Nakon mjesec dana od incidenta na Zabjelu i sporne odluke Vlade da uvede vize za turske državljane, opet je ukinut  vizni režim za Tursku, dok su vize uvedene građanima Azerbejdžajna.  Vlada je ovu odluku obrazložila kao dio šireg paketa mjera usklađivanja vizne politike sa Evropskom unijom. Crna Gora je trenutno daleko od usklađenog viznog režima sa EU

Više od mjesec dana nakon incidenta na Zabjelu i ekspresnog uvođenja viza turskim državljanima, Vlada Crne Gore je odlučila da ukine vizni režim za Tursku.

Uvođenje viza uslijedio je u oktobru ove godine, nakon incidenta u kom su učestvovala tri strana državljanina i Podgoričanin.  Iako se kasnije ispostavilo da se nije radilo o turskim, nego o azerbejdžanskim državljanima,  osim uvođenja viza za sve sa turskim pasošem, imovina više turskih državljana tada se našla na meti huligana koji su, revoltirani incidentom na Zabjelu, palili i demolirali njihove radnje u više crnogorskih gradova. Organizovan je i lov na turske državljane.

Rezultat: od kraja oktobra do kraja novembra, prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova, gotovo devet hiljada Turaka napustilo je Crnu Goru. Turski državljani, prema podacima Centralne banke i Uprave za statistiku, predstavljaju najveće investitore u našoj zemlji, vlasnici su 20 odsto kompanija koje ovdje posluju i čine pet odsto turista koji posjećuju Crnu Goru.

Vlada je na istoj sjednici  na kojoj je ukinula raniju odluku za državljane Turske, uvela vize za građane Azerbejdžana.

Vlada je, većinom glasova, odlučila da se  turskim državljanima bezvizni boravak u Crnoj Gori sa 90 smanji na 30 dana. Iz Vlade smatraju da će na taj način prevenirati nelegalne migracije. Odlučeno je i da se, u slučaju procjene bezbjednosnih rizika, vizni režim može ponovo vratiti.

„Odluka predstavlja dio šireg paketa mjera usklađivanja vizne politike sa Evropskom unijom, a koji obuhvata i prilagođavanje vizne politike u odnosu na treće države, u ovom slučaju Azerbejdžan, koji će biti usklađen do 15. januara“, navodi se u saopštenju Vlade.

Međutim, ovom odlukom Crna Gora je i dalje daleko od usklađivanja sa viznom politikom Evropske unije. Vladu čekaju usklađivanje i velike izmjene Zakona o strancima. U Skupštinu je  Vlada sredinom decembra dostavila predlog zakona po kojem će stranci sa preduzećima u Crnoj Gori moći će da dobiju i produže boravak ako imaju firmu sa samo jednim radnikom koji ne mora imati crnogorsko državljanstvo, ali ako dokažu da godišnje plaćaju više od 5.000 eura poreza i doprinosa na zarade.

Taj iznos dažbina na godišnjem nivou dobije se na mjesečnu neto zaradu od 1.600 eura. Uslov za dobijanje boravka ostaje vlasništvo nad nekretninom od najmanje 200 hiljada eura, ali on neće važiti za državljane iz EU, Velike Britanije, Švajcarske, Norveške i Islanda. Oni koji su započeli proceduru produženja boravka po prethodnom zakonu, moći će po starim uslovima da dobiju nastavak boravka najduže do 12 mjeseci.

To su novine iz novih amandmana koje je Vlada dostavila Skupštini, nakon što je prethodno povukla tri amandmana koje je Skupštini dostavila u novembru. U amandmanima  iz novembra pisalo je da stranac mora imati dvoje zaposlenih crnogorskih državljana u firmi ako želi da na osnovu nje dobije ili produži pravo boravka, da za sve strance važi pravilo ostvarivanja boravka samo preko nekretnine vrednije od 200 hiljada eura, kao i da će se svi postupci dobijanja ili produženja boravka po sadašnjem zakonu nastaviti po tim propisima. Predstavnici stranih investitora i poslovnih udruženja stranaca reagovali su upozorenjima da je uslov od dva domaća radnika teško ostvarljiv.

U aktuelnom, važećem Zakonu o strancima uopšte nema uslova za dobijanje boravka preko vlasništva nad firmom koji se odnose na broj zaposlenih, njen promet i plaćanje dažbina. Iz MUP-a su ranije saopštavali da je značajan broj tih firmi fiktivan i da služi samo za dobijanje boravka. Takođe, u sadašnjem zakonu nema uslova koji se odnose na dobijanje prava boravka preko vlasništva nad nekretninama koji se odnose na njenu vrijednost. Iz Vlade i MUP-a ranije su saopštavali i da EU od njih traži da uvedu strože uslove za dobijanje prava boravka za strance koji nisu iz ove unije, kao i da u državama članicama postoje dodatni stroži uslovi koji se odnose na pravo ostvarivanja i produženja boravka na osnovu vlasništva nad firmama i nekretninama.

Vlada u obrazloženjima novih amandmana navodi da njima želi da precizira norme iz zakona, da spriječi zloupotrebe, kao i da stroži uslovi ne budu prevelika biznis barijera za strance koji se u Crnoj Gori stvarno bave biznisom i nemaju fiktivne firme koje služe samo za dobijanje boravka.

Predsjednik Fondacije Budućnost crnogorskog turizma i predsjednik Odbora za turizam Njemačko-crnogorskog poslovnog kluba Michael Bader podsjeća da se crnogorska privreda godinama suočava sa ozbiljnim deficitom radnika u gotovo svim sektorima, dok nedostatak kvalifikovanog kadra pogađa i domaće i strane poslodavce.

„Opravdano se pitamo ko će popuniti ta radna mjesta, naročito kada je riječ o specijalizovanim poslovima koje otvaraju strane firme – IT, konsalting, arhitektura, usluge na daljinu, finansijske tehnologije i drugi sektori znanja“, upitao je Bader.

Predstavnik predlagača izmjena Zakona iz MUP-a, vd direktora Direktorata za građanska stanja i lične isprave Dragan Dašić kazao je pred poslanicima da je cilj izmjena ispunjenje zahtjeva i direktiva EU. On je naveo da će danom ulaska Crne Gore u EU stranci koji u Crnoj Gori imaju registrovan boravak imati i određena prava u cijeloj uniji, zbog čega su iz EU bili veoma zainteresovani za izmjene ovog zakona, ali i upozoravali na veliki broj stranaca iz neevropskih država koji zatim kao migranti odlaze u države EU.

“U Hrvatskoj stranac, da bi dobio boravak na osnovu osnivanja firme, mora da ima najmanje tri radnika, od čega su dva hrvatski državljani, a ako ima više zaposlenih na jednog stranca mora da ima tri hrvatska državljanina. Kod nas će biti da mora da ima troje zaposlenih od kojih je najmanje jedan crnogorski državljanin. Odlučili smo se na ovo ograničenje jer stranci u zadnje dvije – tri godine zloupotrebljavaju ovu odredbu”, naveo je Dašić.

Izmjene zakona se pripremaju već četiri godine, bile su na javnoj raspravi u junu i julu 2023. godine, a posljednje dvije godine se norme usklađuju sa Evropskom unijom. Predlog je usklađen sa 12 direktiva EU, a njegovo usvajanje je neophodno za zatvaranje Poglavlja 24 – pravda, sloboda i bezbjednost i Poglavlja 2 – sloboda kretanja radnika. U Crnoj Gori boravi sto hiljada stranaca, od čega je 30 hiljada sa stalnim nastanjenjem – većinom iz bivših jugoslovenskih republika, i 70 hiljada sa privremenim nastanjenjem većinom iz Rusije, Srbije, Ukrajine, Turske,… Zaposleno je 40 hiljada stranaca.

I ruskim biznismenima prijeti novi zakon

Vd direktora Direktorata za građanska stanja i lične isprave Dragan Dašić  kazao je da privremeni boravak sada ima 19 hiljada Rusa, od čega 4.375 po osnovu osnivanja firmi.  Ustvrdio je da i „kod njih vjerovatno ima slučajeva fiktivnih firmi osnovanih samo zbog boravka“, kao i da vjeruje i da će mnogi izgubiti pravo boravka.

“Predlagali smo i da se u Zakon o privrednim društvima uvede norma da stranac može da osnuje firmu ako je prethodno regulisao pitanje boravka, jer na primjer građani Crne Gore ne mogu otići u Njemačku i osnovati firmu ni sa euro ni sa 50 hiljada eura. Tada sam to predlagao i prije dvije godine, ali kažu da to ne daju direktive EU”, naveo je Dašić.

Ivan ČAĐENOVIĆ

Početkom nedjelje u Barseloni je ubijen muškarac za kojeg se vjeruje da je M.M. iz Podgorice, koji prema operativnim podacima bezbjednosnih službi slovi za pripadnika škaljarskog kriminalnog klana

Pripadnici dva zaraćena kotorska kriminalna klana još jednom su potvrdili da za njih ne postoje granice i prepreke kada odluče da zločinački naum sprovedu u djelo. Početkom nedjelje u Barseloni je ubijen muškarac za kojeg se vjeruje da je M.M. iz Podgorice, koji prema operativnim podacima bezbjednosnih službi slovi za pripadnika škaljarskog kriminalnog klana.

Izvori tvrde da je riječ o osobi koja je poznata i srpskim bezbjednosnim službama ali njegov identitet do zaključenja ovog broja Monitora nije zvanično potvrđen.

Da je u pitanju Podgoričanin blizak škaljarskom kriminalnom klanu objavio je i španski El caso, pozivajući se na svoje izvore.

„Žrtva je stranac iz Istočne Evrope, o kojem policija u ovom trenutku nije imala prethodnih saznanja niti kriminalni dosije u Španiji. Prema informacijama koje je dobio ElCaso.com , sumnja se da bi on mogao biti M.M, muškarac porijeklom iz Podgorice, Crna Gora, i da bi mogao imati veze s kriminalnim klanom Škaljari. Ove podatke je potrebno provjeriti, jer kriminalci ovog tipa sa sjedištem u Kataloniji često koriste više identiteta kako bi izbjegli policiju“, objavio je El caso.

Španski mediji navode i da prema policijskim izvorima sve ukazuje na to da se radilo o ubistvu povezanom s trgovinom drogom i međunarodnim organizovanim kriminalom.

„Žrtva je upucana tri puta u leđa i preminula je na mjestu događaja u ulici Doktor Fleming. Napadač je pobjegao, a katalonska policija pokrenula je veliku operaciju potrage, uključujući patrole na zemlji i policijski helikopter, ali ta akcija nije dovela do hapšenja. Prema policijskim izvorima u Crnoj Gori, čini se da je ovo novo poglavlje u ratu između dva međunarodna klana trgovine kokainom iz Kotora“, objavio je ovaj medij.

Pozivajući se na iskaze svjedoka zločina, mediji navode da je ubica bio maskiran, obučen u crno i da je pucao žrtvi u leđa nasred ulice.Dodaju da katalonska policija mjesecima upozorava na izrazito nasilne incidente između stranaca koji žive u Španiji, a koji su umiješani u krijumčare droge.

„Istragu o društvenom krugu žrtve će pomoći istražiteljima da razjasne mnogo toga, dok će u saradnji s crnogorskim vlastima, nastojati da utvrde ko je želio smrt ovog čovjeka. Ovo nije prvi put da  dva balkanska klana, Kavački i Škaljarski, rješavaju svoje sukobe vatrenim oružjem u Kataloniji, piše El caso.

U centru Barselone, podsjetimo, 15.jula, ubijen je Filip Knežević (36). Ubica je sačekao da Knežević uđe u ulaz zgrade u kojoj je živio, a zatim u njegovom pravcu ispalio najmanje osam hitaca od kojih su ga pogodila četiri. Knežević je povredama podlegao na licu mjesta, a španska policija i dalje traga za napadačem. U vrijeme ubistva, kako su tada objavili španski mediji, Knežević je kod sebe imao nekoliko lažnih dokumenta među kojima je bio i pasoš Hrvatske.

Knežević je slovio za visokorangiranog člana kavačkog kriminalnog klana. Prema navodima optužnice, Knežević je jedan od direktnih egzekutora škaljaraca Alana Kožara i Damira Hadžića na ostrvu Krf 23. jula 2020.

Nedugo nakon njegovog ubistva čelnik crnogorske policije, Lazar Šćepanović, naveo je da je taj zločin inicijalna kapisla za ubistva koja su uslijedila u crnogorskim gradovima.

Samo tri dana nakon ubistva Kneževića u Podgorici je ubijen Igor Nedović, koji je prema operativnim podacima policije bio blizak kavčkom kriminalnom klanu, a dva dana nakon tog zločina u glavnom gradu je ubijen Ivan Milačić, koji je slovio za pripadnika škaljarskog klana.

“Od sticanja nezavisnosti Crne Gore, ovo je najtragičnija godina po broju ubistava, kojih je samo za trećinu manje u odnosu na ratne devedesete godine, rečenica je koju je nedavno saopštio bivši ministar unutrašnjih poslova i funkcioner Građanskog pokreta URA Filip Adžić.

To potvrđuje i crna statistika ubijenih osoba.

“Ove godine desilo se 27 ubistava u Crnoj Gori, imajući u vidu javno dostupne podatke, a bojim se da možda ima i više. Tu govorim ne samo o obračunima kriminalnih struktura, nego o svim ubistvima koja su se desila u Crnoj Gori“, istakao je Adžić u saopštenju.

On je kazao da je 1993. ili 1994. godine bilo od 40 do 50 ubistava, a da od tog perioda do danas godišnje nije bilo zabilježeno ovoliko najtežih krivičnih djela.

“Kada je obračun kriminalnih struktura u pitanju, ove godine je stradalo devet državljana Crne Gore, sedam na teritoriji naše države, što je takođe ogromna brojka koja upozorava i govori da je situacija izmakla kontroli i da su, bez obzira koliko se napora ulagalo, brojke katastrofalne”, rekao je Adžić.

On je kazao da je prošle godine bilo sedam likvidacija u obračunima kriminalnih struktura, ali da je 90 odsto njih bilo rasvijetljeno.

“Kada je u pitanju ova godina, mi imamo oko 60 odsto nerasvijetljenih krivičnih djela. U ovih sedam obračuna imamo četiri stradala, za koja još uvijek ne znamo ko su počinioci tih krivičnih djela. To je jako loša statistika. Iako ne volim, i mnogo mi je teško, kada su u pitanju ljudski životi, da govorim o procentima, ali to je alarm koji mora sve dobro da nas trgne”, rekao je Adžić.

Svetlana ĐOKIĆ

I ma koliko bih volio reći da naše istraživanje prikazuje sve, mi stvarno nemamo odgovore na najbitnija pitanja: šta može da se desi dan poslije pristupanja u članstvo EU-a ili dan poslije promjene režima

MONITOR: Priredili ste zbornik radova „ Zarobljena društva u Jugoistočnoj Evropi: Mreže povjerenja i konflikta“. Kako u zemljama Jugoistočne Evrope dolazi do procesa od zarobljene države do porobljenog društva?

GORDI: Pokrovitelj projekta je tražio predloge za istraživanje koje će biti korisno u procesu evropske integracije. Tu smo bili suočeni s problemom, jer nam je bilo teško prepoznati takve procese. Ono što smo videli su bili razni uslovi na koje države odgovaraju usvajanjem zakona, često po hitnom postupku u paketima od nekoliko stotina zakona, a da nema rasprave u skupštinama, niti poslanika koji su čitali te zakone, niti ozbiljne primene. Znači videli smo površan proces, i još smo videli površne procese u ranijoj istoriji – radi li se o fašistima, komunistima, nacionalistima-pa sad liberalima, ono što se dešava je da jedna elita donosi model vladavine iz uvoza, tvrdi da je to najprogresivniji model koji postoji i da će svima potpuno promeniti život, a u stvari to površno primenjuju. Ili zbog toga što bi ozbiljna primena tih ideja ugrozila položaj elita, ili zbog toga što države nemaju kapacitet. U sistemu gde formalna rešenja ne funkcionišu, građani su primorani da nađu neformalne veze kako bi dobili ono što im treba za život. Oslanjaju se na porodične, komšijske, prijateljske veze. Možda bi sve to izgledalo kao nekakav anarhistički san kada ne bi političke stranke uspostavile kontrolu nad tim neformalnim mrežama. U tom slučaju mreže koje ljudi razvijaju kako bi rešavali probleme koji potiču od nefunkcionalnosti države- možda rešavaju pojedine probleme u kratkom roku, ali na duži rok učvršćuju osnovni uzrok problema, a to je okupacija javnog života od strane jedne elite koja gleda na sopstveni interes a ne na interes javnosti.

MONITOR: Čime nefunkcionalna država  najčešće „ korumpira “ društvene snage u svoju korist, samo formalno usvajajući EU pravila?

GORDI: Neformalne mreže o kojima sam govorio imaju moć da usmeravaju implementacije reformi. Imamo razne primere iz istraživanja. Na primer, u S.Makedoniji je EU-kao meru zaštite nezavisnosti sudstva, predložila da umesto parlamenta sudije imenuju sudske komisije koje bi bile sačinjene od pravnih stručnjaka. Vladajuća stranka je formirala te komisije na način da bi politička kontrola nad izborom sudija bila jača a ne slabija. Nešto slično se desilo u Srbiji, gde je EU predložila da ne treba više mediji da budu u javnom vlasništvu. Velika većina medija koji su bili u javnom vlasništvu bile su lokalne radio ili TV stanice u vlasništvu gradskih ili lokalnih vlada. Režim je iskoristio ovu priliku da ih privatizuje tako da pojedinci bliski vladajućoj stranci budu novi vlasnici, pa je na taj način stvorio mrežu lojalnih elektronskih medija na lokalnom nivou. Postoje i primeri (moj omiljen primer je zabrana distribucije mesa sa malih farmi) gde EU uopšte nije tražila neku meru, ali državne vlade su se upustile u “goldplating,” gde uvedu vrlo stroge restrikcije koje nisu u stanju primeniti, ali koje otvaraju prostor za selektivnu primenu- pa zbog toga i za korupciju.

MONITOR: U knjizi se tvrdi da postoji stalni nedostatak državnog legitimiteta i kapaciteta. Da li je „lijek“ za to tražen i u balkanskim „ stabilokratijama “ koje-kada se radi o Aleksandru Vučiću, EU još podržava?

GORDI: Za očekivanje je da države, kao i građani, traže stabilnost i prediktabilnost. Problem je u tome da je stabilnost zarobljenih društava samo prividna. Režimi koji su na vlasti mogu brzo pasti, a pošto je EU održala slabu komunikaciju s onima koji se bore za demokratsku vlast i za legitimitet-u trenutku kad padnu, Evropa će ostati iznenađena i nepripremljena.

MONITOR: Crna Gora očekuje da joj uskoro bude ponuđen ugovor sa EU o pristupanju. Djeluje da je to podiglo i društveni optimizam, a značajna većina podržava ulazak. Koliko je, zapravo, jak uticaj briselskih institucija da spriječi štetu koju pominjete a koja se tom društvu već jednom desila?

GORDI: Tokom istraživanja mi smo održali redovne konsultacije i s Evropskom komisijom i s državnim kancelarijama za odnose sa EU-om u regionu. Znači da ljudi koji bi mogli da utiču na situaciju znaju za naše istraživanje i za naše preporuke-čini mi se da su zainteresovani, mada ne bih znao da kažem da li smo ih ubedili o tome šta treba da se radi. I ma koliko bih voleo reći da naše istraživanje prikazuje sve, mi stvarno nemamo odgovore na najbitnija pitanja: šta može da se desi dan posle pristupanja u članstvo EU-a ili dan posle promene režima? Ono što mogu reći jeste da u državama koje su postale članice EU-a (u Sloveniji i Hrvatskoj), da se može primetiti jedno veliko razočarenje od strane ljudi koji su očekivali da će evropski standardi suštinski promeniti stanje u javnim institucijama i u privredi.

MONITOR: UK je već više godina izvan EU. Sada se premijer Kir Starmer uključuje u pregovore oko mira u Ukrajini, solidaran sa EU. Šta je sa obnavljenjem ideje i prakse najužeg atlantskog prijateljstva SAD-UK? Gdje je UK danas na geostrateškom poligonu svijeta?

GORDI: Mislim da je svima u Evropi jasno da SAD pod Trampom ne može biti pouzdan partner. Ostavljajući na stranu opskurne tvrdnje iz dokumenta o Strategiji za nacionalnu bezbednost (NSS)- koji je izašao u decembru, vidimo da Tramp koristi izaslanike koje je Putin izabrao da vode pregovore, a koji počinju s afirmacijom ruskih ratnih ciljeva. Na početku se možda činilo da je Starmer mislio da se može udvarati Trampu, ali se fanatiku ne može udvarati. Zato mislim da je razumno očekivati da će UK gledati sve više kako sebe da štiti, i da će pri tom graditi bliže odnose s EU-om.

MONITOR: Donald Tramp pokušava da trgovanjem zaustavi ratove u Ukrajini i Gazi. Kako ocjenjujete njegove „ponude“ i mišljenja nekih analitičara da Tramp i njegovi glavni pregovarači-Stiv Vitkof i Džared Kušner, ne razumiju da Putina ne zanimaju nekretnine već samo teritorije? Da li je Tramp dorastao ovoj globalnoj igri?

GORDI: Taj rasist  jedva umije prepoznati žirafu a kamoli da radi neki odgovoran posao.

MONITOR: U UK su neke propalestinske organizacije označene terorističkim. U Njemačkoj, država povremeno obustavlja propalestinske proteste. I prethodana i sadašnja njemačka vlada, naglašavaju svoju podršku Izraelu. UK je ove godine priznala Palestinu, ali ne i Njemačka. Kako vidite taj pristup?

GORDI: Priznanje je simbolički čin koji ne može značajno uticati na konkretnu situaciju. Svaka čast onima koji su priznali državu koja nema ni teritoriju ni vladu.

Za odnos prema propalestinskim organizacijama, pitanje je komplikovanije. Treba uzeti u obzir da je antisemitizam prvobitni greh moderne Evrope. To je onaj rasizam od kojega svi ostali evropski rasizmi potiču, najstariji i najotporniji rasizam. Evropske zemlje nisu počele ozbiljno da menjaju svoj stav prema njemu dok nisu videle masovne posledice toga nakon Drugog svetskog rata. Onda su kompenzirali za to na preteran način, dajući blanko podršku državi Izraelu dok  ta država nije krenula sama da se ponaša zločinački. A već su evropske države bile uspostavile odbacivanje antisemitizma kao sastavni deo svojih identiteta. Kajanje za prvobitni greh je postalo i samo greh, a naročito u starijoj generaciji postoje ljudi koji to ne razumeju, jednostavno su zbunjeni. Zato reaguju na podršku Palestincima kao na ozbiljnu pretnju.

Na pitanje da li su propalestinske grupe terorističke, naravno da nisu. Teroristička grupa je grupa koja planira ili izvodi teroristički čin. A da li su znak da je politička situacija uveliko promenjena, to je verovatno razlog za prekomernu reakciju koju vidimo. Uglavnom ljudi na vlasti izbegavaju dijalog koji bi rasvetlio kontinuitet između (starijeg) antisemitizma i (savremenog) antislamizma i drugih evropskih rasizama.

Proces pristupanja EU koji izgleda kao tehnički, u suštini je politički

MONITOR: Problemi  Brisela sa nekoliko EU članica, pokazuju da ih mnogo ne dotiču kršenja EU legislative i imperativa jedinstva EU. U njih spadaju i neke zemlje Jugoistočne Evrope. Sada se ponovo EU širi, tvrdeći da će to biti „po zaslugama“. Ipak, ima onih koji kažu da je u pitanju novo geopolitičko „ tumbanje . Šta Vi kažete?

GORDI: Teško je videti mogućnost da neka država koja je sada kandidat ili koja traži status kandidata u regionu, uskoro bude primljena u članstvo. Jednostavno za to ne postoji politička volja od strane EU, a nisu ni vladajuće elite u tim državama jako motivisane za reforme kao što su vladavina prava, nezavisnost sudstva i medija ili jednak tretman svih građana. Ali treba uzeti u obzir da sve države u regionu rade na tome da unapređuju svoje kandidature više godina. U nekim državama sprečavaju ih sporovi sa susednim državama, kao što je slučaj s Kosovom. U nekim slučajevima probleme stvaraju zemlje članice koje postavljaju nemoguće uslove, kao što je slučaj sa Makedonijom i sa Bosnom i Hercegovinom. A u nekim slučajevima izostanak političke volje sprečava demokratski razvoj, kao što je slučaj u Srbiji, Albaniji i Crnoj Gori. U isto vreme napreduju kandidature nekih zemalja za koje je teško reći da su čak počele s reformskim procesima, kao što su Ukrajina i Moldova, zato što EU smatra da su bitne za bezbednost. Sve zajedno to ukazuje da proces koji izgleda kao tehnički proces je- u suštini, politički proces.

Nastasja RADOVIĆ