Hapšenje Žarka Pavićevića, bivšeg gradonačelnika Bara i nije neka vijest. Da je Pavićević najozbiljniji kandidat za hapšenje, i popravljanje statistike za Brisel, ili Vašington, govori se odavno. Taj je status zaslužio brojem krivičnih prijava tokom više proteklih godina. Jedan je od rekordera u prijavama tužilaštvu.
Pavićević je dugo godina vodio ZIB, koji je kontrolisao i dok je obavljao funkciju gradonačelnika. Upravo su mahinacije preko te građevinske kompanije bile povod za krivične prijave protiv njega. On se u nekim od tih prijava tereti da je oštetio gradsku kasu za milione eura. Ipak, iako su prijave protiv Pavićevića tužilaštvu podnešene još prije više godina, uz iscrpnu dokumetaciju i dokaze, on je, da se zna, saslušan tim povodom, prvu put u julu ove godine, neposredno pred hapšenja budvanskih funkcionera zbog izgradnje TQ plaze u Budvi.
Kada su 2011. zbog afere Zavala prvi put krenula hapšenja budvanskih afera i selektivno sređivanje statistike za Brisel, tumačilo se da je Pavićević, koji je već bio prilično poznat tužilaštvu, izbjegao hapšenje jer je vodio brigu o interesima partijske centrale u Podgorici, dok je tada uhapšeni bivši gradonačelnik Budve Rajko Kuljača tu opštinu stavio u službu familije Marović.
Detalj u prilog toj tezi mogao bi biti septembar 2009, kada je Pavićević pomogao da u DUP Topolica 1, na placevima koje je 2006. godine od opštine kupio premijerov brat Aco Đukanović, umjesto dvije zgrade od šest i osam spratova, budu ucrtane tri stambeno poslovne kule od 15, 16 i 17 spratova. Umjesto početnih 22.100 m2 bruto građevinske površine, Đukanoviću je tako omogućeno da sagradi čak 66.000 metara stambeno-poslovnog prostora i tako zaradi makar trostruko u odnosu na cijenu po kojoj je kupio to zemljište.
Naredne godine Pavićevićev ZIB kreditiran je preko Prve banke milionskim kreditom (1.411.849,34 eura), u vrijeme kada banka nije smjela izdavati kredite, o čemu je Monitor pisao.
Da li je to presudilo da se predmet Pavićević nakon godina izvuče iz tužilačkih fioka, tek bivši barski gradonačelnik je u međuvremenu pao u nemilost prve familije. U maju ove godine Prva banka koja je sa više miliona eura finansirala jedan od njegovih ,,uspješnih projekata” tužila je ZIB u stečaju, tražeći 2,3 miliona eura.
A upravo je taj posao sa Đukanovićima, u mnoštvu prijava protiv Pavićevića, sudeći prema odgovorima tužilaštva našem listu, bio glavni razlog zbog kog je Pavićević sada uhapšen (vidi box)!
Prema navodima Prve Pavićević je banci ostao dužan 2,3 miliona eura. Radi se o nevraćenom kreditu i potraživanjima prema kupcima stanova u zgradi koju u Baru ZIB nikada nije izgradio za državne službenike i prosvjetare. Jedini ko je uspio da sačuva novac u toj priči je Prva.
Advokat ZIB-a Danko Dragović kazao je na sudu da je Prva banka naplatila dug po osnovu mjenica koje je aktivirala i naplatila od Opštine Bar, koja je bila garant za tu transakciju. U decembru 2013. godine Prva banka je, kako bi se naplatila, najavila administrativne zabrane na plate 100 prosvjetnih i zdravstvenih radnika koji su imali rješenja za stanove u nikad završenoj barskoj zgradi A6.
Očito je: Prva banka zajednički je imenitelj svih afera u kojima se pominju do sada uhapšeni lokalni funkcioneri.
Većina tih poslova ne bi bila moguća da nije bilo novca Prve banke, milionskih kredita izdavanih na sumnjiv način i nerijetko bez prateće dokumentacije. Garancija banci za sve te poslove bile su opštinske kase, koje su nakon aktiviranja garancija izgubile milione.
Uzmimo za primjer slučaj Košljun, u kom je nedavno za zloupotrebu službenog položaja na šest godina osuđen bivši gradonačelnik Budve Lazar Rađenović.
Rađenović je osuđen jer je zloupotrebom službenog položaja oštetio opštinsku kasu za dva miliona eura. Radi se o poslu preprodaje opštinske zemlje na Košljunu, u blizini Budve. Opštinska zemlja je naprije po jeftinoj cijeni prodata Budvaninu Vidu Rađenoviću, koji je osuđen na šest mjeseci zatvora, a koji je kasnije tu istu zemlju prodao kontroverznom Palestincu Muhamedu Rašidu, poslovnom partneru premijera Mila Đukanovića za mnogo veću cijenu. Zemlja je Rađenoviću na licitaciji prodata za 1,2 miliona eura, da bi bila preprodata Rašidu za 11 miliona eura. On prema podacima pravosuđa Rađenoviću nije isplatio tu dogovorenu sumu, već samo dva miliona eura do sada.
Cijela transakcija ne bi bila moguća da nije bilo novca Prve banke. Za kredit od 1,2 miliona eura garantovala je po uobičajenom modelu – Opština Budva. Kredit je banci podmiren. Za tu transakciju tužilaštvo je teretilo direktoricu Prve Jelicu Petričević, ali je ona oslobođena krivice. Iako su na sudu vještaci ukazali na brojne nepravilnosti povezujući ih sa centralom banke, pravosuđe nije istraživalo odgovornost nadležnih u banci prve familije.
Tako je prema vje¬šta¬ku Hamidu Ša¬bo¬vi¬ću dio kredita, iz¬nos od 400.000 eura Vi¬do Ra¬đe¬no¬vić pre¬u¬zeo u cen¬tra¬li Pr¬ve ban¬ke u Pod¬go¬ri¬ci, gdje je novac is¬pla¬ćen bez ijed¬nog pa¬pi¬ra i do¬ku¬men¬ta, i to sa de¬vi¬znog ra¬ču¬na. Šabović je podsjetio da to nije moglo biti po propisima, jer se nije radilo o transakciji iz inostranstva.
Vido Rađenović, Svetozar Marović i Prva banka našli su se u centru još jedne afere. Rađenović je svjedočeći o slučaju Košljun tužilaštvu ispričao kako je to isto zemljiše, već prodato Rašidu, dao pod hipoteku za još jedan kredit u Prvoj banci od preko tri miliona eura. Banka je tim novcem navodno trebala da vrati dio novca koji je nezakonito skinula sa računa porodica Divanović i Dragović. To nije usamljena tužba protiv Prve banke zbog nezakonitog skidanje miliona sa privatnih računa.
Rađenović je saopštio da su mu Svetozar Marović, Lazar Rađenović i nekadašnji čelnici Prve banke uništili život kada su mu tražili da, zarad njihovog kredita, založi zemlju koju je prethodno već prodao… ,,Rekao sam Lazaru Rađenoviću da to ne mogu da uradim, jer su tu zemlju već kupili Arapi. On mi je rekao da se čuo sa Rašidom i da oni to nikad neće do kraja isplatiti”. Nakon toga pema tvrdnjama Vida Rađenovića poziva ga Svetozar Marović: ,,On započinje priču kako treba da pomognemo Prvoj banci da damo zemlju na hipoteku. Glava me zaboljela kako je on to sve meni ispričao, govorio je kako će to sve biti završeno i da će se ta hipoteka brzo osloboditi… Rekao sam vidjeću, ali nisam ni na šta pristao. Poslije toga opet sam Sveta vidio… Pozvao me da dođem do njega i rekao: ‘Dajte Vido, molim vas, da to završimo, neće tu biti nikakvih problema’.
Od zaključenog ugovora o kreditu, njegova firma, rekao je, dobila je ,,samo 900.000 eura” koje su uplaćene Dragovićima i Divanovićima. Gdje su tri milona završila, ne zna se.
OCCRP je u junu 2012. godine objavio da je Prva banka omogućila početni kapital za dva građevinska projekta koji spadaju među najkontroverznije u Crnoj Gori. Jedan od njih je slučaj Zavala, zbog kog su 2011. uhapšeni prvi put budvanski funkiconeri.
Ta novinarska mreža objavila je da dokumenta Centralne banke Crne Gore (CBCG) svjedoče da je banka braće Đukanović finansirala nezakonitu izgradnju na rtu Zavala uz pomoć kredita u iznosu od pet miliona eura. Kontrolori Centralne banke imali su primjedbe na ovaj kredit.
Kredit je odobren sa grejs periodom od 12 mjeseci i rokom otplate u novembru 2011. godine. Kredit je obezbijeđen hipotekom na zemljište, ali je banka prijavu o uknjiženju hipoteke podnijela sa nekoliko mjeseci zakašnjenja. Kontrolori Centralne banke su i ranije iznosili primjedbu na lošu praksu Prve u pojedinim VIP slučajevima.
Kontrolori su naknadno utvrdili da firma ne ostvaruje profit, nema protok gotovine, te da je nekoliko puta kasnila sa otplatom rate kredita. Kompanija koja je stajala iza ovog posla Zavala Invest kasnije je Prvoj banci platila milion eura za Madonin koncert u Budvi. Prema izvještajima Centralne banke, Zavala Invest je otplatila kredit početkom 2009. godine iz depozitā koje su ova firma i Astra Montenegro Trade imale u ovoj banci.
Iz tužilaštva za naš list nijesu odgovorili na pitanja da li istražuju te i druge mahinacije Prve, o kojima je opširno pisao OCCRP ali i domaći mediji. Iz Specijalnog tužilaštva nijesu pojasnili ni šta je sa drugim prijavama protiv banke braće Đukanović, poput one koju je tužilaštvu uputio MANS zbog kredita od 44 miliona eura koje je Vlada dala Prvoj, a koji je na sumnjiv način i izdat i vraćen.
Tužilaštvo se o tome nikada nije izjasnilo. Kao ni o brojnim malverzacijama vršenim preko te banke, od kredita koji je dat Opštini Budva za plaćanje koncerta Madone na Jazu, izdavanja kredita tokom zabrane kreditne aktivnosti koju je imala od CBCG, kada je recimo osim kredita uhapšenom Pavićeviću izdala kredit supruzi Brana Mićunovića u iznosu od 1,4 miliona eura, ili pet miliona eura MAT company Darka Šarića, te pranju novca Šarićevih kompanija preko Prve…
Prva familija i njena banka su još van dometa tužilaštva. Za sada, samo klijenti idu u Spuž.
TUŽILAŠTVO ZA MONITOR O HAPŠENJU ŽARKA PAVIĆEVIĆA
Oštetio gradsku kasu i pribavio milione
Na pitanja Monitora upućena Vrhovnom državnom tužilaštvu o tome zbog čega konkretno gone bivšeg barskog gradonačelnika, iz tužilaštva su odgovorili:
,,U predmetu formiranom protiv Ž.P. zbog osnovane sumnje da je učinio produženo krivično djelo zloupotreba službenog položaja i D.K. zbog osnovane sumnje da je učinila produženo krivično djelo zloupotreba službenog položaja putem pomaganja i produženog krivičnog djela falsifikovanje službene isprave, Specijalno državno tužilaštvo donijelo je naredbu o sprovođenju istrage.
Osnovano se sumnja da su osumnjičeni izvršili krivična djela u namjeri da pravnom licu Zavod za izgradnju Bara AD Bar pribave protivpravnu imovinsku korist od skoro dva miliona eura, u kom iznosu je pričinjena i šteta Opštini Bar. Osim toga, sumnja se da je osumnjičeni Ž.P. pričinio Opštini Bar i štetu u iznosu od oko 930 hiljada eura.
Sumnja se da je osumnjičeni u periodu od 2007. do 2014.godine u Baru, kao javni funkcioner , u namjeri da drugom pravnom licu Zavodu za izgradnju Bara AD Bar pribavi imovinsku korist, zloupotrijebio službeni položaj i prekoračio granice svojih službenih ovlašćenja tako što je, bez odobrenja o zaduživanju i davanju garancija Skupštine opštine Bar, zaključio ugovor o finansiranju izgradnje stambeno-poslovnog objekta u Baru, za rješavanje stambenih potreba zaposlenih u više državnih institucija. Osumnjičeni je navedenim ugovorom obavezao Opštinu Bar da će garantovati urednu otplatu kredita za izgradnju objekta A6 u Baru.
Sumnja se da je D.K., kao izvršni direktor preduzeća Zavod za izgradnju Bara AD Bar, djelujući u ime pravnog lica, pomogla osumnjičenom Ž.P. da pribavi imovinsku korist preduzeću tako što je zaključivala ugovore o bankarskim kreditima, za koje je osumnjičeni Ž.P., mimo Statuta i bez odobrenja Skupštine opštine Bar, zaključivao Ugovore o jemstvu kojim je obavezivao Opštinu Bar da će vratiti cjelokupni kredit , u slučaju da Zavod za izgradnju Bara ne bude uredno vraćao kredit.
Takođe se sumnja da je D. K. u periodu od 2010. do 2013.godine kao izvršni direktor preduzeća Zavod za izgradnju Bara AD Bar u službene isprave unosila neistinite podatke koje je ovjeravala svojim potpisom i pečatom privrednog društva.
Shodno Zakonu o odgovornosti pravnih lica za krivično djelo, istraga je pokrenuta i protiv privrednog društva Zavod za izgradnju Bara, AD Bar u stečaju, zbog produženog krivičnog djela zloupotreba službenog položaja izvršenog putem pomaganja.”
Milena PEROVIĆ-KORAĆ