Povežite se sa nama

DRUŠTVO

SPORENJA OKO PODIZANJA SPOMENIKA VOJVODI MIRKU PETROVIĆU: Odbornički obelisk

Objavljeno prije

na

Spomenik velikom vojovodi Mirku Petroviću još nije podigla vlast glavnog grada Crne Gore, ali mu već treću godinu odbornici podgoričkog parlamenta udarnički grade obelisk od politike, istorije, plemenskih nadgornjavanja i sličnih virtuelnih materijala.

Prema planu gradskih vlasti, spomen-obilježje vojvodi Mirku, ocu kralja Nikole, trebalo bi da bude postavljeno u junu u centru Podgorice. Biće izrađeno od kamena u vidu obeliska visine 10 metara sa postamentom: ,,Velikom vojvodi Mirku Petroviću (1820-1867) i crnogorskim junacima učesnicima oslobodilačkih ratova 1853, 1862, 1876-1878″.

Mirko Petrović Njegoš bio je brat knjaza Danila Petrovića Njegoša, svjetovnog poglavara Crne Gore, i otac knjaza/kralja Nikole. Bio je istaknuti junak, vojskovođa i predsjednik crnogorskog Senata.

Program podizanja spomen-obilježja usvojili su odbornici vladajuće koalicije DPS-LP-BS i SDP-a, a protiv su glasali opozicioni odbornici DF-a, SNP-a, DEMOS-a i SNP-a.

,,Imajući u vidu da je ličnost velikog vojvode Mirka Petrovića od izuzetnog istorijskog, državnog i društvenog značaja za Crnu Goru, kao i doprinos crnogorskih junaka učesnika pomenutih oslobodilačkih ratova, Glavni grad je inicirao podizanje spomenika po uzoru na prvobitni”, objašnjeno je iz Glavnog grada.

Spomenik vojvodi Mirku podignut je 1886. godine, ali je, nakon detronizacije dinastije Petrović, srušen 6. januara 1919. godine i, prema istorijskim izvorima, bačen u Moraču.

Odluka o podizanju novog obilježja revoltirala je dio građana Kuča i neke opozicione stranke.

Demos je prije nekolika dana pozvao vlast u Podgorici ,,da ne povređuje uspomenu na nevine žrtve” i da bi spomenik podsjećao Kuče ,,na tragične događaje poznate kao pohara Kuča”.

Neven Gošović, iz Demokrata, zatražio je od gradonačelnika Glavnog grada Slavoljuba Stijepovića da iz skupštinske procedure povuče predlog o podizanju spomen-obilježja.

Šef kluba odbornika Demokrata Vladimir Čađenović je prije dvije godine, tokom skupštinske rasprave, kazao da odluka o podizanju spomenika dijeli veliki broj građana i da to mnogi doživljavaju kao provokaciju.

Vojin Vuletić iz Demokratskog fronta predložio je da se raspiše referendum, kako bi se građani izjasnili da li žele spomenik. Ovih dana i potpredsjednik Nove srpske demokratije i poslanik DF-a Slaven Radunović takođe se založio za održavanje referenduma o postavljanju spomenika vojvodi Mirku.

Predsjednik Srpskog nacionalnog savjeta Momčilo Vuksanović, u pismu odbornicima Skupštine Podgorice, poručio je da bi „donošenje odluke o podizanju spomenika dokazanom zlikovcu bila još jedna provokacija prema obespravljenom i poniženom srpskom narodu u Crnoj Gori”.

Protivnici podizanja spomenika citirali su razna dokumenta o tome da je vojvoda počinio zločin u Kučima, a osim toga potezani su i dokazi u stilu ,,kako mi je đed pričao”.

Sekretarka za kulturu i sport Nela Savković-Vukčević kazala je odbornicima na jednom zasijedanju lokalnog parlamenta da je Sekretarijat inicirao vraćanje spomenika vojvodi Mirku i Crnogorcima palim za oslobođenje Podgorice i Zete 1862. godine, ali ne u inat Kučima i pohari Kuča.

U saopštenju Sekretarijata za kulturu i sport Glavnog grada, izdatog još prije dvije godine, navodi se da je spomenik bio jedini te vrste u Crnoj Gori i da su o njemu pisali razni putopisci – Ludvik Kuba, Jozef Svatek, Alban fon Han i Oskar Šlipe. Obelisk ili piramida, kako su ga mještani zvali, stajao je ,,posred Podgorice” sve do 1918. godine ,,kada je srušen nakon tzv. Podgoričke skupštine čijim je odlukama nestala samostalna država Crna Gora, detronizovana dinastija Petrović Njegoš i ukinuta Crnogorska pravoslavna crkva”.

U saopštenju se takođe navodi da je spomenik, nakon podgoričke Skupštine, srušio Savo Fatić, a ne Kuči, i to po nalogu srpske vojske i policije, kome su se pridružile i pristalice bezuslovnog ujedinjenja Crne Gore i Srbije.

Zapis o rušenju spomenika, kako je saopštio Sekretarijat, ostavio je i srpski novinar i publicista Pantelije Jovović u tekstu Juriš na crnogorske spomenike, objavljen u beogradskom listu Balkan, 18. septembra 1922. godine.

Gradonačelnik Slavoljub Stijepović je tokom jedne rasprave kazao odbornicima da je on predlagač odluke o podizanju spomenika vojvodi Mirku i da je neće povući. „Ne predlažemo da se podiže spomenik, već ga vraćamo tamo gdje je stajao 32 godine i da u vaše i naše ime taj vandalski čin saniramo. Nije on srušen zbog 1856. godine, vać zato što je bio simbol crnogorske državnosti. Smetao je onima kojima je smetala Crna Gora”.

Ističući da ,,nema nigdje zapisano da je vojvoda okrvavio ruke” u zločinu od 1856. godine, Stijepović je rekao: ,,Vama smeta što se vraća ono što je vandalski porušeno i sve ono što će da dovede Crnu Goru na prag EU i NATO-a”.

Istoričar Novak Adžić, u izjavi za Monitor, ukazuje da rušenje spomenika velikom vojvodi Mirku Petroviću u Podgorici rječito govori kakva je zla sudbina snašla Crnu Goru poslije 1918. ,,Okupacione srpske vojne, policijske i civilne vlasti donijele su kriminalnu i varvarsku odluku da se sruši spomenik kojega je kralj Nikola podigao u slavu i čast crnogorskim junacima poginulim u ratu 1862. godine, kada se Crna Gora branila od druge najezde moćne vojske Omer-paše Latasa”, kaže Adžić.

Savo Fatić, rodom iz Rijeke Crnojevića, bio je potpredsjednik tzv. Podgoričke skupštine, koja je 13/26. novembra 1918. godine usvojila odluke, koje su donijeli beogradski Dvor i Vlada, o uništenju Crne Gore, o njenom prisajedinjenju Srbiji, o svrgavanju kralja Nikole i dinastije Petrović Njegoš s crnogorskog prijestola, o otimanju njihove imovine, brisanju nacionalne i državne slobode i tradicije crnogorskog naroda, kaže Adžić.

Da je Fatić bio saizvršitelj rušenja spomenika tvrdi u nikšićkom listu Slobodna misao od 25. oktobra 1936. godine i ministar kralja Nikole i Crne Gore Savo Vuletić.

,,To je i sam Fatić priznao u polemici sa Vuletićem iste godine, napisavši u Slobodnoj misli, od 22. novembra 1936. godine, da je on bio ideolog, planer rušenja spomenika, ali da ga fizički on nije rušio, ali je, ipak, u finalu te polemike, to priznao kad je napisao: ‘Mi smo ga srušili'”, kaže Adžić.

Predsjednik Uprаvnog odborа Udruženjа Vаsojevićа Vаso Zorаn Lakušić je negirao tvrdnje istoričara Novaka Adžića da je u rušenju spomenika vojvodi Mirku umiješan Savo Fatić.

O rušenju spomenika vojvodi Mirku pisao je u svojim zabilješkama i Nikola Zec (1900-1970), učesnik Božićnjeg ustanka decembra 1919, zelenaš i politički emigrant. U rukopisnoj zaostavštini, čiji je dio njegova porodica ustupila za objavljivanje Monitoru (feljton Zelenaši, Monitor, 7. oktobar 1994.), navodi se i ovo. Organizacija zvana Omladina je »odmah poslije sukoba kod Cetinja srušila spomenik u Podgorici, koji je bio podigao knjaz Nikola svome ocu Velikom Vojvodi Mirku Petroviću i Crnogorcima palim za oslobođenje Podgorice i Zete”.

Istoričar Šerbo Rastoder izjavio je prije dvije godine Vijestima da postoje zapisi o pohari Kuča prije 150 godina, ali nema dokaza da je to urađeno rukom vojvode Mirka Petrovića, koji je predvodio vojsku. Mirko se, kao tadašnji predstavnik države Crne Gore, obračunavao sa ,,separatističkim tendencijama na državnoj teritoriji u Kučima”, kazao je Rastoder.

,,Mirko Petrović, kao i svaki crnogorski vojvoda, zaslužuje da mu se podigne spomenik”, izjavio je Rastoder. On je ocijenio da su aktuelne priče oko Mirkovih djela ,,tendeciozno ideološki motivisane”, postavljajući zanimljivo pitanje: ,,Kako to dozvoliše Kuči da se sagradi spomenik Mirku Petroviću prije 150 godina”?

Njihovi potomci danas se svim silama bore da spriječe podizanje spomenika vojvodi Mirku, optužujući ga za neviđeni zločin prema stanovnicima Kuča

Veseljko KOPRIVICA

Komentari

DRUŠTVO

BUDVA POSLIJE IZBORA: Poslovi ne smiju da stanu

Objavljeno prije

na

Objavio:

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve. Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini

 

 

Deset dana nakon lokalnih izbora u Budvi i proglašenja konačnih rezultata, nema naznaka da se uskoro može očekivati dogovor političkih grupacija koje su učestvovale na njima. Postupci dvije vodeće stranke, koalicija Demokratskog fronta koju predvodi kandidat za predsjednika Opštine, Mladen Mikielj i grupa građana Budva naš grad, Nikole Jovanovića, takođe pretendenta za fotelju gradonačelnika, istovjetni su onima koje su vodili nakon majskih izbora, na kojima je rezultat u broju mandata bio neriješen. Njihove liste osvojile su oba puta po devet odborničkih mjesta u Skupštini grada, nedovoljno da same formiraju izvršnu vlast.

Pregovore pokreće Jovanović, uz uslov da njemu pripada predsjednička fotelja. On  poziva  na dogovore pojedine partije iz DF  SNP i Demokratsku narodnu partiju.. Prošlog puta  iz DF-a mu je stavljeno do znanja da to neće proći. Sasvim izvjesno neće ni sada.

Upućeni tvrde da Jovanović ima podršku aktuelnog predsjednika Opštine Mila Božovića iz pritvorske jedinice u Spužu. To je i podrška moćnog građevinskog lobija, zainteresovanog da unosni poslovi ne presahnu.

Za eventualno  pravljenje postizborne koalicije sa DPS-om, Jovanović bi morao ubijediti odbornike sa svoje liste, Budva naš grad, nekadašnje sledbenike jedinstvenog DF-a. Tokom junskih pregovora to mu nije pošlo za rukom, nekoliko njih odbilo je takvu saradnju. Sada je dovoljno  da tri odbornika to učine,  da otpadne mogućnost  povratka DPS-a u izvršnu vlast u Budvi, poslije osam godina.

Branka PLAMENAC
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 29. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

VALENTINA PAVLIČIĆ NA KORAK DO IZBORA ZA PREDSJEDNICU VRHOVNOG SUDA: Štrik koji treba opravdati

Objavljeno prije

na

Objavio:

Posljednje tri godine, koliko traje vd stanje ključne pozicije u sudstvu, neizbor predsjednika Vrhovnog suda bio je i kamen spoticanja na putu zemlje u EU, kao  jedno od ključnih pivremenih mjerila koje Crna Gora mora da ispuni u okviru procesa evropskih integracija. Ta obaveza bi uskoro mogla biti štrikirana. Ukoliko bude izabrana na poziciju predsjednice Vrhovnog suda, pred Valentinom Pavličić dosta je posla

 

Opšta sjednica Vrhovnog suda na posljednjem zasijedanju ove sedmice podržala je bivšu zastupnicu države pred sudom u Strazburu, Valentinu Pavličić za kandidatkinju za poziciju predsjednice najviše sudske instance u Crnoj Gori. Posljednji stepenik biće dvotrećinska većina u Sudskom savjetu, što se ne vidi kao  prepreka,  posebno nakon  osam propalih pokušaja da se sudije  Vrhovnog suda usaglase oko kandidata koji bi bio izabran na čelo te pravosudne instance.

Tokom tajnog glasanja, od 15 sudija koliko je učestvovalo u radu Opšte sjednice, Pavličić je dobila deset, predsjednik Upravnog suda Miodrag Pešić sedam, dok su vršiteljka dužnosti predsjednice Vrhovnog suda Vesna Vučković i sutkinja Vrhovnog suda Ana Vuković dobile po šest glasova.

Posljednje tri godine, koliko traje vd stanje ključne pozicije u sudstvu, neizbor predsjednika Vrhovnog suda bio je i kamen spoticanja na putu zemlje u EU,  jer predstavlja jedno od ključnih pivremenih mjerila koje Crna Gora mora da ispuni u okviru procesa evropskih integracija. Prije pola godine Evropska komisija je ostavila rok da se do 24. aprila ove godine ta obaveza završi, što se nije dogodilo.

Na prethodnoj Opštoj sjednici Vrhovnog suda 16. maja, nijedan od dva tadašnja kandidata – Miodrag Pešić i Ana Vuković nijesu dobili potrebnu većinu. Na osnovu izmjena Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, uslijedila je i izmjena poslovnika o radu Opšte sjednice kako bi se deblokirala ova stepenica u odlučivanju.

Ubrzanju izmjena pravila doprinio je i stav Evropske komisije (EK) koja je riješila da više ne pravi ustupke kao u slučaju usvajanja pozitivnog IBAR-a, već je isplatu prve tranše od blizu 30 miliona eura iz Plana rasta Evropske unije, direktno uslovila izborom prvog čovjeka Vrhovnog suda. Time je EK jasno stavila do znanja da neće ponoviti ustupak koji je napravila odlučivši da niz od osam propalih pokušaja imenovanja predsjednika Vrhovnog suda ne bude kočnica za usvajanje pozitivnog IBAR-a za Crnu Goru.

Ključna pozicija u sudstvu upražnjena je od decembra 2020. godine, kada se sa čela Vrhovnog suda nakon 13 godina povukla Vesna Medenica. Vesna Vučković je u septembru 2021. izabrana za vršiteljku dužnosti predsjednice Vrhovnog suda. Ona nije dobila potrebnu podršku Sudskog savjeta 2022. godine, a ponovo je bila kandidatkinja prošle godine nakon presedana, pošto njenu kandidaturu tada nije utvrdila Opšta sjednica Vrhovnog suda, već Upravni sud kojem se žalila da je prekršena procedura tokom glasanja.

Preko deset organizacija civilnog sektora je u junu 2021. godine javno za predsjednicu Vrhovnog suda podržalo sutkinju Vrhovnog suda Anu Vuković, koja se više puta do sada bez uspjeha kandidovala na tu poziciju.  Iz civilnog sektora su tada ocijenili da bi taj izbor bio istorijska šansa za nezavisnost sudstva. Tragovi opstrukcije da Vuković dođe na čelo Vrhovnog suda bili su ,međutim, jasni tokom brojnih pokušaja izbora koji su uslijedili.

Akcija za ljudska prava (HRA), koja je budno pratila dosadašnji neuspješni proces izbora predsjednika/ce Vrhovnog suda, ali i pravosuđe u cjelini,  pozdravila je ovonedeljni uspjeh Opšte sjednice Vrhovnog suda.

“Na osnovu broja glasova zaključujemo da je izmjena zakona omogućila da bar jedna kandidatkinja stigne do faze odlučivanja Sudskog savjeta, mada je motiv za izmjenu zakona bio i taj da se Savjetu omogući da napravi izbor između bar dva kandidata.” To se, međutim, nije desilo.

Valentina Pavličić je trenutno nacionalna konsultatkinja Savjeta Evrope za oblast vladavine prava u vezi implementacije presuda Evropskog suda za ljudska prava u nacionalni pravosudni sistem. Bila je Zastupnica Crne Gore pred Sudom u Strazburu. Na tu poziciju izbrana je kao dugogodišnja sutkinja, u tom trenutku predsjednica krivičnog odjeljenja Višeg suda u Podgorici.

Dok je jedni vide kao profesionalca, drugi joj spočitavaju to što je uspješnu karijeru gradila u vrijeme prethodne vlasti.  Ipak, bila je jedna od rijetkih iz crnogorskog pravosuđa koja je znala  oštro da istupi u javnosti i kritikuje taj sistem.

MANS je početkom prošle godine objavio informaciju o poslovnom aranžmanu njenog supruga i kompanije Bemax. Njen suprug je of-shore kompaniju prodao Bemaxu za 50 hiljada eura, što Pavličić nije prijavila u svom imovinskom kartonu iako je bila dužna da to učini. Paviličić je to nazvala spin informacijama  usmjerenim protiv nje zbog njenog zagovaranja Predloga Zakona o oduzimanjju imovine stečenom kriminalom, koju je izradila Vlada Dritana Abazovića, koji je MANS oštro kritikovao.

Članovi Sudskog savjeta isprva su se sporili oko toga da li Valentina Pavličić ispunjava uslove da se uključi u trku za najvažniju poziciju u pravosuđu.

Kako su izvještvali mediji, sporenje na elektronskoj sjednici nastalo je oko tumačenja člana 33 Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, odnosno oko toga da li nekadašnja zastupnica države pred Evropskim sudom za ljudska prava ima 20 godina kumulativnog ili kontinuiranog staža kao sudija, tužilac, advokat, notar ili na nekim drugim pravnim poslovima…

Ministar pravde Bojan Božović razjasnio je dilemu stavom da je izmjenama Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, kojim se propisuju uslovi za izbor predsjednika Vrhovnog suda, omogućeno da na tu poziciju bude birana osoba koja nije sudija ili državni tužilac, a koja ima dvadesetogodišnje radno iskustvo na različitim pravnim poslovima, “koje se računa kumulativno”.

Pavličić je u uvodnom dijelu ovonedjeljne Opšte sjednice, tokom intervjua,  a prije izbora za kandidatkinju,  iznijela viđenje kakva osoba bi trebalo da bude na čelnoj poziciji Vrhovnog suda i naglasila da “nikada nije bio teži trenutak za crnogorske sudije”. Ona je navela da je njena vizija da sve ono što se pokazalo dobrim – sačuva, razvije i ojača.

“Ono što nikada u sudskom sistemu nije urađeno je funkcionalna analiza pravosuđa. To bi bila dobra alatka za obračunavanje sa uzrocima koji su doveli do tog stanja. A ne da samo gasimo požare”, navela je ona.

Osvrnula se i na stanje u Specijalnom odjeljenju Višeg suda u Podgorici, uz konstataciju da je na današnji dan 169 nezavršenih predmeta u tom odjeljenju. Pavličić smatra da bi trebalo da se obezbijedi pravičnost postupka kao cjeline, jer “pravda mora da se vidi i dijeli, a ne samo da se dijeli”.

Ukoliko bude izabrana na sjednici Sudskog savjeta za predsjednicu Vrhovnog suda, pred Pavličić je dosta posla. Promjene u pravosuđu nijesu bez razloga  u fokusu Evropske komisije. Ispunjen je jedan štrik, ali mnogi tek predstoje.

Ivan ČAĐENOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

KRIVIČNA PRIJAVA ZBOG FINANSIRANJA SREDNJIH VJERSKIH ŠKOLA: Sumnjiva raspodjela 4,9 miliona

Objavljeno prije

na

Objavio:

Prethodne Vlade su na osnovu zaključaka, ugovora i aneksa, umjesto po Opštem zakonu o obrazovanju i vaspitanju, u prethodne četiri godine finansirale Gimnaziju ,,Sveti Sava” i Medresu ,,Mehmed Fatih” sa ukupno 4,9 miliona eura. CGO u krivičnoj prijavi traži da SDT ispita ovu državnu pomoć vjerskim zajednicama

 

 

Krivičnu prijavu protiv NN lica koja su od 2019. do 2023. godine odobrili isplatu 4,9 miliona EUR za finansiranje srednjih vjerskih škola u Crnoj Gori, podnio je Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT), početkom ove sedmice, Centar za građansko obrazovanje (CGO).

CGO se poziva na Izvještaj o reviziji pravilnosti Finansiranja vjerskih zajednica iz budžeta Crne Gore, koji je Državna revizorska institucija (DRI) objavila prošlog mjeseca. I DRI je dala negativno mišljenje na usklađenost finansiranja vjerskih škola sa Opštim zakonom o obrazovanju i vaspitanju.

Iz DRI nalaza smo saznali da je za četiri godine vjerskim zajednicama i školama podijeljeno 8,7 miliona eura, a u DRI smatraju da sistem dodjele nije pravedan.

Vlada je za finansiranje vjerskih zajednica za četiri godine isplatila 1 975 000 eura. Najviše novca, 1,2 miliona eura, država je dala Srpskoj pravoslavnoj crkvi.  Od toga Mitropoliji crnogorsko-primorskoj 930 000, a  Eparhiji budimljansko-nikšićkoj 278 000. Islamska zajednica dobila je 331 000 eura, Crnogorska pravoslavna crkva 230 000 eura. Za ostalih 13 vjerskih zajednica izdvojeno je između 1500 i 55 000 eura, koliko je dobila Jevrejska zajednica.

Zanimljivo je da je DRI u izvještaju naveo da su u periodu nove vlasti, 2021-2023. ,,iznos sredstava kojima se finansiraju vjerske zajednice određivao na osnovu diskrecionih odluka resornog ministra, jer nijesu utvrđeni odgovarajući kriterijumi na osnovu kojih se vrši odobravanje sredstava i procjena potreba vjerskih zajednica prilikom odobravanja”.

Vjerske zajednice su i po drugim osnovama dobile još dodatnih 1,87 miliona eura. Osnov za podjelu para je bio različit: Zakon o kulturi, Ugovor o grantu za prenos EU sredstava, Odluke Vlade – Komisije za raspodjelu dijela sredstava budžetske rezerve i Komisije za procjenu šteta od elementarnih nepogoda, Zakon o posredovanju pri zapošljavanju i pravima za vrijeme nezaposlenosti i dr.

Institucije iz čijih budžeta je uplaćivan novac na račun vjerskih zajednica su: Ministarstvo  pravde, Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija,  Ministarstvo finansija, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava, Ministarstvo kulture i medija, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstvo rada i socijalnog staranja i Zavod za zapošljavanje.

Na osnovu sprovedene revizije utvrđeno je da nije uspostavljen odgovarajući normativni okvir koji reguliše finansiranje vjerskih zajednica iz budžeta Crne Gore. Postojeći normativni okvir koji je u primjeni ne obezbjeđuje u dovoljnoj mjeri predvidljivost i pravednost u regulisanoj oblasti, konstatovao je DRI.

Najviše novca je otišlo za finansiranje srednjih vjerskih škola  – 4,9 miliona eura. Medresa ,,Mehmed Fatih” Islamske zajednice u Tuzima dobila je 3, 1 miliona eura,  a 1,8 milion  Gimnazija ,,Sveti Sava” Mitropolije crnogorsko-primorske u Podgorici.

DRI je konstatovao da je finansiranje srednjih vjerskih škola vršeno na način koji nije u skladu sa Opštim zakonom o obrazovanju i vaspitanju.

Iz CGO su ukazali da je Član 139 stav 3 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju propisuje da se samo srednje vjerske škole koje izvode javno važeće obrazovne programe mogu finansirati iz Budžeta Crne Gore.

Umjesto po slovu zakona, novac za vjerske škole Vlada je dijelila zaključcima, ugovorima i aneksima ugovora. Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija ne raspolaže dokumentacijom na osnovu koje se može uvjeriti na koji načen je vršen obračun iznosa koji su uplaćeni srednjim vjerskim školama, navodi se u nalazu DRI. Dodaje se da su  iznosi sredstava koji se uplaćuju vjerskim školama određeni zaključcima Vlade Crne Gore, a Ministarstvo vjerskim školama uplaćuje iznos u skladu sa zaključenim ugovorima.

,,Iako su ove isplate pokrivane ugovorima o finansiranju i aneksima tih ugovora, a u skladu sa zaključcima Vlade, jasno je da nikakvi zaključci Vlade niti ugovori i aneksi ne mogu imati pravnu valjanost ako su suprotni zakonu”, naveli su iz CGO-a.

Pomenuti član 138 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, propisuje da javna ustanova stiče sredstva iz budžeta Crne Gore za jednu školsku godinu na osnovu ekonomske cijene koštanja obrazovanja učenika za određeni obrazovni program, broja učenika, koeficijenta programske grupe u koju je obrazovni program razvrstan i drugih kriterijuma karakterističnih za obrazovni program, ustanovu i određeno područje.

Na osnovu ovih kriterijuma, Ministarstvo donosi metodologiju za izračunavanje ekonomske cijene koštanja obrazovanja učenika za svaki obrazovni program. Sve opet u skladu sa normativima i standardima, koje donosi Ministarstvo uz prethodno pribavljeno mišljenje Nacionalnog savjeta. Normativima i standardima propisuju se mjerila za: formiranje odjeljenja i grupa, organizovanje savjetodavne službe, biblioteke, administrativno-računovodstvene i tehničke službe i vrednovanje materijalnih troškova.

Umjesto svega ovoga za vjerske škole važeći su zaključci Vlade.

Na osnovu dva zaključka Vlade, jedan iz 2022, drugi 2023, Ministarstvo prosvjete je sa Srednjom vjerskom školom Gimnazija ,,Sveti Sava” potpisalo Ugovor o finansiranju. I prethodne dvije godine im na ime Ugovora isplatilo po 900 hiljada eura, ukupno 1,8 miliona.

Takođe na osnovu zaključka Vlade, Ministarstvo prosvjete je, počev od marta mjeseca 2018. godine, sa Srednjom vjerskom školom – Medresa ,,Mehmed Fatih” potpisalo ugovor o finansiranju. Ministarstvo je ovoj školi mjesečno uplaćivalo 50.000 eura na ime bruto plata i ostalih ličnih primanja zaposlenih u školi, rashoda za materijal i usluge, za tekuće održavanje, kao i troškova ishrane učenika u domovima. Ovaj način finansiranja je trajao do kraja 2020. godine.

Sljedeće, 2021. Medresi je, za tu godinu, uplaćeno pola miliona eura, a 2022. i 2023. godine po 800.000 eura. Za četiri godine ukupno 3,1 milion eura.

Ukazujući na moguću zloupotrebu službenog položaja sa ogromnom štetom za Budžet Crne Gore, iz CGO su ocijenili da kršenje zakonskih odredbi, koje su jedan vid brane diskrecionom, i moguće koruptivnom, djelovanju funkcionera koji odlučuju u finansiranju vjerskih škola, zahtijeva profesionalnu pozornost SDT-a. Na SDT-u je da pokaže da li ima volje da se dođe do NN političara.

Predrag NIKOLIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo