Povežite se sa nama

OKO NAS

EKOLOŠKA ZAŠTITA RIJEKE LIM: Četiri grada, a jedan kolektor        

Objavljeno prije

na

Iz NVO Euromost ističu da je Lim na području Bijelog Polja trenutno najzagađenija rijeka u regionu i rijeka koja na ovom području ljeti predstavlja ogroman zdravstveni rizik, jer se u nju uliva čak pet hiljada kanalazicionih izliva

 

Jedan od najvećih evropskih projekata na sjeveru Crne Gore, pod nazivom „Izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i kanalizacione mreže i unapređenje vodosnabdijevanja u opštini Berane”, svrstao je ovaj grad u red rijetkih u državi koji imaju izgrađen kolektor i postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda.

Uz ocjenu da postrojenje već treću godinu besprekorno funkcioniše, predsjednik Opštine Berane, Vuko Todorović, koji je u vrijeme kada je taj projekat realizovan bio na čelu JP Vodovod i kanalizacija, danas ističe da je zagađenje vode rijeke Lim svedeno na nultu tačku.

„Na ovaj način mi smo ne samo zaštitili Lim ispod Berana, već doprinijeli i smanjenju zagađenja ukupnog crnomorskog sliva. Berane je jedini grad na sjeveru koji ima ovakvo postrojenje, i jedini grad na Limu, na njegovom toku kroz Crnu Goru, koji je izgradio prečišćivač“, kazao je Todorović za Monitor. On podsjeća da su evropski fondovi, uz učešće Opštine i Vlade, obezbijedili najveći dio novca za izgradnju kolektora na teritoriji grada i prigradskih naselja, koji je obuhvatio kanalizacionu mrežu u dužini od čak dvadeset i jedan kilometar.

Na području Berana do tada je postojalo mnoštvo takozvanih kanala iz kojih su se fekalije izlivale direktno u rijeku Lim, i to je bio višedecenijski problem sa kojim se suočavalo lokalno stanovništvo. U zvaničnim dokumetima Evropske komisije je zapisano da se radi o investiciji vrijedanoj 13,2 miliona eura, od čega su bespovratna sredstva Evropske unije iznosila 8,3 miliona eura, dok je ostatak sredstava izdvajala Crna Gora u vidu kofinansiranja.

„Za građane Berana period izgradnje nove kanalizacione mreže u gradu bio je naporan zbog raskopanih ulica, ali zato sada možemo biti ponosni na to koliki je posao i kakvog međunarodnog značaja, u smislu zaštite životne sredine i zdravlja građana, odrađen u našem gradu“, rekao je Todorović.

Aktuelni v.d. direktora preduzeća Vodovod i kanalizacija Dragić Vukić podsjeća da je kroz ovaj projekat postavljeno preko dvadeset kilometara potpuno nove kanalizacione mreže. „Kroz ovaj međunarodni projekat omogućeno je i da Berane dobije novu pumpnu stanicu, zatim rekonstrukciju starog rezervoara za vodu na brdu Jasikovac, kao i izgradnju još jednog novog rezervoara, i to većeg kapaciteta. Takođe je rekonstruisana prekidna stanica na gradskom vodovodu u mjestu Selače, kao i izgrađena hlorna stanica na dapsićko-poličkom vodovodu. I sve je to na najsavremeniji način automatizovano“, kaže Vukić.

Kruna čitavog projekta je prečićivač otpadnih voda, koji je izgrađen na izlazu iz grada, u mjesnoj zajednici Beranselo. Da prečiščivač funkcioniše besprekorno dobro smatra i šef tog postrojenja, Slavoljub Todorović. On objašnjava da je trenutni kapacitet postrojenja predviđen za dvadeset hiljada stanovnika. „Sada imamo tri bazena, ali je ostavljena mogućnost da se doradi još jedan bazen, pa da se kapaciet prečišćivača poveća na trideset hiljada stanovnika. To su takozvani sekvecioni biološki reaktori. Iz njih u rijeku Lim odlazi potpuno prečišćena voda“, kaže Todorović.

Prema njegovim riječima, sve se radi uz strogi nadzor Uprave za vode, kojima se redovno dostaljaju uzorci, a svi dosadašnji nalazi su dobri. „Srednja količina dotoka fekalnih voda u prečišćivač iznosi 190 kubika na sat. Nakon prečišćavanja, u bazenima ostaje samo mulj, koji se za sada transportuje“, dodaje Todorović.

Projekat je zvanično započet 2017. godine, a postrojenje za prečišćavanje je probno pušteno u rad krajem 2020. godine. Realizacija projekta je, po sprovedenom međunarodnom tenderu, bila povjerena španskoj firmi  Aqu­a­lia In­fra­e­struc­tu­ras, jednoj od najvećih u Evropi i svijetu, kada su u pitanju slični infrastrukturni projekti.

Sličan kolektor i prečišćivač voda najprotrebniji bi, po svemu sudeći, bio u Bijelom Polju. Novinar iz tog grada Milovan Novović ukazuje na da od kolektora i pompeznih najava o njegovoj izgradnji, još uvijek nema ništa. „ Rijeka Lim, sa svim svojim pritokama, pretvorena je u veliki fekalni kanal. Divlje cijevi su svuda, a riblji fond je na području Bijelog Polja potpuno uništen”, tvrdi Novović.

Ne čudi, nakon svega što se često može čuti, kako je rijeka Lim, koja prolazi kroz tri države, do ulivanja u Drinu malo iznad Višegrada, najzagađenija upravo na teritoriji Bijelog Polja. Iz NVO Euromost ističu da je Lim na području Bijelog Polja trenutno najzagađenija rijeka u regionu i rijeka koja na ovom području ljeti predstavlja ogroman rizik za zaraze, jer se u nju uliva čak pet hiljada kanalazicionih izliva, što direktno, što preko raznih gradskih rijeka, od Lješnice, Lipnice pa nadalje.

,,Opština Bijelo Polje iako je milione eura dobila od EU za izgradnju kolektora da bi zaštitila ovu rijeku, preko šest godina nije završila ni pola posla”, ističu u Euromostu. Oni tvrde da je Brisel prepoznao Lim kao rijeku od značaja ne samo za Crnu Goru, već za čitav region pa i Evopsku uniju.  ,,Nijesmo zadovoljni dinamikom  izgradnje prečišćivača”, ističu iz Euromosta.

U lokalnoj upravi u ovom gradu Monitor nije uspio dobiti komantar na pitanje zbog čega se kasni sa izgradnjom kolektora i prečišćivača voda, a u Beranama su kazali kako je delegacija iz Bijelog Polja dolazila da vidi kako i na koji način kolektor i prečišćivač funkcionišu uzvodno od Bijelog Polja.

Nešto manji zagađivači Lima iznad Berana su Andrijevica i Plav. U Plavu su trenutno preokupirani izradom projektne dokumentacije za zaštitu Plavskog jezera od laganog nestajanja, dok u Andrijevici zbog nedostatka sredstava do sada nijesu ni razmišljali o izgradnji prečišćivača otpadnih voda.

Berane ostaje tako, za sada, jedini grad na Limu kroz Crnu Goru koji je riješio to pitanje. Stanovnici ovog grada nerado se sjećaju prekopanih ulica i saobraćajnih problema, kao i neodgovornog odugovlačenja od strane španskih izvođača radova, ali zato sada ubiraju benefite.

Iz sjedišta Evropske komisije u Crnoj Gori kažu kako je svečano zatvaranje projekta „Izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i kanalizacione mreže i unapređenje vodosnabdijevanja u opštini Berane” odlagano zbog pandemije koronavirusa a, kako je najavljeno, taj čin je zakazan sa sljedeći mjesec.

                                                                                                           Tufik SOFTIĆ

Komentari

Izdvojeno

TRAGOM PISANJA MONITORA O NOVOM STUDENTSKOM DOMU: Vladino čišćenje  

Objavljeno prije

na

Objavio:

,,Govorili ste o tome da je kupljeno nešto? Nije, mi taj objekat nismo kupili. Ni jedan euro iz državnog budžeta nije otišao za kupovinu bilo kog objekta”, odgovorio je premijer na poslaničko pitanje o detaljima sumnjivog posla kupovine novog studentskog doma od Tomislava Čelebića. Monitor otkriva kako su nadležni „čistili“ urađeno nakon poništenja spornog ugovora

 

Krajem protekle sedmice u Skupštini se, na premijerskom satu, raspravljalo i o Studentskom domu u Donjoj Gorici. Poslanica Posebnog kluba Radinka Ćinćur uputila je premijeru Milojku Spajiću pitanja: ,,Objasnite javnosti situaciju oko kupovine hotela u Donjoj Gorici, od firme Čelebić, kako bi se preuredio u Studentski dom. Da li su postojale analize o potrebama studenata, zašto je odabrana ova lokacija koja je daleko od našeg najvećeg univerziteta, državnog, te koiiko je studenata iskazalo zainteresovanost za dom na ovom mjestu? Da li je predviđena izgradnja menze u ovom domu za koji bi država trebala da izdvoji 6,4 miliona eura i koliko bi to koštalo?”

Premijer Spajić je odgovorio i naveo ono o čemu je Monitor već pisao –  da je u julu raspisan tender na koji se javila samo jedna firma Čelebić City i da je prihvaćena njena ponuda od 6,3 miliona eura. Naveo je i da je 21. oktobra ministarka prosvjete Anđela Jakšić-Stojanović potpisala ugovor o kupovini objekta. Nedelju dana nakon potpisivanja ugovora dobijaju negativno mišljenje Zaštitnice imovinsko-pravnih interesa o ovom poslu, a ministarka 5. oktobra raskida ugovor.

Premijer nije rekao da je postupak nezakont te da je mimo zakonske procedure Ministarstvo prosvjete uz saglasnost Vlade prihvatilo duplo veću cijenu koju je ponudila kompanije Čelebić City od one propisane tenderom koja je iznosila 2,9 miliona. Kao i da je sami objekat opterećen brojnim hipotekama.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 29. novembra ili na www.novinarnica.net

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

AGENCIJA ZA SAJBER BEZBJEDNOST I (NE)ODGOVORNOST: Ko će koga nadzirati i za koga

Objavljeno prije

na

Objavio:

Ministar javne uprave Maraš Dukaj tvrdi  da se novim Zakonom o informacionoj bezbjednosti kod nas uvode standardi Evropske unije i da je Crna Gora prva na Zapadnom Balkanu koja primijenjuje EU direktive u toj oblasti. Dio opozicije  tvrdi da ovaj zakon spada u novi primjer sakrivanja i netransparentnosti koja se pravda brzom trakom evropskih integracija,  ispunjavanjem uslova za  članstvo u EU 2028.

 

Skupština Crne Gore je 19. novembra usvojila sa 53 glasa “za” novi Zakon o informacionoj bezbjednosti. Usvajanje ovog zakona je jedan od preduslova za zatvaranje poglavlja 10 – Informatičko društvo. Ministar javne uprave Maraš Dukaj je u Skupštini pojasnio da se tim zakonom kod nas uvode novi standardi Evropske unije (EU) i da je Crna Gora prva na Zapadnom Balkanu koja primijenjuje EU direktive u toj oblasti. Dukaj je takođe naglasio da je Zakon urađen u saradnji sa Ambasadom Ujedinjenog Kraljevstva. Druge zemlje nije pominjao.

Tokom rasprave prihvaćen je i amandman poslanika Nikole Camaja koji propisuje je da se zaposleni na programu “sajber bezbjednost” zapošljavaju bez javnog oglasa i bez kadrovskog plana. Dovoljan će biiti akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Camaj je predvidio i da se zarade i druga primanja direktora i zaposlenih u budućoj Agenciji za sajber bezbjednost  utvrđuju “odlukom nadležnog organa Agencije, u skladu sa zakonom”. Time se preskače propisani Zakon o državnim službenicima i namještenicima. Izgovor je opet da se što brže korača u EU pa da tako i sajber Agencija dobije svoj kadar što prije.

Dio opozicije tvrdi da ovaj zakon spada u novi primjer sakrivanja i netransparentnosti koja se pravda brzom trakom evropskih integracija i što bržim    ispunjavanjem uslova za  članstvo u EU 2028.

Jovo MARTINOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 29. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

OKO NAS

IZAZOVI SNABDIJEVANJA STRUJOM NA BJELASICI: Turistička sezona u rukama “trećih lica”

Objavljeno prije

na

Objavio:

Iako se u Kolašinu hvale da su pripreme za predstojeću turističku sezonu obavili na vrijeme i kvalitetno,  osim snijega ovog puta se mora  čekati i struja. Pokidani kablovi na jednoj privatnoj parceli, dotrajali stub na drugoj i trafo-stanica do koje se ne može prići, izazovi su koji će prijetiti urednom snabdijevanju strujom skijališta i objekata na Bjelasici 

 

 

Nije se bilo lako snaći minule dvije sedmice, sa informacijama koje su stizale sa raznih adresa, kao pokušaj objašnjenja zbog čega je na pragu zimske turističke sezone više objekata na Bjelasici bez struje.  U mraku su danima  državni ski centar Kolašin 1600, privatni hotel na tom lokalitetu, novi tunel Klisura, Radiodifuzni centar, objekat koji koristi Vojska Crne Gore na Zekovoj glavi… Tri  10kV k i jedan 35 kV kabl, koji vodi do trafo-stanice (TS) “Jezerine” iskidali su  bageri, tokom pripremnih radova, na privatnoj parceli. Kada su iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) pokušali da saniraju kvar, otkrilo se da taj dio infrastrukture   nije vlasništvo  kompanije, a da vlasnici parcele, kako  tvrde, niti znaju koliko je kablova niti gdje su bili ukopani. Znaju da nikad nije obavljena eksproprijacija,  pa nijesu dozvolili da električari prevežu vodove.

U rješavanje problema, od nedavno, uključili su se iz nekoliko resora Vlade, no to, makar do zaključenja ovog broja Monitora, nije dalo rezulate. Struje nema, a  mnogo toga potvrđuje da je  snabdijevanje  planinskih cenatara na Bjelasici i pred novu sezonu  na klimavim nogama i zavisi od volje,  kako u CEDIS-u, kažu “trećih lica”.

Pravdajući se zbog čega ne mogu do kablova, koji nijesu njihovo vlasništvo, iako imaju obavezu prema potrošačima, iz CEDIS-a su, uzgred, otkrili i da ne mogu, osim pješke, ni do TS  Jezerine.  TS jeste njihova, ali puta do nje nema, jer se na mjestu nekadašnje saobraćajnice gradi garaža, dugo čekani državni projekat.  CEDIS-ovi radnici do TS mogu pješke, ali, opet, preko parcele, na kojoj su pokidani kablovi.  Naravno, ukoliko vlasnici dozvole.

Kako je za Monitor kazao Srđa Anđelić, jedan od vlasnika, popravka  neće biti “dok država,   konačno, ne plati za postavljene instalacije”. Proces eksproprijacije, objašnjava, počeo je još prije više godina, ali je zaustavljen. Anđelić objašnjava da mu nije jasno zbog čega. Prema njegovim riječima, vlasnici zemljišta nikad nijesu dobili skicu gdje su instalacije postavljene niti je obilježen teren.  Prema njihovoj logici, radili su na svojoj zemlji, svojim mašinama, a ono što je ispod zemlje odgovornost je nekog drugog.

Oko 230 metara kablova na Anđelićevom zemljištu, kažu iz CEDIS-a, još je  vlasništvo  Uprave za kapitalne projekte, odnosno, Ministarstvo finansija. Falilo je, navodno, dokumentacije, kako bi se proces otkupa okončao.

“CEDIS je, kada je izgrađena TS Jezerine,  otkupio taj objekat, krajem 2020. godine, ali ne i vod u dužini od 230 metara, na kojem je došlo do prekida. Za taj dio infrastrukture nije dostavljena uredna dokumentacija (građevinska i upotrebna dozvola, geodetski snimak kabla…).  Ipak, kako smo dužni da korisnicima obezbijedimo napajanje, pokušali smo da otklonimo kvar, ali nam vlasnici parcele to nijesu dozvolili.  Podnijeli smo krivičnu prijavu protiv NN lica zbog kidanja kablova, ali i zahtjev sudu za privremenu mjeru…To je sve što smo mogli uraditi”, kazali su nezvanično Monitoru u toj kompaniji.

Anđelić, pak, tvrdi da CEDIS nema osnova ni za krivične prijave, ni  privremenu mjeru.  Vlasnici parcele očekuju da će u nadležnim resorima uspjeti da objasne u čemu je problem.

Kablovi su na privatnoj parceli postavljeni krajem 2020. godine, nakon što je državno skijalište bilo bez struje više od mjesec i po.  Do tada su  bili ukopani na parcelama susjednog, privatnog skijališta Kolašin 1450 Zorana Ćoća Bećirovića. Do izmještanja elektro vodova tada je došlo tokom pripremnih radova za izgradnju Hotela D, takođe, u Bećirovićevom vlasništvu. Navodno, trasa vodova je bila na lokaciji temelja tog objekta, pa je nadležna inspekcija zbog opasnosti od kablova koji su nakon iskopavanja bili na površini zemlje,  naložila prekid napajanja.  Kasnije su, na osnovu usmenog dogovora, ukopani na Anđelićevoj parceli, međutim,  država nikad  nije ispunila obećanje o završetku procesa eksproprijacije.

Privatno skijalište, minulih dana, nije bilo u mraku. Tako je jer  drugi dalekovod, koji vodi od sela Rijeka Mušovića do Jezerina, takođe nije CEDIS-ov, već privatnog skijališta. Navodno, kupljen je prilikom privatizacije Ski centra Bjelasica. Međutim, u mraku je  Bećirovćev nadavno otvoreni hotel u neposrednoj blizini državnog ski centra. Hotel se, prema nezvaničnim informacijama, već mjesecima u dogovoru sa  menadžmentom Skijališta Crne Gore, napaja  na isti način kao i državni Ski centar Kolašin 1600.

Problematizovanje stabilnosti napajanja strujom državnog skijališta, natjeralo je CEDIS da se požali na još jedan veliki izazov. Navodno, dotrajali drveni stub na dijelu  dalekovodo od grada do TS Jezerine, mogao bi tokom zime, ugroziti snabdijevanje  strujom planinskih centara.  Stub je, takođe, na privatnom imanju, a vlasnik ne dozvoljava zamjenu.  Izvršni direktor CEDIS-a je nedavno, gostujući na TV Vijesti, kazao da je pokušaj  dogovora sa vlasnikom  imanja bio bezuspješan. Kolašinac s kojim CEDIS “ne može da se dogovori” je Milo Grujić, mještanin Mušovića Rijeke. On je Monitoru kazao da je sastanak sa predstavnicima kompanije došao na molbu predsjednika Opštine Petka Bakića.

“Kratko je trajao taj sastanak. Ja vodim dugogodišnji sudski spor sa CEDIS-om oko stubova postavljenih na mom imanju. Zbog dotrajalih stubova, to jest, žica na njima, koje  su se kidale, umalo sam izbjegao smrt tri  puta. Usred sudskog spora, dva tri dana pred jedno od ročišta,  zvali su me na razgovor. Nijesam dozvolio da dolaze na moje imanje, na koje su bez pitanja i nadokande nekada davno, postavili stub. Mogu da ga izmjeste, naravno, ali su mi na sastanku  rekli da troškove izmještanja  ja treba da snosim”, kazao je Grujić.

On tvrdi da su mu predstavnici CEDIS-a rekli i da će,  ukoliko bude pao stub tokom naredne zime  snositi odgovornost  “za propast zimske turističke sezone”. Grujić, ipak ostaje pri stavu  da sa tom kompanijom može da se “dogovori” samo na sudu.

“Krajem decembra 2020. po treći put zamalo su me ubile u dvorištu porodične kuće pokidane žice dalekovoda Breza-Rijeka Mušovića. Izbjegao sam smrt  zahvaljujući tome što sam se bacio u stranu. Nekoliko godina prije toga, na isti način se dva puta žica kidala i ugrožavala život mene i moje familije”, sjeća se mještanin kolašinskog sela.

Tada su mu, tvrdi, iz Elektroprivrede čvrsto obećali da će kompletan nadzemni vod tog dalekovoda ukloniti, tako što će se od TS Breza do male hidroelektrane (mHE) “Rijeka Mušovića” izgraditi kablovski podzemni vod.   “U najkraćem mogućem roku, čim to vremenske prilike budu dozvolile, preduzećemo sve potrebne aktivnosti na pronalaženju tehničkog rješenja na izmještanju ili kabliranju dionice”, jedno je od neispunjenih obećanja,  koje je Grujić dobio prije četiri godine.

Iako se u Kolašinu hvale da su sve pripreme za predstojeću turističku sezonu obavili na vrijeme i kvalitetno, ostaje gorka istina, da se  osim snijega, ovog puta, mora strpljivo čekati i struja. Sporovi i ugovori, koji državi predstoje sa vlasnicima parcela na kojoj je infrastruktura CEDIS-a, bar prema dosadašnjem iskustvu, neće se ni lako ni brzo završavati. Struja na državno skijalište i ostale objekte na Bjelasici naredne zime može redovno stizati samo, ako se, kao i ranijih godina , izdejstvuju  “brza i kusa” rješenja.

                                                                             Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo