Zvanično još nije saopšten uzrok smrti Milivoja Terzića, pritvorenika u spuškom Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija. Terzić je bio u pritvoru od kraja avgusta zbog optužbi da je od majke Darka i Duška Šarića na prevaru uzeo oko 300 hiljada eura. Prva odbukcija, koju je uradio dr Miodrag Šoć pokazala je, navodno, da je Terzić ugušen. Zbog toga je tužilac Veljko Rutović zatražio mišljenje i dr Dragane Čukić, koja je dan uoči sahrane Terzića obavila spoljni pregled leša u Pljevljima. Ona, navodno, nije isključila mogućnost da se mladić ipak objesio.
Televizija Vijesti javila je da je dr Šoć dostavio tužilaštvu nalaz o smrti Terzića. Šoć je u nalazu ostao pri svemu što je usmeno saopštio tužilaštvu nakon što je obdukcija Terzićevog tijela završena. On je naveo da je riječ o udžbeničkom primjeru davljenja.
Dr Dragana Čukić će svoj nalaz u pisanoj formi dostaviti tužilaštvu, kako nezvanično saznajemo, do petka.
Naš izvor upućen u ovu problematiku upozorava: ,,Nalaz da je smrt nastupila davljenjem može da znači da je osoba izvršila samoubistvo tako što se udavila vješanjem ili da je neko udavio, pa je objesio. To je slobodno tumačenje i patolog na sudu mora argumentovano da dokaže da li je riječ o ubistvu ili samoubistvu”.
Enigmu Terzićeve smrti nije baš jednostavno odgonetnuti. Po nalogu tužilaštva u ZIKS-u su uzeti uzorci DNK od pet pritvorenika koji su bili u ćeliji sa Terzićem kao i od nekoliko stražara.
S tim u vezi zanimljive su neke zakonske odredbe o Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija. Zakon, na primjer, propisuje da ZIKS treba da ima ljekara specijalistu psihijatra, koji tijesno sarađuje sa administracijom medicinske službe u ZIKS-u. On je o konkretnim slučajevima dužan da izvještava direktora Zavoda.
,,Psihijatar procjenjuje trenutno stanje zatvorenika i mogući suicid” , kaže za Monitor Vladan Pavićević, privatni detektiv i bivši službenik ZIKS-a.
Prema našim saznanjima, ZIKS nema ni psihijatra ni kliničkog psihologa, iako je to zakonska obaveza, a poslove ljekara obavlja penzionisani ljekar koji je tamo ranije radio.
Po zakonu, svaki zatvorenik ima pravo da izađe ili ne izađe na predviđenu šetnju od po 30 minuta dva puta dnevno. Ukoliko pritvorena osoba, znači osoba koja još nije osuđena, izrazi želju da ostane u zatvorskoj sobi onda se mora obezbijediti da bude u prisustvu osobe iz iste sobe. U sobi uvijek moraju da budu najmanje dvije osobe. Ukoliko to nije moguće obezbijediti, onda je zatvorski službenik dužan i obavezan da nadzire osobu koja je u prostoriji ostala sama.
– U konkretnom slučaju, dakle kada govorimo o Terziću, jasno se uočavaju propusti službe obezbjeđenja i medicinske službe, koja treba da budu objedinjene preventivno-bezbjednosnim djelovanjem. U ovom slučaju preventiva i bezbjednost su zakazali. Pošto je Terzićeva smrt specifičan slučaj, vještak medicinske struke daće svoje mišljenje, možda presudno, ali ostaje da se vidi da li je to zatvoren slučaj ili on daje prostor za dublju analizu, tj. da li je Terzić izvršio samoubistvo ili je ubijen. Postoji mogućnost da je Terzić na neki način podstrekivan ili da je ucjenjivan od nekoga ili preko nekoga da izvrši suicid. Tužilačka istraga i kriminalistička obrada svih lica koja su na posredan ili neposredan način imala kontakt sa Terzićem na to mogu dati odgovor, kaže Pavićević.
Ko je Terzića mogao da podstrekava na ubistvo? Osobe iz drugih soba u zatvoru ili osobe koje su dolazile u posjetu? ,,Dozvole za posjete pritvorenicima može izdati samo sudija zadužen za konkretan sudski predmet ili predsjednik suda. Ne može bilo ko i bilo kada posjetiti pritvorenika i tačno se zna ko je Terziću dolazio u posjetu”, napominje Pavićević
Direktor ZIKS-a Milan Radović, nekoliko sati nakon Terzićeve smrti, ali i narednog dana, pred brojnim novinarima tvrdio je da nema nikakvih indicija da je riječ o ubistvu. Te Radovićeve preuranjene izjave mogle bi ga koštati smjene sa te funkcije.
Premijer Igor Lukšić kazao je novinarima da nije zadovoljan postupcima menadžmenta Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija povodom smrti pritvorenika Terzića. ,,Ozbiljni ljudi ne sude instinktivno, već na osnovu što više raspoloživih informacija”, opomenuo je Lukšić.
Ovim slučajem bavila se i Vlada. U Vladi su ocijenili neprihvatljivim izjave odgovornih u ZIKS-u o tome šta je uzrok smrti pritvorenika prije nego što je urađena obdukcija. ,,Vlada će odlučiti o odgovornosti uprave ZIKS-a nakon dobijanja izvještaja od nadležnih organa o okolnostima smrti Pljevljaka Milivoja Terzića”.
Samoubistva i ubistva nisu novost u spuškom zatvoru. Njegovi stanari najčešće su sebi život oduzimali vješanjem.
Početkom marta 2005. Vojislav Kadović se objesio vezujući čaršav o rešetke zatvorske sobe. Kadović je od 20. juna 2001. godine izdržavao kaznu zatvora od sedam i po godina, zbog više krivičnih djela i na slobodi je trebalo da se nađe 19. marta 2007. On je, kako su tada pisali mediji, u Podgoričkom podzemlju važio za čovjeka koji je ,,prošao mnogo svijeta”. Nikada nije zvanično objašnjeno zašto je odlučio da se ubije.
Četiri dana prije tog slučaja u spuškom zatvoru je samoubistvo izvršila i Aleksandra Karadžić (29), radnica pisarnice podgoričkog Osnovnog suda. Objesila se komadima čaršava u toaletu. Dan prije samoubistva uhapšena je zajedno sa Muharemom – Belim Đokovićem (48) i Senadom Čelićem (36), zbog sumnje da je učestvovala u švercu doge. Izlazak pred istražnog sudiju nije sačekala, a ostala dvojica osumnjičenih su sjutradan poslije njenog samoubistva, po nalogu sudije Svetlane Vujanović, pušteni na slobodu.
Prema nezvaničnim informacijama, Nebojša Vuković, iz Podgorice, učesnik u saobraćajnoj nesreći na putu Bar-Ulcinj , u kojoj je život izgubio Ulcinjanin Aslan Kraja (63), objesio se početkom avgusta 2006. godine u ćeliji Istražnog zatvora u Spužu.
U posljednje dvije godine u spuškom zatvoru se desilo pet smrtnih slučajeva. Neki su još nerazjašnjeni.
Pritvorenik Batrić D. Jovićević izvršio je samoubistvo 7. februara ove godine u odjeljenju Stacionara ZIKS-a.
,,Život je sebi oduzeo tako što je jedan kraj prethodno pripremljenog komada platna svoje garderobe fiksirao za bezbjednosne rešetke na prozoru”, saopštio je ZIKS.
Jovićević se nalazio u pritvoru zbog osnovane sumnje da je izvršio teško djelo ubistva oktobra prošle godine na pijaci u Tuzima. Bio je profesor muzike u penziji.
Osuđenik Radojko Jurišević (64) preminuo je u junu ove godine u Kliničkom centru Crne Gore. Zvanično – smrt je nastupila usljed trovanja ljekovima. Njegova porodica nije prihvatila zvanične navode o njegovoj smrti, pa je tužilaštvu podnijela krivičnu prijavu protiv NN službenika ZIKS-a. Jurišević je izdržavao zatvorsku kaznu od 14 godina zbog jednog ubistva i pokušaja ubistva više osoba 1999. godine u Bijelom Polju. Kazna mu je isticala za 18 mjeseci.
Prije šest godina, dok je upravnik bio Božidar Vuksanović, tamo se iz pištolja ubio Dejan Nikić, zvani Kubanac. Slučaj je zaključen a da nikada nije saopšteno kako se Nikić domogao pištolja, niti je za to iko odgovarao, pa ni Vuksanović.
Vidjećemo da li će se tako okončati i slučaj Terzić.
Bjekstva
Iz spuškog zatvora pobjegli su brojni zatvorenici. Neki su kasnije uhapšeni, a za neke nikada nije razjašnjeno kako su se domogli slobode.
Podgoričanin Vlatko Milačić pobjegao je iz zatvora u Spužu 1995. godine, gdje se nalazio na odsluženju zatvorske kazne zbog ubistva 21-godišnjeg mladića, na putu Podgorica – Cetinje. U medijima je objavljeno da je uz asistenciju nekog iz tadašnjeg rukovodstva Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija i nekog od službenika obezbjeđenja Milačić izveden iz svoje ćelije i prebačen do Skadarskog jezera odakle je pobjegao u Albaniju. Uhapšen je poslije 14 godina.
Prije šest godina iz ZIKS-a je pobjegao Smajo Babić iz Berana, osuđen na dugogodišnju zatvorsku kaznu zbog svirepog ubistva. Njegov leš ubrzo je nađen u Krupačkom jezeru pokraj Nikšića. Sa njim su pobjegla još dva osuđenika – Milan Ristić i Stevo Poček, ali su se ubrzo predali.
Iste godine uspio je da pobjegne i Žarko Nilević, ali je nakon nekoliko sati potrage uhapšen nedaleko od zatvorskog kompleksa.
U junu 2001. godine pobjegao je Dragoljub Laketić, koji je izdržavao 12-godišnju kaznu za ubistvo. Laketić je, izgleda, iskoristio pometnju i pobjegao samo nekoliko dana nakon što je iz spuškog zatvora 18. juna odmaglio Veselin Batica Vlahović, u sarajevskim medijima poznatiji kao monstrum sa Grbavice.
Podsjetimo i na bjekstvo iz vojnog zatvora u Spužu Antuna Maslea, novinara hrvatskog Globusa. Protiv njega je 1999. godine u Vojnom sudu u Podgorici pokrenut postupak zbog navodne špijunaže, ali uspio je iste godine da pobjegne iz Kliničkog centra Podgorica kroz prozor podrumskih prostorija.
Veseljko KOPRIVICA
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice