MONITORING
POČASNI GRAĐANI: Bez reda i mjere
Svako vrijeme tragove ostavlja i time koga je smatralo vrijednim priznanja počanog građanina, književne nagrade, spomenika, imenovanja ulice. Svaka generacija može da sudi koliko su njihovi preci bili u pravu ili u krivu, da ponavlja njihove greške ili da bira svoj put, koji će biti podvrgnut vrednovanju narednih generacija. Priča je komplikovana, ali mi za nju, ne samo da nijesmo zreli, već ne ispunjavamo ni elementarne uslove – mi ne znamo koga smo sve i kad odlikovali, kome smo davali priznanja, ko ih je primao, ko odbijao, vraćao, kome smo ih kad i zašto oduzimali.
Najnovija drama nastala je kada je gradonačelnik Ulcinja Fatmir Đeka odlučio da počasnim građanima tog grada proglasi premijera Albanije Edija Ramu i vicepremijera i ministra inostranih poslova Kosova Hašima Tačija.
Obrazlažući odluku Đeka je kazao da su Rama i Tači doprinjeli svestranim odnosima Crne Gore i njihovih država, regionalnoj saradnji i poboljšanju pozicije Albanaca u Crnoj Gori. Dobitnici priznanja su, na svečanoj sjednici povodom Dana Ulcinja, kazali da im je čast što su počasni građani tog grada i izrazili prigodnu zahvalnost. Oni su u pozdravnim govorima posebno istakli dobre odnose koje njihove države imaju sa Crnom Gorom.
,,Hvala što ste nam bili prijatelj kad nam je najviše trebalo, 1998. i 1999. godine, kada je stotine hiljada izbjeglica došlo ovdje”, kazao je Tači. Kad je već tako, logičnije je da neki kosovski grad nekoga iz Ulcinja proglasi počasnim građaninom, ali sve skupa nije stvar logike.
Upućeni ukazuju da se albanski premijer i kosovski vicepremijer ne mogu mjeriti istim metrom. Ramu bije glas da je političar evropskog kalibra, malo se ko može zakleti da Tačija neće, prije ili kasnije sustići kakva optužnica za ratna ili dejstva u oblastima korupcije. Svi oni koji su ovih dana pokušavali da ukažu kako nijesu isto Edi Rama i Hašim Tači, morali su da zastanu kad je albanski premijer upozorio da će se njegova država i Kosovo ujediniti ,,na klasičan način” ukoliko Evropska unija ne bude otvorila puteve za integraciju Kosova. Da takve izjave donose nestabilnost regionu upozoreno je i sa evropskih adresa.
Najslađi je, kao i obično, predsjednik Crne Gore Filip Vujanović. On je prisustvovao svečanosti u Ulcinju, ali je odbio da govori o počasnim građanima. ,,Čuli ste razloge koji su motivisali predsjednika Opštine da donese takvu odluku. On ih je jasno i detaljno saopštio. Ja nemam potrebe da obrazlažem. To je odluka koju je on prezentirao javnosti i javnost se upoznala sa njom”, kazao je.
Potpredsjednik Građanskog pokreta URA Dritan Abazović je odlu-ku gradonačelnika Ulcinja o dodjeli priznanja počasnih građana ocijenio diskutabilnom zato što je riječ o ,,ličnom činu gradonačelnika” što nije u skladu sa Statutom Opštine. ,,Nijesu utvrđeni nikakvi kriterijumi za nominaciju, već se očigledno pribjeglo političkoj odluci koja nije ni najsrećnije promišljena. Siguran sam da gradonačelnik nije imao loše namjere, ali se o ovakvim, priznaćemo osjetljivim stvarima, mora postupati sa mnogo više opreza, s obzi-rom na ambijent u kojem živimo”.
Svečanoj sjednici su, pored Vujanovića, prisustvovali i članovi diplomatskog kora, predstavnici drugih opština i poslanici u državnom parlamentu. Nijesu prisustvovali odbornici Socijalističke narodne partije i Demokratskog fronta.
Predsjednik Skupštine opštine Berane Goran Kiković uredno se sa ulcinjske svečanosti – odjavio. O tome je obavijestio predsjedni-ka ulcinjskog parlamenta Fuada Hadžibetija. Poželio je građanima Ulcinja napredak i blagostanje i izrazio uvjerenje da Berane i Ulcinj treba da budu primjer međuopštinske i međunacionalne saradnje. . Međutim: ,,Kao predsjednik SO Berane, koja je nakon juna 1999. godine zbrinula najveći broj raseljenih sa Kosova i Metohije, i pri-padnik srpskog naroda koji je najviše stradao od ruke jedinica Haši-ma Tačija, nemam moralno pravo da prisustvujem događaju na ko-me će biti nagrađena osoba osumnjičena za ratne zločine protiv ci-vilnog stanovništva”.
Kiković je kazao i kako ga raduje činjenica da ,,nepromišljeni gradonačenikov čin” nijesu podržali odbornici SO Ulcinj, a time, kako računa, ni većina građana ove opštine.
Zađavola, u isto vrijeme osvanula je fotografija sa četničkom šubarom i pripadajućom kokardom na glavi predsjednika SO Berane. To, sigurno, ne podržavaju svi građani Berana koje bi, po funkciji Kiković morao da predstavlja. Njegova odbrana da je riječ o privatnoj fotografiji, slaba je tačno onoliko koliko bi bila glasna njegova osuda kad bi se neki albanski političar u Crnoj Gori uslikao sa kartom velike Albanije
I tako dolazimo do glavnog pitanja: hoćemo li ikada istim metrom mjeriti svoje i tuđe. O svemu što smo dosad pokazali – teško. Mogao je, na primjer, ulcinjski gradonačelnik da se sjeti nekoga iz Srbije ko je dosljedno bio protiv diskriminacije Albanaca i pokaže svojim komšijama da misli i na njih. Ali nije.
Nema toga ko u Crnoj Gori nema nešto da kaže o prizmanjima Rami i Tačiju. Duboko pod tim sjenkama je ono što su o Albancima, Crnogorcima i Srbima imali da kažu Esad Mekuli, Radovan Zogović ili Dimitrije Tucović. A bilo bi lijepo kad bi ta štiva postala obavezna, barem za gradonačelnike i druge opštinske glavešine. Da probaju da nauče da može drugačije.
Posebna dimenzija dodjele priznanja u Crnoj Gori je – potpuni nered. Dao Bog internet, pa se može vidjeti kako grad Zagreb na svom zvaničnom sajtu klasifikuje svoje počasne građane u četiri grupe – vrijeme Austrougarske, stara pa socijalistička Jugoslavija i nezavisna Hrvatska. Počasni građani Zagreba, u doba Austrougarske monarhije postali su Vuk Stefanović Karadžić, Đuro Daničić i August Šenoa.
Spisak počasnih građana Beograda počinje Pekom Dapčevićem, slijedi drug Tito, a potom se uglavnom ređaju zvaničnici prijateljskih i nesvrstanih zemalja. Ove godine počasni građani Beograda su postali austrijski pisac Peter Handke i ruski reditelj Nikita Mihalkov, kao i norveški političar Torvald Stoltenberg. Sarajevo je ovih dana za počasne građane proglasilo Florans Artman, francusku novinarku i književnicu Manela Vilu, promotera Fondacije District 11 city to city i uposlenika Gradske uprave Barselone. Vila je treći počasni građanin Sarajeva iz pobratimskog grada Barselone; taj grad je 1992. reagovao na opsadu Sarajeva pozivajući građane da pomognu pod sloganom Sarajevo zavisi od tebe.
Iako ni u susjedstvu oko priznanja ne vlada savršeni red, pa su na beogradskom spisku i Nikolae Čaušesku i Nelson Mendela, naš haos je van svih kategorija. Jedini počasni građanin Podgorice je bivši hrvatski predsjednik Stipe Mesić, predlozi da to postanu ruski predsjednik Vladimir Putin i srpski teniser crnogorskog porijekla Novak Đoković – propali su. Evo smo usred diskusije ljubotinjskih, građanskih i dobrljanskih s jedne i kučkih sa druge strane.
Jedini počani građani Berana su glumci Milena Dravić i Dragan Nikolić. Mihailo Lalić u tom gradu nema ulicu niti bilo kakvo drugo obilježje.
Mi smo – eto takvi.
Miloš BAKIĆ
Komentari
Izdvojeno
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal
Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.
Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.
Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu, prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.
Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.
Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.
Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.
Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji
Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.
Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.
Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.
Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.
Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.
Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.
Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.
Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama. To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.
Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora
PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”
Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.
DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija
Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.
DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića
Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.
OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran
Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.
ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini
Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.
MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna
Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube
-
Izdvojeno3 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS3 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
FOKUS4 sedmiceĐUKANOVIĆ I PREDSJEDNIČKI IZBORI: Nagovoren?
-
OKO NAS2 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
DRUŠTVO4 sedmice18 GODINA NAKON UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Suđenje bez kraja
-
INTERVJU3 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
FOKUS1 sedmicaPRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
ALTERVIZIJA4 sedmiceVeliki prelom