Povežite se sa nama

OKO NAS

RUDNIK UGLJA BERANE OPET PRED GAŠENJEM: Ima li spasa

Objavljeno prije

1 godina

na

Proizvodnja u Rudniku je prekinuta, a šezdeset i šest rudara ostalo je bez posla dan uoči Međunarodnog praznika rada. Simbolično. Zatvaranje Rudnika  predstavlja veliki udar za dvadeset manjih firmi u reprolancu, i za grad. U lokalnoj upravi se  nadaju da Vlada to neće mirno posmatrati

 

 

Poslije šest godina, kada je izgledalo da  posljednja privatizacija Rudnika mrkog uglja u Beranama  predstavlja rijedak primjer dobre prakse na sjeveru Crne Gore, ova kompanija se našla na koljenima.

Proizvodnja je prekinuta, a šezdeset i šest rudara ostalo je bez posla dan uoči Međunarodnog praznika rada. Simbolično.

U ovoj siromašnoj opštini, koja prije tranzicije nije to bila, to je doživljeno kao da je u pitanju  velika državna firma. To tako i jeste.

U lokalnoj upravi su ocijenili da zatvaranje Rudnika  predstavlja veliki udar kako za dvadeset manjih firmi u reprolancu, tako i za grad. Nadaju  se da Vlada Crne Gore to neće mirno posmatrati.

Oni su još prvih dana aprila poslali predlog seta mjera Zajednici opština Crne Gore, koji se odnosi na prevazilaženje trenutne krize prouzrokovane pandemijom Covid 19.

,,Jedna od ključnih i hitnih mjera koje bi Vlada Crne Gore trebala da uradi na predlog Opštine Berane jeste da se Rudnici Berane mjerama Vlade Crne Gore uključe u sistem snabdijevanja Termolektrane Pljevlja, ugljem iz basena koji se eksploatiše na području opštine Berane, uz iznalaženje adekvatnog pariteta cijena uglja kako bi se sačuvalo 85 radnih mjesta u samom rudniku uglja Berane” – kazali su u Opštini Berane.

Rudnici Berane su do prije godinu zapošljavali 157 radnika u tri smjene.

,,Predložilo smo Vladi Crne Gore da treba uraditi brižljivu analizu ekonomske opravdanosti usklađivanja cijena uglja ili subvecionisanja do nivoa proizvodne cijene koštanja uglja, kako bi država i vlasnici uglja imali obostrane interese da se nastavi proizvodnja u Rudnicima uglja u Beranama”, navode iz Opštine Berane.

Oni podsjećaju da je za  Rudnik u znatnoj mjeri vezano i oko dvadeset manjih privrednih subjekata i preduzetnika u opštini Berane.  U Beranama veliki broj stanovnika direktino i indirektno zavisi od rada rudnika.

,,Vlada Crne Gore je ogromnim sredstvima subvencionisala mnoga privredna društva pa očekujemo da će imati senzibiliteta i za ovaj veoma značajan privredni subjekt u opštini Berane i državi Crnoj Gori”, kažu u Opštini Berane.

Da je sudbina te kompanije potpuno neizvjesna, potvrdio je izvršni direktor Rade Guberinić.  On očekuje da će vlasnici Metalfera iz Sremske Mitrovice pokušati da pronađu dogovor sa  Vladom Crne Gore ili sa zainteresovanim poslovnim partnerima, kako bi se izbjegao stečaj.

Guberinić je otkrio da je Odbor direktora odluku o obustavi proizvodnje donio još krajem marta, a da su radnici u aprilu iskoristili godišnji odmor.

Sa 30. aprilom prekinut je radni odnos za preko šezdeset radnika. Pet radnika je bilo na određeno i njima nije produžen radni odnos, dok je jedan radnik otpušten zbog neopravdanog odsustva sa posla. „Glavni razlog  za prekidanje proizvodnje je činjenica da već dvije godine gubitke Rudnika u Beranama pokriva vlasnik iz Srbije, koji nije više u situaciji da to čini. Možda nije dobro da ja to otkrivam, ali on nam je  posljednje dvije godine svakog mjeseca pomagao sa stotinu hiljada eura. Činio  je sve da rudnik opstane“, kaže Guberinić.

Prema njegovim riječima vlasnik, Metalfera iz Sremske Mitrovice, održavaće rudnik do nekog rješenja.

„Zato smo zadržali osamnaest radnika koji će održavati vitalne funkcije jame, obavljati poslove administracije i obezbjeđenja“, kaže  Guberinić.

Ima li spasa beranskom Rudniku uglja?  Prosto je nevjerovatno da uz tolike rudne rezerve u beranskom basenu, posao kopanja crnog zlata više nije isplativ. Od njegovog prvog gašenja u tranziciji, mnogo je vojski promarširalo, što deklarativno i na papiru, što stvarno, kroz ovu kompaniju.

Poslije zatvaranja fabrike celuloze i papira u čijem se reprolancu nalazio, i kratkog perioda i pokušaja Slovenaca da ga sačuvaju, beranski Rudnik uglja bio je  2001. godine prodat mješovitom vojvođansko-slovačkom preduzeću Gradeks HBP, sastavljenom od kompanija Gradeks iz Kule i HBP iz slovačkog grada Providza.

Poslije nešto više od godinu između ova dva partnera izbili su nesporazumi koji su završeni tako što su Slovaci preuzeli kompletno upravljanje, da bi se potom i oni nenajavljeno povukli iz posla.

Mašine u jami Petnjik utihnule su samo godinu i po kasnije, u novembru 2002. Prodaja Rudnika uglja oglašavana je nakon toga devet puta prije nego ga je kupila kompanija Balkan enerdži, sa velikim planovima vezanim za izgradnju termo-bloka i investicijama od 120 miliona eura.

Od  toga nije bilo ništa, a sve to uz prećutnu saglasnost Vlade, iz koje je obično dobijan komentar tipa – bolje bilo kakav investitor neko nikakav.

Grčka firma Balkan Enedži je malo prije kupovine Rudnika u Beranama, avgusta 2007. godine, registrovana u Podgorici za poslove proizvodnje, prometa i usluga. Zvanično je saopšteno da je to podružnica grčkog koncerna Restis Group Viktora Restisa.

U toj dugoj epizodi prodavanja iz stečaja u jednom trenutku pojavio  se i indijski milijarder Pramod Mital, dajući avans za učešće za prodaju i potpisujući ugovor koji nikada nije realizovan. Poslije je  bio bitku da vrati avans. Šta je sa time bilo, ostalo je nepoznato.

Kada je Restis odustao od beranskog rudnika, pojavio se Metalfer iz Sremske Mitrovice. Metalfer je registrovao dvije firme, jednu u Podgorici, drugu u Beranama – Rudnici mrkog uglja Podgorica, odnosno Berane.

Metalfer je krenuo ambiciozno i već poslije treće godine od početka privatizacije našao se na vrhuncu poslovanja. Zašto je njihov posao postao nerentabilan nejasno je. Lokalna uprava je proteklih godina sve činila da u granicama svojih mogućnosti olakša poslovanje i opstanak rudnika, uz nadu da bi to mogao biti zamajac za druge kompanije i preduzeća. Ali, Opština Berane nema ni finansijske a ni druge resurse da može nešto bitnije promijeniti u ovoj priči.

Za radnike bi bilo nade kad bi za njega u Vladi imali makar stotinu pedeseti dio sentimentalnosti koju su gajili  prema Aerodromima Crne Gore.

                                                                                                       Tufik SOFTIĆ

 

Komentari

POVEZANE VIJESTI:
nastavi čitati

Izdvojeno

PODRŠKA ŽENSKOM PREDUZETNIŠTVU NA SJEVERU: Mrvice iz opštinskih kasa

Objavljeno prije

3 dana

na

30 Jula, 2021

Objavio:

Većina opština ispoštovala je formalnu obavezu, pa su i ove godine opredijelili sredstva za podršku sugrađankama koje bi da pokrenu ili unaprijede svoje biznise. Međutim, prema broju i vrsti projekata kojima su konkurisale, jasno je da se žene na sjeveru još sa strahom upuštaju u preduzetništvo

 

Prema ocjeni Privredne komore Crne Gore (PKCG) žensko preduzetništvo je najbrže rastuća kategorija u preduzetničkom svijetu. Podrška s lokalnog nivoa tom vidu ženskih poslovnih incijativa, ipak, na sjeveru, stagnira već tri godine. U većini opština, bez obzira na visnu budžeta, sredstva koja se godišnje izdvaju da osnaže žene preduzetnice ne prelazi 10.000 eura. Tako je, na primjer, u Brenama, čija je opštinska kasa ove godine „teška“ više od devet miliona eura, ali i u Kolašinu i Mojkovcu čiji su dvanaestomjesečni prihodi polovinu tog iznosa.

Odluku da pomažu sugrađankama, koje bi da se oprobaju ili unaprijede svoje biznise, opštine u Crnoj Gori nijesu donijele same. Ženska politička mreža (ŽPM) uspjela je 2018. godine da se izbori da se u lokalnim budžetima opredijele posebna sredstva namijena podsticaju razvoja ženskog preduzetništva. Naredne godine, oko 15 opština uvelo je posebnu budžetsku liniju za podršku preduzetništvu  svojih sugrađanki.

No, od tada do danas, sredstva koja se izdvaju za tu namjenu ostaju ista, s izuzetkom rijetkih opština koje su ih povećale. Na primjer, nakon što je dvije godine zaredom u budžetu Opštine Bijelo Polje za žensko preduzetništvo izdvajano po 10.000 eura, ove godine su taj iznos udvostručili. Očekivano, s obzirom na to da su bjelopljski prihodi i rashodi planirani na skoro 12,5 milona eura.

Berane ne slijedi taj primjer. Iz budžeta će ove, kao i prethodne dvije  godine,  izdvojiti  samo 10.000 eura za sufinasiranje biznis planova žena u tom gradu.

Iz Opštine su najavili da će podržati projekte koji podstiču ekonomski razvoj opštine, predviđaju otvaranje novih radnih mjesta, podstiču razvoj poljoprivrede i ruralnog područja… Prednost će imati i projekti koji podstiču razvoj organske poljoprivredne proizvodnje, turizam, doprinose afirmaciji i valorizaciji kulturnog potencijala…

Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 30. jula ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

BOGATSVO LJEKOVITOG I AROMATIČNOG BILJA U CRNOJ GORI: OD KANTARIONA DO BRĐANKE: Zaboravljeni rasadnik mogućnosti

Objavljeno prije

3 dana

na

30 Jula, 2021

Objavio:

Crna Gora je, sa svojih četiri hiljade vrsta biljaka koje žive na njenoj teritoriji, u odnosu na svoju veličinu, centar raznovrsnosti i velikog broja endema. Šanse za njihovu eksploataciju su brojne, ali uz mjere zaštite i očuvanja prirode, kao i podrške malobrojnim uzgajivačima i proizvođačima

 

Sakupljanje ljekovitog i aromatičnog bilja može biti veoma isplativa  djelatnost u Crnoj Gori. Oko četiri hiljade vrsta bilja živi na njenoj teritoriji. Od toga, preko 700 vrsta ljekovitog bilja je u upotrebi. Flora Evrope broji oko 11 hiljada različitih biljaka, a Balkansko poluostrvo oko devet.  Crna Gora je, u odnosu na veličinu, centar raznovrsnosti i velikog broja endema. Mogućnosti za njihovu eksploataciju su brojne, ali uz mjere zaštite i očuvanja prirode, kao i podrške malobrojnim uzgajivačima i proizvođačima.

,,Prepoznavanje i poznavanje biljaka je velika vještina koja se stiče godinama”, objašnjava za Monitor biološkinja Dragana Saveljić. Pravilno sakupljanje ljekovitog bilja podrazumijeva posjedovanje osnovnog botaničkog znanja – sposobnost poznavanja vrste i njene biologije i ekologije, gdje raste, kako se razmnožava, u kojoj fazi je najbolje brati i slično. ,,Iako naizgled veoma slične, biljke se među sobom veoma razlikuju po sastavu i kvalitetu biljne droge. Ako se sakupi biljka koja nema upotrebnu vrijednost, sve mora da se baci, trud propada. Još je gore da  ljekovitu biljku zamijenite sa potencijalno ili stvarno otrovnom, odnosno štetnom vrstom.  Bilo je trovanja ljudi, i sa fatalnim ishodom, zbog nepoznavanja ljekovite flore”, kaže Saveljićeva.

Andrea JELIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 30. jula ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

ŠUME I POHARE: Ima li kraja

Objavljeno prije

3 dana

na

30 Jula, 2021

Objavio:

Drvoprerađivači sa sjevera Crne Gore upozoravaju da država i lokalne zajednice gube ogromne prihode, zbog toga što se ne obavlja finalna obrada drveta.  Ovih su dana u Plavu dogovorili da formiraju delegaciju koja će zatražiti hitan sastanak sa premijerom Zdravkom Krivokapićem kako bi se hitno zaustavila  nezakonita eksploatacija državnih šuma od privilegovanih koncesionara, tajkuna

 

Drvoprerađivači sa sjevera Crne Gore poručili su da se hitno mora zaustaviti dalja nezakonita eksploatacija državnih šuma od, kako kažu, privilegovanih koncesionara. Preciznije – tajkuna.

Oni su se ovih dana u Plavu dogovorili da formiraju delegaciju koja će zatražiti hitan sastanak sa premijerom Zdravkom Krivokapićem i njegovim saradnicima. Cilj je definisanje daljih koraka oko gazdovanja državnim šumama.

Koliko štete trpe drvoprerađivači, građani, lokalne samouprave i država od gazdovanja neki od njih su stavili i na papir.

Plavljanin Edin Šarkinović kaže da država i lokalne zajednice gube ogromne prihode, zbog toga što se ne obavlja finalna obrada drveta. Prema njegovim riječima, koncesionari dobijaju drvnu masu po cijeni sedamnaest eura za kubik.

„Bilo koji od njih, koji se mogu na prste ruke prebrojati, za neku za njih smiješnu količinu od 5.000 kubika dobije za 85.000 eura, a PDV na tu sumu iznosi 17.500 eura. Ako bi tu količinu sirovine izrezali, osušili i uglačili na standardnu debljinu, dobili bi vrijednost od 1.550.000 eura, a PDV bi bio 325.000 eura” – kaže Šarkinović.

On napominje da bi složenije obrade, poput izrade vrata, dostizale trostruko veće iznose. „Ovo dovoljno govori koliko se gubi što nema finalne obrade i što se izvozi oblovina” – objašnjava Šarkinović. Da ovakav način gazdovanja šumama nije pošten i ne donosi nikakvu dodatnu vrijednost Crnoj Gori, prošle sedmice saopštio je i premijer Krivokapić. On je najavio suzbijanje mnogih problema koji su, kako je rekao, prerasli  čak i u organizovani kriminal. „Došlo je vrijeme da se stane na put svima koji bjesomučno koriste šume, uništavaju puteve, a ne daju nikakve dodatne vrijednosti Crnoj Gori” – izjavio je premijer prilikom posjete Beranama.

Ta izjava premijera Krivokapića je ohrabrila drvoprerađivače da se okupe u Plavu. Saglasili su se da se samo zajedničkim djelovanjem svih drvoprerađivača i nevladinih organizacija koje se bave zaštitom prirodnih i drugih vrijednosti, može zaustaviti pohara i uništavanje državnih šuma.

„Ovaj skup su podržale 62 nevladine organizacije iz čitave Crne Gore. Konačno se mora stati na kraj nezakonitim radnjama. Zadatak radnog tijela kojeg smo formirali biće da se u razgovoru sa premijerom Kivokapićem i njegovim saradnicima iznađe najbolji model za upravljanje državnim šumama. Tu se, prije svega, moraju zaštititi interesi lokalnog stanovništva i dati šansa drvoprerađivačima da, baveći se finalnom preradom drveta, lako dolaze do sirovine, što do sada nije bio slučaj” – kaže Esko Barjaktarović, drvoprerađivač iz Plava. Sa tog skupa je poručeno da se više ne smije dozvoliti da koncesionari sa strane raubuju državne šume, a da pritom lokalno stanovnioštvo ne može da obzbijedi ni ogrjevno drvo.

Tufik SOFTIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 30. jula ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo