Povežite se sa nama

DRUŠTVO

Prekobrojni i nesposobni

Objavljeno prije

14 godina

na

Prva asocijacija na pomen javne uprave većini građana je – tromost i glomaznost, šalteri na kojima je često bez velike muke i čekanja nemoguće obaviti posao, gomila službenica koje se vrzmaju sa prevrnutim šoljicama kafe prepričavajući priče o malim platama, objavljivanje pauze kad se kome prohtije… Posljednjih godina situacija u nekim dijelovima javne uprave je poboljšana, ali je državni aparat nezaustavljivo rastao. Osnivane su nove agencije, uprave, direkcije, zavodi… U državnoj i lokalnim upravama zapošljavani su novi ljudi. Sve pod krinkom krčenja puta ka Evropskoj uniji. Sada, idući ka toj istoj EU moramo da zaključavamo vrata novoosnovanih institucija i otpuštamo višak zaposlenih. I plaćamo im otpremninu.

„U posljednjoj dekadi, broj organa državne uprave je gotovo udvostručen. I pored potrebe osnivanja jednog broja institucija u cilju napretka u integracionom procesu i normativnog uređenja, neopravdano je dominantan trend osnivanja novih organa, umjesto integrisanja novih poslova u već postojeći institucionalni okvir. Rezultat te prakse je značajno povećavanje troškova rada državne uprave”.

Ovaj (rogobatni) citat prepisali smo iz Vladine Strategije reforme javne uprave od 2011. do 2016. godine. U Vladi su, dakle, svjesni problema. No, to nije dovoljno. Treba ga i riješiti. Zato će sedam odsto zaposlenih iz javne uprave morati uskoro, ako je vjerovati Vladinim planovima, da ostanu bez posla. A i neki organi uprave biće ugašeni.

Koje će institucije biti zaključane još se ne zna. No, biće to udarac onima koji su na njihovim platnim spiskovima. Jer posljednjih godina crnogorski san bio je – zaposliti se u nekoj od državnih regulatornih agencija. Samo najbolji mogli su da budu na njihovom čelu ili u upravnim odborima i savjetima. Plata i privilegije – za pozavidjeti.

Dragan Đurović, koji se nalazi na čelu Uprave za civilno vazduhoplovstvo, ima tri hiljade eura platu i to bez minulog rada. Tako piše na sajtu Komisije za utvrđivanje konflikta interesa. Kao rekorder po visini primanja u javnosti je poznat Šaleta Đurović, predsjednik Savjeta Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost. Njegova mjesečna nadoknada za predsjedavanje Savjetom išla je i do šest hiljada eura. Trenutno, po evidenciji Komisije, od Agencije prima 2.391 eura mjesečno.

Pored ovih, postoji još niz agencija – Regulatorna agencija za energetiku, Agencija za nadzor osiguranja, Agencija za nacionalnu bezbjednost, Centralna depozitarna agencija, Agencija za promociju stranih investicija, Agencija za lijekove i medicinska sredstva… Tu su i raznorazne uprave koje su samo nicale posljednjih godina i na čije su čelne pozicije dolazila sve sama zvučna DPS-SDP imena.

U Mišljenju Evropske komisije o zahtjevu Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji, između ostalog ukazano je i na potrebu daljeg reformisanja državne uprave. Ministarstva finansija i unutrašnjih poslova i javne uprave do kraja trećeg kvartala treba da izrade analizu koja će pokazati kako će se racionalizovati cjelokupan sistem kroz smanjenje broja organa i agencija, njihovog međusobnog spajanja ili pripajanja nadležnim ministarstvima.

Ni u opštinama stanje nije bolje. U kolašinskoj lokalnoj upravi radi oko 80 zaposlenih za koje je procijenjeno da su tehnološki višak i koji bi u narednim mjesecima trebalo da ostanu bez posla. Predsjednik Skupštine opštine Mile Šuković objasnio je da je taj broj konačan, a urađen je i program racionalizacije lokalne administracije i službi.

Bio je iskren: ,,Besmisleno je ne priznati da smo tokom proteklih političkih procesa, a naročito tokom kampanja za rješavanje državnog statusa, svi zapošljavali više nego što treba i u državnim institucijama i u lokalnim upravama”.

Ali i pobrkao lončiće. ,,Tvrdim da smo mi u kolašinskoj lokalnoj upravi i tada vodili računa da zapošljavamo one kojima je posao bio neophodan i koji su na taj način obezbjeđivali egzistenciju svojih porodica”. Upravo u Šukovićevoj izjavi je suština problema. Posao se ne daje nekome zato što mu je potreban već zato što ima kvalifikacije, znanja i vještine koje se traže za određeno radno mjesto. Država onima koji ne mogu sebi da obezbijede egzistenciju treba da pomogne na drugi način, a ne tako što će izmisliti radno mjesto ili staviti ga da radi nešto što ne zna samo zato što glasa za vladajuću partiju. A vlast upravo to masovno radi. Ne funkcioniše tako samo Opština Kolašin već cijela Crna Gora. Zato i imamo toliko prekobrojnih, nesposobnih i neefikasnih po kancelarijama i šalterima.

U Beranama, gdje se na lokalnom nivou vlast mijenjala nekoliko puta u posljednje dvije decenije, administracija se samo povećavala. Poslije izbora 2006. godine, kada su DPS i SDP preuzeli vlast, lokalna administracija uvećana je više nego ikada. Javna preduzeća, koja su nekada imala po desetak zaposlenih, kao Centar za kulturu ili Sportski centar, trenutno imaju više od četrdeset, odnosno osamdeset. Predsjednik Opštine Vuka Golubović (u javnosti poznat po zapošljavanju familije i prijatelja) nedavno je saopštio da lokalna administracija Berana s javnim preduzećima broji oko 650 radnika, ali obećao je i brzu racionalizaciju. ,,Taj broj će biti prepolovljen i sveden na 320”. Vidjećemo!

Na nedavno održanom okruglom stolu o ispunjavanju sedam uslova Evropske komisije posvećenom upravo reformi državne uprave, predstavnici NVO su ustvrdili da je višak zaposlenih i veći nego što to u Vladi priznaju. Savjetnik u Vladi Lav Lajović odgovorio im je da je višak na nivou državne uprave pet, a na nivou lokalne samouprave 15 odsto.

Predstavnicima NVO nije ostalo jasno po kojoj metodologiji računaju višak. “Broj prekobrojnih u nekim opštinama kreće se i do 500 odsto”, kazao je direktor NVO Evropski pokret Momčilo Radulović. „Niko mi ne može reći da je 500 ljudi potrebno da radi u opštini Budva. Evropski prosjek je da na hiljadu građana bude četvoro zaposlenih”.

Sredinom prošle godine ministar unutrašnjih poslova i javne uprave Ivan Brajović je obznanio da je prema nezvaničnim podacima u javnoj upravi Crne Gore zaposleno oko 50 000 ljudi i prokomentarisao da je to veliki broj. U lokalnim upravama radi 10 000 službenika. Ministar Brajović je tada rekao i da bi svaki poslodavac želio da ima što manji broj zaposlenih, da su oni što stručniji i da može što bolje da ih plati.

Nevjerovatna je lakoća kojom odgovorni ljudi iz vlasti kritikuju ono što sami godinama rade. I nastavljaju utabanim stazama. Sada opet imamo Strategiju. I sve manje para da plaćamo spor i prekobrojan činovnički aparat. No, pitanje je, ima li volje da ispred partijske podobnosti, napokon, ispliva stručnost.

Marijana BOJANIĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:

DRUŠTVO

HAOTIČAN POČETAK ZIMSKE SEZONE: Kad se turizam dešava

Objavljeno prije

4 dana

na

6 Decembra, 2024

Objavio:

Početak zimske sezone sa brojnim problemima i stupanje na snagu dvostrukog povećanja PDV-a na smještaj siguran su znak da će crnogorski turizam sa olovnim nogama trčati narednu 2025. godinu. Vapaje turističkih radnika nema ko da čuje. Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

 

 

rošlogodišnja zimska sezona je u Crnoj Gori propala jer nije bilo snijega. Ove godine pao je već krajem novembra i iznenadio sve na sjeveru.  U Ski centru Kolašin 1600 mjesec dana nema struje, a tu  je i hronični problem sa vodosnabdijevanjem i nedostatak adekvatnih puteva i parkinga, da se ne govori o visokim cijenama. Pritom, za samo nekoliko sedmica kreću novogodišnji praznici i đački raspusti.

„Vremenski uslovi omogućili su skijanje već prije 15 dana, ali zbog nepostojanja sistema za osnježavanje staze su neiskorištene. To je apsurd u 21. vijeku“, kaže Dragana Bećirović iz Privredne komore Crne Gore.

U državi gdje se turizam u kontinuitetu dešava, logično je da prihodi padaju. I to ove godine zvanično – po pokazateljima Centralne banke Crne Gore za 50 miliona eura su manji nego 2023. godine ili za četiri odsto. Pad posjeta još veći – više od pet odsto. To je prvi put od obnove nezavisnosti, isključujući 2020. odnosno godinu korone, da je u turizmu žetva opala.

Finansijski rezultati bi bili još gori da ove godine nijesu značajno povećane cijene usluga, praktično u rangu sa svim evropskim mediteranskim zemljama. Baš kao i one u vanpansionu i u supermarketima. Crna Gora više nije jeftina destinacija, svakako ne za goste iz našeg regiona koji su najbrojniji. U situaciji kada se pogoršava ekonomsko stanje i u zapadnoevropskim zemljama, to onda vrijedi i za te goste. Istraživanja pokazuju da oko 80 posto Evropljana mijenjaju navike putovanja zbog klime, sigurnosti i cijena.

Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

Mustafa CANKA
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

RATNI ZLOČINI: Crna Gora još bez optužnica protiv ,,vikend ratnika”

Objavljeno prije

4 dana

na

6 Decembra, 2024

Objavio:

Specijalno državno tužilaštvo je  do sada podiglo samo tri optužnice zbog učeća dobrovoljaca iz Crne Gore u ratnim zločinima u BiH i na Kosovu

 

 

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) nije učinilo dovoljno u istragama o učešću tzv. vikend ratnika iz Crne Gore u ratnim zločinima i pljačkama počinjenim u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i na Kosovu tokom ratova devedesetih, tvrde sagovornici BIRN-a.

Izraz ,,vikend ratnici” se često koristi da opiše dobrovoljce koji su iz Crne Gore i Srbije putovali u BiH i učestvovali u ratnim zločinima tokom devedesetih.

Pravna savjetnica u Akciji za ljudska prava (HRA), Bojana Malović, tvrdi da SDT još nije samoinicijativno istraživalo djelovanje tzv. vikend ratnika, iako indicije o učešću crnogorskih državljana u silovanjima u istočnoj Bosni postoje od 1996. kada je pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (ICTY) u Hagu podignuta prva optužnica zbog seksualnog zlostavljanja.

,,Specijalno državno tužilaštvo od novembra 2020. izviđa dokazni materijal koji se može odnositi na ‘vikend ratnike’, budući da obuhvata više od 15 crnogorskih državljana osumnjičenih za teške zločine − uključujući ubistvo, mučenje, seksualno ropstvo i silovanje na području Foče. Međutim, kako je taj postupak u fazi izviđaja njihovi identiteti nisu poznati javnosti”, kazala je Malović BIRN-u.

Crna Gora je, kao dio Jugoslavije, direktno učestvovala u ratovima devedesetih u Hrvatskoj i BiH, a cnogorski građani su, kao pripadnici Vojske Jugoslavije, učestvovali u ratu na Kosovu. U Crnoj Gori nije bilo ratnih dejstava, ali su na njenoj teritoriji zabilježeni ratni zločini.

U sudskim procesima u BiH, na Kosovu i Hrvatskoj pominju se crnogorski državljani koji su u tim državama kao dobrovoljci učestvovali u ratnim zločinima i pljačkama. U Crnoj Gori su do sada podignute tri optužnice protiv crnogorskih državljana zbog ratnih zločina u susjednim državama, od kojih se jedna završila osuđujućom presudom.

Apelacioni sud je u decembru 2019. potvrdio presudu kojom je bivši pripadnik Vojske Jugoslavije iz Nikšića, Vlado Zmajević, osuđen na 14 godina zatvora zbog ubistva 4 albanska civila u selu Žegra kod Gnjilana tokom rata na Kosovu 1999.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

BUDVA POSLIJE IZBORA: Poslovi ne smiju da stanu

Objavljeno prije

2 sedmice

na

29 Novembra, 2024

Objavio:

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve. Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini

 

 

Deset dana nakon lokalnih izbora u Budvi i proglašenja konačnih rezultata, nema naznaka da se uskoro može očekivati dogovor političkih grupacija koje su učestvovale na njima. Postupci dvije vodeće stranke, koalicija Demokratskog fronta koju predvodi kandidat za predsjednika Opštine, Mladen Mikielj i grupa građana Budva naš grad, Nikole Jovanovića, takođe pretendenta za fotelju gradonačelnika, istovjetni su onima koje su vodili nakon majskih izbora, na kojima je rezultat u broju mandata bio neriješen. Njihove liste osvojile su oba puta po devet odborničkih mjesta u Skupštini grada, nedovoljno da same formiraju izvršnu vlast.

Pregovore pokreće Jovanović, uz uslov da njemu pripada predsjednička fotelja. On  poziva  na dogovore pojedine partije iz DF  SNP i Demokratsku narodnu partiju.. Prošlog puta  iz DF-a mu je stavljeno do znanja da to neće proći. Sasvim izvjesno neće ni sada.

Upućeni tvrde da Jovanović ima podršku aktuelnog predsjednika Opštine Mila Božovića iz pritvorske jedinice u Spužu. To je i podrška moćnog građevinskog lobija, zainteresovanog da unosni poslovi ne presahnu.

Za eventualno  pravljenje postizborne koalicije sa DPS-om, Jovanović bi morao ubijediti odbornike sa svoje liste, Budva naš grad, nekadašnje sledbenike jedinstvenog DF-a. Tokom junskih pregovora to mu nije pošlo za rukom, nekoliko njih odbilo je takvu saradnju. Sada je dovoljno  da tri odbornika to učine,  da otpadne mogućnost  povratka DPS-a u izvršnu vlast u Budvi, poslije osam godina.

Upućeni navode da je uslov DPS-a koji donosi sedam mandata, da dobije opštinska preduzeća na upravljanje. Treći partner, Evropski savez, sa dva mandata, čiji je lider Petar Odžić traži funkciju predsjednika lokalnog parlamenta. Fotelja predsjednika Opštine Budva bila bi Jovanovićeva.

Iz te vruće stolice tri gradonačelnika turističke metropole završila su u Spužu. Prva dvojica, Rajko Kuljača i Lazar Rađenović kao pripadnici OKG Budva, pravosnažno su osuđeni. Milo Božović, uhapšen u aprilu 2023. godine i dalje je predsjednik Opštine i čeka ishod sprovedenog istražnog postupka u pritvoru.

Uprkos svemu, u gradu bez parlamenta i funkcionalne vlasti, unosni poslovi nimalo ne trpe. Ugovore o javnim nabavkama za izvođenje raznih građevinskih radova, po odobrenju Višeg suda u Podgorici, potpisivao je u Spužu, predsjednik Milo Božović, sve do imenovanja potpredsjednice Opštine Jasne Dokić.

Pregled podataka Službe javnih nabavki, pokazuje kako su pojedine građevinske firme postale stalni pretplatnici na opštinski budžet. Obećane ekskluzivne  kapitalne investicije u gradu svele su se na izgradnju lokalnih puteva i ostale saobraćajne infrasturkture. Na razne atmosferske kanale, podmorske ispuste, sanaciju ili modernizaciju postojećih trotoara i saobraćajnica. Samo u 2024. godini na pomenute radove utrošeno je oko šest miliona eura. Većinu ugovora parafirala je potrpedsjednica Dokić.

Privilegovane firme, odabrane na tenderima na kojima se po pravilu pojavljuju kao jedini i najpovoljniji ponuđači, jesu poznati Bemax sa podugovaračem BB Solar, u vlasništvu Blaža Đukanovića, sina bivšeg predsjednika Mila Đukanovića, zatim kompanija Carat vlasnika Dragana Perovića, kuma i poslovnog partnera Mila Božovića. Tu je i neizbježna firma Asfalt beton gradnja iz Podgorice, bliska bivšem predsjedniku Marku Batu Careviću, Hidromont inženjering iz Podgorice i druge.

Tokom 2024. godine firma Asfalt-Beton, koju zastupa izvjesni Vladimir Mirković, realizovala je osam ugovora o javnim nabavkama, vrijednim oko 3,5 miliona eura, bez obračunatog PDV. Ova firma debitovala je u Budvi u doba predsjednikovanja Bata Carevića. Asfalt beton gradnja u jednoj godini od Carevića je dobila poslove vrijedne preko 2 miliona eura. Kako bi se u posao, kao podizvođač, ugradila firma Carinvest. Asfalt beton gradnja od tada čvrsto drži monopol u izvođenju javnih radova na teritoriji Opštine.  Carević javno podržava  Jovanovića i njegov tim.

Pojedinačno najjači ugovor u tekućoj godini dodijeljen je kompaniji Hidromont za sanaciju ispusta u Bečićima i na Zavali, vrijedan 2,5 miliona eura.

Potpredsjednica Dokić potpisala je početkom novembra drugi ugovor sa Bemaxom o izradi atmosferskog kanala u centru Budve, kod gradske Pošte, vrijedan 720 hiljada eura. Podugovarač BB Solar dobija svojih 1,2 procenta za izvođenje elektrotehničkih radova.

Podsjećamo, u decembru 2023. godine, Božović je potpisao prvi ugovor sa Bemax-om  vrijedan 2.924.681 eura za rekonstrukciju ulice 22 Novembar i Mediteranske, u centru Budve. Podugovarač u ovom poslu bila je firma mladog Đukanovića BB Solar, koja je na ime procenta od 16,27 odsto inkasirala 488.000 eura. Nakon završenih radova koji su trajali tokom turističke sezone, glavni problem tog dijela grada, stvaranje velikih poplava tokom obilnih padavina, nije riješen. Poplave su i dalje tu, ulice su neprohodne nakon prvih kiša uprkos utrošenim milionima.

Bemax je ponovo angažovan, da napravi novi atmosferski kanal koji će vodu sa ulice odvesti dalje, u more. Za popravni rad, Bemax i BB Solar prihodovaće 600.000 eura.

Najvrjedniji ugovor u poslednje dvije godine parafirao je predsjednik Božović u julu 2023., tri mjeseca nakon hapšenja, sa konzorcijumom kojeg čine firme Carat doo, Asfalt-Beton doo, Geotim MNE doo,  za izvođenje radova na komunalnom opremanju za izgradnju tri saobraćajnice u naselju Dubovica. Vrijednost ovog posla je vrtoglavih 4,5 miliona eura.

Istog dana Perović i Božović potpisuju još jedan ugovor za igradnju saobraćajnice A 75-75 u Bečićima, na iznos od 347.000 eura. U jednom danu blizu 5 miliona eura iz gradske budžeta prelilo se u ruke budvanskog biznismena Dragana Perovića.

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve.

Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini.

Branka PLAMENAC

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo