,,Ne pitaj šta možeš učiniti za svoj grad, već gledaj šta sve možeš uzeti od njega”. Ova parafraza čuvene rečenice američkog predsjednika Džona Kenedija, poslužila je, izgleda, kao moto budvanske kriminalne grupe, koja je duži niz godina sistematski i organizovano pljačkala kasu turističke prijestonice, njene građane i državu. Većinu građana Budve oštetili su bez njihovog znanja i dopuštenja, dok su neki međutim, dali svoj pristanak i puni doprinos da budu prevareni za ogromne novčane iznose.
U svom nedavnom nastupu na Javnom servisu, glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić, još jednom je, nadahnuto, pojasnio specifičnosti i načine kriminalnog udruživanja u Budvi.
,,Radilo se o veoma složenoj i brojnoj kriminalnoj organizaciji koja je koristila vrlo sofisticirane metode, koja je djelovala i na međunarodnom nivou, koristila poluge sistema, organe lokalne zajednice Opštine Budva… Koja ne broji samo 30 članova nego više povezanih lica… Tužilaštvo je otvorilo finansijsku istragu protiv 87 što okrivljenih što povezanih lica, da se utvrdi sva imovina koju ova lica posjeduju… kako bi se moglo krenuti sa predlaganjem sudu u oduzimanje imovine za koju se utvrdi da nije stečena na zakonit način…”, nabrajao je Katnić.
Budvanska kriminalna grupa ili je formirala svoje firme preko kojih je obavljala nezakonite poslove ili je sarađivala sa drugim pravnim licima, kazao je tužilac. Jedna od takvih je kompanija Property investments, na čije je račune otišla velika količina pokradenog novca, najmanje 15 miliona eura. Inače konačna suma za koju je opštinska kasa oštećena u osam afera za koje je okrivljen Svetozar Marović, procijenjena je na 45,5 miliona eura.
Iza navedene firme stoji državljanka Srbije Olivera Ilinčić, koju tužilaštvo označava kao ključnog igrača u više predmeta. Kompanija Property investments formirana je kao neka vrsta fonda za preprodaju zemljišta, koje je tokom ruskog investicionog talasa na budvansku rivijeru dostizalo vrtoglave cijene. Ilinčić je podizala milionske kredite kod banaka, prvenstveno kod Prve banke, da bi tim novcem plaćala atraktivne parcele mještana, koje je dalje preprodavala bogatim kupcima.
Ilinčićeva je bila bliska saradnica Svetozara Marovića, koji je nedavno priznao da je bio organizator budvanske kriminalne organizacije. Većinu poslova za koje je okrivljen obavljao je preko računa njenih firmi, registrovanih na of-šor destinacijama. Saradnju su započeli u vrijeme Marovićevog predsjednikovanja zajedničkom državom SCG, u kojoj je Olivera Ilinčić obavljala funkciju savjetnika za međunarodne ekonomske odnose. Prethodno je bila u vrhu uprave Narodne banke Jugoslavije, kao direktor deviznog sektora i saradnica Mladena Dinkića. Pri kraju mandata u SCG Marović je Oliveri Ilinčić povjerio funkciju direktora Fonda za privatizaciju vojne imovine Srbije i Crne Gore.
Tada su prodate mnoge vojne baze poput Skočiđevojke u Reževićima, vojna odmarališta i druge vrijedne nekretnine na Crnogorsko primorju. Austrijsku tvrđavu Arza na poluostrvu Luštica, pazario je u to vrijeme srpski biznismen Mirko Latinović, koji kasnije postaje Marovićev partner u brojnim poslovima u Budvi, među kojima je najpoznatiji, izgradnja stambeno-poslovnog centra TQ Plaza, u kome je Opština oštećena za iznos od 20 miliona eura.
Nakon raspada zajedničke države, postala je izvršni direktor kompanije Futura plus, Stanka Subotića Caneta, ali je poslovna saradnja sa Marovićem
nastavljena u Crnoj Gori.
Protiv Olivere Ilinčić tužilaštvo je pokrenulo krivični postupak za krivično djelo prevare, izvršeno na organizovan način, dok je izvršni direktor kompanije, Katarina Radičević, hapšena u predmetu WTE-otpadne vode. Tužilaštvo je izdalo centralnu potjernicu za Ilinčićevom, koja živi u Beogradu.
Ona se tereti da je u sprezi sa Marovićem prevarila 13 građana Budve za iznos od ukupno 12,2 miliona eura. Katnić je naglasio kako tužilaštvo štiti i građane, pored toga što štiti društvenu zajednicu. Oštećeni Budvani sklapali su ugovore pod nejasnim uslovima i pozajmljivali novac članovima ove kriminalne grupe. Istragom je utvrđeno da su bili prevareni, te je sva imovina nekoliko firmi blokirana i oštećeni građani imaju pravo da se naplate za iznose koji im nisu vraćeni, naglasio je tužilac Katnić.
Izvjestan broj građana, uglavnom istaknutih članova Demokratske partije socijalista, gradskih funkcionera ili biznismena, godinama su pozajmljivali pozamašne svote novca Maroviću. Radilo se o svojevrsnom reketu koji su prozvani morali da plate. Problemi su nastali kada im novac u dogovoreno vrijeme nije vraćen.
Ova nesvakidašnja priča koja je stigla do Specijalnog tužilaštva zanimljiva je zato što su prevareni građani godinama o tome ćutali. Progovorili su tek tokom tužilačkih istraga u ispovijestima pred specijalnim tužiocem. Sada redom tvrde da su novac davali kako bi pomogli Budvi, Crnoj Gori ili Prvoj banci kad je ova zapala u krizu. Rukovođeni su, kažu, patriotskim razlozima i vjerom u državu i njene institucije. Među onima koji su novac pozajmljivali pominju se imena budvanskih rukovodilaca i privrednika, direktor Komunalnog Đoko Medin, koji je dao 750.000 eura, Vido Anđus, bivši odbornik DPS-a i predsjednik MZ Sveti Stefan pozajmio je Oliverinoj firmi 350.000 eura. Najveću donaciju od čak pet miliona eura Maroviću lično dao je Gojko Kapisoda, osumnjičen u predmetu WTE-otpadne vode. Biznismen Ilija Armenko dao je 310.000, porodicama Dragović i Divanović isparilo je oko 3,5 miliona sa računa u Prvoj banci.
Od 13 Budvana, Marović i Olivera uzeli su više od 12 miliona eura.
Lokalnoj i široj javnosti nije poznato da je gradska uprava Budve uputila apel bogatim sugrađanima da pomognu gradu koji je u finansijskom kolapsu. I kakav je to grad koji tajno pozajmljuje od privatnih lica. Budvanski patrioti ne navode na koji račun je novac uplaćivan i na šta je utrošen. Da li su novac davali kao donatori ili dobrotvori u svrhu izgradnje jednog doma zdravlja ili porodilišta koji Budvi nedostaju, za zgradu pozorišta, za popločavanje i uređenje propalih ulica i trgova ili za bilo koji projekat od koristi za sve građane.
Pozajmljivači su, kako sami navode, spremno donosili velike novce samo na poziv predsjednika Opštine ili čelnika vladajuće partije, koje su izjednačili sa državom Crnom Gorom.
,,Bivši potpredsjednici Opštine Budva Lazar Rađenović i Milenko Medigović zvali su me 2008. godine i tražili da pozajmim Budvi 310.000 eura. Rekli su da treba da se pomogne Opština. Novac mi je bio na računu u Prvoj banci, oni su to saznali. Vjerovao sam institucijama sistema i državi koja mi je tražila pare, a i ljudima koji su rukovodili Opštinom. Bili su moji prijatelji i drugovi. Zato sam im i dao novac, a tužilaštvo zna gdje je otišao taj novac. Zna cijela Budva, znam i ja, ali nisam vidio. Ne mogu direktno da uperim prst u Svetozara Marovića, ali on se interesovao za moj novac”, kazao je Vijestima Armenko, osam godina kasnije.
Budvani znaju da niko od njih novac nije davao bez sopstvene računice o korisnim efektima za sebe ili svoje bližnje. Nisu oni slučajno tipovani od strane budvanskog kriminalnog klana. Raspodjelom vlasti dobili su vodeće pozicije u gradskoj upravi za sebe ili članove svojih porodica, odborničke mandate, unosne direktorske funkcije, mjesta sekretara za urbanizam, za komunalno-stambene poslove, u turističkoj organizaciji, olakšice prilikom bespravne ili planske gradnje objekata… Sve im je stiglo na naplatu.
Neki od njih pristajali su da im se novac koji su privatno pozajmili privatnom licu, vrati preko Opštine i njenih aranžmana sa trećim, privatnim firmama, putem naduvavanja računa po ugovorima za izvršene usluge i poslove. Preko izgradnje postrojenja za otpadne vode u Bečićima vraćeno je pet miliona Kapisodi. Dok su se direktor Komunalnog Đoko Medin i Ilija Armenko namirivali preko firme Kopirajt, vlasnika Marka Kentere, putem zamršenih transakcija koje uključuju izdavanje mjenica od strane Opštine, kao jemca, koje sada stižu na naplatu.
Da bi se njih dvojici naplatila Opština je prodala parcelu na kojoj se nalazi dječje igralište kod Jadranskog sajma za 1,4 miliona eura, koji je u cjelosti otišao na račune Kenterovih firmi Kopirajt i Multimedija. I sve to u ime patriotizma, drugarstva i velike ljubavi prema Budvi.
Poslovni odnos sa Oliverom Ilinčić i njenom firmom Property investments funkcionisao je tako što su oštećeni Budvani koristili njene usluge za prodaju zemljišta ruskim milionerima. Novac je uplaćivan na račune Prve banke, na osnovu kojih je firma Property podizala nove kredite koje nije vraćala, pa bi banka, Budvanima skidala novac sa računa.
Zahvaljujući njenim agentskim sposobnostima i tadašnjem ugledu Marovića među ruskim investitorima, bez čijeg znanja ni jedna veća kupoprodajna transkacija na teritoriji Opštine Budva nije mogla biti izvršena, za svoje placeve dobijali su više nego povoljne cijene. Obogatili su se, ali su na kraju iz tih poslovnih kombinacija izašli kao prevarena strana, bez dobrog dijela svog novca.
U skladu sa narodnom – ko sa đavolom tikve sadi, o glavu mu se obijaju.
Branka PLAMENAC
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DANAS, SJUTRA1 sedmica
DRUŠTVO3 sedmice
FOKUS3 sedmice
HORIZONTI3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice