Noćni klub Nana u Beogradu 23. na 24. marta 1990. Nakon rasprave sa Veselinom Veskom Vukotićem i Darkom Ašaninom ubijen je Andrija Laki
Lakonić. Za ubistvo su teretili Vukotića i Ašanina. I dok je Ašanin u pritvoru proveo narednih sedam-osam mjeseci, Vukotić je uz pomoć beogradskog policijskog inspektora Miroslava Bižića idućeg dana napuštio zemlju. Ašanin je oslobođen zbog nedostataka dokaza. Događaji koji su uslijedili – raspad zemlje, rat, stotine drugih mafijaških egzekucija – pucnjavu u Nani su skrajnuli u drugi plan.
ZAPLET: No, enigma je ostala. Niko nije osuđen za ubistvo Andrije Lakonića, Nikšićanina, bokserskog reprezentativca, koji je od 1977. boravio u Beogradu. Ostavio je sport i odao se kriminalnom nasilju. Pucao je 1985. na jednog drugog Crnogorca, Danila Radonjića, pa je osuđen na pet godina. Na slobodi je od 1988. kada je privremeno otputovao za Italiju.
Lakonić, Vukotić i Ašanin su bili saradnička veza SDB SFRJ, pa im se u tom svojstvu pripisuje uloga likvidatora političkih protivnika jugoslovenskog režima u inostranstvu. Sva trojica su, tvrdilo se, učesnici ubistva Envera Hadrija, člana Komiteta za ljudska prava koji je navodno posjedovao dokumente o umiješanosti tadašnjeg predsjednika Presjedništva SR Srbije Slobodana Miloševića u ubistva Albanaca na Kosovu. U Briselu 26. februara 1990. su dva hica ispaljena iz vozila u pokretu pogodila Hadrija u glavu. Prema nikad dokazanim tvrdnjama, pucali su Lakonić i Vukotić, dok im je Ašanin davao logističku pomoć. Lakonić je navodno bio heroinski zavisnik, na javnim mjestima se hvalio o onom što je bila „javna tajna” i zbog toga je kažnjen.
Belgijski list La Dernière Heure je 1990. prvi objavio vezu između ubistava u Nani i Briselu. Grupa „srpske tajne službe” ubila je Hadrija a „naređenje za fizičku eliminaciju izdao je predsjednik Srbije Milošević”.
Tokom procesa pred Okružnim sudom u Beogradu. Miroslav Bižić (ubijen 1996), inspektor koji je za SDB navodno regrutovao ili nadzirao kriminalce, kazao je: „Čim mi je Ašanin javio da je Lakonić ‘pao’, obavijestio sam nadležne u policiji i SDB Jugoslavije. Razlog za moje javljanje u SDB bio je u tome jer je Vukotić za njih obavljao neke poslove”.
IZRUČENJA: O Veselinu Vukotiću se ništa nije u javnosti čulo do 16. novembra 1997. kada je u Kotoru, navodno zbog gurkanja na podijumu za igru, u diskoteci ubio pomorskog kapetana Duška Boškovića i ranio Vladimira Pavićevića. Nakon zločina, Vukotić je nestao. U odsustvu je pred Višim sudom u Podgorici 2000. osuđen na kaznu od 20 godina robije. Za njim je bila raspisana i poćernica iz SRJ. Uhvaćen je 2006. na aerodromu u Madridu i izručen Belgiji zbog ubistva Envera Hadrija. U belgijskom zatvoru je do decembra 2008. kada je izručen Srbiji, gdje je nepune dvije godine bio u pritvoru, da bi jesenas bio pušten „zbog srčanih problema”.
Vukotićev advokat Zdenko Tomanović kaže da Srbija zbog pravnih obaveza koje je preuzela ne može da sudi Vukotiću za ubistvo Andrije Lakonića, jer je Belgija odbila da ga izruči za to krivično djelo. U Okružnom sudu u Novom Sadu je pokrenut postupak da mu se opet sudi za ubistvo i pokušaj ubistva u Kotoru, jer mu je 2000. presuđeno u odsustvu, pa je to bio razlog da se odbije njegovo izručenje Crnoj Gori. Kako srpsko tužilaštvo nije za Vukotića tražilo pritvor, on se brani sa slobode. Prije par neđelja, Vukotić je uhapšen „tokom racije” u Novom Sadu, ali je pušten nakon kratkog saslušavanja u tužilaštvu; navodno, radilo se o pravnom triku, jer se hapšenjem Vukotiću automatski „skida” poćernica NCB Interpola Podgorica.
U međuvremenu, srpski mediji tvrde da su „određeni mafijaški krugovi u Crnoj Gori spremali likvidaciju Vukotića čim bude izručen”. Do takvih saznanja, tvrdi se, došle su obavještajne službe „koje sa istražnim organima rade na obezbjeđivanju Vukotića, kao ključnog svjedoka protiv duvanske mafije”. Advokat Tomanović je, međutim, objavio da Vukotić „nije svjedok bilo koje vrste ni u jednom postupku”.
Crna Gora je 18. januara, preko ministra pravde Duška Markovića obnovila zahtjev za izručenje. Vukotić je dva dana kasnije bio i tema sastanka premijera Igora Lukšića i Mirka Cvetkovićau Beogradu. Portal Analitika, blizak vlastima, objavio je da „srpska služba očito sprema za Vukotića neku specijalnu ulogu”.
KARIJERA: Koja su, prema istraživanju Monitora, ključna mjesta zavrzlame oko Veselina Vukotića? Ovaj nekadašnji šofer u Nikšiću, predstavljao se i kao inženjer, bio je saradnik SDB Crne Gore. Nakon pokušaja ubistva R.G.1986. u Nikšiću, uglavnom je boravio u Beogradu, gdje ga je, uz saglasnost SDB Crne Gore, preuzela SDB Jugoslavije koja je djelovala u okviru SSUP-a na čijem je čelu 1984 – 1989. bio Dobroslav Toro Ćulafić, crnogorski funkcioner, sada penzioner u Podgorici.
Vukotić je kao egzekutor SDB Jugoslavije bio tandem sa Darkom Ašaninom (hapšen u Grčkoj 1995. zbog ubistva Hadrija pa pušten, ubijen 1998), Beograđaninom, sinom kapetana JNA porijeklom iz Mojkovca. No, ubistvo Envera Hadrija – koji nije bio nikakav „šiptarski terorista”, već intelektualac na vezi i sa američkim kongresmenima – navodno nije odrađeno za SDB Jugoslavije, već za SDB Srbije koja je 1990. preuzimala egzekutore jugoslovenske tajne službe. Jedan od markantnijih primjera bio je Željko Arkan Ražnatović.
Nakon pucnjave u Nani, Vukotić se sklonio u inostranstvo a u Srbiju se vratio najkasnije krajem 1991. Obnovio je saradničke veze, sada u Resoru državne bezbjednosti (ranija SDB) Srbije, čiji je načelnik bio Jovica Stanišić. U julu 1992. angažovan je da za srpsku službu vodi kazino Rojal u Novom Sadu, dok su kao formalni vlasnici preduzeća bili upisani njegova tadašnja nevjenčana supruga Lidija Vuković (ima holandsko državljanstvo, crnogorskog je porijekla), zatim njen otac Radonja Vuković, a do 1994. i Spasoje Paja Ivanović iz Podgorice, kasnije vlasnik kazina u beogradskom hotelu Palas.
VEZE: Kazino Rojal, sa prajvat odjeljkom u kafeteriji, bio je omiljena destinacija za radne sastanke ne samo ljudi iz novosadskog RDB-a. Gosti su različitim povodima bili i Slobodan Milošević, Jovica Stanišić, ali i Franko Simatović, neformalni komandant „crvenih beretki” i šef Obavještajne uprave RDB-a, zatim direktor jugoslovenskih carina Mihalj Kertes i Milorad Vučela Vučelić, do jeseni 1995. direktor RTS-a.
Novi Sad je par desetina kilometara udaljen od Istočne Slavonije, odnosno, od tamošnjeg dijela 1991 – 1995. samoproglašene Republike Srpske Krajine, gdje je RDB imao važne političke, vojne i obavještajne ciljeve i punktove. No, preko tog dijela RSK, koji je kao formalna teritorija Hrvatske bio izuzet od međunarodnih sankcija protiv SRJ, takođe je obavljan unosan šverc cigareta, koji je sada procesuiran pred srpskim Specijalnim sudom za organizovani kriminal u predmetu Mreža, gdje je prvooptuženi Stanko Cane Subotić.
Svjedok C-048, saradnik RDB-a i lice od povjerenja Veselina Vukotića u kazinu Rojal, aprila 2003. je svjedočio pred Tribunalom u Hagu u procesu protiv Slobodana Miloševića da je jedan od glavnih gostiju bio Milovan Popivoda, načelnik RDB Novi Sad. Popivoda je 2007. takođe optužen u predmetu Subotić i ostali.
No, pojavljuje se i još jedna interesantna veza. Veselin Batko Vlahović, „monstrum sa Grbavice”, predratni bokser iz Nikšića koji se tereti za neka od najzvjerskijih ubistava sarajevskih civila, takođe je prolazio kroz Rojal. Batko i Veselin Vukotić su u rodbinskoj vezi, jer je Batkov brat oženio Veselinovu sestru. Batko je 1999. bio uhapšen i osuđen u Crnoj Gori na 3,5 godine zbog „nasilničkog ponašanja”, da bi 18. juna 2001. uz očiglednu pomoć crnogorskih vlasti pobjegao iz ZIKS-a. Uhapšen je početkom 2010. u Španiji, gdje se i Vukotić godinama skrivao.
Poput Batka, Veselin Vukotić je takođe mogao da računa na pomoć crnogorskih vlasti. Tek se 2000, presudom Višeg suda u Podgorici, doznalo da je ovdje Vukotić terećen i za pokušaj ubistva u Nikšiću 1986. i to mu je djelo sudija Radovan Mandić uračunao u jedinstvenu kaznu od 20 godina za ubistvo i pokušaj ubistva u Kotoru iz 1997. godine. Ako je zaista bio optužen za pokušaj ubistva iz 1986, kako je slobodno boravio u Crnoj Gori i posjećivao diskoteke? U to vrijeme je, takođe, bila na snazi i poćernica Interpola NCB Brisel zbog ubistva Hadrija 1990.
DRŽAVLJANSTVO: Veselin Vukotić je, kao što smo opisali, povjerljivo lice Jovice Stanišića, čiji je sin bio pilot kod Stanka Subotića u avionu sa tovarima keša od „tranzita duvana” koji je obavljan preko Crne Gore. Osim toga, Vukotić je poklonio skupocjeni sat marke roleks Miloradu Vučeliću.
Pod legendama Gradateatra ili zajedničkog prijateljstva sa Emirom Nemanjom Kusturicom, Vučelić je bio intimus sa Milom Đukanovićem i Svetozarom Marović. Beogradski portal Peščanik sada tvrdi da je Kusturica krajem 1990-ih i početkom 2000-ih sa Vukotićem „u stalnoj telefonskoj vezi”. Prema istom izboru, Kusturica je „obavljao ulogu kurira”, prenoseći u inostranstvo Vukotiću „poruke, a često i novac”.
Od februara 2006, kada je Veselin Vukotić uhapšen na aerodromu u Madridu i predat Belgiji, Crna Gora tokom skoro tri godine, koliko je bio u zatvoru Sen Žil, nije pokazivala zainteresovanost za njegovim izručenjem. Ambasada Crne Gore u Briselu nije se potrudila da pravosnažno osuđeni ubica odsluži kaznu u ZIKS-u. To je utoliko „čudnije”, jer je Vukotić bio crnogorski državljanin sve do pred izručenje Srbiji decembra 2008, kada je dobio srpsko državljanstvo.
Kazino Rojal, smješten u novosadskom hotelu Putnik, u međuvremenu je promijenio vlasnika. Hotel je 2007. kupio Darko Šarić, prvooptuženi „balkanski ratnik” u bjekstvu. Transakciju je obavio Šarićev školski drug iz Pljevalja Nebojša Jestrović, sada optužen za pranje novca. Jestrović je prethodno radio za Stanka Subotića, kao direktor kompanije Futura plus.
Vladimir JOVANOVIĆ
HORIZONTI4 sedmice
DANAS, SJUTRA2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice