Investicioni talas koji je prije tri-četiri godine zapljusnuo Budvu, umjesto opšteg ekonomskog napretka grada i poboljšanja uslova života i standarda njenih stanovnika, ostavio je za sobom dugove koji se mjere desetinama miliona eura, hipoteke i raznovrsne blokade. Bio je to pravi finansijski cunami, najveći priliv stranih investicija po glavi stanovnika u Crnoj Gori, a iza njega je ostala zazidana obala, rasprodata vrijedna državna imanja i računi koji stižu za naplatu. Na pitanje gdje je sav taj novac nestao, nema odgovora.
Posljednja vijest koja dolazi iz podgoričke Prve banke, koja je preko Privrednog suda zatražila prinudnu naplatu duga od pet miliona eura od Opštine Budva, ponovo je uznemirila duhove u uspavanom gradu. Privredni sud je zahtjev o prinudnoj naplati proslijedio Sektoru za plan i promet Centralne banke, koji treba da izvrši blokadu računa Opštine Budva. Riječ je o dva odvojena zahtjeva, od tri i dva miliona eura koja se odnose na aranžmane koje je Opština pravila sa jednim brojem privilegovanih investitora koji su posljednjih godina dobijali unosne poslove u njenom ataru.
Iznos od tri miliona odnosi se na dug koji Opština ima prema podgoričkoj kompaniji Tehnoput, graditelju nekoliko saobraćajnica, bulevara u Budvi i Bečićima, koji još nisu u potpunosti završeni. A cijena koštanja im neprestano raste.
Tako je glavni, šarenim disko lampicama osvijetljeni kratki bulevar kroz Budvu, od početnih tri miliona, na kraju koštao fantastičnih devet miliona eura!?
Ostatak od dva miliona eura koje sudski potražuje Prva banka odnosi se na dug prema firmi Cijevna komerc, za posao gradnje zgrade budvanske Akademije znanja u koju je uloženo oko 10 miliona eura. Ovo dugovanje nije baš najjasnije, jer je opština napravila poseban aranžman sa Cijevna komercom kome je u zamjenu za izvedene radove ustupila zemljišne parcele u Bečićima.
Kako je Opština dospjela u nezavidnu poziciju da joj banke po ko zna koji put blokiraju račun objašnjava za Monitor Mihailo Đurović, opštinski sekretar za finansije.
„Nama je račun već blokiran od strane Crnogorske komercijalne banke zbog duga od oko milion eura po osnovu kredita iz 2008. godine”, kaže Đurović. „Investicioni talas u Budvi zaključen je do kraja 2008. Dugovali smo firmama za investicije u neke od kapitalnih objekata. Napravili smo konverziju obaveza naših izvođača kod banaka i preuzeli njihova kreditna zaduženja . Umjesto njima, dugujemo bankama. Najveći povjerioci Opštine Budva trenutno su banke”. Đurović napominje da nije „bankarski korektan” medijski istup Prve banke i ulazak u postupak prinudne naplate umjesto pregovora o nalaženju načina za regulisanje dužničkih obaveza.
Predsjednik Opštine Rajko Kuljača kazao je, šaljivim tonom, kako je Budva preživjela i veće napade, one koji su dolazili sa mora, pa će i ovaj od strane Prve banke.
„Blokirali su nam račun jer smo propustili da izmirimo dvije rate. Obavili smo razgovore sa predstavnicima Prve banke i nadamo se dogovoru”. On je potvrdio da je Opština preuzela kredite investitora, ali bez kamata. „Kamate plaćaju oni sami”, kazao je Kuljača.
GRADITELJSKI RAJ: Teritorija opštine Budva postala je raj za podgoričke građevinske tajkune bliske DPS-u koji skidaju investicioni kajmak bez ikakvog rizika. U posao je uključena Prva banka koja povlašćenim klijentima odobrava milionske kredite za realizaciju unosnih poslova, koje na kraju podmiruje Opština, odnosno građani Budve.
Prvi čovjek budvanskog SNP, Veselin Marković nije iznenađen blokadom od strane Prve banke. „Račun Opštine Budva godinama je u blokadi, sa malim vremenskim intervalima predaha. Prebacivanjem duga prema investitorima na banke Opštini je dugoročno napravljena šteta. Banke su teži povjerioci, za razliku od privatnih firmi imaju bolje instrumente da dođu do svog novca, kao što je najnovija blokada, što privatnici mogu učiniti samo kroz duže sudske postupke”, kaže Marković
Stevan Džaković, odbornik PZP, prihvatanje kredita izvođača radova tumači kao otvorenu pomoć Budve partijskim firmama iz glavnog grada i Prvoj banci.
„Vlast u Budvi neprestano se žali kako od uticajnih DPS preduzetnika i pritisaka iz Podgorice ne može više da živi. Zašto onda finansiraju propale biznismene na račun građana Budve koji nisu primili posljednjih šest-sedam plata. Posebna je priča kvalitet izvedenih radova čija je vrijednost niža najmanje 40 odsto od iznosa koji se na kraju plaća.
Šta drugo možete očekivati od predsjednika Opštine i njegovih pomoćnika koji potpisuju građevinske dozvole iako na to nemaju zakonsko pravo. Ko zna šta su sve oni potpisali. Najbolje bi bilo da cijelu Budvu prepišu Prvoj banci”, kazao je Džaković
Uprkos svim nedaćama situacija nije tako crna kakvom se čini, smatra Mihalilo Đurović.
„Imamo ostvarenje budžeta za oko 40-50 miliona eura, po visini odmah iza Podgorice.
Imaćemo oko 20 miliona eura zostalih obaveza iz 2009. U narednu 2011. godinu ulazimo sa dugom od četiri plate zaposlenima u organima uprave, javnim preduzećima i ustanovama. Dug za investicije sveli smo na devet miliona”, ređa uspjehe sekretar za finansije.
On je takođe naveo da je budžetom za 2011 u iznosu od 57 miliona, čije se usvajanje očekuje, predviđen iznos od 750.000 eura za isplatu otpremnina za oko 95 radnika, od ukupno166 koji su proglašeni tehnološkim viškom.
MOĆNI DUŽNICI: Zanimljiv je podatak da veliki broj investitora u Budvi duguje Opštini ogromna sredstva na ime nenaplaćenih komunalnih taksi.Samo jedan graditelj, kompanija Fab Live D.o.o., iz Podgorice duguje Budvi oko 9,5 miliona eura po tom osnovu. Vlasnik gradi ogroman stambeni kompleks Tre Canne na Slovenskoj plaži. Tri solitera smještena su neposredno uz obalu, sa stanovima namijenjenim tržištu. Opština se može naplatiti shodno izmijenjenim propisima, tek tada kada investitor zatraži upotrebnu dozvolu. A to neće biti skoro.
Najveći hoteli u gadu nijesu izmirili svoje milionske obaveze. Riječ je o hotelu Splendid, Avala, o napuštenom naselju Zavala i mnogim drugim investitorima čiji su objekti zaposjeli obalu, more, koriste infrastrukturu grada, uveliko rade i ostvaruju profit, dok građani Budve jedva sastavljaju kraj sa krajem.
Nacrtom novog budžeta planiran je prihod od 9.5 miliona eura od prodaje zemljišta u vlasništvu Opštine. Prodaja državnih prirodnih resursa jedan je od glavnih prihoda Opštine. Novac od prodaje zemlje najčešće se utroši na plate zaposlenih ili na glamurozne zabave i koncerte estradnih zvijezda. No i taj je izvor pomalo presahnuo. Interes za kupovinu placeva drastično je splasnuo. Za godinu koja je na izmaku planiran je prihod od 19 miliona od prodaje zemljišta. Konačan bilans bio je svega pet miliona eura.
Dovoljno za pjesmu, igru i zabavu, koja se uprkos siromaštvu, dugovima i blokadama sprema za doček Nove godine na trgu turističke prijestonice.
Slavlje i glamur u gradu u kome većina zaposlenih sedam mjeseci nijesu vidjeli platu.
Branka PLAMENAC
HORIZONTI4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU2 sedmice