Povežite se sa nama

FELJTON

Određivanje zamjenika

Objavljeno prije

12 godina

na

feljt1020

Prije nego što se među protivnicima odrede uslovi dvoboja, mjesto i vrijeme održavanja, imena sekundanata i ostale procesne radnje, nekada organizator dođe u poziciju da posumnja u mogućnost da li je uvrijeđeni dorastao situaciji i dali se može ravnopravno suprotstaviti protivniku. Dvoboj, bar viteški, pretpostavlja neku vrstu pariteta među protivnicima. Odnos snaga treba da je bar približno jednak jer je protivnik bez šanse osuđen na smrt. Tu se onda ne bi radilo o časnom odmjeravanju: suštinski, bilo bi to ubistvo. Tako bi učitelj mačevanja u tren slistio protivnika koji prije toga nije nikada držao sječivo u ruci. U istoj ravni i sa istim posljedicama treba gledati na poziciju starca koji treba da se suprotstavi mladiću u naponu snage. Takvih situacija koje obesmišljavaju dvoboj je bezbroj, pa su određena pravila koja onemogućavaju takve borbe. Ona su bila jedinstvena u Evropi. Eventualne razlike između pravila koja je propisao Francuz Šatovilard 1936. godine i Njemac Franjo Bolgar 1892. su sasvim nebitne i ne diraju u suštinu stvari.

Prema ovim pravilima, sin zamjenjuje nemoćnog oca, ili je on navršio 60 godina, dok unuk zamjenjuje djeda samo ako on nema sina dok se otac ili brat primaju obaveze ako je maloljetnik uvrijedio ili bio uvrijeđen. Slična su određenja i kada su u pitanju prijatelji.

Maloljetnika će zamijeniti njegov punoljetni prijatelj. Ovo pod uslovom da nema bliže rodbine koji bi obavezu sučeljavanja uzeli na sebe.

Kada su žene u pitanju, one su van „igre” i van sukoba. Njih mijenja muž, nakon čega dolazi na red brat, otac, zet i td. Pratilac žene, „kavaljer”, nesumnjivo je prvi obave¬zan i ovlašćen da je zamijeni kao i domaćin kuće gdje je ekscesna situacija nastala.

Kod Crnogoraca, maloljetstvo, moglo je ali nije moralo, biti zapreka za dvoboj. Naime, dječaci od 15 ili koju godinu više su nosili pušku i učestvovali u ratovima čime su se legitimisali da bez zapreka budu učesnici u dvoboju.
Tretman žene je bio isti kao u Zapadnoj Evropi s tim da je ona morala naporno da radi i bude poslušna. Nju je jedino muž imao pravo da bije. U ratu ili drugim sukobima uživala je potpun imunitet i neku vrstu eksteritorijalnosti. Ona je potpuno zaštićena i na nju niko ne puca. Zato je Marijan Bolica, početkom XVIII vijeka savjetovao Crnogorcima da se u nuždi mogu zakloniti iza njih jer neće biti povrijeđeni ili ubijeni. Međutim, nema istorijskih podataka da je neko iskoristio ovu mogućnost.

Kada je u pitanju određivanje zamjenika u naznačenom evropskom smislu, takvih slučajeva je bilo vrlo malo. U jednom patrijarhalnom, epskom i mačo društvu na takvu mogućnost se nije gledalo sa simpatijama. Ljudi su se radije izlagali riziku da poginu nego da pokažu slabost bez obzira što nijesu dorasli situaciji zbog raznih manjkavosti: starost, bolest, maloljetstvo, neobučenost i sl. U jednoj puritanskoj sredini, kada je hrabrost u pitanju a koju su Crnogorci smatrali „carem svih vrlina”, nije bilo oprosta ako je neko izmakao prijetećoj opasnosti na način što je odredio dugoga da snosi posljedice takvog izbora. Tada se gubio javni kredibilitet bez obzira na eventualnu povoljnu reputaciju koju je imao čovjek koji je pristao da ga zamijeni u borbi. Uostalom, Crnogorci su i u dubokoj starosti išli u borbu pa nije bilo tolerancije čak ni za valjane izgovore ukoliko oni nijesu bili evidentni i sasvim očiti.

Uglavnom se smatralo da nema nikakvih zapreka i zamjerki kada treba zamijeniti u dvoboju državnog suverena koga je neko izazvao, premda su u zapadnoevropskoj praksi poznati mnogi slučajevi da su kraljevi bez oklijevanja podizali bačenu im rukavicu.

Osnovna oznaka većine registrovanih slučajeva određivanja zamjenika u dvoboju odnosi se na crnogorske državne poglavare, bilo svjetovne bilo duhovne. To je vrlo interesantan detalj.

Koji su motivi za ovakav izgovor, može se samo pretpostavljati. Međutim, vrlo su bliska logici dva. Prvi je osjećaj lojalnosti koji građani duguju svom vođi jer on personifikuje državne simbole, grb i zastavu, pri čemu nije od bitnog značaja da li je on nevaljalac ili čestit čovjek. Tako je bar pokazala crnogorska praksa. Drugi motiv je snažnije intimne strukture i zbog toga prioritetniji jer je subjektivan. Naime, zamijeniti vladiku ili knjaza u dvoboju, dobija se silna reputacija, „glas” u narodu što pored tako željene slave donosi i konkretnu korist: najviši državni zvaničnik neće ostati ravnodušan prema ovakvom gestu nego će ga i materijalno nagraditi. Tako će familija koja je do tada jedva preživljavala, postati za crnogorske prilike bogata. Tu je i sasvim realno očekivanje da će novonastali junak biti postavljen na neku probitačnu glavarsku funkciju, što je dodatni stimulans. Prvi slučaj zamjene na megdanu registrovan je u vrijeme vladike Danila i radilo se o borbi za vlast.

I vladika Petar I Petrović Njegoš izazvan je na dvoboj od nekog borbi vičnog Budvanina. Valjda je samo Crnogorcu moglo da padne na pamet da izazove na dvoboj elitnog predstavnika najveće duhovne vlasti i državnog suverena koga je narod za života nazivao „Svetim Vladikom”. Problem je riješen određivanjem zamjenika, ali ovo nije prvi slučaj da Crnogorci prema budućem svecu iskazuju elementarno nepoštovanje. Na njega i pratnju su čak i pucali a kada im je jednom prilikom zaprijetio da će ih prokleti, oni su mu, uz sav respekt koji mu pripada, odgovorili: „I mi tebe sveti Vladiko!”

 

Ponašanje učesnika u dvoboju

Prema evropskim pravilima dvoboja koja su ustanovili grof Šatovilard 1936., i fon Franjo Bolgar 1892. za njemačko govorno područje i Rusiju, akteri borbe i učesnici koji nadgledaju njeno odvijanje moraju se ponašati u međusobnoj komunikaciji, kako usmenoj tako i pismenoj, džentlmenski i uljudno. Hladna učtivost bez naznake vrijeđanja i omalovažavanja pretpostavka je svega. U ovakvoj atmosferi moguće je da se spor okonča izvinjenjem umjesto da se rješava oružjem. Konačno, pošto su učesnici dvoboja u bitnom bili plemići ili viši društveni sloj, pitanje je ličnog imidža biti odmjeren i učtiv. Tako se iskazivala jedna fina superiornost koja isključuje vrijeđanje, svađu i slične nedolične postupke. U pitanju je kultura i odgovarajući kućni odgoj. Zato se britanski premijer, slijedeći engleske aristokratske manire, na aktu u objavi rata Japanu potpisao sa „Vinston Čerčil, vaš ponizni sluga”.

Istočnjaci, prevashodno Turci, nijesu previše držali do ovih i ovakvih konvencija smatrajući to izlišnim, i znakom slabosti. Kada već nekoga namjeravaju da ubiju, valja ga poniziti, uplašiti ga i lišiti ga oznaka ljudskosti kako bi izgubio svoj borbeni potencijal i time postao neravnopravan protivnik u borbi.

Kada su bili u pitanju dvoboji između Crnogoraca, stvari su nešto drugačije izgledale. Naime, sve je zavisilo od protivnika jer nije postojao jedan uniforman obrazac ponašanja. Nekada su se oni ponašali uljudno, a nekad ne. Obično je do razmjene teških riječi dolazilo kada je u pitanju neka stara mržnja ili obaveza osvete. Takođe su uvrede bile u funkciji kada neko nije bio voljan da prihvati izazov, ili iz bilo kojih razloga oklijeva. Tada mu izazivač dođe pred kuću, podboči se i počne sa kanonadom uvreda koje su efikasnije ako tom neukusnom teatru prisustvuje veći broj svjedoka. Ove nepristojnosti, gotovo uvijek, ostvare svoju svrhu.
Da bi se stimulirao protivnik, nekada se šalju pisma sa uvredljivom sadržinom.
Valja istaći da Crnogorci nerado psuju jer se plaše osvete. Međutim, kada stvari dođu do dvoboja, svi obziri nestaju osim ako su u pitanju uljudni protivnici, a takvih je u tim situacijama malo.
Uvredljivo i ekscesno ponašanje vezano za odvijanje dvoboja, vrsta je nečasnog psihološkog rata koji je bezbroj puta pokazao svoju ubitačnu efikasnost. Zbog toga je i zabranjen.

Najfinije iznijansirane psihološke obrise učesnika u dvoboju, ali u domenu pjesništva, dao je Aleksandar Puškin u svom kapitalnom djelu „Jevgenije Onjegin”. Pjesnik je naučio lekciju boreći se desetak puta ali je na kraju, plaćajući punu cijenu svoje strasti, pao pod kuršumom jednog bezvrijednog francuskog oficira. Zato njegov iskaz daje autentičan psihološki portret čovjeka koji ide u susret iskusnom protivniku kojega je nesmotreno, u nastupu ljubomore izazvao. To je skoro lirska priča o mladom Lenskom i njegovom znatno starijem prijatelju Jevgeniju Onjeginu kojemu nije ostavio drugi izbor osim da puca.

(Nastavlja se )

Komentari

POVEZANE VIJESTI:
nastavi čitati

FELJTON

VELIZAR RADONJIĆ: HRONIKA GRADITELJSTVA U CRNOJ GORI (XXVI): Crkve i manastiri iz doba Petrovića

Objavljeno prije

2 sedmice

na

24 Juna, 2022

Objavio:

Monitor prenosi djelove iz Hronike graditeljstva Crne Gore, Velizara Radonića, priče o ,,kratkim trenucima raskošne svjetlosti i o ljudima koji su tu svjetlost stvarali”. Nastavljamo sa pričom o izgradnji vjerskih objekata koji predstavljaju posebno značajan dio graditeljskog i kulturnog nasljeđa Crne Gore

 

U slobodnim djelovima Crne Gore, u vrijeme dok su njome vladali mitropoliti i Petrovići, obnavljane su ranije sagrađene i porušene ili gradile  su se nove crkve i manastiri kao duhovni i svjetovni centri ili mjesto dogovora za dizanje ustanaka.

U Dajbabama kod Podgorice, 1897. godine podignut je manastir posvećen Uspenju Presvete Bogorodice; u Ždrebaoniku je 1818. godine, podignuta crkva Sv. Arhangela Mihaila; Manastir Podmaine je više puta obnavljan i spaljivan; Obnovljeni su Reževići; Manastir Duga, prvobitno sagrađen na ušću Male rijeke u Moraču, zbog opasnosti od turske pohare, premješten je polovinom XVIII vijeka, na lokaciju Duga na ulazu u kanjon Platije…

Posebno mjesto među crkvama i manastirima podignutim u doba Petrovića zauzima Manastir Ostrog, sagrađen krajem XVII vijeka. Poseban je po mnogo čemu. Manastir je ugrađen u Ostroške grede po kojima je i dobio ime. Posvećen je Svetom Vasiliju Ostroškom koji je pred kraj života službovao u ovom manastiru i obnovio ga, o čemu svjedoči zapis:

,,…сагради се сија свјатаја и свјаштенаја церков, во име часнаго и животворјашчаго креста во љето 7170. года, (1662. г. од Христова рођења) а пописа се в љето 7175. (1667.) са благословенијем всеосвјаштенаго митрополита Захумскаго Кије Василије, трудом и подвигом и платоју јеромонаха игумана Исаија ва унук перваго свјатаго и преподобнаго оца нашего Исаије, од Оногошта от села Попе. Бог да их прости, иже почеше и савршише“.

Život Svetog Vasila Ostroškog u pećinskoj crkvi – nekadašnjoj ćeliji isposnici, po vjerovanju ima višestruko iscjeliteljske moći, zbog čega vjernici svih konfesija dolaze da im se poklone i pomole za iscjeljenje bolesti, zatraže oprost od grjehova i spas duše.

Jedna od posebnosti Manastira Ostrog je i u tome što je u njemu, 8. i 9. januara 1942. godine, u organizaciji rukovodstva Narodno-oslobodilačkog pokreta Crne Gore i Boke, održana skupština crnogorskih i bokeljskih rodoljuba, poznata kao Ostroška skupština. Učestvovalo je 65 delegata – predstavnika svih političkih partija predratne Jugoslavije koje su djelovale u Crnoj Gori i Boki. Na dnevnom redu je bilo jačanje borbe za jedinstvo i slobodu naroda Crne Gore i Boke… Učesnici Skupštine, nakon usvajanja rezolucije, položili su Ostrošku zakletvu:

,,Na ovom mjestu gdje su se naši đedovi zakljinjali osveti i slobodi, mi, učesnici Konferencije crnogorskih i bokeljskih rodoljuba, zaklinjemo se da ćemo ostati vjerni duhu svoga naroda, koji je u borbi za junačku slobodu stvarao svoje junake, pjesnike i svetitelje, svoje tvrđave i svoje manastire – zaklinjemo se da nećemo objesiti svoje puške dok naša pobjeda ne satre posljednjeg fašističkog krvnika, dok naša pobjeda ne osreći život naše djece i ne ograne grobove naših predaka”.

Kad je riječ o crkvenim objektima sagrađenim u doba Petrovića, ne mogu a da ne pomenem crkvu Svetog Spasa na Grahovcu. Podignuta je kao spomenik u čast velike bitke koja se tu odigrala 1858. godine i pobjede crnogorske vojse u toj bici. Podignuta je na mjestu gdje se nalazio šator komandanta turske vojske Husein-paše.  Crkva je izgrađena 1864. godine po naredbi knjaza Nikole i njena izgradnja je počela u utorak, a završena u četvrtak – na Spasovdan, baš kao i sama bitka na Grahovcu.

 

CRKVENI OBJEKTI U BOKI

Istorija Boke je slična istoriji stare Crne Gore, samo su osvajači bili drugi. Boka je, najvećim svojim dijelom, tokom XV vijeka potpala pod mletačku vlast. U XVI i XVII vijeku pojedini djelovi Boke bili su i pod turskom vlašću. Od kraja XVIII vijeka u Boki se smjenjuju habzburška, ruska, francuska i na kraju austrijska vlast koja je ostala do 1918. godine.

Ovaj period je u Boki ostavio značajno graditeljsko nasljeđe, gdje se posebno izdvajaju palate, crkveni objekti i vojne tvrđave.

Najznačajnije crkve izgrađene u tom vremenu su Gospa od Zdravlja, podignuta u XV vijeku na brdu Sveti Ivan iznad Starog grada Kotora. U istom vijeku podignuta je i Gospa od Milosti u Tivtu. Kotorska crkva Sv. Eustahija u Dobroti sagrađena je u XVIII vijeku. Crkva u Prčanju, posvećena Rođenju Bogorodice, izgrađena je u periodu od 1789. do 1809. godine po projektu venecijanskog arhitekte Bernardina Makarucija. Crkva Svetog Nikole u Perastu, sa zvonikom visokim 55 m, podignuta je 1616. godine po  projektu koji je uradio mletački arhitekta Đuzepe Beati (Giuseppe Beati)…

Posebno mjesto u graditeljstvu sakralnih objekata zauzima Gospa od Škrpjela u Perastu. Podignuta na vještačkom ostvcetu, nastalom nasipanjem kamenja oko hridi (škrpjel), koje se obavlja 22. jula, a datira još od 1452. godine i traje do danas. Prvobitna crkva posvećena Uspenju Bogorodice sagrađena je polovinom XV vijeka.

Redovnim nasipanjem ostrvce se uvećalo pa je u periodu od 1710. do 1725. godine crkva dograđena i dobila sadašnji izgled. Dogradnju crkve je projektovao arhitekta Ilija Katičić, a radove su izvodili Vuk Kandijot iz Dobrote i Petar Dubrovčanin.

Na brdu iznad Kamenara u Boki, podignuta je 1704.  godine crkva Svete Neđelje. Vijek kasnije, 1804. godine u  Starom grtadu u Budvi podignuta je crkva Svete  Trojice. Nešto kasnije, 1831. godine, na Savini kod Herceg Novog, sagrađena je velika crkva posvećena Uspenju Presvete Bogorodice, koju je gradio Nikola Foretić sa Korčule…

(Nastaviće se)

 

Komentari

nastavi čitati

FELJTON

VELIZAR RADONJIĆ: HRONIKA GRADITELJSTVA U CRNOJ GORI (XXV): Najstarije džamije na području Crne Gore

Objavljeno prije

3 sedmice

na

17 Juna, 2022

Objavio:

Monitor prenosi djelove iz Hronike graditeljstva Crne Gore, Velizara Radonića, priče o ,,kratkim trenucima raskošne svjetlosti i o ljudima koji su tu svjetlost stvarali”. Nastavljamo sa pričom o izgradnji vjerskih objekata koji predstavljaju posebno značajan dio graditeljskog i kulturnog nasljeđa Crne Gore

 

U drugoj polovini XV vijeka Turci zaposijedaju najveći dio Balkana. Nakon zauzimanja Skadra zaključuju sporazum sa Venecijom 1479. godine napadaju Crnu Goru i osvajaju veći dio njenih teritorija. Uporedo sa osvajanjima počinje i izgradanja vjerskih objekata. Negdje su gradili nove, a negdje postojeće crkve pretvarali u džamije.

Po nekim izvorima najstarija džamija podignuta na prostoru sadašnje Crne Gore (sa teritorijama koje prije osvajanja nijesu pripadale Crnoj Gori) je džamija sultana Murata II (Gornja džamija) u Rožajama, podignuta 1450. (ili 1455). Nešto kasnije, 1471.  godine, sagrađena je  Gradska džamija u Bijelom Polju i  Stara (carska) džamija u Plavu.  Vijek kasnije, 1570. godine, podignuta je Husein-pašina džamija u Pljevljima.

Stara ili Drvena džamija, podignuta 1471. godine najstarija je građevina u Plavu i jedna od najstarijih džamija u Crnoj Gori. Podignuta u vrijeme vladavine sultana Mehmeda II Osvajača i po njemu dobila ime Carska džamija. Prednji dio džamije izgrađeni su od drveta, pa je poznata i pod imenom Drvena džamija.

Među najstarije na prostoru Crne Gore spadaju pljevaljske džamije:  Hadži Zekerija džamija – Serhat (1607.g.), Hadži rizvan Čauš džamija (1609.g.) i Hadži Ačijina džamija (1763.g.); zatim Kučanska džamija u Rožajama (1779.g.); Redžepagića džamija u Plavu (1774.g.); Džamija sultan Ahmeda I, sagrađena u Gusinju od 1603. do 1617.g., stradala u požaru 1746/7. godine; Čekića džamija (1687.g.) i Vezirova džamija (1765.g.) u Gusinju.

Najstarije ulcinjske džamije su Lamova u Novoj mahali (1689.g.), Kalaja u Starom gradu (1693.g.), Pašina na Pristanu (1719.g). Omerbašića džamija, podignuta 1662.  godine, najstarija je u Baru. Među najstarijim džamijama u ovom gradu je i Derviš Hasanova džamija u Starom Baru iz 1723. godine

Džamija sultana Ahmeda III, podignuta 1704. godine, prva je džamija u Spužu, a 1723.  godine podignuta je i džamija Husein-age Mićukućića.

Pred kraj XVII vijeka u Nikšiću je podignuta Donjogradska džamija, zatim Hadžidanuša koju je u prvoj polovini XVIII vijeka podigao hadži Husein Danević, Rišnjanin. Glavna i najveća džamija u Nikšiću bila je Pašina džamija, koju je podigao ,,izvjesni Mehmad-paša”. Četrvrta i jedina džamija u Nikšiću koja i danas postoji je Hadži Ismailova džamija, koju je ,,o svom trošku podigao nikšićki trgovac hadži Ismail Lekić, iz grudskog bratstva Mehmednikića 1807. godine (1219. po hidžri)”. U okolinI Nikšića (Onogošta) postojale su i džamije u Kazancima, Crkvicama, Goranskom i Grahovu. Nikšić je oslobođen od Turaka 1877. godine. To znači da su sve pomenute džamije sagrađene prije toga.

Najstarija podgorička i jedna od najstarijih džamija na području sadašnje Crne Gore bila je džamija Mehmed Fatiha. Pretpostavlja se da je izgrađenja 1474. godine u blizini ušća Ribnice u Moraču. Srušena je 1890. godine. Glavatovića džamija je podignuta početkom XVIII vijeka, Hadži Mehmed-paša Osmanagić sagradio je krajem XVIII vijeka Sahat kulu i džamiju, koju zbog toga što su je održavali Lukačevići, nazivaju i džamija Lukačevića. U njenom dvorištu je turbe graditelja, Mehmed-paše Osmanagića, gdje je i pokopan. Među najstarijim džamijama je i Nizamska džamija, za koju se pretpostavka da je sagrađena 1476. godine ispod brda Dećić kod Tuzi. U XVII vijeku je sagrađena Dračka džamija, a 1770.  godine džamija u Dinoši…

(Nastaviće se)

Komentari

nastavi čitati

FELJTON

VELIZAR RADONJIĆ: HRONIKA GRADITELJSTVA U CRNOJ GORI (XXIV): Cetinjski manastir

Objavljeno prije

4 sedmice

na

10 Juna, 2022

Objavio:

Monitor prenosi djelove iz Hronike graditeljstva Crne Gore, Velizara Radonjića, priče o „kratkim trenucima raskošne svjetlosti i o ljudima koji su tu svjetlost stvarali“. Nastavljamo sa pričom o izgradnji vjerskih objekata koji predstavljaju posebno značajan dio graditeljskog i kulturnog nasljeđa Crne Gore

 

Nakon preseljnja prijestonice na Cetinje i sređivanja stanja u državi, Ivan Crnojević je od 1483. do1844. godine podigao na Ćipuru Cetinjski manastir. „V ime Rožestva ti presveta Bogorodice, sazidah si sveti xram tvoj v leti 6992 (1483/1484)“, u kome je i sahranjen 1490. godine.

Ivan Crnojević je  4. januara 1485. godine izdao manastiru osnivačku povelju „u Rece“, to jest na Obodu, kojom je novu zadužbinu obdario posjedima i prihodima, „vrlo skromnim doduše, jer su i njegove mogućnosti bile male“. Osnivačkom poveljom, u sporazumu s ondašnjim mitropolitom zetskim Visarionom, Ivan je odredio da „sveštenejši otci arhijereji“ sa svom „bratijom“ moraju održavati „opštežitije“ bez obzira na visinu manastirskih prihoda i da niko ne smije „ništa stezati ni u svoju kjeliju držati“.

Krajem XVII vijeka, u doba Morejskog rata, skadarski paša Sulejman Bušatljia dva puta zauzima Cetinje. Prilikom prvog pohoda 1685. godine opljačkao je manastir, a 1692. godine ga porušio do temelja.

Slučaj je htio da je nekoliko mjeseci prije rušenja manastira, na Cetinju boravio mletački arhitekta Frančesko Barbijeri. Svoj boravak na Cetinju je iskoristio da snimi manastir i napravi situacioni plan koji se čuva u Mletačkom muzeju.

Crnogorske vladike su više puta obnavljale manastir, a skadarske paše ga uporno rušile. Vladika Petar I Petrović, poslije još jednog rušenja, obnavlja manastir 1786. godine. Nakon smrti i proglašenja za sveca vladike Petra I Petrovića 1834. godine, njegov ćivot je smješten u Cetinjskom manastiru gdje se i sada nalazi. Manastir je više puta obnavljan, a sadašnji izgled je dobio 1927. godine.

Na mjestu prvobitnog manastira na Ćipuru kralj Nikola Petrović je 1886. godine podigao dvorsku crkvu, posvećenu Rođenju Bogorodice. U njoj su zemni ostaci Ivana Crnojevića, a od 1989. godine i zemni ostaci kralja Nikole, kraljice Milene i princeza Ksenije i Vjere preneseni z San Rema.

U XV i XVI vijeku podignuti su Manastir Svete Trojice kod Pljevalja, Pivski manastir, Crkva Sv. Nikole u Nikoljcu kod Bijelog Polja, crkva u Tvrdošu…

Preseljenje Pivskog manastira: Pivski manstir je podignut između 1573. i 1586. godine na obali rijeke Pive, nedaleko od Plužina. Podigao ga je mitropolit hercegovački Savatije Sokolović. Manastirska crkva posvećena je Uspenju Presvete Bogorodice.

Manastir je 1982. godine, prilikom izhradnje HE Mratinje, razgrađen i preseljen na višu kotu, na lokaciji Sinjac.

Preseljenje je trajalo punih 13 godina. Izvršeno je detaljno snimanje i mapiranje kompletnog manastira. Svaki kamen je obilježen i svaki kvadratni santimetar fresaka. Nakon preseljenja svaki kamen je postavljen na označeno mjesto na kom je bio prije preseljenja.

Preseljenje manastira, poduhvat koji do tada nije bio poznat u svijetu, izveli su stručnjaci i radnici Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture sa Cetinja, zajedno sa kolegama iz cijele Jugoslavije i svijeta, ekspertima UNESKO-a, Instituta za očuvanje kulturnih vrijednosti iz Rima. Pored institucija treba odati priznanje i pojedincima koji su ovaj projekat iznijeli na svojim leđima: Anika Skovran, Dušan Nonin, Ljubomir Ivanišević i čitava armija njihovih saradnika i neposrednih izvršilaca ovog izuzetno složenog projekta.

 

(Nastaviće se)

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo