Prema aktuelnim kolašinskim  planskim dokumentima moguća je gradnja na desetine  višespratnih objekata uz samu obalu Tare. Nadležni, za sada, „aminuju“ ono što investitori požele, a planeri ucrtaju

Zona D, u okviru  Detaljnog urbanističkog plana (DUP) Centar,  dio je grada u kojem je, planskim dokumentima, predviđena najintenzivnija gradnja u kolašinskoj  opštini. Riječ je o   zelenoj površini i drveću, koja se graniči sa DUP Sportska zona, u neposrednoj blizini sportske  hale i nekoliko sportskih terena. Taj dio grada koji Kolašinci nazivaju Lug,  jedini je preostali za sportsko- rekrativnu infrastrukturu,  a u okviru njega je i šetalište i „izlaz“ na rijeku Taru.  Ukoliko se ono što su planeri ucrtali obistini, u budućnosti će Kolašinci do Tare stizati pored desetak hotela i turističkog naselja na samoj obali rijeke. Za sada, privode se kraju procedure za jedan od 14 planiranih  depadans objekata u podzoni D3 i veliki hotel u podzoni D2,  na lokaciji na kojoj su se decenijama unazad održavali školski krosevi  kolašinskih osnovaca.

Hotel gradi kompanija KIPS, a njegova ukupna površina je oko 12.000m².  Biće to  objekat koji se sastoji od podruma, suterena, tri sprata i potkrovlja. Kapacitet hotela je 201 smještajna jedinica. Investitori obećavaju da će „sačuvati dio stabala na toj parceli“.

„Predviđeno je da sve slobodne površine budu prožete zelenilom i rastinjem, kao i da se ozeleni 48 odsto parcele, pri čemu će biti sačuvan veliki broj postojećih stabala. Planirana je sadnja trave i drveća koje je zastupljeno u Kolašinu. U cilju stvaranja funkcionalnog, estetski skladnog ambijenta i potrebnih uslova za ugodan boravak gostiju, kompozicionim rješenjem akcenat je dat dekorativnoj i sanitarno-zaštitnoj funkciji zelenila“, piše u zahtjevu za odlučivanje o potrebi izrade eleborata o procjeni uticaja na životnu sredinu.

Par stotina metara prema Tari, takođe u zoni D, DUP Centar, planirano je naselje od čak 14 objekata, koje će graditi  firme Beppler&Partners, Stablo i Irenia Investments. Nekoliko objekata tog kompleksa su zamišljeni kao sojenice, a jedna od njih je na manje od 15 metara od rijeke. Uprkos tome, investitori su dobili skoro sve potrebne dozvole i saglasnosti. Jedino još u Sekretrijatu za zaštitu životne sredine  te objekte doživljavaju neprimjerenim  za obalu Tare. Komisija tog sekreterijata, već dva puta, odbija da investitorima da saglasnost na Elaborat o procjeni uticaja na životnu sredinu. Ideja o gradnji kompleksa 14 objekata na obali Tare, koji nezvanično u gradu zovu Kolašin na vodi, u skladu je sa DUP Centar, koji je donesen 2008. godine.  Za objekat A1, Sekretarijata za planiranje prostora, komunalne poslove i saobraćaj izdao je urbanističko tehničke uslove (UTU), početkom februara prošle godine. Saglasnost je stigla i sa adrese glavnog državnog arhitekte, a ni Uprava za vodu nije vidjela ništa sporno u planovima investitora.  Sekeretar za zaštitu životne sredine Mile Glavičanin za Monitor kaže da je u zoni D planirana hipergradnja i da neće biti dobro ako se izgradi sve ono što su planeri ucrtali.

„Iz našeg sekeretrijata možemo da djelujemo samo u okviru svojih nadležnosti i to i činimo. Nije kasno da se zaštiti, kroz riječ i detaljne analize struke, prostor Kolašina, a naročito dio prema Tari.  Nadam se da će za to biti volje. Treba imati na umu da je odgovor na pitanje kakva gradnja treba Kolašinu komplikovan, na koje može odgovoriti stručni tim. Sve treba  posmatrati kroz prizmu održivog razvoja“, kaže on.

Ambiciozno planiranje, očigledno je nije usklađeno ni sa komunalnom opremljenošću zone D. Tako, na primjer, na lokaciji gdje se gradi 14 depadans objekata, nema mogućnosti za priključenje na sistem fekalne i atmosferske kanalizacije, ali ni mogućnosti da ti objekti dobiju vodu sa postojećeg vodovoda. Kako su ocijenili iz preduzeća Vodovod i kanalizacija,  objekti te površine bi, priključenjem na gradski vodovod, ugrozili uredno snabdijevanje postojećih potrošača.

Veći dio zemljišta na Lugu, u okviru DUP Centar odavno više nije opštinski.  Do javnosti su povremno stizali samo detalji pojedinih prodaja, dok način na koji je mijenjani vlasnici za većinu atraktivnih lokacija u tom dijelu grada i dalje je nepoznanica. Za parcele koje su još opštinske, ali koje pripadaju DUP Sportska zona, lokalna uprava godinama ima ambiciozne planove, koji do sada nijesu relizovani. Na tom prostoru planirana je sportska infrastruktura za MOSI, koje bi, naredne godine, trebalo da se održa u Kolašinu.

Nakon prodaje zemljišta u neposrednoj blizini sportske hale i Hotela Bjanka, rađen je i DUP Centar,  koji je dozvolio aktuelnu hipergradnju, kako na Lugu, tako i na ostatku zahvata tog dokumenta.  Taj, po mnogo čemu problematični planski dokument, sada vrlo često različitio od lokalne uprave tumači autor i obrađivač  preduzeće Montplan. Naime, kad god investitori nijesu zadovoljni gabaritima i spratnošću propisanim UTU lokalnog Sekreterijata za planiranje prostora, obrate se za mišljenje Montplanu. U svim slučajevima do sada, sa te adrese, izašli su u susret investitorima i dozvolili dodatnih sprat ili, čak, dva.  Mišljenje autora i obrađivača DUP-a uvažavali su i reosrno ministarstvo i nadležne inspkecije.

Montplan, osim „miniranja“ UTU uslova , koje izdaje Opština,  vodi dug i skup sudski postupak protiv lokalne uprave. Ukoliko Privredni sud u aktuelnom postupku, donese presudu na štetu Opštine, građane bi izrada nekoliko planskih dokumenata, od prije 15 godina, ukupno mogla koštati više od 220.000 eura.

Iz Opštine su više puta upozorili da prema aktuelnom DUP-u Centar postoji mogućnost da  novogradnjom bude  ugrožen i najuži centar grada. Zbog toga  su  brojnim inicijativama pokušavaju  da kod Uprave za zaštitu kulturnih dobara izdejstvuje uspostavljanje mehanizama zaštite za mnoga zdanja u centru varoši. Time, kako je ranije objašnjeno, lokalna uprava želi da zaštiti ambijentalne, arhitektonske i kulturno-istorijske vrijednosti varoši, usljed investicionog buma, odnosno hiper gradnje koja se dešava na području te opštine, pa i u najužem centru grada. Smatraju  da su prostori sa izraženim ambijentalnim vrijednostima, to jest, potencijalna kulturna dobra, nizovi kuća u ulicama 13. jula, Buda Tomovića i IV proleterske. Među objekte za koje smatraju da treba da dobiju određeni stepen zaštite su i spomenik Veljku Vlahoviću, kuća Marića, objekat Zavičajnog muzeja, restoran Vodenica, zgrada Doma kulture, gradska kafana Planinar, crkva Svetog Dimitrija… Iz Uprave do sada nije bilo odgovora na kolašinske incijative.

Zaustavljanje hipergradnje u Kolašinu i zaštitu arhitektonskih i ambijentalnih vrijednosti, tokom minule predizborne kampanje, obećavali su svi učesnici izborne trke. Niko od njih, međutim, nije precizirao na koji način to planira da uradi.  Da bi se Kolašin  zaštitio od posljedica kontraverznog planiranja biće potrebno i volje i kapaciteta, ali i da se „stane na žulj“ mnogim investitorima.

Dragana ŠĆEPANOVIĆ