MONITORING
Kultura otimanja
Rijedak je slučaj da gradske vlasti prodaju glavni trg u svom gradu a vjerovatno još rjeđi, da prodaju legat, vrijednu zaostavštinu svog sugrađanina, humaniste i dobrotvora, namijenjenu obrazovanju i dobrobiti mjesnog stanovništva. To je nedavno učinjeno u Budvi.
Da centrom crnogorskog turizma vladaju tajkuni bliski koaliciji DPSDP, pripadnici moćnog građevinskog lobija, pokazuje se iz dana u dan i u gotovo svakoj odluci koju donosi SO Budva koja se tiče urbanizacije i raspolaganja atraktivnim zemljišnim resursima u vlasništvu države i opštine.
Proces planskog betoniranja priobalnog pojasa Opštine Budva sproveden isključivo prema potrebama moćnih investitora priveden je kraju. Ostao je lakši posao raspodjele preostalih, neizgrađenih i urbanizovanih lokacija uz more. Najveće interesovanje vlada za strogi centar, za očuvane parcele, trgove i parkove u srcu turističke metropole koje je plan DUP Budva-centar pretvorio u građevinsku zonu guste izgrađenosti i stanovanja i gdje je koncentracija objekata uticajnih političara i kontroverznih preduzetnika na visokom nivou.
Bogata a siromašna Opština Budva izmiruje svoje dugove i obaveze atraktivnim placevima pa je rasprodaja opštinske zemlje dostigla svoj krešendo i izazvala male razmirice u vladajućoj koaliciji.
TIJESNOM VEĆINOM: Od 32 odbornika u lokalnom parlamentu DPS ima 20 a koalicioni partner SDP tri predstavnika. Zavidnom odborničkom većinom ova koalicija urbanizovala je i betonirala obalu, donijela sve planove, raspodijelila bogatstvo, lokacije i interesne zone. Kada je ogromna šteta napravljena pa afere i skandali u Budvi sustižu jedni druge, SDP pokušava da opere ruke tihim uzdržavanjem od glasanja bez otvorenog i jasnog neslaganja sa načinom gazdovanja opštinskom imovinom i odlukama zbog kojih se građani ovoga grada najčešće stide.
Na sjednici lokalnog parlamenta održanoj krajem avgusta, grupa od 16 odbornika DPS-a izglasala je odluku da se dvije parcele u centru Budve ukupne površine od 914 m2 prodaju putem javnog nadmetanja po početnoj cijeni od 900 eura za kvadrat.
Kao rijetko koja do tada, ova odluka izazvala je nepodijeljenu osudu javnosti jer je u pitanju zemljište koje je dio vrijednog legata, Zaklade uglednog i bogatog Budvanina Toma Luketića.
Desetog septembra navršilo se 86 godina od kada je Tomo Luketić svojom oporukom svu svoju pokretnu i nepokretnu imovinu namijenio gradu, sa naznakom da se od nje formira Zaklada Toma Luketića i njegove žene Stane, za obrazovanje siromašne djece iz Budve i Paštrovića. Riječ je o imovini vrijednoj više miliona eura, oko 40.000 m2 zemljišta samo u Budvi, koje je Opština i do sada prodavala, zemljišta na kome su izgrađene brojne zgrade (Zeta film, Atlas banka) i mnoge privatne kuće.
Zanimljivo je da je Tomo Luketić odredio i sastav Odbora koji bi upravljao Zakladom.
To su bili upravitelji tadašnjih opština, budvanske i paštrovske u Svetom Stefanu, starješina manastira Praskvica i crkve u Budvi, te upravitelj Osnovne škole u Budvi.
Ličnosti i položaji koji su garantovali poštovanje volje darodavca.
Skoro sto godina kasnije, za nečasnu odluku o prodaji njegove imovine, placa od 531 m2, na kome se nalazila lijepa kuća Toma Luketića, oštećena i porušena nakon zemljotresa, naznačena kao buduće sjedište Zaklade, glasao je direktor budvanske srednje škole Srđa Popović. Aktuelni predsjednik opštine Rajko Kuljača podržao je ideju „odozgo” da biblioteku i zakladu zamijeni višespratnica za investitora čije ime javnosti za sada nije poznato.
SLIJEPA POSLUŠNOST: Kako se pomenute parcele graniče sa lokacijom na kojoj se nalazi Atlas banka Duška Kneževića, mnogi su uvjereni da je posao odrađen za Atlas grupu.
Tokom burne rasprave koja je trajala dva dana čule su se brojne optužbe opozicije na račun korumpiranih odbornika DPS-a koji slijepo izvršavaju nečiju političku volju na štetu svoga grada. Protiv odluke o prodaji parcela glasala je cijela opozicija, odbornički klub SDP, predsjednik SO Budva, Krsto Ljubanović i dva odbornika vladajuće partije.
Dok filantropija u svijetu ponovo dobija na značaju, bogati ljudi i uspješne kompanije sve češće odlučuju da dio svog bogatstva odvoje za one kojima je pomoć potrebna, nastoje da podrže potrebe šire zajednice u kojoj žive i rade, u Budvi vlast otima zavještanu imovinu i na najgrublji način krši posljednju volju darodavca i dobročinitelja.
Šef lokalnog DPS-a Boro Lazović izjavio je tom prilikom kako njemu nije jasno da neko ko ima nasljednike ostavi toliku imovinu Opštini, na šta je odbornik PzP, Stevan Džaković uzvratio: ,,Potpuno je jasno zašto su predstavnici DPS-a za prodaju dijela legata jer nemaju kulturu davanja, već otimanja.”
Sporna parcela čija je prodaja uzburkala društveni i politički život u Budvi, nalazi se na platou između kafea Palma, odnosno zgrade Atlas banke i poznatog kafea Hemingvej.
Na tom mjestu bila je planirana gradnja gradske biblioteke, institucije koju turistički centar nema.
„Polazeći od toga da je Tomova kuća srušena, da nije obnovljena, da je njegova volja bila da se ona ne prodaje, već da bude uvijek vlasništvo Zaklade i da se sredstva Zaklade troše na obrazovanje mladih, predložio sam da se na mjestu njegove kuće ogradi biblioteka koja će ujedno biti i dom mladih Budve. Ovaj predlog je prihvaćen od svih kulturnih institucija u Budvi i brojnih pojedinaca i NVO organizacija… Izrađen je i moderan projekat zgrade koji je bez naknade uradio arhitekta Vladimir Luketić – Tomov praunuk. Opštinske vlasti su projekat prihvatile, u kancelariji predsjednika opštine Žarka Mikovića postignut je dogovor o gradnji biblioteke, čak se nazdravilo projektu. Obećanje nije izvršeno”, kazao je, pored ostalog, na sjednici SO dr Miroslav Luketić.
TAJKUN UMJESTO ZAKLADE: Ni Trg Republike, koji je u cjelosti imovina iz legata Luketića, nije pošteđen pohlepe nezasitih građevinskih predatora.
Umjesto raskošne fontane, parka i skulptura, primjerenih drevnom mediteranskom gradu, na Trgu su ucrtani blokovi stambenih zgrada, visine od četiri do šest spratova. Ko će ih graditi ne zna se. Okolo su „znamenita” zdanja, zgrada bivšeg Zeta filma sa planiranih 12 spratova, Atlas banke sa devet, nesuđene biblioteke sa šest etaža, poslovnice JAT-a sa 10, solitera čelnika SDP sa 12 i tako redom sve do mora… Za potrebe stanara tajkunskog stambenog naselja uz gradsko pristanište i luku na preostalom dijelu Trga Republike smještena je garaža sa dvije podzemne etaže?!
Zakonski nasljednici podnijeli su Osnovnom sudu u Kotoru tužbu protiv Opštine Budva sa zahtjevom za izdavanje privremene mjere zabrane otuđenja imovine Toma Luketića. Rješenjem Opštinskog suda u Kotoru od 21. marta 1966. godine sva nepokretna Tomova imovina na osnovu testamenta prenesena je u vlasništvo Zaklade Toma Luketića.
Zaklada nikada nije osnovana. To nije spriječilo Opštinu da svu tu imovinu u budvanskom Katastru nepokretnosti uknjiži kao svoju i da sa njom raspolaže po sopstvenom nahođenju. Pošto Opština nije formirala Zakladu, prestaje njeno pravo da koristi Tomovu zemlju, koja, kako se navodi u tužbi, treba pripasti njegovim nasljednicima. Od Opštine se traži da navede pravni osnov po kome je postala vlasnik imovine Luketića.
Nasljednici su uputili i žalbu Sudu za ljudska prava u Strazburu tražeći zaštitu i o svemu obavijestili vlast u Budvi koja se u potpunosti oglušila o njihove zahtjeve.
Biće zanimljivo pratiti „javno” nadmetanje za kupovinu zemlje Toma Luketića. Vidjećemo ko su ličnosti koje otvoreno otimaju tuđe, čiji su ekonomski interesi iznad interesa grada i zakona, a kvadrati vredniji od kulture, obrazovanja… I od amaneta.
Branka PLAMENAC
Komentari
Nasilje i pokušaji da se ono zataška, prepoznatljiv su obrazac postupanja crnogorske policije duže od 30 godina. A možda i danas. Novitet su dokazi o sveprožimajućoj saradnji sa narkoklanovima
Crnogorska stvarnost. Dio visokorangiranih policajaca sarađivao je, a neki možda i dalje sarađuju, sa kriminalnim klanovima čiji se pipci protežu od Južne Amerike do Australije. Drugi su mučili ljude, snimali svoje iživljavanje nad uhapšenim/otetim i dijelili snimke na mrežama za koje su, nekada, računali da će ostati van vidnog polja kolega iz policije i konkurentskih organizovanih kriminalnih grupa.
Upućeni pretpostavljaju da su tim snimcima svojim šefovima dokazivali uspješno obavljen zadatak. Analitičari ukazuju kako je među kompromitovanim policajcima bilo i onih koji su pripadali i jednoj i drugoj grupi – korumpiranih i sadistički nastrojenih.
Od sredine marta, zbog navodne saradnje sa kavačkim narkoklanom, uhapšeno je više bivših i sadašnjih pripadnika crnogorske policije. Počev od pomoćnika direktora Uprave policije zaduženog za borbu protiv organizovanog kriminala Dejana Kneževića, pa do službenika kriminalističko obavještajne analitike iz Bijelog Polja Dragana Kojovića koji je uhapšen u srijedu, dok je pokušavao da napusti Crnu Goru.
Prema dostupnim informacijama, prvi je sarađivao sa kavčanima a drugi sa kriminalnom grupom specijalizovanom za šverc marihuane. Ta grupa nije koristila Skaj aplikaciju već Anom, konkurentski program koji je u međunarodni svijet kriminala podmetnula FBI, kako bi nadzirala njihove komunikacije i operacije. Otud su dešifrovani podaci stigli u Crnu Goru. Skupa sa onima koje je, vezano za Skaj aplikaciju, dostavio Europol.
Problem je što se u Podgorici ti podaci sporo čitaju a lako gube.
Tek zahvaljujući portalu libertaspress.me, saznali smo da postoje prepiska i fotografije koje pokazuju kako su pripadnici nekadašnjeg Odsjeka za posebnu operativnu podršku Uprave policije, pod komandom Mirka Banovića, tokom 2020. hapsili, otimali i zlostavljali ljude. I o tome izvještavali Radoja Zvicera, vođu kavačkog klana.
Ovaj Odsjek je rasformiran 2021., nakon promjena u izvršnoj vlasti. Treba dodati kako je u to vrijeme (2020.) šef Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije, bio Zoran Lazović jedan od najkontroverznijih pripadnika crnogorske državne i javne bezbjednosti (ANB i UP). On je, takođe, smijenjen u martu 2021.
Ispostavilo se da je, dobrim dijelom, riječ o već prijavljenim slučajevima policijske torture. Neki su i procesuirani od strane suda. Ali, većina osumnjičenih i optuženih policajaca i dalje radi u UP-u.
,,Početkom ovog mjeseca je jedan od okrivljenih inspektora, Nemanja Vujošević, koji je morao biti suspendovan još u martu prošle godine kada je optužen, čak dva puta nastupio na televizijama kao predstavnik Uprave policije, pa se tako i saznalo da do suspenzije nije došlo, uprkos zahtjevu za njegovu suspenziju koju je Uprava policije ministru dostavila u julu prošle godine”, navodi se u današnjem (četvrtak) saopštenju Akcije za ljudska prava (HRA) u kome se odnos izvršne sudske vlasti prema policajcima optuženim za policijsku torturu opisuje i skorašnjim primjerom iz sudnice.
Zoran RADULOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 31. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
U Službi zaštite i spasavanja Herceg Novi strahuju da tokom ove godine neće imati valjanu podršku iz vazduha koja je neophodna da bi se uspješno borili sa vatrenom stihijom. Podsjećaju na „zabranu“ letenja iskusnim pilotima u Vojsci Crne Gore
Dolaskom toplijih dana svake godine slična priča – državne službe su nespremne za borbu protiv vatrenih stihija. A požara je iz godine u godinu sve više, pa je ta nespremnost vidljivija i opasnija.
„Blizu je ulazak u novu požarnu seozonu a nema poboljšanja od strane države“, kaže za Monitor Zlatko Ćirović, komandir Službe zaštite i spašavanja Herceg Novi. Vatrogasci u ovoj bokeljskoj opštini su se protekle godine mjesecima borili sa požarima, a mnoge ne bi uspjeli da ugase da nije bilo pomoći iz vazduha.
Ćirović, koji je inženjer zaštite od požara sa dvodecenijskim stažom u Službi zaštite i spasavanja, uoči početka požarne sezone upozorava: „Imamo hendikep, dva pilota su dobili premještaj iz pilotske jedinice Vojske Crne Gore u pješadiju, a imamo i prelazak iz te jedinice u Direktorat za zaštitu i spasavanje. Znamo da je Vojska bila ključni nosilac za gašenje iz vazduha, a ovu sezonu dočekujemo sa manjkom od četiri pilota“.
On ističe da im je neophodna podrška iz vazduha i podsjeća na iskustvo iz 2017. kada je gorjela Luštica, i kada su vatrogasci bili potpuno nemoćni da nije bilo podrške iz vazduha. „Prepoznali smo da ima nade kada smo vidjeli pilote VCG, dali su se bezrezrevno i bili su heroji. Međutim, od septembra počinje hajka na te ljude i profesionalce. Ne mogu da shvatim da ulažemo u pilote, da bi ih se tako lako odrekli“, naglašava Ćirović.
Smjene o kojima govori Ćirović su se desile 22. avgusta prošle godine, prvog radnog dana nakon što je u Skupštini Crne Gore izglasano nepovjerenje Vladi. Tadašnji ministar odbrane Raško Konjević smijenio je potpukovnika Jovana Radetu sa dužnosti komandanta Vazduhoplovstva VCG, a nakon nekoliko dana smijenjen je i dotadašnji komandir jedine letačke jedinice u VCG – Mješovite eskadrile, major Radovan Perović.
Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 31. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: Koliko su vazni izbori u nedelju i kako ih vidite?
ZARIJA PEJOVIĆ
Hoće to s padom DPS-a
„U nedjelju se završava najduži januar u istoriji“. Jezgrovitom dosjetkom, moj prijatelj je pretkazao vjerovatan ishod drugog kruga predsjedničkih izbora. Promjena koja će se desiti u nedjelju, nije izraz kadrovskog razvoja unutar sistema, jer Đukanovićeva autokratija nije tolerisala formiranje snažnih političkih figura, kako unutar DPS-a tako i vani…
PAULA PETRIČEVIĆ
Valja obrađivati svoj vrt
Uprkos preovlađujućoj ,,ili-ili” atmosferi nisam ubijeđena u to da su ovi izbori ,,istorijski”, niti da je na sceni nekakava presudna gigantomahija, iako bih zbilja voljela da je tako. Ne slažem se sa tezom da izbor nikad nije bio lakši, meni lično nikada nije bilo teže nego na ovim izborima jer čak ni poražavajuća logika izbora ,,manjeg zla” ovaj put, makar za mene, nije bila primjenjiva. ,,Stisni zube, začepi nos i zaokruži” – to nije izbor na koji pristajem. Dovoljno sam se puta prevarila da bih se sada namjerno pravila neznavenom…
ĐURO RADOSAVOVIĆ, PISAC
Đukanovićev odlazak, prostor za nove ljude i pokrete
Ovi izbori su prekretnica, jer nije mala stvar živjeti pod režimom Mila Đukanovića još pet godina. Ukoliko se konačno skloni sa scene ,biće to prostor za nove ljude, nove pokrete i mogućnost da već jednom zaživi demokratija i smjenjivost političara…
VESKO RADULOVIĆ, ADVOKAT
Poruke i retorika kao 1997.
Predsjednički izbori u nedjelju možda su najneizvjesniji još od predsjedničkih izbora 1997. godine, na kojima je takođe učestvovao jedan od kandidata na ovim izborima, aktuelni predsjednik g-din Đukanović. Nažalost, to nijesu jedine sličnosti sa izborima koji su se desili prije više od 25 godina jer su poruke i retorika kandidata gotovo identični kao i na tim izborima…
STEFAN ĐUKIĆ, ANALITIČAR
Rezultat određuje sudbine DPS-a i PES-a
Nalazimo se u prilično paradoksalnoj situaciji za crnogorsko društvo. Pred nama su izbori koji su sa društvene strane veoma važni, jer će determinisati politička kretanja u narednih par godina (možda i duže) a situacija je sasvim mirna. Kada uporedimo ovo sa izborima 2020. godine, kada smo posljednji put imali izbore u svim opštinama kao da je prošlo 30, a ne 3 godine. Ta opuštenija atmosfera je proizvod toga da promjene nisu strašne, da treba mijenjati i da se treba mijenjati…
MARIJA POPOVIĆ KALEZIĆ, CEGAS
Kontinuitet ili ne
Ulazimo u još jedne izbore u nizu onih koji su se odvili u nesređenom izbornom zakonodavstvu uz veliki proj neusklađenosti i pravnih praznina. Tu su: nesređen registar prebivališta i boraviśta, uz loša rješenja Zakona o prebivalištu i boravištu, kao i nemogućnost utvrđivanja nezakonite dodjele drugog državljanstva, pored crnogorskog, i stalne zavisnosti od podataka zemalja iz regiona. Osujećenost povrđivanja kandidata za predsjednika i politizaciju Državne izborne komisije, koja mora pretrpjeti izmjene i uspostavljanje profesionalizovanog tijela, čije odluke u kontinutetu neće potpadati pod sumnju u pravnu ispravnost. Nesređen birački spisak, bez mogućnosti provjere matičnih registara iz kojih se izvodi, čini jedan od osnovnih razloga nepovjerenja u cjelokupan izborni proces…
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 31. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
DRUGI KRUG: Čiji je rezervoar puniji
JAVNE TAJNE POLICIJSKE TORTURE: Kriminalci sa značkom
IMA LI DOVOLJNO PILOTA U SUSRET SEZONI POŽARA: Prekomandovani u kancelarije
-
Izdvojeno1 sedmicaI POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
-
INTERVJU1 sedmicaEDIN OMERČIĆ, ISTORIČAR, INSTITUT ZA ISTORIJU SARAJEVSKOG UNIVERZITETA: Politički je mit da je SDA bio jedini organizator otpora
-
Izdvojeno4 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS4 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
OKO NAS3 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
INTERVJU4 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
FOKUS2 sedmicePRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
DRUŠTVO4 sedmiceGRADONAČELNIK NIKŠIĆA NIJE KRIV ZA IZJAVE O ZLOČINU U SREBRENICI: Negiranje genocida na sudu prihvatljiv način