Protekle dvije godine nije bilo moguće proći obuku i dobiti licencu za planinskog vodiča u Crnoj Gori. Zbog toga je stanje u toj oblasti, ocjenjuju profesionalci, prilično  zabrinjavajuć, a turiste često kroz “divlju ljepotu” vode nedovoljno edukovane i nevješte osobe

To je vrlo problematična i neuređena oblast, kaže dugogodišnji planinski vodič Željko Pejović kada govori o regulativi i uslovima u kojima obavlja svoj posao. Iza tog zanimanja,  objašnjava, trebalo bi da stoji mnogo znanja, vještina, ali  i zvaničan dokaz da sve to posjeduje onaj ko se odluči da grupe turista povede kroz izazove crnogorskih planina. Takođe, sve to podrazumjeva i predhodnu obuku, koja, prema propisaima, nije jednostavna.

Nacionalni savjet za obrazovanje , je još u aprilu 2012. godine je usvojio Program za osposobljavanje za zanimanje planinski vodič/ vodičkinja.  Time je, objašnjeno je, Crna Gora konačno dobila zvaničan obrazovni program za sticanje te  stručne kvalifikacije.  Optimistično je najavljeno  je da su, usvajanjem Porgramastvoreni uslovi da se obrazuju planinski vodiči i da se uvede red u  tu oblast.  Program je, navodno,  urađen po savremenim standardima EU, uzimajući u obzir specifičnosti crnogorskih prilika.

Od tada do sada red nije uspostavljen, a samo u dva navrata vodiči su mogli da prođu obuku i dobiju licence.  Prema nekim procjenama,  u našoj državi sada je oko 30-ak licenciranih planinskih vodiča. Pejović kaže da to možda i nije precizna informacija, jer ne postoji registar osoba tog zanimanja.  Mnogo više ih je, objašnjava on,  koji, često bez potrebnog znanja  i licence zarađuju od tog posla.

“Ništa nije regulisano kako treba da bude. Mislim da već dvije – tri godine nije organizovana obuka niti je iko dobio licencu. Međutim, vodiča je sve više. Na sreću, nijesu prečesto dovodili grupe u opasnost, pa je to možda i dokaz da , ipak, značajan broj kolega dobro radi svoj posao. Istina je da ih mnogo radi i bez licence I bez neophodng znanja, što je velika opsanost.”- kaže Pejović za Monitor.

Trenutno jedina institucija koja ima licencu za obučavanje budućih vodiča Nacionalna crnogorska planinska akademija, objašnjava predsjednik Planinarskog saveza dr Dragan Bulatović. Međutim,  on se nada da će od septembra to moći da radi i savez na čijem je čelu. Blatović je i jedan od ukpno pet-  šest licenciranih ispitivača.

I on potvrđuje da tokom minulih nekoliko godina nije bilo obuka ili mogućnosti da se dobiju licence za planinskog vodiča.

“Milsim da od 2017. godine nije bilo novih licenci. Planinarski savez ispunio je sve uslove da od sljedeće jeseni organizuje obuke za tu vrstu zanimanja. Da podsjeti, zakon daje mogućnost kandidatima da polažu ispit za planinskog vodiča, nakon završenog programa osposobljavanja (sastoji se od devet modula, koliko ima i kategorija planinskih vodiča) ili direktnom provjerom znanja.”- objašnjava sagovornik Monitora.

Prema Programu za osposobljavanje planinskih vodiča, spisak onog što polaznik treba da zna je podugačak. Tako, na primjer, onaj koji predvodi grupu turista preko planine, trebalo bi da zna da procijeni  vremenske uslove, zahtjevnost ture i karakteristike grupe, odredi neophodnu opremu, postavlja osiguranja u kratkim penjačkim smjerovima, koristi međunarpodnu signalizaciju za pomoć u planini…

“Takođe, tebalo bi da zna i da ukaže prvu pomoć,  osnove orjentisanja u planini, način planiranja jednodnevnih i višednevnih planinskih tura,  poznaje međunarodne standarde i propise iz te oblasti,  osnove propisa o zaštiti životne sredine… Naravno, planinski vodič trebalo bi i da zna i da  informiše grupu o pravilima ponašanja u zaštićenim područjima, da poznaje zaštićene biljne i životinjske vrste, kao i način pravilnog sortiranja i odlaganja otpada.  Još mnogo toga je neophodno znati da biste bili uspješan planinski vodič, a najvažnije za bezbjednost grupe je besprekorno poznavanje terena. “- kaže Pejović.

Sagvornici Monitora se slažu da se mnogi neodgvorno i bez dijela tog znanja usude da turistima pokažu čari planine.  Pejovića i Bulatovića brine i neodgvornost turista, koji često u planinu kreću sami, osnjajući se na karte i GPS. Tada nastaju veliki prblemi, o čemu svjedoče česte informacije o zalutalim, uglavnom, inostranim gostima.

“Skoro je isti broj onih koji u planinu kreću sami, kao onih koji se odlučuju za vodiča. To zabrinjava i taj broj se iz godine u godinu ne smanjuje. U tom slučaju opasnosti su višestruke. Poznato je d asuneek  naše planine, kad je , na primjer, magla ili nevrijeme veliki izaivo i za mještane, kji su cijeli život proveli u tim krajevima. Dešavalo se i da oni zalutaju. “- priča planinski vodič.

On podsjeća da su, tokom prošle godine, u dva navrata spasilačke službe intervenisale samo u jednom dijelu Nacionalnog parka (NP) Biogradska gora.  Turisti su tada koristili  karte  na kojima su podaci bili netačni.

“Ne znam kako su se u prodaju našle te stare mape, na kojima je bila ucrtana staza kroz Barnik, dio NP. Međutim, te staze odavno nema, zarasla je i jako opasna. Na planinama često i postojeća signalizacija nije baš najbolja, turisti neupoznati sa ćudima prirode, neadekvatno opremljeni…Tako se dešavaju nezgode i nesreće. U svakom slučaju, bez obzira na problem o kojima govorimo, preporučujem da se , naročito, prilikom dugih i zahtjevnih tura angažuju vodiči.”- zaključuje Pejović.

A na uvođenje reda ćemo očito još pričekati

                                                                                                                        Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari