Sve manje stanova za iznajmljivanje kolašinskim porodicama i sve veće kirije dodatno ugrožavaju egzistenciju Kolašinaca „bez krova nad glavom”. Nijedan stan za socijalno stanovanje Opština ne može dodijeliti ove godine

Svi koji su, u skorije vrijeme, pokušali da na duže iznajme stan u Kolašinu suočili su se s neprijatnom činjenicom da je sada kirija dva puta veća u odnosu na prije tri godine. Pored toga, sve manje vlasnika stambenog prostora u Kolašinu želi da iznajmljuje na duži period. Većina tih nekretnina sada se koriste kao turistčiki apartmani, kao „stan na dan” ili se daju u zakup mnogobrojnim stranim radnicima angažovanim na gradilštima u tom gradu.

Kupovina stana odavno je nedostižna za mnoge u Kolašinu. Prema onome što zvanično saopštavaju iz kolašinske Opštine nema nade ni da će skoro biti dovršavana gradnja stanova za socijalno stanovanje.

Četvoročlana porodica Rakočević je nedavno od prethodnog stanodavca dobila otkazni rok od mjesec dana, tokom kojeg treba da napuste stan u kojem su proveli minule dvije godine. Za Monitor kažu da bezuspješno tragaju za novim smještajem.

„Dosadašnji gazda je rekao da će stan da preuredi za apartman i da moramo da iselimo. Malo je reći da smo u ogromnom problemu. Definitivno, u Kolašinu se ne može naći stan za kiriju nižu od 300 eura mjesečno, a i tu je riječ o prostoru koji treba dodatno preurediti i mnogo šta popraviti. Namješteni stanovi su mnogo skuplji, mada je zaista malo onih koji žele da izdaju ovdašnjim porodicama na duže vrijeme. Jasno je da svako gleda svoj interes, ali nadležni treba da odgovore kako mi sa ukupnim mjesečnim prihodima od 550 eura možemo da priuštimo da smo podstanari po ovakvim cijenama”, kažu sagovornici Monitora.

Nekoliko kolašinskih porodica sa dužim podstanarskim stažom za Monitor su ispričli da, iako im nije traženo da napuste stanove, vlasnici su najavili povećanje kirija i to za, najmanje, 50 odsto.  Četvoročlana porodica Bulatović će, tako, od aprila, jednosoban stan u staroj kolašinskoj kući u jedom prigradskom naselju plaćati 250 eura.

Upiti za izdavanje stanova na duže, kažu u agencijama za nekretnine, uglavnom ne idu preko njih. Objašnjavaju da su cijene za izdavanje gotovo duplirane u prethodnih tri do pet godina. „Opremljeni stanovi se izdaju od 400 eura, a većinom su luksuzno opremljeni. Sada je najčešće iznajmljivanje po sistemu ‘stan na dan’ tokom sezone. Stan na dan je od 30 do 150 eura, ali je u prosjeku ta cijena oko 70 do 100 eura“, tvrde u jedoj od agencija. Trgovci nekretninama u Kolašinu bilježe rekordne cijene. U novogradnji to iznosi od 1.500 do 4.000 eura u centru grada, dok u objektima na skijalištima cijena dostiže 7.000 eura po kvadratu.

Prema onome što su Monitoru kazali u kolašinskoj lokalnoj upravi, nema mnogo izgleda da će u dogledno vrijeme biti useljen ijedan novi stan iz oblasti socijalnog stanovanja. Završetak stanova u zgradi u ulici Dunje Đokić, davno namijenjenih Kolašincima bez krova nad glavom, trenutno je nemoguć. Taj objekat, ni poslije više od deceniju i po od kako je započet, i dalje nije u vlasništvu Opštine niti je uknjižen u Upravi za katastar i državnu imovinu. Zgrada je podignuta na tuđem zemljištu pa se, objašnjavaju, ne mogu izvoditi nikakvi radovi, dok se ne steknu pravne pretpostavke za upis objekta.

Za gradnju tog objekta i kasnije dodatne radove, prema dostupnim podacima, potrošeno je milion eura. Prije 10-ak godina u, kako se kasnije ispostavilo, nelegalnu zgradu, useljeno je samo 20 stanova. Navodno, stanove su na korišćenje dobili „oni kojima su najpotrebniji“, iako o tome nije donijeta opštinska odluka. Javnosti nijesu bili poznati ni kriterijumi prema kojim je raspodjela obavljena.

Polovina zgrade još je nedovršena. Tadašnji predsjednik Opštine Darko Brajušković prilikom podjele stanova, obećao je da će „uskoro, uz pomoć države, biti i ostali stanovi spremni za useljenje“.

Gradnja je 2007. godine povjerena preduzeću T&M gradnja iz Podgorice. Do 2010, prema djelimičnoj dokumentaciji koju je moguće naći u lokalnoj upravi, tom preduzeću je isplaćeno više od 745.000 eura. Za te pare, tokom dvije godine, završeni su samo „grubi“ radovi i postavljen krov. Pred parlamentarne izbore 2012. godine, Ministarstvo rada i socijalnog staranja dalo je 30.000, a Opština  70.000 eura za nastavak radova. Naredne godine, iz državnog budžeta opredijeljeno je još 45.000 eura. Zahvaljujući tome, polovina stanova konačno je osposobljena za stanovanje.  Iz Ugovora između izvođača radova i Opštine, vidi se da su se tadašnji lokalni čelnici odlučili da se naknadno dograde dva sprata, što je koštalo oko 400.000 eura. Zbog toga su na temeljima, planiranim za objekat sa 24, izgrađena 42 stana.

Bivša predsjednica Opštine Željka Vuksanović više puta je izjavljivala kako je, prije svega, neophodno procijeniti sigurnost te zgrade, odnosno, električne, vodovodne i kanalizacione priključke. Sve što je bilo sumnjivo oko izgradnje te zgrade poslato je Specijalnom državnom tužiocu, ali povratne informacije nikad nijesu stigle.

Na desetine najsiromašnijih kolašinskih porodica željno čekaju završetak preostalih stanova u tom objektu. Prije svih, korisnici privremenog nužnog smještaja u Doma učenika u Smailagića Polju.  Ni za Dom učenika ove godine nijesu opredijeljena sredstva za adaptaciju. Iz Opštine ne mogu da kažu ni kada bi mogli unaprijediti životni prostor stanara tog objekata.

„Što se tiče adaptacije, budžetom koji je usvojen za tekuću godinu nijesu predviđena sredstva za radove na ovom objektu. Ne postoji bilo kakva dokumentacija u nadležnom Sekretarijatu, koju je nova vlast pronašla a da je pripremljena za adaptaciju ili rekonstrukciju tog objekta. Znajući da lokalna uprava raspolaže sa vrlo malo zemljišta i objekata u svom vlasništvu, ne razmišljamo o prodaji lokacije, koja je izuzetno atraktivna”, saopštili su nedavno iz Opštine.

Nova vlast još, kažu, nije stigla ni da analizira koji sve problemi opterećuju zgradu na starom pazarištu, koja je građena od 2007. Za gradnju tog objekta Opština je dobila kredit od 442.000 eura od Holandskog međunarodnog stambenog fonda (DIGH). Prema ugovoru o zajmu, trebalo je da se izgrade 24 stana za izdavanje, od čega 18 za lica sa niskim prihodima, a šest za porodice u stanju socijalne potrebe. Na to se ubrzo zaboravilo, pa su 2009. godine, bez utvrđivanja kriterijuma za raspodjelu i konkursa, raspodijeljeni nezavršeni stanovi i preimenovani u „kadrovske” za zaposlene u lokalnoj upravi i nekim državnim organima. Ustavni sud je ukinuo tu odluku, a zgrada propada i u njoj su gotovo svi stanovi prazni i nezavršeni.

Jedini konkurs na kojem su dijeljeni stanovi najsiromašnijim Kolašincima bio je 2018. godine. Tada su podijeljene dvije garsonjere, površine 19 i 21 metar kvadratni, u takozvanoj Njemačkoj zgradi na lokaciji Pazarište. Takođe i garsonjera u zgradi u ulici Dunje Đokić površine 24 metra kvadratna i jednosobni stanovi od 34, odnosno 40 kvadrata, u barakama u Smajlagića polju i izbjegličkom naselju. To je bio prvi put u posljednje bar dvije decenije da Opština, konkursom, prema utvrđenim kriterijumima i uz formiranje komisije, dijeli stanove siromašnim sugrađanima.

                                                                                                Dragana ŠĆEPANOVIĆ