Najaktivnije društvene mreže, ili neformalne Fejsbuk grupe u ovom gradu, Luka Berane i Opština Berane, značajno su uticale na izborni rezultat, i dugogodišnjom žestokom kritikom lokalnih vlasti, ali i angažovanjem na dan izbora.
Dok su na Fejsbuk profilu Luka Berane izvrgavali ruglu i kritici „rezultate” lokalne vlasti, na drugom profilu, Opština Berane, prenosili su sve ono što je značajno za Berane, iz svih medija.
„Brodonačelnik Luke Berane” Nebojša Babović ističe da se u Beranama u stvari radilo o odbrani grada. „Za to su najzaslužniji čvrstih 8500 glasača koji nisu poklekli strahovitom pritisku državne mašinerije”.
Izdržali su, smatra on, zahvaljujući stranačkim aktivistima, koji su 24 časa dnevno špartali po asfaltu i blatu. ,,Tek posle natčovječanskog napora ljudi na terenu dolazi podrška na društvenim mrežama i uopšte podrška nestranačkih ličnosti. Nestranačke ličnosti i dio nevladinog sektora koji su se uključili u kampanju poslali su jasnu poruku da izbori nisu ekskluzivno pravo političara i političkih stranaka, nego svih građana sa pravom glasa. Mi koji smo preko Fejsbuka godinama ukazivali na probleme grada i građanima slali slike koje možda nisu htjeli da vide, imali smo posebnu moralnu obavezu da se uključimo u izborni proces i to bez dileme na strani opozicije. Nismo imali pravo na luksuz da se povučemo i kažemo, izbori su za političare. Ne. Izbori su za sve građane i zbog svih građana”, kaže Babović.
On smatra da su, osim kampanje na mrežama, jako oružje opozicije bile i nestandardne gerilske akcije poput performansa na aerodromu i glavnoj ulici, kao i propagandni materijal, do sada netipičan, poput razglednice iz Berana sa motivima uniženog i uništenog grada.
,,Na te akcije monolitna, konzervativna struktura poput DPS nije imala odgovor. Opoziciono orijentisani birači, posebno oni koji se ne smiju javno deklarisati su takve akcije dočekivali sa ponosom, jer svi vole da vide kada je vlast, a posebno ovakva, izvrnuta ruglu”, smatra Babović.
,,Portparol Luke Berane” Gojko Cimbaljević objašnjava da su Fejsbuk stranice Opština i Luka nastale da bi se popunio prazan prostor koji u normalnim društvima zauzimaju nacionalni i naročito lokalni javbi servisi, političke partije, slobodni intelektualci i novinari.
,,Trebalo bi da svi oni u svom fokusu imaju probleme građana, da ih obavještavaju, animiraju i motivišu da se aktivno uključe u život zajednice, rješavanje problema, identifikaciju i osudu negativnih pojava, i promišljanje o perspektivama. U ovoj zemlji i opštini, međutim, i dalje je na snazi nastojanje da se građani održe u položaju podanika, i da se što manje informacija od značaja za život zajednice i pojedinca podijeli sa javnošću, a zarad ličnih ili grupnih, odnosno partijskih interesa”, smatra Cimbaljević.
Prema njegovim riječima stranice Opština i Luka su nastale kao pokušaj da se takvo stanje promijeni i da se utiče na promjenu svijesti, kako građana tako i donosilaca odluka. ,,Sigurno je da je taj proces otpočeo i da uticaja ima, ali je on teško mjerljiv iz više razloga. Glavni razlog je nesloboda. Dok god je na snazi arsenal pritisaka koji se koristi kako bi se spriječilo slobodno izražavanje volje i mišljenja, i dok god je jedina ‘slobodna teritorija’ internet i zaklon lažnog profila, do tada će naša lokalna , ali i šira zajednica stagnirati i zaostajati”, kaže Cimbaljević.
Budući gradonačelnik Berana i nosilac pobjedničke liste Zdravo Berane Dragoslav Dado Šćekić je javno izrazio zahvalnost društvenim grupama u ovom gradu, Luci Berane i Opštini Berane, na svemu što su učinile do sada, pozivajući ih da kao kritičari nastupaju i ubuduće.
,,Njihov rad je bio kvalitetan spoj politike i društvenog osvrta na realnu situaciju. Taj doprinos treba da bude kontinuiran. Očekujem da će ove društvene mreže i Fejsbuk grupe biti kritični i prema budućoj lokalnoj vlasti, ako ne bude radila kako treba. Na ovim izborima to se sklopilo u jedno – politika, dobra lista, njihova logistika, i na kraju rezultiralo pobjedom”, izjavio je Šćekić.
Fejsbuk grupe Opština Berane i Luka Berane odavno su prepoznate i van prostora Berana kao žestoki kritičari vlasti, posebno lokalne. Objavili su razglednicu Berana sa poznatim motivima, srušenom halom sportova, smetlištem Vasove vode, zapaljenim hotelom Berane i posječenim platanima u cvjetnom parku, na čijoj poleđini je umjesto markice nacrtan lik Vuke Golubovića, a kao vrijednost naznačeno – ,,deset posto”.
Pripadnici ovih neformalnih grupa su izveli i performans kada su tu razglednicu dijelili na otvaranju izložbe Riječ, slika, neprijatelj, koja je otvorena u Beranama usred izborne kampanje. Fejsbuk grupa Opština Berane je dospjela u žižu šire javnosti nešto ranije, kada su na početku kampanje objavili fotografiju iz zgrade Opštine, snimljenu neradnog dana, na kojoj se vidi kako građani, mahom romske nacionalnosti iz naselja Donji Talum, čekaju na jednokratnu novčanu pomoć koju je dijelio sada bivši predsjednik opštine Vuka Golubović.
Kako se približavao deveti mart i vanredni lokalni izbori, u Beranama su se zahuktale mašine opštinske Agencije za investicije i izgradnju. Neformalna društvena grupa Opština Berane je prikazivala na svom profilu kako se zloupotrebljavaju državni resursi, odnosno kako DPS nasipa puteve u predizbornom periodu. Nije im promakao slučaj u naselju Hareme gdje su kamioni nasipali zemlju preko asfalta i valjak to poravnao, napravivši zemljani put preko postojećeg asfaltnog, da bi kiša sve sprala za dva dana.
Nasipanje prilaza puteva i sokaka do kuća aktivista, članova i glasača Demokratske partije socijalista bilo je aktuelno i u drugim djelovima grada, kao i na seoskom području. Članovi ove društvene mreže su podsjetili da je direktor Agencije za investicije i izgradnju Milan Golubović, rođeni brat predsjednika opštine. Samo tri dana prije održavanja lokalnih izbora ova društvena mreža je objavila na svom profilu „priču u slici i riječi”, koja je govorila o tome kakve su se aktivnosti vodile ispred sjedišta Demokratske partije socijalista, neposredno prije dolaska predsjednika te stranke Mila Đukanovića.
„Uoči dolaska Mila premijera Đukanovića u Berane, ispred prostorija DPS se odvijala komedija koja je prirodan nastavak priče iz Harema i bacanja šljunka preko asfalta. Ovaj put, šljunak je stavljen preko zemlje i tako je napravljena šljunkovita bara koja će manje isprljati premijerove cipele nego blato”, pisali su na svom profilu članovi ove neformalne grupe, uz objašnjenje da je za ovaj ,,poduhvat” angažovano 10 radnika i tri javna preduzeća, upotrijebljena dva kamiona i korištena dva policijska vozila radi obezbjeđenja.
Tako je bilo u Beranama neposredno prije izbora, a Opština i Luka su bilježile, kao i obično, hiljade lajkova. „Brodonačelnik Luke Berane” vjeruje da uticaj društvenih mreža na opredjeljenje crnogorskih birača, ipak, nije veliki.
,,Javna kampanja i medijska komunikacija sa biračima služi prije svega da ohrabri postojeće birače i da im ukaže da su njihovi favoriti tu i da su odlučni da svoju ideju izguraju. Društvene mreže su bitnije opoziciji, nego vlasti, jer opozicioni glasači su, paradoksalno, glasniji, a glasači vlasti (DPS), bar u Beranama, ništa javno nemaju da kažu. To se pokazalo i na Fejsbuku, na kome je prisustvo DPS bilo beznačajno. Tviter nije imao nikakvu ulogu u Beranama”, ističe Babović.
Iskustvo Berana ne može se prepisati, ali može biti inspirativno.
Tufik SOFTIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
SVIJET3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice