Povratak Herceg Novog pod okrilje Demokratske partije socijalista, nakon pauze od 14 godina, tokom kojih je u ovom primorskom gradu vladala koalicija prosrpskih stranaka, upisuje se kao trijumf pregovaračkih sposobnosti Svetozara Marovića. Na posljednjoj sjednici glavnog odbora vladajuće partije u Crnoj Gori, nije se krilo oduševljenje postignutim uspjehom, prevođenjem pod svoju kontrolu jedine opštine na Crnogorskom primorju u kojoj DPS godinama nije mogao osvojiti vlast.
Pitanje je čime je to Marović fascinirao Dušana Radovića Kruša, lidera grupe građana Izbor, stranke koja je osvojila dovoljan broj mandata da bude vodeći akter u pregovorima oko formiranja vlasti u Novom, koji i kakvi su darovi prevagnuli da Krušo promijeni kurs nakon zapaljivih izjava datih uoči glasanja, kako ni u kom slučaju neće pregovarati sa DPS-om.
„Nećemo u političku koaliciju sa DPS-om, tek sa njima nećemo.Tek sa njima ne možemo. Oni su ovaj grad devastirali pohlepom njihovih tajkuna. Oni su ti koji su srozali moralni prag Crne Gore. Oni su uveli praksu – sve je dozvoljeno u politici. Oni praktikuju da kupuju glasove, kupuju lične karte, da kupuju ljude. Tek se njima ne može vjerovati. Nećemo sa njima”, grmio je Radović u Novom, uoči otvaranja biračkih mjesta.
Samo mjesec dana kasnije promijenio je mišljenje i smetnuo sa uma DPS tajkune, njihove krađe i prekrađe, pred Marovićevom argumentacijom i obećanjima, te prevario hiljade građana Herceg Novog koji su glasali za njegovu listu, prihvatajući ponudu koja se ne odbija.
Pragmatični Krušo postao je vlast u Novom, dok je Marović zabilježio uspjeh kojim je učvrstio poljuljanu moć u partiji i neprikosnovenu poziciju glavnog pregovarača DPS-a. Sastavio je zapravo dvije izborne liste, Izbor-a i DPS-a, čiji su nosioci bila dva Radovića Kruša, Dušan i Slobodan, daljnji rođaci u dvije partije, zvijezde nedavnih izbora u tom gradu. Preko koalicije dva Kruša DPS je uzela vlast u Novom.
Sveto Marović nema nikakve pozicije u izvršnoj vlasti ali zato drži sve konce u vladajućoj partiji.
Gotovo tri godine Marović je neformalni šef partije, zvanično delegiran na tu funkciju na sjednici glavnog odbora u jesen 2012. Fotelju prvog čovjeka DPS-a povjerio mu je Đukanović zbog zauzetosti, preuzimajući sedmi premijerski mandat u svojoj političkoj karijeri. Pored odgovornosti za dnevne aktivnosti partije, Marovićev uži resor su i izborne kampanje DPS-a kojima rukovodi, uz nezaobilazan dramski nastup na završnim konvencijama, kada se ne libi da na pogrdan način govori o opozicionim liderima, aludirajući često i na njihov fizički izgled.
Uoči narednog partijskog kongresa, Marović će pisati novi program partije, zajedno sa Đukanovićem i drugim članovima predsjedništva. On će istovremeno rukovoditi timom za izradu novog statuta partije. Prema riječima pojedinih funkcionera DPS-a, očekuje se da on na majskom kongresu zadrži dosadašnju funkciju u vrhu stranke gdje se ne očekuju neke značajnije promjene.
Posljednji politički poeni Marovića i stabilan položaj u vrhu najjače političke grupacije u Crnoj Gori, primjer su izuzetne sposobnosti za održavanjem na političkoj sceni, uprkos dramatičnim padovima koji karakterišu njegov odnos sa predsjednikom stranke Milom Đukanovićem.
Podsjećamo na događaje uoči nove 2011. godine, na scenario njihovog zajedničkog povlačenja sa izvršnih funkcija u Vladi, kada je Marović iznuđenu ostavku podnio 21. decembra.
Tri dana kasnije njemu je iz Podgorice poslat „svilen gajtan”, božićni poklon u vidu specijalnih jedinica crnogorske policije opremljenih dugim cijevima, pancirima i fantomkama, koji su u spektakularnoj, zastrašujućoj akciji, po nalogu Vrhovnog državnog tužioca, u ranu zoru upali u kuće budvanskih čelnika i na spavanju uhapsili njegovog brata Dragana Marovića, tadašnjeg potpredsjednika Opštine, gradonačelnika Rajka Kuljaču i još osam njihovih saradnika i poslovnih partnera, osumnjičenih za organizovani kriminal i korupciju u aferi Zavala.
Bio je to žestok, direktan udar na Marovića i njegov klan u Budvi, u kojoj on neformalno vlada duže od 20 godina. Činilo se tada da je politička karijera Marovića završena, da će podnijeti ostavku u partiji u kojoj su oni, koje najčešće naziva svojim prijateljima, znali šta mu se sprema.
Ova svojevrsna politička diskreditacija Marovića, kompromitacija čije su razmjere odjeknule od Podgorice, preko regiona, do Brisela, imala je za cilj slabljenje njegove moći u partiji, što je i sam potvrdio u svojim izjavama.
Nakon pretrpljenog šoka, u svom prvom reagovanju Marović je kazao kako je on politička meta udara na Budvu, na njegovog brata i ostale lokalne funkcionere.
Izbjegao je da okrivi vrh svoje partije, bez čijeg amina ne bi moglo doći do onakve oružane akcije u kojoj je posebno ponižen načinom na koji su mu brata uhapsili, već je oštricu bijesa i ljutnje usmjerio tada na Ranka Krivokapića, optužujući SDP da stoji iza tog političkog obračuna.
Odabrao je ćutanje umjesto suprostavljanja onima sa kojima je dijelio vlast i bio svjedok ključnih istorijskih dešavanja 90-ih, pljačkaške privatizacije crnogorske privrede, šverca i bogaćenja uskog kruga ljudi bliskih vrhu vladajuće partije.
Ćutanje mu ipak ne pomaže, pa se u ljeto 2011. godine pismom obraća Milu Đukanoviću u kome nagovještava da će se povući iz partije i ući u otvoren sukob sa njim, ukoliko ne prestane da ga ugrožava. Bila je to otvorena prijetnja na koju se odlučio nakon što je došao do saznanja da agenti ANB prate članove njegove porodice, te da se pripremaju nova hapšenja njemu bliskih osoba. Spekulisalo se i da će osnovati novu partiju i izazvati raskol unutar DPS-a.
Da li su prijetnje pomogle ili nešto drugo, tek započeto političko neutralisanje Marovića, odjednom je posustalo.
Ne samo da nije otišao iz DPS-a, stranke u čijem je stvaranju učestvovao, nego već naredne godine preuzima rukovođenje partijom i na godišnjicu hapšenja budvanskih depeesovaca, novu 2012. godinu Marović dočekuje u slavljeničkoj atmosferi u hotelu Palas, u društvu državnih i partijskih funkcionera, sa onima koji su mu o glavi radili.
Na lokalnim izborima iste godine njegovom zaslugom DPS u Budvi osvaja tijesnu većinu, uprkos brojnim aferama i novim hapšenjima članova DPS-a.
I afera Zavala polako se relativizuje. Za četiri godine sudski proces nije dobio svoj epilog. Ima li u tome zasluga Marovića koji je vjerovatno svoj uspon i značaj u partiji iskoristio na svaki mogući način kako bi pomogao svojima.
Viši sud u Podgorici ranije je osudio Rajka Kuljaču, na pet godina zatvora, a Dragana Marovića na četiri, jer su, zloupotrebom službenog položaja, navodno pribavili imovinsku korist preduzeću Zavala Invest i oštetili opštinski budžet za 821,6 hiljada eura.
Dok su ostali optuženi dobili blaže kazne. Apelacioni sud je dva puta obarao istovjetne presude koje je donijela sudija Valentina Pavličić i vraćao postupak na ponovno suđenje. Predmet je na kraju oduzet sudiji Pavličić i dodijeljen Suzani Mugoši.
Dok čeka presudu, bivši predsjednik Opštine Budva Rajko Kuljača imenovan je za predsjednika Upravnog odbora lokalne Turističke organizacije gdje se bavi organizacijom koncerata, priredbi i zabava. Za taj posao prima gotovo istu platu kao onu koju je imao na poziciji prvog čovjeka Budve.
To pokazuje da moćna vladajuća partija brine o svojim ljudima bez obzira na okolnosti i nezgodne situacije u koje ponekad zapadnu. A odnos dvojca Đukanović-Marović sličan je braku dvoje ljudi koji nakon burnih svađa i nesporazuma ipak odluče da svojoj zajednici daju drugu šansu i ostanu zajedno do kraja.
Branka PLAMENAC
HORIZONTI3 sedmice
FOKUS3 sedmice
DANAS, SJUTRA3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice