Crnogorska vlast se odavno nije našla u tako žestokoj unakrsnoj vatri kao ovih dana zbog toga što svim silama nastoji da poljskoj kompaniji OT Logistics proda trideset posto akcija Luke Bar iz državnog paketa. Ukor je dobila i sa svjetske scene – od Međunarodnog saveza dokera.
Najnoviji udarac stigao joj je u ponedjeljak sa zasijednja Skupštine opštine Bar.
Zaustaviti postupak prodaje dok se ne završe rekonstrukcija pruge Bar-Beograd i izgradnja auto-puta, i donesu planovi razvoja Crne Gore i Bara. To je zajednički zaključak predstavnika i vlasti i opozicije sa kolegijuma predsjednika Skupštine opštine Bar Radomira Novakovića, održanog nakon sjednice lokalnog parlamenta. Time je okončana sjednica Skupštine prekinuta krajem 2016, a koja je bila posvećena privatizaciji Luke.
Usvajanju jednoglasnog zaključka da se stopira prodaja trećine akcija, prethodila je rasprava odbornika barske skupštine, ali bez predstavnika Savjeta za privatizaciju iako je bio zvanično pozvan. Umjesto da od njega čuju odgovore na svoja pitanja zašto se privatizuje Luka, odbornicima je stigla informacija Savjeta napisana na dvije stranice. Revoltiran time što se predstavnici Savjeta za privatizaciju nisu udostojili da se za četiri i po mjeseca pojave pred odbornicima SO Bar, Dejan Đurović iz Demokratskog fronta pocijepao je informaciju Savjeta i kazao da je DF na osnovu iskustava „iz privatizacije prve polovine Luke” protiv nove privatizacije „druge polovine Luke”, pošto prvom nije zadovoljna „ni jedna zainteresovana strana, posebno ne radnici”.
Zbog toga je sjednicu napustio predsjednik opštine Zoran Srzentić.
Osman Subašić iz SDP-a ukazao je na neke bitne zakonske povrede u postupku objave tendera, zbog čega se javio jedan ponuđač i postignuta cijena ,,tri puta manja od nominale”. To je bilo dovoljno da se obustavi prodaja Luke, kazao je Subašić uz napomenu “da se Crna Gora ne može odreći Luke i prepustiti da neko drugi brine o njenom razvoju”. On je zatražio ispred SDP-a zaustavljanje prodaje akcija dok se ne donesu prostorni i plan razvoja.
,,Država ovako neće da proda, već da preda Luku Bar za iznos jedne godišnje zarade od taksi”, reagovala je Snežana Jonica iz Socijalističke narodne partije.
,,Ovo je nepotrebna privatizacija i to je nova pljačka resursa Bara i Crne Gore”, rekao je Savo Vujošević, iz DEMOS-a.
Predsjednik Sindikalne organizacije Luke Savo Nikotić saopštio je da Luka sada uspješno posluje, ali ,,neko se igra jer je osjetio da će moći godišnje da uzme moguće i 1,5 do dva miliona eura i tako ono što uloži vrati za tri do četiri godine, što nije interes radnika”. On je najavio da će Sindikat podnijeti tužbu da i tako pokuša da zaštiti Luku i državu.
Ranije su predstavnici Sindikalne organizacije Luke Bar saopštili da su jasno poručili investitoru iz Poljske ,,da nije dobrodošao”.
Povodom rasprave odbornika, oglasio se, naravno sa prostojne udaljenosti – iz Podgorice, agilni DPS-ov ekspet za sve privatizacije u Crnoj Gori i predsjednik Tenderske komisije Branko Vujović.
Za Vladu i Savjet za privatizaciju taj zahtjev nije obavezujući, kategoričan je Vujović. On je izjavio da o prodaji Luke, ali i Montecarga, tek treba da se izjasne nadležni i da Tenderska komisija još nije donijela odluku, odnosno nije predloge ugovora poslala Savjetu za privatizaciju.
Po njegovom mišljenju zaključak barskog parlamenta je preuranjen ,,jer o prodaji tek treba da se izjasne Tenderska komisija i Savjet naredne sedmice, a potom i Vlada”. Post festum, kad sve bude gotovo!?
Pregovori o zaključenju Ugovora o kupoprodaji akcija Luike Bar i kompanije Montekarego sa poljskom kompanijom OT Logistics, jedinim ponuđačem na tenderu završeni su prošle sedmice. Iz Tenderske komisije je saopšteno da Poljaci paket od 30 odsto akcija Luke treba da plate 8,52 miliona eura, dok ugovorene investicije prema obavezujućem programu za period od tri godine iznose 14 miliona eura.
Ugovorima o kupoprodaji akcija u obje kompanije OT Logisitisc obavezan je da poštuje njihove aktuelne kolektivne ugovore tokom tri godine. Poljska kompanija planira temeljnu rekonstrukciju barske luke.
,,Želimo jaku poziciju na jadranskoj obali, gdje već posjedujemo 20 odsto akcija u Luci Rijeka”, saopštio je menadžer OTL-a Jirži Majevski crnogorskim novinarima koji su nedavno posjetili Luku Gdinja na sjeveru Poljske. OTL je jedan od nekoliko vodećih operatera u njoj.
Privatizacija Luke Bar predviđena je planom za prošlu godinu, koji je pripremalo Ministarstvo saobraćaja kojim je tada upravljao SDP.
Članica Predsjedništva Socijaldemokratske partije Draginja Vuksanović ranije je pozvala nadležne da zaustave privatizaciju Luke jer je to profitabilna firma, pa je suludo gubiti državno vlasništvo nad njom.
,,Luka ima siguran profit koji treba da ostane državi. Poljski partner obećava ono što Luka već ostvaruje, a razlika je u tome što partner ima plan da otpušta, umjesto da zapošljava radnike, dobija u bescjenje vlasništvo i upravljanje nad Lukom, milionski profit koji ide njima”, tvrdi Vuksanović, ocjenjujući da je to skandalozno.
Ona je optužila Branka Vujovića da je ,,izvršilac svih katastrofalnih crnogorskih privatizacija”.
Nakon najnovijih zaključaka Skupštine opštine Bar Draginja Vuksanović je rekla: ,,Nadamo se samo da DPS svoje odbornike koji su glasali za spas Luke sa, kako ih oni zovu, četnicima, neće proglasiti neprijateljima države”.
Ranije je na vijest o privatizaciji Luke reagovao i Međunarodni savjet dokera (IDC). Upozorio je da je važeća Uredba o prodaji akcija i imovine prekršena u slučaju Luke Bar jer nakon objavljivanja tendera u međunarodnoj štampi 2. decembra prošle godine stranim investitorima nije ostavljen minimalan rok od mjesec dana za pripremu ponude. Ponuda za kupovinu 30 odsto akcija Luke Bar otvorena je 21. decembra prošle godine. U pismu, koje su potpisali generalni koordinator IDC-a Jordi Aragunde Miguens i koordinator za Evropu Ethoni Tetard, navodi se da je Tenderska komisija privukla ponuđače smanjenjem uslova za učešće na tenderu, umjesto da to postigne objavljivanjem tendera u međunarodnoj štampi.
,,Ova činjenica dokazuje da je proces privatizacije Luke Bar nelegalan. IDC stoga podržava Sindikat Luke Bar da se tender poništi”, zaključili su u pismu Miguens i Tetard.
Oglasilo se i Udruženje pomorskih agenata i brokera Crne Gore (UPABCG) iz Bara. Poslalo je pismo premijeru Crne Gore Dušku Markoviću, ministru saobraćaja i pomorstva Osmanu Nurkoviću, predsjedniku Privredne komore Velimiru Mijuškoviću i predsjedniku Tenderske komisije za privatizaciju Luke Branku Vujoviću.
,,Duboko smo zabrinuti za dalju sudbinu Luke Bar, čijom bi privatizacijom moglo značajno da se ugrozi poslovanje pomorskih agencija, špediterskih i kontrolnih kuća, kao i ostalih privrednih subjekata koji zavise od pomorske privrede”, navodi se u pismu, i podsjeća ,,da je u posljednjih desetak godina u vezi s Lukom Bar donijeto nekoliko krupnih eksperimentalnih odluka, bez prethodnih naučnih i stručnih analiza njihovih posljedica”.
Ekonomski analitičari kažu da će vrijednost Luke uveliko porasti nakon izgradnje autoputa vrijednog milijarde eura i da će DPS prodajom akcija Poljacima po sadašnjoj cijeni napraviti novu pustoš od crnogorskih kompanija.
Konačnu riječ o dogovoru sa poljskom kompanijom treba iduće sedmice da da Savjet za privatizaciju, odnosno Vlada Crne Gore. Poslije komentara Branka Vujovića o zaključcima barskog parlamenta da se zaustavi privatizacija Luke treba biti nepopravljivi optimista pa očekivati da će Vlada poništiti tender i pored toliko argumentovanih upozorenja da to uradi. Ne bi to bilo ništa novo od samovoljnog DPS-a.
Veseljko KOPRIVICA
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DANAS, SJUTRA1 sedmica
DRUŠTVO3 sedmice
FOKUS3 sedmice
HORIZONTI3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice