Inicijativa građana budvanskog naselja Gospoština i MZ Stari grad upućena gradskim vlastima u vidu peticije kojom se traži revizija kontroverznog urbanističkog plana DUP Budva-centar, odnosno njegovo stavljanje van snage i donošenja novog, po mjeri građana, izazvala je veliku pažnju javnosti. Peticiju je podržalo nekoliko stotina građana Budve čime je zavrijedila debatu u lokalnom parlamentu.
Mogućnost obaranja DUP-a koji zahvata prostor najatraktivnijeg dijela Budve, između magistralnog puta i mora, usvojenog krajem 2008. godine, sa izmjenama i dopunama izvršenim tokom 2011., zabrinula je crnogorski građevinski lobi čijim su se interesima naručioci i obrađivači ovog planskog dokumenta prvenstveno vodili.
Reakcije su stigle iz direkcije Atlas grupe, jednog od većih zemljoposjednika u Budvi. Strahujući za sudbinu svojih predimenzioniranih projekata i planova na teritoriji Opštine Budva, iz ove korporacije kojom predsjedava Duško Knežević, jedan od moćnijih crnogorskih tajkuna, ukazuju na pogubne posljedice, koje bi usvajanjem inicijative građana nastale, ne samo za potencijalne graditelje nego i za Crnu Goru koja bi bila „izbrisana sa mape investicionih destinacija”.
„Najgoru moguću poruku koju bi činom stavljanja van snage DUP-a Budva-Centar/Izmjene i dopune, mogli poslati svim sadašnjim i budućim investitorima bila bi: apsolutna pravna i investiciona nesigurnost države Crne Gore koja nije u stanju da garantuje i obezbjeđuje sigurnost ulaganja, pravni poredak, predvidljivost poteza lokalne ili centralne vlasti”, navodi u svom obraćanju javnosti Maja Velimirović-Petrović, potpredsjednica Atlas grupe za razvoj.
Ona upozorava da je veliki broj investitora i vlasnika nekretnina uveliko započeo pripreme svojih lokacija za gradnju i utrošio znatna sredstva za kupovinu zemljišta, izradu projektne dokumentacije i druge neophodne aktivnosti, pa se postavlja pitanje ko bi snosio materijalnu odgovornost zbog ogromnih odštetnih zahtjeva koje bi investitori zasigurno podnijeli.
To što je gospođa Velimirović-Petrović izjednačila interese Atlas grupe sa interesima Crne Gore i nije neko iznenađenje, ali priča o nadoknadi štete ima i te kako drugu stranu.
Realni troškovi investitora mogu biti samo oni koji su eventualno otišli na podmićivanje naručioca i obrađivača plana koji su njihovim soliterima, kulama i kompleksima zabetonirali sve slobodne površine budvanske rivijere.
U devastaciji prostora najpoznatije turističke regije u Crnoj Gori gospođa Velimirović-Petrović aktivno je učestvovala sa pozicije pomoćnika ministra ekonomije i uređenja prostora, u vrijeme ministrovanja Branimira Gvozdenovića. Sada zapomaže o šteti koju će njen poslodavac pretrpjeti ako se primjena pogubnog plana obustavi. Prethodno je učestvovala u donošenju Prostornog plana Opštine kojim je izvršena organizovana istorijska prenamjena dragocjenog neizgrađenog prostora priobalnog područja. Tom prilikom su očuvane zelene površine, šume, voćnjaci, maslinjaci i parkovi nemilosrdno pretvarani u građevinsko zemljište.
Investitori o čijoj šteti Maja brine, prethodno su pokupovali neurbanizovane parcele po daleko nižim cijenama plaćajući ih kao poljoprivredno zemljište i preko noći se na taj način bogatili.
Potpredsjednica Atlas grupe bila je na istoj, visokoj poziciji u Ministarstvu uređenja prostora i kada se ocjenjivao DUP Budva-Centar, kao i planovi za Pržno i Petrovac, mjesta u kojima je Atlas grupa došla u posjed atraktivnih zemljišnih parcela koje su urbanizovane po mjeri vlasnika.
Nakon što su pomenuti planovi dobili saglasnost Ministarstva i usvojeni u lokalnoj upravi, pomoćnica ministra promijenila je fotelju i iz Vlade prešla u kabinet Duška Kneževića, da vodi brigu o realizaciji pažljivo pripremljenih projekata.
Na teritoriji Opštine Budva Atlas grupa posjeduje sedam atraktivnih lokacija na kojima planira izgradnju stambenih, poslovnih i hotelskih kapaciteta ukupne izgrađene površine koja premašuje 210.000 kvadrata. Ukoliko se planovi realizuju, samo u Budvi Knežević očekuje profit koji se mjeri stotinama miliona eura.
Vrijedne lokacije u centru Petrovca, Pržna, u Budvi, na plaži Mogren i brdu Spas, čekaju investitore iz Rusije, Amerike, Paname, Arapskih Emirata ili iz redova biznismena okupljenih oko Klintonove Globalne inicijative. Do tada, gotovo sve Atlasove parcele grcaju pod teretom hipoteka od nekoliko desetina miliona eura.
U okviru DUP-a za čiji se opstanak Maja Velimirović-Petrović zalaže, predviđena su tri megalomanska kompleksa najuticajnije građevinske grupe u Crnoj Gori.
Jadranski sajam sa brojnim kulama i soliterima, zgrada Atlas banke u blizini Starog grada na čijoj je parceli od oko 400 m2 planirana zgrada sa devet spratova, te čudovišni stambeni kompleks Mogren garden koji će se graditi na hridinama iznad gradske plaže Mogren.
Knežević je vlasnik parcele od 37.000 m2 u Kamenovu, na kome je planirano stambeno-apartmansko naselje sa 33.200 m2 izgrađene površine.
Građevine sa potpisom Atlas grupe planirane su i na brdu Spas iznad Budve, pod nazivom Mogren Hill. Na padinama Spasa gradiće se oko 26.000 m2 stanova i drugih komercijalnih i sportskih kapaciteta.
Neboderi i stambeni kompleksi Atlas grupe poklopili su Budvu čiji je vrijedni prostor tretiran kao unosna tržišna roba. O uslovima u kojima će u gradu solitera i betona živjeti građani Budve, niko nije vodio računa.
Potpredsjednica Atlas grupe navodi da „negativne efekte čina stavljanja van snage DUP-a Budva-centar ne treba locirati u suženi kontekst isključivo građana Budve i njihovih prava, već ga treba posmatrati u širem kontekstu ukupne države Crne Gore i interesa njenih građana i njihovih prava na razvoj i prosperitet”!
Ona kao govori u ime svih građana Crne Gore, minimizirajući prava građana Budve da odlučuju o uređenju prostora u kome žive. Interes Budvana podređen je interesima investitora koji se zamotavaju u oblandu razvoja države.
Ono što radi i promoviše Atlas grupa te lokalna i državna uprava u slučaju urbanizacije Budve u suprotnosti je i sa pravima građana regulisanim Evropskom urbanističkom poveljom usvojenom 1992. godine i Evropskom poveljom o ljudskim pravima u gradovima, potpisanom deset godina kasnije.
Član 19. ove povelje, pod nazivom Pravo na skladno prostorno planiranje, propisuje da:
„Građani gradova imaju pravo na uredan urbanistički razvoj koji garantuje skladan odnos između habitata – stambene okoline – te javnih usluga, infrastrukture, zelenih površina i elemenata za kolektivnu upotrebu. Opštinske vlasti realizuju, sa učešćem građana, prostorno planiranje i urbanistički razvoj koji može čuvati ravnotežu između urbanizma i okoliša. S tim ciljem obavezuju se poštovati prirodnu, istorijsku, arhitektonsku, kulturnu i umjetničku baštinu grada i da promovišu rekonstrukciju postojeće baštine”.
Ništa od navedenog planom o kome će se izjašnjavati odbornici SO Budva nije obezbijeđeno. Naročito ne evropski standardi gradnje visokih zgrada u zoni seizmičkog rizika, na koje se poziva bivša pomoćnica ministra urbanizma. U Budvi se primjenjuje jedan standard – koliko para naručiocu i planeru, toliko zgrada i spratova. Urbanistički standardi poput propisane veličine parcele, njen položaj, odstojanje od susjeda ili nedostatak osnovne infrastrukture, za ovaj plan nisu imali značaja. Koferi eura nošeni na Arhitektonski fakultet u Beogradu i glasovi za lokalni DPS diktirali su „model razvoja” Budve i „regularnu zakonsku proceduru” usvajanja DUP-a Budva-centar.
Branka PLAMENAC
Stav3 sedmice
FOKUS4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice