MONITORING
SNIMAK I POSLIJE NJEGA: Lavirint izbornog kriminala
Sveopšta nepočinstva DPS-a dokumnetovana tokom izbora u Beranama – samo su lokalna epizoda svega što vladajuća partija kontinuirano i planski, protivustavno, godinama čini. Afera Snimak je, brutalnije nego ranije, dobila punu potvrdu.
Dok su u Beranama, recimo, do javnosti stigli spiskovi DPS-a- zahvaljujući aktivistima koalicije Zdravo Berane – koji potvrđuju da su stotine osoba primile jednokratnu novčanu pomoć ili novac po osnovu putnih troškova dolaska u Berane na glasanje, dotle je tokom prošlogodišnjih izbora u Petnjici procurio audio snimak.
Čuli smo, tada, Meja Durakovića iz Petnjice kako u razgovoru sa nepoznatim osobama opisuje kupovinu glasova. ,,Sad, kaže, 30 ćemo, kaže, kada bude glasanje, poslije glasanja 30 eura. Ja idem pošteno. Nisam uzeo ništa. Da mi budu svjedoci kada dajem novac, da mi ne kažu ‘nijesi dao novac pa mi sjutra nije glasao’ ili nešto. Nego sam otišao pa fino ispoštovao…”
Isto je bilo i na Cetinju. Aktivistkinja DPS-a, savjetnica u Upravi prihoda Rajka Kasom, pokazali su snimci koji su se pojavili u javnosti, nudila je novac pred lokalne izbore u zamjenu za glasove. Kasom je nudila 100 eura kao „mali znak pažnje” nepoznatim osobama, u teškoj finansijskoj situaciji. ,,Ajde, ela, ela, zašto da ne, sto eura, sto eura, što ćeš, kad je tako. Samo znak pažnje, eto to.”
Koordinacija narečenoga, iz centrale partije sedmostrukog premijera Mila Đukanovića, zahuktala se nešto ranije, na parlamentarnim izborima. Čitav proces kriminalnog izbornog inženjeringa, vidjeli smo, planira se do u detalje. Svako ima svoje zaduženje.
Tako je bivši prvi čovjek Zavoda za zapošljavanje Zoran Jelić, koga je na toj funkciji zamijenila supruga Vukica, na partijskoj sjednici, uoči republičkih izbora, u prisustvu premijera, poručio: ,,Pripremajući se za predstojeće izbore u ZZZ pokrenuli smo nekoliko projekata. Kroz njih ćemo zaposliti prije svega članove DPS-a. Imamo svakodnevne kontakte sa predsjednicima odbora DPS-a u svim opštinama jer želimo da prije svega zaposlimo svoje ljude”. Pa: ,,Ako zaposlimo svog čovjeka, smanjili smo njima a povećali nama. Hajde da pomognemo čovjeku da se zaposli i imaćemo efekat četiri glasa za DPS”.
U podjeli posla, u tom trenutku politički direktor DPS-a, ministar Branimir Gvozdenović bio je zadužen za glasanje putem pisma, ali i nevažeće listiće. Kazao je, čuli smo, kako je nevažeće listiće sa parlamentarnih izbora bilo neophodno pretvoriti u glasove za DPS u cilju osvajanja 40. poslaničkog mandata. Na Anketnom odboru, formiranom upravo zbog afere Snimak, objašnjavao je: ,,Kao ozbiljna partija morali smo napraviti komunikaciju sa biračima tamo gdje je procenat nevažećih listića veliki. Ovdje se vidi jasno organizovan rad partije koja planira kako da dođe do svojih birača. Tu se vidi odgovoran odnos partije”.
Gvozdenovićev nasljednik na poziciji političkog direktora DPS-a, tadašnji ministar poljoprivrede, Tarzan Milošević, jedan od glavnih stratega zaduženih za protekle izbore u Beranama, za parlamentarne izbore bavio se, između ostaloga, alternativnim prilivima novca. Rekao je, zabilježeno je na snimcima, da pet miliona eura koje će Svjetska banka dati u okviru MIDAS projekta, namijenjenog poljoprivrednim proizvođačima, može valjati partiji u ,,sljedećih mjesec dana”. Podsjetimo: u ,,sljedećih mjesec dana” bili su izbori.
Visoki opštinski funkcioner DPS-a, prvi čovjek partije u Budvi, Boro Lazović, odao je odnos stranke prema svom članstvu, za istoriju: ,,Imamo razmažene birače i dovoljno je da ih pomazimo”. Potom, pošto je procurilo, pravdao se: ,,To je metafora, ja sam time mislio da je našem biraču dovoljno da ga pozdraviš, da mu se javiš, odeš na saučešće, čestitaš rođendan, ili pošalješ bocu pića kad mu se rodi dijete. To DPS čini svojim članovima”.
U podjeli posla istakli su se ljudi iz vrha partije: Miomir Mugoša, Zoran Vukčević, Daliborka Pejović, Radivoje Nikčević…
Njegovo ime nije procurilo na audio snimcima, u dubokoj je sjenci, ali, prema saznanjima Monitora sekretar Vlade Žarko Šturanović ključni je čovjek u osmišljavanju izbornih manipulacija, projektu DPS-a – siguran glas. Šturanović je, uz ministra Duška Markovića i savjetnika Milana Roćena, jedan od najodanijih Đukanovićevih ljudi, u nekim stvarima i najodaniji: čitavu zakulisnu organizaciju izbora on kontroliše. Upravo Šturanović koordinira sa mini-štabovima (vidjeli smo ih u Beranama, posvuda) i daje instruktaže za terenski rad.
Ni nje nema u javnosti, a, ipak, prema našim izvorima, Nada Martinović (iz Nikšića kao i kolega joj Šturanović) osoba je od izuzetne važnosti za proces izbornih mahinacija vladajuće partije.
Pisali smo o njoj više puta: Martinović je činovnica Filozofskog fakulteta u Nikšiću, osoba od izuzetnog povjerenja Đukanovića. Sumnja se da iz zadnjeg plana obavlja najdelikatnije procese u borbi DPS-a za osvajanje i kontrolisanje vlasti – u okviru projekta depeesove baze podataka Siguran glas – kupovinu ličnih karata. Martinović je porodično bliska i sa Branislavom Mićunovićem.
Sagovornici Monitora iz Nikšića, svojevremeno su nam kazali da je Nada Martinović u podjeli posla zadužena za čitavu zemlju. ,,Veoma je involvirana u čitav tok izbornog procesa. Ona vodi bazu podataka i kupovinu ličnih dokumenata. To ide čak dotle da kada je neophodno da se obavi neki posao van Nikšića, za nju se iznajmljuje apartman u tom gradu, odakle ona potom koordinira akcije”.
Čitava partija, od vrha do dna, od Đukanovića do aktivista na terenu, posvećena je brutalnoj pljački izbora. U odnosu na nju bajkovito izgleda i stanje u Hrvatskoj demokratskoj zajednici (HDZ) koja je ovih dana po presudi u slučaju Fimi media proglašena krivom za sticanje protivpravne imovinske koristi. Kažnjena je novčanom kaznom u iznosu od pet miliona kuna. Uz to, moraće da vrati svu imovinsku korist koju je stekla koruptivnim radnjama bivšeg predsjednika Iva Sanadera i stranačkog vođstva, što je dodatnih 24,3 milijuna kuna.
Berane je defintivno pokazalo: DPS je masovnim kršenjem ustava ispunio kriterujume da bude krivično procesuiran.
Marko MILAČIĆ
Komentari
Izdvojeno
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
Dejan Knežević je uhapšen zbog sumnje da je povezan sa grupom koju SDT tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Nadležni najavljuju nova hapšenja policajaca osumnjičenih da su uključeni u organizovani kriminal
Nastavlja se akcija razotkrivanja i hapšenja policajaca i policijskih funkcionera koji su se godinama, držeći uz sebe policijsku značku, bavili najtežim oblicima kriminala, i međunarodnim krijumčarenjem kokaina iz Južne Amerike u Evropu.
Pomoćnik direktora Uprave policije za borbu protiv organizovanog kriminala Dejan Knežević uhapšen je u srijedu zbog sumnje da je povezan sa dijelom nedavno uhapšene grupe, koju Specijalno državno tužilaštvo (SDT) tereti za stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge.
Na osnovu kojih dokaza je Knežević uhapšen nije za sada poznato, ali postoje sumnje da je hapšenje povezano sa transkriptima Sky aplikacije koje je dostavio EUROPOL. Upravo na osnovu tih podataka u nedavnoj akciji Specijalnog policijskog odjeljenja (SPO), kojom rukovodi SDT, uhapšeno je 15 osoba među kojima su sadašnji i bivši policajci.
Knežević je u policijskoj službi više od 20 godina i važi za hrabrog profesionalca i časnog čovjeka, kažu nam njegove kolege ali i novinari koji godinama prate rad policije. „Dao je doprinos brojnim akcijama zapljena velike količine droge kako na domaćem tako i na međunarodnom planu, prvenstveno kroz Odsjek za borbu protiv narkotika i Specijalno policijsko odjeljenje, ali i kao pomoćnik policije za borbu protiv kirminala“, piše portal Standard.
Zvanično, iz Uprave policije bili su škrti na riječima. „Imajući u vidu fazu postupka, odnosno zakonska ograničenja, ne može se saopštiti više detalja. Policija sarađuje i postupa po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva u ovom slučaju”, stoji u kratkom saopštenju objavljenom nakon Knaževićevog privođenja.
Kolege policajci i novinari nijesu jedini koji su bili spremni da pohvale Kneževićev dugogodišnji doprinos službi. „Za svoj dosadašnji rad i ostvarene rezultate višestruko je nagrađivan”, piše na sajtu Vlade u njegovoj službenoj biografiji. Tu možemo saznati da Knežević u crnogorskom MUP-u radi od 2000. godine, dok se na rukovodećim pozicijama nalazi od 2004.
Od 2004. do 2009. godine obavljao je poslove načelnika Odjeljenja za borbu protiv droge u CB Podgorica. Potom je, do 2018. bio rukovodilac grupe pa potom i cijelog Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u sjedištu Sektora kriminalističke policije. Narednih godinu dana je u Specijalnom policijskom odjeljenju rukovodio Grupom za istrage organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, da bi u periodu od 2019. do 2021. godine obavljao poslove rukovodioca Odsjeka za borbu protiv krijumčarenja droga u Sektoru za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije kojim je rukovodio Zoran Lazović.
Svetlana ĐOKIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Istovremeno sa donošenjem novog Zakona o sprečavanju korupcije, Ministarstvo pravde najavljuje sporazum po osnovu koga će se moći kontrolisati imovina ovdašnjih funkcionera u Srbiji i Sjevernoj Makedoniji
Prema izvještaju globalne nevladine organizacije Transparensi Internešnel, prošle godine se povećala percepcija korupcije u Crnoj Gori, zbog čega je naša zemlja nazadovala na njihovom Indeksu korupcije.
Još od 2014, kada je prvi put donesen Zakon o sprečavanju korupcije, Crna Gora pokušava da pronađe način da se izbori sa funkcionerima koji su javni interes podredili vlastitom. Primjena tog zakona uglavnom se svela na (samo)popisivanje imovine državnih funkcionera, bez ozbiljnijih provjera tačnosti dostavljenih podataka ili ispitivanja porijekla kapitala kojim raspolažu ljudi kojima su povjereni odgovorni državni poslovi.
Prvi državni organ koji se bavio ovim poslom bila je Vladina Komisija za sprečavanje konflikta interesa, koja je vodila imovinske kartone funkcionera. Njen bivši predsjednik Slobodan Leković nazvao je taj organ „tigar bez zuba“. Aludirao je na to kako funkcioner formalno mora da prijavi imovinu, ali ukoliko to ne bi učinio – Komisija nije mogla da ga natjera, niti da ga sankcioniše.
Odredbe Zakona o sprečavanju korupcije izmijenjene su i rođena je današnja Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Iako joj je zakon dao zube, odnosno nadlženosti i alate da natjera funkcionere da prijave imovinu, a njoj mogućnost da istu provjeri i ispita, Agencija je bježala od nekih funkcionera, poput predsjednika Mila Đukanovića, kasnije i premijera Dritana Abazovića, dok je na drugima oštrila i zube i kandže, poput bivše članice Savjeta ASK Vanje Ćalović Marković.
Međutim, poslovi Agencije su se svodili, kada je riječ o sukobu interesa i eventualnim zloupotrebama, uglavnom na kršenja formalnosti i tehnikalija, a ne na ispitivanje imovine i utvrđivanje njenog porijekla.
Predstavnici ASK-a su se više puta pravdali da je to posao za tužilaštvo, a ne za njih. Demantuje ih ipak slovo Zakona o sprečavanju korupcije koji kaže da Agencija vrši provjeru podataka iz Izvještaja (imovinskih kartona) „upoređivanjem tih podataka sa prikupljenim podacima o imovini i prihodima javnog funkcionera od organa vlasti i pravnih lica koji raspolažu tim podacima“.
Ti organi vlasti i pravna lica dužni su da, u roku i na način koji odredi Agencija, dostave sve tražene podatke i obavještenja, odnosno stave na uvid traženu dokumentaciju u skladu sa zakonom. „Ukoliko Agencija u postupku provjere utvrdi da su imovina i prihodi javnog funkcionera i povezanih lica sa javnim funkcionerom veći u odnosu na realne prihode, javni funkcioner je dužan da, na zahtjev Agencije, u roku od 30 dana, dostavi detaljne podatke o osnovima sticanja imovine i prihoda“, piše u zakonu.
Manjkavosti Agencije primijetili su, uz javnost i državne organe, i naši evropski partneri. Savjet Evrope nedavno je izradio studiju o reformi Agencije za sprečavanje korupcije. Eksperti SE predložili su da se razmotri uvođenje prava ASK-u da traži informacije, zaključuje i sprovodi sporazume sa drugim zemljama. To se navodi u analizi djelova Zakona o sprečavanju korupcije koji uređuju sukob interesa, ograničenja i izvještaje o prihodima i imovini, poklone, donacije i sponzorstva, koju su izradili eksperti Valts Kalniš i Jure Škrbec.
Taj dokument, između ostalog, predviđa i da treba „razmotriti eksplicitno propisivanje obaveza i ovlašćenja Agencije u pogledu praćenja načina života, uključujući i sagledavanje stvarnih okolnosti na terenu (nekretnine, prevozna sredstva)”.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
Pitali smo: kako komentarišete prvi krug predsjedničkih izbora
PREDRAG ZENOVIĆ, POLITIČKI ANALITIČAR
Mobilizacija glasača koji nisu dio ,,partijske mašinerije”
Iako su svi lideri političkih partija zadržali svoj izborni rezultat, uspjeh Jakova Milatovića govori o izbornoj mobilizaciji birača koji nisu dio „partijske mašinerije“, koji su postali dijelom i imuni na partijsko zapošljavanje, svih onih koji razmišljaju van identitetske matrice, desne nacionalističke politike, a koji su u svom svakodnevnom životu vidjeli efekte socio-ekonomskog programa Evropa sad.
DUŠKO VUKOVIĆ, NOVINAR
Prošlo vrijeme lidera partija
Prvi krug izbora za predsjednika Crne Gore pokazao je, nadam se, da je prošlo vrijeme kandidovanja za ovu državnu funkciju lidera političkih partija i da se ubuduće mora voditi računa o tome da je predsjednik države neko ko, prema Ustavu, predstavlja svu raznolikost crnogorskog društva, odnosno političke zajednice.
DEJAN MILOVAC, MANS
Rezultat najviše iznenadio Đukanovića i Mandića
Rezultat prvog kruga ovogodišnjih izbora je iznenadio mnoge, možda najviše same takozvane favorite Mila Đukanovića i Andriju Mandića kao reprezente polarizovane Crne Gore i dva suprostavljena politička i nacionalna ekstrema. Rezultat koji je ostvario Jakov Milatović je vjerujem iznenađenje i za ljude iz Pokreta Evropa sad (PES), naročito nakon svega onoga što se dešavalo sa kandidaturom Milojka Spajića.
OMER ŠARKIĆ, GRAĐANSKI AKTIVISTA
Drugi krug neće biti miran
Izvanredan rezultat Milatovića, očekivani stepen podrške Đukanoviću, neuspjela „transformacija“ Mandića i razočaravajući rezultat po njega i Front, Bečićevo tavorenje i izostanak za njega očekivane podrške, fijasko Vuksanovićke i Danilovića – bio bi najkraći opis prvog kruga rezultata izbora. Koliko god biračima Draginja Vuksanović bila simpatična ili ne, jedina je povukla onaj potez koji se očekuje od političara kada naprave loš izborni rezultat – da podnesu neopozivu ostavku.
ANA NENEZIĆ, CEMI
Poruka građana parlamentarnoj većini
Predsjednički izbori su održani u kontekstu političke i institucionalne krize, uz jaku političku polarizaciju crnogorskog društva, po pravilima nereformisanog seta izbornih zakona, čiju implementaciju hronično prate problemi koji se ponavljaju iz jednog u drugi izborni ciklus. Višegodišnje preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija nijesu uvažene, niti inkorporirane u izborno zakonodavstvo.
MILICA KOVAČEVIĆ, CDT
Izborna reforma neophodna
Prvi krug predsjedničkih izbora u Crnoj Gori obilježili su slabost i politizovanost institucija koje sprovode izbore, pravni i praktični problemi koji su prouzrokovani izostankom političke volje da se sprovede temeljna izborna reforma, te apsolutna nepripremljenost institucija i društvenih činilaca na odbranu izbornog procesa od dezinformacija i stranih uticaja. Ono što ostaje kao najsnažniji utisak je sporni proces potvrđivanja predsjedničkih kandidatura, u kome su ponovljene zloupotrebe ličnih podataka građana, a Državna izborna komisija je preuzimanjem nadležnosti druge institucije, većinskom voljom njenih članova iz političkih partija, postala direktni učesnik izbornog procesa i u njega na velika vrata uvela uticaj drugih država.
Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 24. marta ili na www.novinarnica.net
Komentari
MILO ĐUKANOVIĆ I JAKOV MILATOVIĆ U DRUGOM KRUGU PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Je li 29 veće od 35
I POMOĆNIK UPRAVE POLICIJE U ZATVORU ZBOG SUMNJI DA JE SARAĐIVAO SA KAVAČKIM KLANOM: Ko je kome gazda
KAKO PRONAĆI IMOVINU JAVNIH FUNKCIONERA SKRIVENU U INOSTRANSTVU: ASK dobija oštrije zube
-
Izdvojeno3 sedmiceANKETA: Favoriti i saputnici
-
FOKUS3 sedmicePRVI PREDSJEDNIČKI IZBORI NAKON PADA DPS-a: Na čijoj je strani neizvjesnost
-
OKO NAS2 sedmiceULCINJSKA PORT MILENA: Od simbola grada do septičke jame i nazad
-
FOKUS4 sedmiceĐUKANOVIĆ I PREDSJEDNIČKI IZBORI: Nagovoren?
-
DRUŠTVO4 sedmice18 GODINA NAKON UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Suđenje bez kraja
-
FOKUS1 sedmicaPRVI KRUG PREDSJEDNIČKIH IZBORA: Poraz ili pobjeda Đukanovićevog i Mandićevog partnerstva
-
INTERVJU3 sedmiceBETI LUČIĆ, GLUMICA: Nikog ne zanima mrtvo kazalište
-
INTERVJU2 danaEDIN OMERČIĆ, ISTORIČAR, INSTITUT ZA ISTORIJU SARAJEVSKOG UNIVERZITETA: Politički je mit da je SDA bio jedini organizator otpora