MONITORING
Amina iza rešetaka, Sajo na odmoru
Crnogorska policija uhapsila je Aminu Kalić, suprugu kontroverznog Rožajca Safeta Kalića, i njegovog brata Mersudina Kalića. Kalići su uhapšeni po nalogu specijalne tužiteljice za organizovani kriminal Đurđine Ivanović, koja ih tereti za pranje novca zarađenog od trgovine narkoticima. Tužilaštvo za isto djelo sumnjiči i Safeta Kalića, ali on je u bjekstvu. Navodno se skriva u Turskoj, gdje ima uhodane poslovne veze. Državna tužiteljica Ranka Čarapić najavila je prije nekoliko dana novi krug hapšenja, kao odgovor na obaveze Crne Gore u borbi protiv organizovanog kriminala i policije.
Safet Kalić se cijelu deceniju pominje kao kontroverzna ličnost povezana sa švercom heroina i narko klanovima – od Zemuna, preko Kosova, do Prištine. Ali, on je bio cijelo vrijeme bezbjedan u Crnoj Gori.
Tužilaštvo tereti Safeta, njegovog brata i suprugu da su u periodu od 2006. do 2011. godine kroz finansijske transakcije u Crnoj Gori legalizovali veliku količinu novca sumnjivog porijekla. Navodno su samo preko Crnogorske komercijalne banke u Rožajama oprali više od sedam miliona gotovine. Tim novcem Kalići su navodno plaćali rate za kredite koje su od te banke podigli preko svojih preduzeća, ali i plaćali dobavljače i novac prebacivali na privatne račune.
To je vjerovatno samo djelić novca koji je legalizovan. Veći dio je ubačen u sistem preko privatizacije, kupovine nekretnina, trgovinom naftom i drugim robama. Njegova imovina se procjenjuje na desetine, ako ne i stotine miliona eura.
Prema ranijim istraživanjima Monitora, Safet Kalić pored stotina hiljada kvadrata u nekretninama, sa rodbinom posluje preko razgranate mreže preduzeća. U registru Privrednog suda na njegovo se ime vode tri preduzeća – Daut&Daut, Eye Security i Tajson, na čijem je čelu njegova supruga Amina. Safet je povezan i sa rožajskim preduzećem Mpetrol, koje su osnovali njegova sestra Mersada i zet Ernest Šabotić. Preko te firme privatizovano je rožajsko hotelsko preduzeće Turjak, nekada u državnom vlasništvu. U Upravnom odboru Turjaka su Kalićeva supruga, sestra i privedeni brat Mersudin.
Crnogorska policija je nakon hapšenja pretresla znatan dio objekata koje Kalići posjeduju u Rožajama, a oduzeta je i obimna dokumentacija. U momentu dok pišemo ovaj tekst, očekuje se saslušanje Amine i Mersudina od strane tužilaštva, a iz policije je najavljeno da će za Safetom biti raspisana potjernica. To su potvrdili i u kancelariji Interpola u Podgorici.
Otkad je Kalić u bjekstvu, niko sa sigurnošću ne zna. Odmah po privođenju njegove supruge i brata, pojavile su se špekulacije da su moćni krugovi dojavili Safetu šta se sprema, pa je imao vremena da se skloni. U Rožajama ga već neko vrijeme ne viđaju kako ispija kafe u svojim lokalnim.
Monitor iz povjerljivih izvora saznaje da je policija još prije mjesec dana „imala kompletiran slučaj” protiv Kalića.
Kalić je u Rožajima, a i šire, razvijao biznis, iako su ga srpska i bosanska policija ranije označile kao jednog od glavnih narkobosova u regionu. Tako ga je označio srpski MUP još 2003. godine, tokom akcije Sablja, kada su se tamošnje vlasti nakon ubistva Zorana Đinđića obračunavale sa organizovanim kriminalom. Prema tim tvrdnjama, Kalić je godinama zemunski klan snabdijevao ogromnim količinama narkotika. Srpski mediji pisali su i da je Dejan Milenković Bagzi pred sudom izjavio da je od Kalića kupio 600 kilograma heroina: ,,Saja je dobijao drogu iz Turske po strahovito niskoj ceni jer je on Turcima izvozio kiselinu bez koje oni nisu mogli da prave heroin”, navodno je rekao Bagzi. Te optužbe nijesu, međutim, dokazane.
,,Ko može da spori da je Safet Kalić bos… Određena operativna saznanja ukazuju na to, i mi imamo operativne informacije da je snabdijevao određene grupe,” rekao je nedavno Milorad Veljović, direktor Uprave srpske policije.
Safeta Kalića i u Bosni i Hercegovini povezuje sa trgovinom narkotika. U projektu Organizovani kriminal, koji su udruženo radili novinari istraživači iz regiona, Kalić se, uz Nasera Keljmendija, označava i kao jedan od partnera Darka Šarića. Da je u kumovskim vezama sa bratom Darka Šarića Duškom, Safet je nedavno potvrdio pred sudom, tokom suđenja grupi čiji su pripadnici, prema optužnici, baš u njegovom stanu pripremali ubistvo barskog biznismena Veselina Bujića.
U Crnoj Gori Kalić se pominjao kao bezbjednosno interesantna osoba, kako ga je vidjela i Agencija za nacionalnu bezbjednost (ANB). Ona ga je prije nekoliko godina u jednom od svojih izvještaja, koji je procurio u javnost, tretirala kao pripadnika takozvanog rožajskog klana.
Široj crnogorskoj javnosti postao je poznat nakon što je na Ju tjubu objavljen snimak njegove svadbe, na kojoj su među zvanicama bili pripadnici surčinskog i zemunskog klana, ali i visoki funkcioneri ANB-a Zoran Lazović i Ljubiša Mijatović, šef obezbjeđenja bivšeg premijera Mila Đukanovića. Srpski su mediji na snimcima navodno prepoznali i Darka Šarića. Veselin Veljović, direktor Uprave policije, kazao je da on takve snimke ne gleda. Umjesto toga tužilaštvo je saslušavalo novinara Monitora Petra Komnenića, kako bi utvrdilo ko je snimak pustio na internet. Nedavno je tim povodom u policiji saslušana i Vanja Ćalović, direktorica MANS-a. Iz policije su kazali da Kalić uživa pravo na privatnost koje je objavljivanjem snimka narušeno.
Crnogorska policija i tužilaštvo čekali su cijelu deceniju da bi krenuli u akciju.
Kako je u jednom procesu protiv Monitora sam objasnio, početni kapital od 160 hiljada maraka zaradio je baveći se statistikom u Njemačkoj. To je, navodno, uložio u hotelijerstvo na opustošenom sjeveru Crne Gore i postao milioner. Kao da je otkrio izvorište nafte.
Kalić je preuzeo u posjed cijeli jedan grad i okolinu. Zaposlio stotine ljudi i sada se, nakon najnovijih hapšenja, mogu pročitati komentari – da je Sajo bio rožajska majka. Nešto, kao Šarić u Pljevljima.
Kalić je bio partner crnogorske vlasti. Za privatizaciju HTP Turjak Predrag Nenezić je na otvaranju hotela Rožaje, koji su Kalić i njegovi rekonstrusali i napravili luksuzan objekat, kazao: ,,Otvaramo jedan od najljepših hotela, ne u Crnoj Gori, već u regionu. Ovo je još jedan dokaz da se naša predizborna obećanja ostvaruju i da imamo intenzivan razvoj svih vrsta turizma, kako na jugu, tako i na sjeveru”.
Čestitke su za ovaj poduhvat Safetu stigle i od predsjednika Crne Gore Filipa Vujanovića i tadašnjeg premijera Željka Šturanovića.
Nelegalni poslovi i trgovina heroinom i kokainom očito su unosna privredna grana u Crnoj Gori. Kroz crnogorske banke i privatizacije ubacivan je i legalizovan novac iz tih izvora.
Zanimljivo, od Zavale do Rožaja stradaju braća i izvršioci, dok se vođe klanova ne procesuiraju ili su se na vrijeme sklonili od pravde. Da li zbog toga što bi oni mogli otkriti ko je njihov nalogodavac i ko je stvarno na vrhu kriminalne piramide u Crnoj Gori.
Policija smetnja tužilaštvu
Nebojša Medojević tumači hapšenje u Rožajima i obuzdavanje klana Kalić:
,,SAD su još 2009. godine kao svoj strateški interes promovisale stabilnost regiona, a organizovani kriminal sa političkom i državnom podrškom ovog režima postao je ozbiljna prijetnja interesima SAD i EU. Nema nikakve dileme da su u međunarodnoj zajednici nezadovoljni rezultatima rada Igora Lukšića, Duška Markovića i Ranke Čarapić. Uslijedio je žestoki pritisak na Vladu i tužilaštvo da okončaju neke istrage koje se dugo vode. SAD je već u Crnu Goru poslala iskusnog istražitelja specijalistu za narko kartele i pranje novca od droge i on već radi u kabinetu specijalnog tužioca. Tužilaštvo u svojim istragama ima ozbiljan problem opstrukcije i neprofesionalnog postupanja policije, koja ne prikuplja dokaze protiv korumpiranih funkcionera DPS-a i narko mafije. Zato tužilaštvo kreće u samostalne istrage oko Kalića i pranja novca, jer mu za to ne treba pomoć policije. Prema mojim saznanjima, međunarodna zajednica očekuje hitnu smjenu Veselina Veljovića, koga vide kao ozbiljnu smetnju u borbi protiv kriminala i korupcije”, tvrdi Medojević.
Milena PEROVIĆ-KORAĆ
Komentari
Izdvojeno
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal
Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.
Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.
Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu, prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.
Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.
Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.
Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.
Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji
Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.
Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.
Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.
Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.
Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.
Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.
Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.
Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama. To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.
Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora
PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”
Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.
DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija
Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.
DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića
Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.
OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran
Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.
ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini
Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.
MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna
Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube
-
Izdvojeno3 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS3 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
FOKUS4 sedmiceĐUKANOVIĆ I PREDSJEDNIČKI IZBORI: Nagovoren?
-
OKO NAS2 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
DRUŠTVO4 sedmice18 GODINA NAKON UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Suđenje bez kraja
-
INTERVJU3 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
FOKUS1 sedmicaPRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
ALTERVIZIJA4 sedmiceVeliki prelom