Turistička sezona dostiže vrhunac, a broj turista koji su se odlučili da odmor provedu na Crnogorskom primorju manji je od očekivanog. Takozvana julska rupa je produžena, pa nikakav avgustovski turistički talas ne može popraviti nastalu štetu u predsezoni – maju, junu i polovini jula, kada je posjeta bila katastrofalna.
Aktivna turistička sezona sve je kraća. Svela se na posljednju sedmicu jula i dvadesetak dana avgusta. Turistički radnici i vlasnici putničkih agencija koje smo kontaktirali jedinstveni su u ocjeni da je sezona 2010. drastično podbacila. U Vladi Crne Gore i Ministarstvu turizma ne fali optimizma. Sve će se to, kažu premijer Milo Đukanović i ministar Predrag Nenezić, izravnati u avgustu. Treba sačekati kraj sezone pa prebrojati pare, jer će u konačnom zbiru finansijski efekti biti na nivou prošle godine!?
SIVI MILIONI: Izuzev srećnog i zadovoljnog Nenezića koji, poput maskote crnogorske turističke ponude u kupaćim gaćama ili biciklističkom šorcu, daje frizirane izjave za medije, sve je veći broj učesnika u turističkom prometu koji su nezadovoljni ukupnom situacijom u crnogorskoj turističkoj privredi.
Gorući problem turističke scene u Crnoj Gori predstavlja siva ekonomija u kojoj se obrću milioni eura. Oko 90 odsto ukupnog prihoda u turizmu odlazi u privatne džepove vlasnika nelegalnih firmi, neregistrovanih smještajnih kapaciteta i privremenih objekata sa bogatom lepezom usluga. Od smještaja, preko hrane i zabave, do prevoza i izleta.
„To su oni koji 15. juna otvaraju, a 1. septembra zatvaraju svoje firme, koji nemaju ni kase ni fiskalnog računa”, kaže Žarko Radulović, direktor hotela Splendid.
Priča je ista svakoga ljeta. Vlada i nadležno ministarstvo očigledno nemaju interesa i volje da nelegalnoj turističkoj ponudi stanu na kraj.
Ove sezone kulminira i nezadovoljstvo načinom na koji se o problemima u turizmu govori u javnosti. Sve češće se „u pola glasa” postavlja pitanje ko u čije ime i na koji način ocjenjuje uspješnost turističke sezone i govori o nagomilanim problemima u crnogorskom turizmu.
Primjedbe se odnose na nadležnost Crnogorskog turističkog udruženja i krajnje problematične stavove, koje u javnosti iznosi predsjednik CTU Žarko Radulović, najčešći sagovornik na domaćoj medijskoj sceni kada je turizam u pitanju.
Po ocjeni pojedinih turističkih radnika i vlasnika hotela, CTU na adekvatan način ne zastupa crnogorsku hotelsku industriju i probleme turoperatora. Ne razlikuju se istupi predsjednika Vlade i ministra Nenezića od onoga što govori predsjednik CTU, pa ne vide svrhu postojanja tog udruženja.
Predsjedniku Raduloviću se prigovara da je privatizovao Udruženje čije je sjedište u hotelu Splendid. Da sa pozicija predsjednika CTU govori najčešće o uspjesima kompanije Montenegro stars, čiji je suvlasnik, te da u svojim mnogobrojnim javnim nastupima štiti interese Vlade i relativizuje sunovrat crnogorskog turizma.
Koga zapravo zastupa CTU? Najveće hotelske kuće na Crnogorskom primorju, veći broj restoratera i turističkih agencija nisu pristupili Udruženju. Samo na Budvanskoj rivijeri, centru crnogorskog turizma, većina hotelske turističke ponude izvan je te strukovne organizacije.
U CTU nije učlanjena HG Budvanska rivijera sa svoja četiri hotela, nema kompanije Ibero Star – Belvi, hotela Mediteran i Quin of Montenegro u Bečićima, slovenačkog HIT Montenegro sa hotelom Maestral. Pomoć esnafa nije potrebna ni Aman rizortu, odnosno grupi Restis sa hotelima Miločera i Svetog Stefana, ni hotelima Avala, Mogren, Astorija…..CTU ne zastupa ni HTP Tivat, ni brojne hotele Hercegnovske rivijere, HTP Boku, na primjer.
Riječ je o užem esnafskom okupljanju koje ne može u javnosti predstavljati crnogorsku turističku privredu u cjelini!
Osnovano u martu 2006. godine Udruženje je okupilo jedan broj hotelijera, restoratera i turističkih agencija sa ciljem zaštite „zanatskih, privrednih, profesionalnih i sektorskih interesa svojih članova” te suzbijanja „nekorektnih poslovnih metoda” i očuvanja interesa turista. Prvi predsjednik Udruženja bio je jedan od osnivača, Branko-Diki Kažanegra, koji je taj posao napustio prije isteka mandata, uvidjevši da postavljene ciljeve teško može ostvariti.
RAZLAZ I KONFUZIJA: Pojedine kompanije poput Quin of Montenegro pokušaće da svoje probleme artikulišu preko Udruženja za turizam i ugostiteljstvo Privredne komore Crne Gore.
Predsjednik tog udruženja je Branko Vukmanović, direktor HTP Tivat.
Za članove Odbora komorskog udruženja imenovani su nedavno Dragan Ivančević, direktor bečićkog hotela, i Predrag Jelušić, direktor HTP Primorje.
„Nije realno očekivati da strukovno udruženje, ma koje ono bilo, ima određene zahtjeve za poboljšanje uslova za obavljanje djelatnosti u turizmu i ugostiteljstvu i da izražava nezadovoljstvo zbog politike koja se u toj oblasti vodi. Pokušaćemo da preko zvaničnog Udruženja turizma i ugostiteljstva u partnerskom odnosu sa institucijama države riješimo probleme. Jedan od zahtjeva svakako će biti redefinisanje strategije razvoja turizma i njeno sprovođenje”, kazao je Ivančević.
Priča o osporavanju legitimiteta CTU da iznosi stavove o crnogorskom turizmu u ime većine turističkih i ugostiteljskih firmi, prilično su iznenadile predsjednika Radulovića.
„CTU je postao snaga, pa ga treba razbiti”, bio je njegov prvi komentar.
„Prvi put vršimo jak pritisak na Vladu da suštinski mijenjamo stvari. CTU se toliko nametnulo da ima jak uticaj na Ministarstvo turizma i na Koordinaciono tijelo za praćenje turističke sezone. Pokrenuli smo inicijativu za donošenje zakona kojim se reguliše buka, zakona o fiskalnom računu. Uticali smo da se uvede dualni sistem stručnog obrazovanja i mnogo drugih stvari koje se bez CTU ne bi realizovale”, kazao je Radulović odbacujući prigovore kao netačne.
U javnosti najčešće vlada konfuzija oko pomenutih turističkih udruženja.
,,Udruženje turizma i ugostiteljstva Privredne komore broji 20 članova i svoje aktivnosti realizuje kroz rad Odbora. Statutom je dozvoljeno formiranje Grupacije do 25 firmi iz grane djelatnosti. Prevashodni zadatak Udruženja je da u koordinaciji sa nadležnim subjektima rješava pitanja iz oblasti turizma i ugostiteljstva u cilju postizanja boljih rezultata na nivou države”, kazao je sekretar Udruženja Slavko Maraš.
„CTU tipično esnafsko interesno udruživanje koje nema nikakve organizacione veze sa institucionalnim Udruženjem za turizam i ugostiteljstvo koje funkcioniše odvojeno. Pri tom nema ograničenja u formalnom smislu da pojedini članovi CTU budu i članovi komorskog Udruženja”, pojašnjava Maraš.
Raskol u CTU bio je neminovan. O turizmu u Crnoj Gori odavno ne govore stručnjaci, iskusni i obrazovani turistički kadrovi iza kojih stoje uspješne turističke sezone i nedostižne cifre turističke posjete.
Branka PLAMENAC
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice