Naselje Bijela gora liči na Malo brdo u Podgorici. Na desetine kuća niklo je na tom prostoru u posljednjih nekoliko godina. I gotovo su sve one nelegalno sagrađene. Radi se uglavnom o manjim objektima građana iz siromašnih slojeva.
No, nedavno je jedna kuća na tom prostoru srušena. Sve je proteklo bez težih posljedica, iako je bilo veoma neprijatnih scena, u prisustvu novinara i policije. Vlast je pokazala „snagu države”, jer je danima ranije najavljivala akciju uklanjanja nelegalnih objekata. Najviše kao upozorenje ostalima na teritoriji Ulcinja da ne grade na opštinskom, odnosno na državnom zemljištu. Najavljeno je da će se slične akcije narednih dana, u koordinaciji Uprave za inspekcijske poslove i komunalne policije, sprovesti posebno u zoni morskog dobra, od Port Milene do Ade.
Činjenica je da se u Ulcinju trenutno gradi mnogo više nego ranijih godina. To je rezultat potrebe građana koji to pravo nijesu mogli da ostvare, jer je proces donošenja detaljnih urbanističkih planova izuzetno usporen. Tako je, na primjer, u toku procedura usvajanja čak 18 DUP-ova.
A za to vrijeme život ide svojim tokom. Mnogo brže od usporene opštinske administracije. Zato je u Ulcinju, kako se procjenjuje, preko dva miliona metara kvadratnih napravljeno „na divlje”. Osim što su država i opština uskraćene za veliki dio sredstava, to je bio širok prostor za korupciju. U tom kontekstu je lako shvatljivo što je budžet u Ulcinju prošle godine realizovan oko 6,5 miliona eura, a godinu ranije tek pet miliona, a da dugovi za neplaćene poreze i komunalije prelaze šest miliona eura.
Takođe, Ulcinj je opština koja tek treba da usvoji Strateški plan razvoja do 2020. godine, te da se do kraja marta Vladi Crne Gore uputi na razmatranje Nacrt Prostorno-urbanističkog plana ove opštine. Jer, Ulcinj je jedina opština kojoj taj najvažniji razvojni dokument radi Vlada. A čitav posao traje već šest godina. Najviše „zaslugom” ulcinjskih vlasti.
,,Mora misliti brzo i djelovati još brže. Isuviše smo mi propustili velikih prilika i prokockali izvjesne šanse da bi smo mogli više slušati one koje i sada poručuju “polako, polako, ima vremena”, kaže za Monitor potpredsjednik opštine Safet Beci i dodaje da ,,vrijeme više nije saveznik Ulcinjana”.
Nedavno je premijer Milo Đukanović zatražio od gradonačelnika Fatmira Đeke da se u Ulcinju mnogo brže usvajaju planovi razvoja, da se radi na realizaciji infrastrukturnih projekata od kanalizacije preko otpadnih voda do puteva, da se zajedničkim akcijama Vlade i opštine podstiču strana ulaganja.
Nakon uspješne priče oko početka realizacije projekta akva-parka u zaleđu Velike plaže, u Ulcinju će u maju boraviti delegacija od 30-ak poznatih privrednika iz Turske. Na dolasku investitora koji su uglavnom okupljeni u udruženju hotelskih kompanija Turske, posebno insistira ministar vanjskih poslova Mevlut Čaušoglu, koji je sredinom prošle godine boravio u Ulcinju. Kao ekspert za turizam, on je bio oduševljen prirodnim potencijalima ove opštine, naročito Velike plaže.
Još bolje ovo područje poznaju investitori iz Zapadne Evrope. U ovom gradu su turisti sa tog područja do 1990. godine činili dvije trećine gostiju. Oni, kako saznajemo, već imaju konkretne planove, naročito za Adu i predstavili su ih crnogorskim zvaničnicima. Uslovi da od naredne godine krenu u velika ulaganja u Ulcinju su im predočeni: regulisanje ,,ekološke bombe”, kanala Port Milena, i smanjenje PDV na turizam, sa sadašnjih 19 na sedam odsto. Možda bi se kompromis mogao naći na 10 odsto, kako su to uradile neke zemlje sjevernog Mediterana. Zbog nestabilnosti na Bliskom istoku, zapadnoevropski turoperatori i investitori povlače svoje biznise na evropski kontinent. Zato ovu iznenadnu, veliku šansu Ulcinj i Crna Gora ne bi smjeli da ispušte.
Tu je najveći resurs područje Štoja, sa 12 km prekrasne pjeskovite Velike plaže, koja je po projekcijama iz Nacrta PUP-a sasvim bespotrebno odstupila od rješenja iz Master plana razvoja crnogorskog turizma, iz 2001, a koji su upravo izradili njemački eksperti. To je tim nelogičnije ukoliko se zna da je to zamisao koja je prisutna još od Regionalnog prostornog plana Južni Jadran, s kraja 60-ih prošlog stoljeća, koji su projektovali tadašnji najpoznatiji svjetski arhitekti, a kasnije za svoje potrebe, na prostoru Antalije, praktično preslikali Turci.
I u tome je konačno postignut konsenzus u Skupštini opštine Ulcinj, kao što je, za sada, rješenje pronađeno i za Valdanos. Predstavnici Ministarstva održivog razvoja i turizma i obrađivači PUP-a složili su se sa primjedbama opštine Ulcinj da u toj uvali sa 18 hiljada stabala stoljetnih maslina ne treba predvidjeti nikakvu gradnju. Prema ranijoj verziji, na prostoru Mendre (rta na južnoj strani Valdanosa) je bila ucrtana izgradnja 900 kreveta u hotelskom smještaju. Nacrtom Strateškog plana opštine Ulcinj predviđa se da u Valdanosu bude turistički centar za izlete, zabavu, rekreaciju i posmatranje prirode.
Uz činjenicu da Solana, nakon snažnog pritiska Evropske komisije i stranih ambasada, treba da dobije zakonsku zaštitu, i očuva se kao prostor izuzetne ljepote za boravak ptica i proizvodnju soli, čini se da nema više većih, otvorenih pitanja za ,,bitke u ulcinjskom prostoru”.
Zato je Ulcinj ušao u novu fazu. Nema više omamljujućih priča o Dubaiju na Velikoj plaži, milijardama investicija, Arapima kojima je nebo granica, trigranitima, kubusluksovima, pa je sada ogromna odgovornost i na opštinskoj i na centralnoj vlasti kako bi vodili taj izuzetno zahtjevan i ujedno veoma kreativan proces vraćanja ovog grada na turističku mapu Evrope i svijeta.
Mustafa CANKA
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice