Izvršni direktor Hotelsko-turističkog preduzeća Ulcinjska rivijera Radomir-Mikan Zec nije ovih dana krio oduševljenje. Imao je dobar razlog: kompanija na čijem je čelu ušla je u razvojni program za Adu Bojanu sa jednim od najvećih svjetskih turoperatora – agencijom TUI iz Njemačke.
,,Pozivam Vladu Crne Gore da do kraja februara usvoji taj razvojni program, jer je riječ o poslu značajnom ne samo za Ulcinj već i za čitavu Crnu Goru”, rekao je on.
Ministar održivog razvoja i turizma Pavle Radulović je ocijenio da je TUI partner kakvog Crna Gora priželjkuje dodajući da će uložiti maksimalan napor da se sa njima ostvari saradnja.
I iz lokalne vlasti u Ulcinju je saopšteno da je TUI zainteresovan za objekte Ulcinjske rivijere i za prodaju njihovih smještajnih kapaciteta. „Tokom osamdesetih godina prošlog vijeka, saradnja tog najvećeg ulcinjskog preduzeća i TUI-a je bila na izuzetno visokom nivou. Svima je u interesu da se ta saradnja obnovi”, kazali su u Opštini.
Činjenica je da su do kraja osamdesetih u objektima tog hotelskog giganta, posmatrano i u okvirima bivše Jugoslavije, njemački turisti ostvarivali preko 90 odsto noćenja! Dolazili su obično u aprilu i bili tu do kraja oktobra. Sezona je tada trajala punih sedam mjeseci.
„Mi smo uvijek lako punili Ulcinj. Imali smo zahtjeva od naših njemačkih partnera da se zakupljuju kapaciteti u tom gradu na čak 220 dana”, kaže dugogodišnji šef filijale državne agencije Jugoturs u Frankfurtu Vukašin Ćulafić.
To zlatno doba ulcinjskog turizma su, dakle, obilježili njemački turisti, pa se u Ulcinju vjeruje da će povratak na stare staze biti moguć tek onda kada se ponovo vrate Njemci. Nakon svakog učešća na Sajmu turizma u Berlinu, koji se održava početkom marta, gdje redovno učestvuju predstavnici lokalne turističke organizacije i većih turističkih preduzeća, dolaze optimističke najave da će se to dogoditi. Nažalost, malo se što ostvari, jer većina gostiju koji dođu na ljetovanje iz Njemačke su ljudi porijeklom iz država bivše Jugoslavije, a koji su dobili njemački pasoš.
„Njemci su šampioni Evrope po putovanjima i mi znamo da bi oni dolazili onda kada nam je to najvažnije – u pred- i u postesezoni”, kaže profesor njemačkog jezika i istaknuti turistički radnik Ismet Karamanaga.
On navodi da je, nažalost, malo naznaka da će, bar u narednih pet godina, gosti iz ove zemlje, masovno dolaziti u Ulcinj, izuzimajući Adu Bojanu. Jer, iako je prethodnih godina uz dopuštenje Javnog preduzeća za upravljanje morskim dobrom dopušteno divljanje na obalama te rijeke, Njemci bi, ukoliko se to rajsko ostrvo malo očisti i uredi, mogli ponovo tamo napraviti svoje pribježište. U saradnji sa najvećom njemačkom specijalizovanom turističkom agencijom za naturizam – Obenom, svakog ljeta na Adi Njemci ostvare oko deset hiljada noćenja. TUI bi već naredne godine taj broj mogao da uveća za nekoliko puta.
U drugim djelovima Ulcinja za tako nešto treba tek stvoriti pretpostavke. Prije svega se to odnosi na nepostojanje kvalitetnog hotelskog smještaja. Naime, od ukupnih kapaciteta na hotelski smještaj u Ulcinju otpada samo oko dva odsto! Kako se procjenjuje, u ovoj opštini ima preko 150, pa možda čak i 200 hiljada kreveta u privatnom smještaju, a u hotelima tek nešto manje od četiri hiljade.
Ova izrazito nepovoljna struktura se dodatno pogoršava, jer se trenutno u ulcinjskoj opštini gradi ili nadograđuje još oko 300 objekata, koji uglavnom služe za izdavanje turistima.
Istovremeno, nema ni najava da će biti ispoštovan neki od kupoprodajnih ugovora za razorene ulcinjske hotele, odnosno da će se graditi bar jedan elitni hotel. Od bučnih planova i najava da će na Velikoj plaži iznići novi Dubai ili Monako, ostali su samo tenderi.
Slična je čak i situacija sa infrastrukturnim projektima koje finansira njemačka KfW banka, a koji se odnose na izgradnju vodovodne i kanalizacione mreže na teritoriji ove opštine. Zbog indolentnosti i neodgovornosti lokalne uprave ovaj projekat vrijedan 20 miliona eura je doveden u pitanje, iako od njega zavisi budući turistički razvoj cijele ove regije.
Zato nema nikakve šanse da će se ostvariti ciljevi iz Strategije razvoja turizma u Crnoj Gori, koja je usvojena krajem 2008. godine, a u kojoj se navodilo da će „Ulcinj, zbog svojih potencijala na Velikoj plaži, Adi Bojani i u zalivu Valdanos, 2020. godine zauzeti vodeću poziciju”.
Da se, dakle, ta strategija realizovala, lako bi se mogla iskoristi dešavanja na globalnom nivou, i posebno na istočnom Mediteranu. Jer, zbog situacije na sjeveru Afrike, na Levantu i u Turskoj, njemačke agencije su se od prošle godine snažnije okrenule evropskim receptivnim tržištima. Njemci zbog straha od terorizma jednostavno mijenjaju regiju, odnosno mnogo manje putuju u Egipat ili Tursku, a više u Španiju ili Hrvatsku, ili pak ostaju u okvirima svoje države. Kod TUI-a se, na primjer, broj rezervacija za Tursku smanjio za 40 posto, a za Hrvatsku je povećan za četvrtinu.
Međutim, njemački turisti sada traže još nešto osim sigurnosti, sunca i mora. „Tu su, naravno, vodeni sportovi poput surfanja, ronjenja, jedrenja, vožnje kajakom… Njemački turisti takođe uživaju u vožnji biciklom ili pješačenju na duže staze. Ima i dosta kampera, onih koji žele kulturnu ponudu. Za njih se moraju razraditi odgovarajući programi. Važna je i ponuda za mladu publiku. Španija i Grčka imaju takve stalne goste”, kaže prof. Karamanaga.
On ističe da bi se te ponude mogle razraditi u saradnji s predstavnicima TUI-a koji bi se mogli pobrinuti i za dodatnu reklamu za Ulcinj.
Mladi turistički radnik Ćazim Hodžić kaže da „svi napori na individualnoj ravni i kroz manje projekte definitivno u perspektivi moraju imati institucionalnu podršku i dostojnu valorizaciju jednog od najljepših komada Mediterana”.
„To je jedini put razvoja ovog grada, koji godinama vraća društvu mnogo više nego što se u njega ulaže iako je svaki, pa i ulcinjski resurs potrošiv ukoliko se ne obogaćuje organizovanom i strateškom politikom”, dodaje on.
Mustafa CANKA
GLEDIŠTE2 sedmice
FOKUS4 sedmice
FOKUS2 sedmice
DUHANKESA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS3 sedmice