Ministarstvo turizma uzdiže uspjehe  turističke privrede Crne Gore zahvaljujući prije svega elitnim ljetovalištima i još elitnijim gostima. Kako onda  razumjeti pojavu da vrhunske uspjehe ne prate odgovarajući prihodi. Iz kabineta protežiranih kompanija uglavnom stižu   negativni bilansi, gubici koji se mjere milionima eura godišnje.  Po visini ostvarenog minusa u  2018. godini prednjači kompanija koja upravlja kompleksom Porto Montenegro u Tivtu

Poreskoj upravi iz dana u dan pristižu izvještaji o neuspješnom poslovanju mnogih firmi registrovanih u Crnoj Gori, pa i onih od kojih se to najmanje očekivalo. Po broju miliona na strani koja označava minus u godišnjem bilansu stanja, prednjače kompanije koje posluju na najekskluzivnijim lokacijama Crnogorskog primorja, koje uz to uživaju brojne benefite i privilegije. U pitanju su strateški partneri Vlade, kojima su ustupljene elitne turističke lokacije poput Svetog Stefana, Miločera ili desetine hektara prostora bivšeg tivatskog Arsenala. Ni manje turističke firme koje gazduju hotelskim  kompleksima na atraktivnim lokacijama nemaju sreće u poslu te redovno,iz godine u godinu, prikazuju gubitke.

Kada se sa nivoa Ministarstva turizma uzdižu uspjesi turističke privrede Crne Gore zahvaljujući prije svega elitnim ljetovalištima i još elitnijim gostima, kako razumjeti pojavu da vrhunske uspjehe ne prate odgovarajući prihodi. Iz kabineta protežiranih kompanija uglavnom stižu  negativni bilansi, gubici koji se mjere milionima eura na godišnjem nivou. Po visini ostvarenog minusa u protekloj 2018. godini prednjači kompanija koja upravlja kompleksom Porto Montenegro u Tivtu.

Godišnji izvještaj menadžmenta preduzeća Adriatic MarinasD.o.o., za prošlu godinu prikazao je gubitak od 65.896 miliona eura, za oko 8 miliona više u odnosu na prethodnu 2017. godinu. Prihodi ove kompanije manji su od rashoda dok je stavka o osnovici za obračun poreza na dobit po pravilu – prazna.

Preduzeće Adriatic Marinas posluje na izgradnji projekta Porto Montenegro, koji raspolaže luksuznom marinom sa 461 vezom,  Regent hotelom sa 5 zvjezdica,stambenim naseljem koje rapidno raste i mnogo pratećih sadržaja. Porto Montenegro zapošljava 216 radnika, od kojih su 179 državljani Crne Gore. U maju 2016. društvo PM Holdings LLC kupilo je 100% udjela u preduzeću Montport Capital SE i postalo jedini vlasnik Porto Montenegra, iza kojeg stoji kompanija Investments Corporation of Dubai iz Ujedinjenih Arapskih Emirata. Međutim, dolaskom Arapa u poslovanju firme nije se mnogo toga promijenilo, gubici se i dalje gomilaju naimovini, procijenjenoj na 109.997 miliona eura.

Mnogi posjetioci tivatske marine i njenih uređenih prostora, luksuznog hotela, restorana i trgovina, sa dugim šetalištem kroz marinu u kojoj se ljuljuškaju skupocjene jahte, teško mogu povjerovati da se u tom turističkom raju gube milioni.

Još teže je razumjeti  kako elitno crnogorsko ljetovalište, grad-hotel Sveti Stefan sa hotelom Miločer, smješteno u najljepšem dijelu obale na Jadranu, ne donosi nikakav profit. Tako bar kažu finansijski izvještaji kompanije Adriatic Properties D.O.O. iz Budve, kojom upravlja grčki biznismen Petros Statis. U protekloj turističkoj sezoniStatisova firma poslovala je sa gubitkom od 5,7 miliona eura. Ukupni prihodi kompanije koja u hotelima Sveti Stefan i Miločer raspolaže sa 58 soba, iznosili su 13 miliona eura, ali su rashodi bili mnogo veći, navodi menadžment kompanije. Gubitak je nešto manji u odnosu na sezonu 2017.  i iznosio je 6,3 miliona.

Podaci o poslovanju kompanije koja upravlja biserom crnogorske turističke ponude kažu kako je prosječna popunjenost soba bila čak viša od 66 odsto.Ostvareno je 7.213 noćenja, sa prosječnom cijenom sobe od 1.108 eura na dan. Na Svecu radi ukupno 118 zaposlenih, uključujući i radnike na određeno vrijeme. Pored toga, kompanija Adriatic gazduje  nizom najatraktivnijih plaža na Crnogorskom porimorju na potezu od naselja Pržno do Svetog Stefana u dužini od jednog kilometra najfinijeg prirodnog pijeska i šljunka. Sav taj prirodni i izgrađeni raskoš i sjaj, ipak ne obezbjeđuje uspješno poslovanje, kakvo je najavljivano prilikom izdavanja ovog turističkog rezorta pod višegodišnji zakup.

Kao što je poznato, u januaru 2007. godine Vlada je realizovala „posao stoljeća“ kada je nepoznatoj kompaniji Aidwey Investment Ltd, registrovanoj na Britanskim Djevičanskim Ostrvima, izdala hotele Sveti Stefan i Miločer u zakup na 30 godina. Istovremeno je potpisan i ugovor o menadžmentu sa poznatom hotelskom kompanijom Aman Resort. Od tada pa do danas ovi hoteli bilježe samo gubitke u poslovanju, dok je zaduženost firme narasla na 95 miliona eura. I pored toga Vlada je uspjela da produži rok zakupa na 42 godine.

Zbog loših finansijskih rezultata hotela Sveti Stefan reagovale su pojedine političke partije u Budvi. Budvanski odbor Građanskog pokreta URA pozvao je Vrhovnog državnog tužioca Ivicu Stankovića da formira predmet o poslovanju Petrosa Statisa u Crnoj Gori, putem saopštenja koje je potpisao član tog odbora, Blažo Rađenović. Od premijera Duška Markovića i ministra Pavla Radulovića zahtijevaju da raskinu ugovor o zakupu elitnog hotelskog kompleksa Sveti Stefan-Miločer.

,,Pozivamo VDT, prije nego što podnese ostavku, da jedne nedjelje preskoči sađenje luka i formira predmet ,,Petros Statis” i to na osnovu prikazanog gubitka koji iz godine u godinu iskazuje najbolji i najeksluzivniji crnogorski brend – poluostrvo i Hotel Sveti Stefan i Kraljičina plaža. Svjedoci smo isticanja raskošnih ulaganja na poluostrvu Sveti Stefan kao i brojnih najava budućih planova investicija, sada već očito sumnjivog investitora sa još sumnjivijim novcem, koji je namjeran da trajno devastira prostor, uništi prestižni crnogorski resurs i preotme ono što vjekovima pripada mještanima, a s godinama razvoja i njihovim turistima“, navodi se u saopštenju.

U pokretu URA smatraju „da čitav posao unosi sumnju u korupciju na najvišem nivou, kao i izbjegavanje plaćanja po osnovu PDV-a, poreza na dobit i drugih obaveza prema državi i lokalnoj samoupravi… Krajnje problematični finansijski iskazi sa milionskim gubicima svake godine  dodatno produbljuju našu sumnju da se radi o dobro osmišljenom planu i organizovanoj kriminalnoj grupi i o privrednom kriminalu“, naveo je Rađenović i dodao tabelu o gubicima po godinama od 2013.

U minusu je i budvanski hotel Avala kojom gazduje kompanija Beppler&Jacobson. U njihovom finansijskom izvještaju za 2018. godinu,  hoteli Avala u Budvi i Bianka u Kolašinu poslovali su  sa gubitkom od 6,2 miliona eura. I ova kompanija  ima veće rashode nego prihode od prodaje  hotelskih soba u strogom centru turističke metropole, koji su iznosili 11,8 miliona eura. Da li je u pitanju nesposobni menadžment kompanije ili je među vlasnicima hotela i rizorta u Crnoj Gori zavladala prava epidemija prijave gubitaka radi izbjegavanja plaćanja poreza.

Gubitak u poslovanju prijavio je i mladi biznismen Edin Kolarević. Njegova firma, hotelska grupa DP Hoteli Facility završila je poslovnu godinu sa gubitkom od 157.159 eura. Firma čiji je osnivač kotorska kompanija Serzman Incorporated Doo, u vlasništvu Kolarevića, raspolaže sa par zgrada i 10 zasebnih vila te sopstvenom vještačkom plažom u kotorskom naselju Dobrota. Palazzi Kotor Bay prihodovali su 1,6 miliona eura dok je rashod bio oko 1,8 miliona. U pitanju je turistički kompleks u cjelosti sagrađen brojnim kreditima među kojima i kredit državnog IRF fonda od 5 miliona eura sa rokom otplate do 2029 godine. Gradnju turističkog naselja usred stare hrastove šume, jedne od rijetkih očuvanih zelenih oaza uz more, u popularnom predgrađu Kotora, pratile su brojne kontroverze i protesti građana zbog izgradnje prve vještačke i prve privatne plaže u Dobroti.

Prema izvještajima Poreske uprave iza navedenih zvučnih imena, ekskluzive i luksuza stoje samo promašaji, minusi i gubici. Niko se ni ne osvrće na porazne rezultate poslovanja turističke elite, dok se na kraju sezone slavodobitno broje turisti i noćenja, kojih je, kažu, iz godine u godinu,  sve više.

MLADENH BOJANIĆ, IZVRŠNI DIREKTOR E – NOVATIVA: Država bez poreza na dobit 

Mnoge kompanije, tzv. strateški investitori, vlasnici ili zakupci vrijedne imovine u Crnoj Gori, duži niz godina, po zvaničnim finansijskim iskazima posluju sa velikim gubicima. Jasno je da država Crna Gora, na osnovu tako iskazanih rezultata ne ubira nikakva sredstva po osnovu poreza na dobit, a  donosioci odluka u ime svih građana, bili su više nego velikodušni u subvencionisanju njihovih poslova.

Da li razloge treba tražiti u pogrešnoj procjeni investitora, lošim poslovnim odlukama ili još uvijek nezavršenom investicionom ciklusu – pitanja su koja traže analizu poslovanja svake od ovih kompanija. Neke od tih kompanija u svega nekoliko godina dogurale su do negativnog kapitala.

To  ne ide u prilog mantri koja je pratila privatizaciju i valorizaciju crnogorskih resursa, da mi ne prodajemo kompanije i resurse već kupujemo dobre vlasnike. Teško da se dobrim vlasnikom može nazvati neko kome je nakon višegodišenjg poslovanja imovina manja od obaveza –   ocjenjuje Mladen Bojanić, izvršni direktor E-novativa DOO.

Branka PLAMENAC

Komentari