Povežite se sa nama

OKO NAS

ANDRIJEVICA: ZAPOSLENIH 600, NA BIROU 800: Mjera za siromaštvo

Objavljeno prije

2 mjeseca

na

Mnogi smatraju da je i prikazani broj stanovnika u Andrijevici nerealan, jer među popisanim ima oko 600 građana iz dijaspore, tako da onih koji stalno žive u Andrijevici nema više od tri do tri i po hiljade

 

 

Zbog neravnomjerne regionalne razvijenosti, Andrijevicu prate brojni negativni bilansi, na šta ukazuju i najnoviji podaci o broju zaposlenih i nezaposlenih lica u ovoj opštini. Prema poslednjim podacima Zavoda za zapošljavanje Crne Gore sa kraja juna ove godine, stopa nezaposlenosti u Andrijevici iznosi 58,71 odsto. Evidentirano je da Andijevica ima 600 uposlenih, dok na birou rada posao čeka 786 lica.

Dodajmo tome da Andrijevica, prema rezultatima popisa, broji i tek nešto iznad četiri hiljade stanovnika, ima oko 600 penzionera i znatan broj lica koja primaju socijalna davanja. Na drugoj strani, ni u jednoj primorskoj opštini stopa nezaposlenosti ne prelazi deset procenata, s tim što je u Kotoru najniža i iznosi svega 1,79 odsto.

Ako se zna da stopa nezaposlenosti na državnom nivou iznosi 11,56, a u Podgorici 4,63 odsto, lako je ustanoviti da dosadašnji planovi i strategije nijesu dali rezultate po pitanju uspostavljanja ujednačene regionalne razvijenosti u Crnoj Gori. Predsjednik Opštine Andrijevica Željko Ćulafić ističe da se u narednom periodu sa državnog nivo mora više pažnje posvetiti smanjivanju regionalnih razlika.

“Svakako da se moramo dobro zamisliti nad podacima o stopi nezaposlenosti u Andrijevici. Međutim, moramo govoriti i o tome da je teško motivisati ljude da se mimo opštinskih i državnih institucija prihvate nekog posla, ili sami pokrenu sopstveni biznis. To je stvar koja mora da zainteresuje one koji se u Crnoj Gori sa državnog nivoa bave socijalnom i ekonomskom politikom. Takođe, neravnomjerni regionalni razvoj doveo je do ovakvog stanja gdje u Andrijevici imamo više lica na birou rada nego onih koja su radno angažovana, što svakako nije slučaj sa nekim drugim razvijenijim gradovima. I ovim pitanjem država treba dobro da se pozabavi i da traži neku regionalnu ravnotežu kako bi se stanje bar donekle popravilo”, izjavio je Ćulafić.

Podaci govore da su i demografska kretanja stanovništa najizraženija u opštinama poput Andrijevice, gdje je procenat nezaposlenosti najveći, pa predsjednik opštine dodaje da država mora posebno da ima u vidu činjenicu da regionalne razlike u Crnoj Gori utiču na iseljavanje iz ovog sjevernog grada. “Podaci da u Andrijevici ove godine imamo 28 prvaka i da je naša srednja škola u prvi razred upisala 18 učenika nikoga ne mogu ostaviti ravnodušnim. Oni najbolje govore o regionalnim razlikama, jer ovdje se školski objekti na seoskom području zatvaraju, dok su učionice u podgoričkim školama prebukirane. Mi sa lokalnog nivoa trudimo se da damo doprinos da mladi ljudi ostaju da žive u svom zavičaju i da tu formiraju svoje porodice, ali država je ta koja treba kroz dugoročne planove da pokuša da na pravi način odgovori ovako alarmantnoj situaciji. Jer ako svi zajedno ne preduzmemo neke efikasnije interventne mjere, onda će se Andijevica i dalje suočavati sa ovako negativnim bilansima” – istakao je Ćulafić.

Mnogi smatraju da je prikazani broj građana u Andrijevici nerealan, jer među popisanim ima oko 600 građana iz dijaspore, tako da onih koji stalno žive u Andrijevici nema više od tri do tri i po hiljade. „To su katastrofalni podaci“, smatra Ćulafić.

Na popisu iz 2011. godine opština Andrijevica je imala pet hiljada i sto stanovnika, dok je u urbanom jezgru živjelo njih oko devetsto do hiljadu. „Ja bih vam mogao reći da u urbanom jezgru sada realno ne živi više od 350 do 400 stanovnika. To je vidljivo golim okom. Treba samo prošetati naveče kroz Andrijevicu, i obratiti pažnju na to koliko ima svijetala u kućama i stambenim zgradama“, smatra predsjednik opštine.

On kaže da su to podaci koji treba da zabrinu državne vlasti kada govore o ravnomjernom regionalnom razvoju. „Bez pomoći države, sjeveru Crne Gore se ne piše dobro. Šta će Andrijevici status opštine? Ovoliko stanovnika imaju sela po Vojvodini. U najvećoj stambenoj zgradi sa 22 stana, ima 15 praznih stanova. To su ljudi koji su otišli ili prema jugu Crne Gore, ili u inostarnstvo “, ističe Ćulafić.

Prema njegovim riječima više Andrijevčana ima u Budvi nego u Andrijevici. „Mislim da samo u Budvi ima trenutno oko 800 stanovnika Andrijevice, koji su tamo otišli trbuhom za kruhom“, tvrdi naš sagovornik.

Indikatora da će slika sa popisa, dopunjena sada i statističkim podacima o broju (ne)zaposlenih u Andrijevici, biti loša, bilo je odavno. Monitor je pisao o tome da je iz gradske osnovne škole samo u prvih petnaest dana ove  školske godine ispisano pet učenika. Druga osnovna škola na teritoriji ove opštine, ona u mjesnom centru Konjusi, koja je nekad brojala stotine učenika, ove godine nema ni jednog prvaka.

Za vrijeme tranzicionih procesa u opštini Andrijevica došlo je do zatvaranja proizvodnih pogona, čime je ukupno 1.000 radnika ostalo bez posla. Tada je, kao i u svim gradovima na sjeveru, nakon uništavanja industrije, počeo sunovrat  opštine. Ova malena varoš na sjeveru Crne Gore sve do dvijehiljadite godine zapošljavala je oko 650 radnika u proizvodnji. Glavni nosioci razvoja ovog grada bili su „Soko Štark“ sa oko 250 radnika, „Termovent“ sa oko 160 zaposlenih, kožna galanterija „Polimka“ sa oko 170 zaposlenih, papirna konfekcija „Pako“ sa oko 35 radnika, „Andrimer“ sa oko 40 zaposlenih, kao i jedan broj radnika u drugim manjim proizvodnim jedinicama.

Naglo smanjena ekonomska moć stanovništva  dodatno je ugrozila i uslužni sektor, tako da je došlo do zatvaranja većeg broja prodavnica, zanatskih radnji i smanjenja ugostiteljskih kapaciteta. Ni promjena lokalne vlasti od avgusta 2020. godine nije mnogo pomogla. Andrijevica je, uprkos obećanjima i infrastrukturnim ulaganjima u malo gradsko jezgro, ostala mjera za siromaštvo i bijedu.

Ostale su samo uspomene i istorijska svjedočanstva da je Andrijevica bila centar ovog dijela Crne Gore još u vrijeme Kraljevine. Da je tu, poslije Cetinja, otvorena prva biblioteka i da je opština tada imala najveći broj pismenih po glavi stanovnika. Nekad bilo.

                         Tufik SOFTIĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:

Izdvojeno

NAKON GODINU I PO BJEKSTVA PREDAO SE BIVŠI POLICIJSKI KOMANDIR IVAN STAMATOVIĆ: Ušetao u Viši sud

Objavljeno prije

9 sati

na

13 Decembra, 2024

Objavio:

Stamatović je dio kriminalne organizacije protiv koje je nedavno potvrđena optužnica SDT, a na čijem čelu su bili bivši policajci Mileta Ojdanić i Ljubo Milović. Optužnicom se tereti  21 osoba, između ostalog,  zbog – šverca oko 4,3 tone kokaina, pranja oko sedam miliona eura, nezakonitog uticaja na političku i izvršnu vlast i rezultate parlamentarnih izbora 2020. godine, ali i zbog nasilja i zastrašivanja

 

 

Još jedan policijski komandir našao se u spuškom zatvoru zbog optužbe da je iskorišćavajući službeni položaj odavao podatke pripadnicima kavačkog kriminalnog klana. Riječ je o Ivanu Stamatoviću zvanom Batica koji se iza spuških bedema, nakon godinu i po bjekstva, našao ne zahvaljujući operativnim saznanjima svojih kolega,  već zato što je odlučio da se preda.  U pratnji svoje advokatice ušao je u podgorički Viši sud koji je nedavno potvrdio optužnicu protiv organizovane kriminalne grupe kojoj, prema dokazima Specijalnog državnog tužilaštva, Stamatović pripada. Nakon toga je uhapšen.

Dan nakon njegovog hapšenja mediji su podsjetili za šta se nekadašnji policijski komandir tereti, ali i objavili prepiske koje je imao sa tadašnjim kolegom Ljubom Milovićem koji je u bjekstvu.

Tako je prema jednoj  komunikaciji Stamatović komentarisao ubistva šefova škaljarskog klana u Atini 2020. godine. Nekadašnji policijski komandir tokom prepiske putem skaj aplikacije čestitao je na akciji kojom su kavčani obezglavili njima suprotstavljeni klan, poručujući da se na taj način pokazuje moć.

To je, navodno, napisao nepun sat nakon što su 19. januara 2020. godine u Atini ubijeni šefovi škaljaraca Igor Dedović i Stevan Stamatović.

Prema toj komunikaciji, Stamatoviću prvobitno, Milović javlja “Dedović i Stamatović u vazduh”, nakon čega bivši komandir policije pita: “Đe otputovaše mangupi?”. Kada je dobio odgovor od Milovića da su ubijeni u Grčkoj, Stamatović mu tada, prema transkriptu koji su objavili mediji, piše “Još Minja i mislim da su ugašeni. Eto ne znam moć Kožara i Kana, ali mislim da je ovo žestok udarac”.

Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 13. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

DUGO OBEĆAVANOG PROJEKTA IZGRADNJE ZATVORA U MOJKOVCU VIŠE NEMA U KAPITALNOM BUDŽETU: Ni zatvora u Stevanovcu, ni puta ka Slatini

Objavljeno prije

9 sati

na

13 Decembra, 2024

Objavio:

Izgradnjom zatvora, koja se najavljuje već deceniju, a poslednjih pet godina i planira u kapitalnom budžetu, dio mojkovačke opštine pored Tare trebalo je i da dobije novi put.  U iščekivanju Vlade da ispuni obećanja, lokalne vlasti su u tu saobraćajnicu ulagale tek toliko da ostane prohodna.  Mojkovčani su sada ljuti na Vladu, što je, odustajući od zatvora,  odustala i od rekonstrukcije puta

 

 

Mojkovačni su, poslije skoro deceniju obećanja, nedavno saznali da je Vlada najvjerovatnije odustala od gradnje zatvora u njihovoj opštini. Tog projekta nema u planiranom kapitalnom budžetu  za narednu godinu, a kada nema zatvora, nema novca za rekonstruisanje puta do Stevanovca, gdje je trebalo da se gradi zatvor, odnosno do Slatine. Bar za sada. Nova sabraćajnica , umjesto postojeće neuslovne, uz obećana radna mjesta, bio je jedan od najznačajnijih benefita  da su se  ostvarilli planovi iz vremena kada je na vlasti bila Demokratska partija socijalista (DPS).

To što u planiranom budžetu nema novca namijenjenog novom putu, početkom ove sedmice bio je razog kratke blokade magistralnog puta ka Bijelom Polju nekoliko desetina mještana Prošćenja. U tom selu kažu da su zatvor jedva čekali, najviše zbog gradnje novog puta, koja je dio projekta.

“Ako Vlada odustaje od izgradnje zatvora, tražimo da se izgradi put prema selu Prošćenje. Projekat za izgradnju puta je već uradila Opština, a amandam za njegovu realizaciju predložio je dr Vladimir Dobičanin, poslanik Ujedinjene u Skupštini Crne Gore “, podsjetili su mještani.

Sudeći po izjavama čelnika lokalne vlasti,  jasno je da na gradnju zatvora više ne računaju. Planove o tom projektu vezuju za svoje prethodnike na vlasti i “DPS viziju razvoja Mojkovca”. Selima uz Taru su, umjesto zatvorskih radnih mjesta, sada namijenili razvoj poljoprivrede. Ipak, od stava da država treba da obezbijedi novac za rekonstrukciju puta do Slatine ne odustaju.

“Zatvor je bio investicioni projekat DPS-a i njihove vizije razvoja Mojkovca.  Upravo takav razvoj i budućnost su nam namijenili  kadrovi te stranke u Mojkovcu. Naša je vizija sasvim drugačija, taj dio opštine planiramo da valorizujemo u turističko poljoprivredni kraj, to je budućnost  prelijepog dijela naše opštine koji leži tik uz rijeku Taru. Budućnost toga kraja sigurno neće biti zatvori, a takve ideje DPS-a vuku korijene iz vremena totalitarizma i diktature. Naravno da podržavamo mještane Prošćenja da istraju u borbi za put sa cjelokupnom infrastrukturom”, kazao je Monitoru predsjednik lokalnog parlmenta Marko Janketić (Demokrate).

Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 13. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

POVEĆANJE SOCIJALNIH DAVANJA NA SJEVERU: Zaustavljanje odliva stanovništva ili borba za glasače

Objavljeno prije

1 sedmica

na

6 Decembra, 2024

Objavio:

Lokalne uprave na sjeveru kao da se utrkuju u broju uvođenja novih i povećavanju iznosa za finansiranje postojećih socijalnih davanja. Već na prvi pogled jasno je da je riječ o jednokratnim isplatama, koje će malo kome biti motiv da ostane u rodnom gradu ili poveća broj članova porodice

 

Nakon što su rezultati poslednjeg popisa potvrdili ono što su, uglavnom, svi već znali – da je sa sjevera, minulih 12 godina, pobjeglo 18.000 stanovnika, predstavnici lokalnih vlasti su, redom, izrazili zabrinutost i potencirali hitnost iznalaženja načina koji bi promijenili sumornu demografsku statistiku.  Koji su to dugoročni koraci još ni iz jedne opštine nijesu saopštili, ali su u mnogima pribjegli najlakšem načinu – da se za narednu godinu povećaju novčana davanja za novorođenu djecu, sklopljene brakove ili, na primjer, dodijeli mjesečna simbolična novčana podrška osnovcima na seoskom području.

Izostala je, bar za sada, precizna najava dugoročnih strategija, kojima bi se spriječila depopulizacija, u svakom smislu,  opustošenog sjevera, ali se u mnogim  opštinama krenulo na nesebično dijeljenje novca iz opštinskih kasa. Najčešće u obliku jednokratne podrške.

Tako će, već na narednoj sjednici lokalnog parlamenta u Mojkovcu, na dnevnom redu biti paket socijalnih mjera čija bi primjena trebalo da počne od januara 2025. godine. Predložile su ih Demokrate. Kako za Monitor objašnjava Marko Janketić, predsjednik Skupštine opštine (SO) iz te stranke, cilj je da se “osnaživanjem porodica podstiče demografska obnova i jačaju sela”. Janketić tvrdi da će, kroz predložene mjere, motivisati i mlade bračne parove da ostaju da žive u Mojkovcu. Taj grad je od 2011. do 2023. godine ostao skoro bez 2.000 stanovnika, pa ih je sada svega oko 6.800.

Janketić očekuje da će skupštinska većina prihvatiti prijedog da se jednokratna naknada za prvorođeno dijete uveća više od tri puta, to jest, sa 300 eura na 1.000 eura. Prijedlog je da ta vrsta naknade za drugorođeno dijete ubuduće bude petostruko veća u odnosu na dosadašnju. Tako će porodice koje dobiju drugo dijete jednokratno primiti 1.500 eura.

“Za svako sljedeće dijete u porodici naknada će biti povećana, sa sadašnjih 300, odnosno 400 eura,  na 2.000 eura. Kao društveno odgovorna Opština, socijalna politika i briga o ljudima su u fokusu lokalne vlasti, a u skladu sa takvom politikom sljedeća mjera koju predlažemo jeste nova odluka o učešću opštine Mojkovac u plaćanju troškova boravka djece u vrtiću. Tom odlukom, svoj djeci Opština će subvencionisati boravak i ishranu u vrtiću u iznosu od 50 posto”, objašnjava Janketić.

Tu nije kraj novim davanjima iz opštinske kase. Janketić najavljuje da će  najvjerovatnije biti usvojena i Odluka o finansijskoj podršci od 30 eura mjesečno učenicima seoskih osnovnih škola.

Međutim, prema rezulatima ankete sprovedene među mladima u Mojkovcu,  drugi problem muči one koji najčešće odlaze iz tog grada. Oni su iskazali nezadovoljstvo prilikama za pokretanje biznisa, a kao predloge za poboljšanje kvaliteta života naveli su stvaranje boljih uslova za zapošljenje i poboljšanje infrastrukture. Većina ispitanika pokazala je želju da budu uključeni u donošenje odluka, a tek petina mladih u tom gradu zadovoljna je  dostupnošću informacija o njima namijenjenim programima i projektima.

Iz Pljevalja je između dva popisa otišlo gotovo 6.000 ljudi. U pokušaju da zaustave taj trend u narednom periodu, lokalne vlasti su nedavno donijele Odluku o finansijskoj podršci porodicama sa djecom. Prema nacrtu budžeta za narednu godinu u toj opštini, čak 1,2 miliona eura biće opredijeljeno za dječje dodatke, a 96.000 za podršku mladim bračnim parovima.

“Isplata dječjeg dodatka  jedna je od od mjera u cilju poboljšanja nataliteta u Pljevljima i predizborno je obećanje Nove srpske demokratije. Pljevlja su rekorder po negativnom prirodnom priraštaju u Crnoj Gori, a iz godine u godinu, podaci Monstata pokazuju da sve više ljudi umire nego što se rađa”, saopštili su iz te Opštine. Najavljeno je i značajno povećanje jednokratnih naknada za novorođenu djecu.

Nešto dugoročnija mjera je uvedena prošle godine, koja podrazumijeva sufinasiranje stambenih kredite mladim bračnim parovima koji nemaju riješeno stambeno pitanje.  Mladi Pljevaljaci su u anketi, sličnoj onoj koja je rađena u Mojkovcu, međutim, kao poboljšanje koje bi ih zadržalo u rodnom gradu istakli veće mogućnosti za zapošljavanje, adekvatanije kulturne sadržaje, više sportskih terena… Bitna su im i ekološka pitanja, naročito smanjenje zagađenja vazduha, a istakli su da su kvalitetniji životni uslovi i ekološka sigurnost ključni za demografsku stabilnost. Pored toga, većina ispitanika iskazala je  potrebu za unapređenjem obrazovanja,  kroz otvaranje fakulteta i razvoj stručne obuke.

Povećanje iznosa postojećih programa jednokratne podrške i uvođenje novih mjera spremaju i u Kolašinu, koji je od 2011. godine do poslednjeg  popisa izgubio 1.500 stanovnika. Stopa nezaposlenosti u tom gradu je i dalje značajno iznad državnog prosjeka, uprkos aktuelnom “investicionom bumu”. Kako je Monitoru kazao predsjednik Skupštine opštine (SO) Vasilije Bulatović, vladajuća koalicija priprema odluke  kojima će višestruko biti  uvećane jednokratne naknade za novorođenu djecu, a novina je i uvođenje naknade za one koji sklope brak, koja će vjerovatano biti 1.000 eura.

Ispitivanje rađeno za potrebe Lokalnog akcionog plana za mlade, slično kao u drugim opštinama na sjeveru, pokazalo je da, prema ocjeni ispitanika, na kvalitet života više mogu uticati druge vrste podrške. Prije svega, mladi žele informacije i podršku pri započinjanju svojih biznisa, više kulturnih i sportkih sadržaja, značajnije pozicije na mjestima na kojima se donose odluke.

O svemu tome će, kažu u lokalnim upravama, razmišljati u dugoročnim strateškim planskim dokumentima. Činjenicu da su slični planovi, do sada koncipirani uglavnom kao spisak želja i tek djelimično realizovani, u lokalnim uprava izbjegavaju da komentarišu. Jasno je da će najavljena, uglavnom jednokratna, novčana podrška iz opštinskih kasa mnogim porodicama na sjeveru  kratkotrajno značiti. Još jasnije je, međutim, kako to nije način da se spriječi odliv stanovništva i teško da čak i predlagači tih mjera vjeruju da će, na primjer, donacija od nekoliko stotina eura bračnim parovima na sjeveru  biti dovoljan  motiv za dijete više.

Za ispravljanje porazne demografske statistike lokalnim vlastima biće potrebno mnogo više truda, znanja i volje.  Međutim, kako je iskustvo pokazalo  jednokratna davanja iz opštinskih kasa često jesu način da se zaustavi bar “odliv” glasača političkih subjekata na vlasti.  Moguće da je to, prije svega, bila i motivacija kada su odlučili da budu ”široke ruke” pri ekspresnom  kreiranju socijalnih mjera. Protiv njih neće dići ruku, sigurno je, ni iz opozicionih klupa. Nije isključeno da opozicija odgovori amandmanima kojima će  biti predloženo da se iznosi davanja povećaju  za koji procenat. Ta vrsta utakmice u velikodušnosti i brizi o sugrađanima do sada je često viđena u lokalnim parlamentima.

                                                                   Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo