Stotinak stanova u nekoliko kolašinskih zgrada građenih za potrebe socijalno ugroženih – prazni su. Objekti su ili djelimično završeni ili stanovi zbog raznih propusta u opštinskim odlukama još ne mogu biti podijeljeni. Takvo stanje traje godinama, u nekim slučajevima skoro i deceniju, a za to vjieme na desetine porodica ili pojedinaca, u obraćanjima lokalnim i državnim institucijama mole hitnu pomoć, jer ne mogu obezbijediti krov nad glavom, objašnjavajući da su njihovi prihodi često niži od kirije za podstanarsku sobu.
U lokalnoj upravi ne postoji zvanična evidencija o broju stambenih jedinica, koje su vlasništvo ili su date na korištenje Opštini, ali ni o broju građana koji nemaju krov nad glavom. Desetak porodica zbog toga je već useljeno u ,,privremeni smještaj” u neuslovnom Domu učenika u Smajlagića Polju. To ,,privremeno” za neke Kolašince traje već 11 godina, a i bez toga će ostati ukoliko neko bude zaintresovan da kupi zgradu, za koju Opština već tri puta oglašava prodaju.
Trenutno, lokalna uprava nikome ne može pomoći kada je o smještaju riječ. Razlozi za to su, kažu u izvršnoj vlasti, mnogostruki, a situacija oko pojedinih objekata koji su građeni za potrebe socijalno ugroženih „vrlo je zamršena”. Da se razmrsi, biće potrebna čak i intervencija tužilaštva.
Gradnja zgrade u Mojkovačkoj ulici, počela je 2007. godine, novcem pozajmljenim od jednog holandskog fonda. Prema ugovoru o zajmu, trebalo je izgraditi 24 stana za izdavanje, od čega 18 za ljude s niskim prihodima, a šest za porodice u stanju socijalne potrebe. Na to se ubrzo zaboravilo, pa su 2009. godine bez kriterijuma i bez konkursa raspodijeljeni nezavršeni stanovi i preimenovani u ,,kadrovske” za zaposlene u lokalnoj upravi i nekim državnim organima. Bar zvanično, u taj objekat još niko nije uselio, mada građani Kolašina odavno Holanđanima vraćaju kredit od 442.000, ne računajući još 300.000 eura dodatno utrošenih na zgradu.
Objekat u Ulici Dunje Đokić, čiju je izgradnju finansiralo Ministarstvo rada i socijalnog staranja i Opština, još je nezavršena. Gradnja je počela prije skoro deceniju. Samo dvadesetak stanova je useljivo, a isti broj čeka bolja finansijska vremena. Za finalizaciju radova u dvadesetak stanova, koji su podijeljeni prije nekoliko godina, Opština je morala da odvoji dodatnih 105.000 eura i angažuje drugog izvođača. Tako, poslije godina gradnje i potrošenih više od 800.000 eura, zgrada namijenjena Kolašincima bez krova nad glavom, još u potpunosti nije privedena namjeni.
Praznih, ali završenih stanova, ima i u ,,izbjegličkom naselju”, koje je gradio UNHCR, a koji su dati na korištenje Opštini. Nekoliko bivših stanara odavno su se vratili u Bosnu i Hercegovinu. Nekolicina za njih čak naplaćuje i kiriju.
Koliko je praznih stanova i ko stanuje u ostalima nije sasvim poznato ni kada je riječ o zgradi na starom pazarištu, koja je, takođe, građena za raseljena lica.
Kako kaže potpredsjednik Opštine Đuro Milošević, u lokalnoj upravi svjesni su apsurda da je mnogo ljudi bez krova nad glavom, a da je približno isti broj praznih stanova građenih za te ljude.
,,Jedna od prvih inicijativa predsjednice Opštine Željke Vuksanović, odmah nakon što smo preuzeli vlast, bila je i da se popišu sve stambene jedinice, koje su vlasništvo Opštine ili koje su nam date na korištenje”, kaže on za Monitor. „Ideja je bila i da se, odmah poslije toga, formira komisija, koja bi sprovela zakonitu raspodjelu stanova onima kojima su najpotrebniji. Istina je da se nije mnogo odmaklo u realizaciji te ideje, ali ja se nadam da će uskoro krenuti planirana procedura. U svakom slučaju, to bi trebalo da bude jedan od najprečih poslova”.
Milošević naglašava i da je ,,vrlo haotična i nejasna situacija i s pojednim stanovima koji su već podijeljeni nekim Kolašincima”. Kako objašnjava, ima informacija da neki ljudi koji su dobili stanove ne stanuju u njima, već zarađuju izdajući ih. Sve to, kaže on, treba što prije provjeriti.
Da provjeri ko je smješten u stambenom prostoru, u čijoj je izgradnji, između ostalih, učestvovalo i Ministarstvo rada i socijalnog staranja, došla je nedavno i ministarka Zorica Kovačević. Kako su iz tog Ministarstva kazali Monitoru u toku je formiranje tima, čiji će zadatak biti da utvrdi ko ponaosob koristi svaki stan, namijenjen najsiromašnijima. Takođe, biće utvrđeni i razlozi zbog čega ostale stambene jedinice nijesu završene i ko to treba da uradi. Sve te aktivnosti biće sprovedene u koordinaciji s kolašinskom Opštinom, ukoliko, kako kažu iz Ministarstva, naiđu na razumijevanje lokalnih vlasti.
Iako ne spore da su to dobre vijesti, za mnoge beskućnike svaki dan čekanja je predug. Više od 11 godina Rosa Rakočević čeka stan u zgradi u Ulici Dunje Đokić. Isto toliko je korisnica ,,privremenog smještaja” u Domu učenika, gdje je u sobici od nekoliko kvadrata ugurala svu svoju imovinu.
,,Ja sam bila vlasnica stana u barakama, koje su se nalazile na mjestu nove zgrade u Ulici Dunje Đokić. Tadašnja vlast je odlučila da sruši barake i tada su nam rekli da se zgrada gradi baš za nas koji smo u njima imali kakve- takve stanove. U međuvremenu, jedan dio stanova je završen, meni nije pripao nijedan, sada treba dočekati da se drugi dio zgade dovrši. Sve mi se čini, s obzirom na to da sam u dubokoj starosti i lošeg zdravlja da neću to dočekati. Poslije ove sobice, moj sljedeći smještaj je na obližnjem groblju”, kaže ova starica.
Neki njeni sugrađani, koji su bili u istoj situaciji, imali su mnogo manje strpljenja, pa se nijesu ustezali ni da prekrše zakon, kako bi dobili ono što im je, smatraju, davno pripadalo. Svetlana Knežević nije mogla da čeka odluke nadležnih, popis stanova i formiranje komisija, pa je sa svoje tri ćerke samovoljno uselila u jedan od odavno praznih stanova u izbjegličkom naselju. Ona podsjeća da prije nekoliko godina u Domu učenika, gdje je bila smještena, nije bilo struje i grijanja, a zbog nedostatka dimnjaka nije bilo moguće koristiti ni šporet na drva. Pored toga, sjeća se, trpjela je brojna uznemiravanja od komšija, koji su, tvrdi ona, ponekad i pijani upadali u njen stan i maltretirali je naočigled djece.
,,Sve to više nijesam mogla da trpim, pa sam odlučila da samovoljno uđem u jedan prazan stan u izbjegličkom naselju. Taj i još nekoliko stanova godinama su prazni jer su se ljudi, kojima su dodijeljeni, vratili u Bosnu i Hrecegovinu. Ja drugog izbora nijesam imala: ili da skočim u Taru ili da provalim u tuđ stan. Godinu i po sam, prije toga, svakodnevno u Opštini molila da mi obezbijede smještaj. Ne kajem se, moja djeca su mirno prespavala cijelu noć tek kad smo ušli u ovaj stan”, kaže ona.
Iako su joj nekoliko puta zaprijetili iz Opštine da će biti iseljena, to se do danas nije desilo.
Na sličan potez odlučio se prije nekoliko mjeseci i beskućnik Miloica Rakočević. On je sa sinom provalio u jedan od praznih stanova u zgradi na starom pazarištu. Za razliku od Kneževićeve, nije se mnogo zadržao, jer je Komunalna policija intervenisala pa je morao da se iseli. Rakočević je zbog toga pozvao novinare, pa je ubrzo na njegovu muku odreagovalo i Ministarsvo rada i socijalanog staranja, ali i Opština.
Zajedničim naporima, obezbijeđena mu je i adaptirana za stanovanje jedna prostorija u blizini Službe zaštite i spasavanja. Rakočević kaže da je zadovoljan, iako je riječ o malom prostoru.
,,Dovoljno je. Više nijesam ni tražio, osim da mi se obezbijedi krov nad glavom. I kada sam ušao u tuđi stan samo sam spasavao sebe i teško bolesnog sina. Nijesam ja provalnik, ali muka na sve naćera”, ispričao je on.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU4 sedmice