesu poznati beogradski arhitekta Branislav Mitrović i arhitektica Jelena Kuzmanović.
Mitrović je istovremeno i autor idejnog projekta stambene zgrade u centru grada koja takođe broji petnaestak spratova. Ova, po svojoj veličini vodeća monstrum-zgrada na rivijeri, čija se izgradnja privodi kraju, trajno je devastirala uži centar grada i kontakt zonu Starog grada Budve.
Uska ulica razdvaja Mitrovićev valoviti stambeni blok od budućeg condo hotela čiju gradnju planira Branislav Brano Mićunović, na mjestu zgrade Zeta filma, čiji je vlasnik. Autor idejnog rješenja Mićunovićevog condo hotela je arhitekta Đorđe Gregović iz Petrovca.
Centar Budve dobiće još jednu, 11 spratova visoku, neprilagođenu zgradu, nalik mnogim administrativnim zdanjima u velikim gradovima.
Nijedan od pomenutih objekata nema mediteranskih odlika, nemaju ničeg zajedničkog sa prostorom na kojem niču, posebno sa Starim gradom u čijoj se blizini nalaze. Zanimljivo je da su autori tih projekata primorci porijeklom, ali su njihove građevine primjerenije velikim urbanim centrima nego maloj Budvi koja broji oko 18.000 stanovnika.
Po mišljenju mnogih Budvana optimalnu mjeru spratnosti i sklada u prostoru, primjere kako je trebalo planirati i graditi, predstavljaju tri nova objekta: Hotel Budva i nedavno otvoreni hoteli Moskva i Mažestik.
Dozvole za gradnju hotela-nebodera potpisao je ministar Pavle Radulović, uprkos onolikom angažmanu na donošenju novog Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata. Ministrovi argumenti u prilog novom zakonu bili su upravo loša praksa u urbanizmu i planiranju prostora po opštinama, koju će centralizacija svih poslova u toj oblasti u njegovom Ministarstvu, navodno dovesti u red.
Za sada ništa od toga. Dozvole za betoniranje Budve i dalje se izdaju i to na osnovu planova kojima je istekao rok važnosti. Jedino je GUP Budva-Bečići još na snazi.
Svim važnijim, strateškim urbanističkim planovima Opštine Budva istekao je vremenski rok od 5 godina za koji su donijeti. Riječ je o DUP-u Budva-centar, Petrovac-centar, DUP-u Bečići, DUP Pržno… Kako bi izbjegli donošenje novih, bivša opštinska vlast je naručila izmjene i dopune tih planova 2013 godine, koje nisu završene. Propisano je da se revizija postojećih lokalnih planova mora završiti do jula ove godine, što će biti gotovo neizvodljivo. Nakon toga nema više izrade novih lokalnih planova. Ostaje prazan prostor do usvajanja nove planske regulative, što će potrajati.
Opština nema ni prvi i najvažniji Prostorni plan Opštine. Nastao je vakuum iz kojeg se ne vidi izlaz. Novim zakonom svi lokalni urbanistički planovi se ukidaju, postojaće samo dva plana, prostorni plan Crne Gore i Plan generalne regulacije, čija izrada nije ni počela.
Nije završen ni Plan Obalnog područja koji treba da sublimira planove lokalnih samouprava. Ne funkcioniše savjetodavno tijelo u kojem participraju predsjednici šest primorskih opština. Nije izvršena zamjena gradonačelnika nakon lokalnih izbora u kojima je u tri opštine, Budvi, Kotoru i Herceg Novom, promijenjena vlast.
Zakon ministra Radulovića o planiranju prostora i gradnji objekata unio je neviđenu konfuziju u oblast planiranja i urbanizma, pravne i bespravne gradnje po opštinama, kojoj se ne nazire kraj.
Na radost investitora koji koriste šansu.
Branka PLAMENAC
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
FOKUS3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU3 sedmice