Pljevlja već tri decenije uzalud opominju. Desila se Bukovica, pa brojni izlivi mržnje u decenijama koje su uslijedile. I niko nije kažnjen. Danas se u tom gradu uz šovinistička skandiranja traži smjena tek postavljenog načelnika policije, prvog islamske vjeroispovijesti nakon skoro šest decenija. I vlast ćuti
Opet protesti, opet izlivi mržnje, opet Pljevlja. Nakon što je, javnosti do ove sedmice nepoznat, za načelnika policije u Pljevljima izabran Haris Đurđević, ispred tamošnjeg Centra bezbijednosti organizovani su protesti. Okupljanja su uslijedilla nakon javne reakcije jednog od lidera Demokratskog fronta Nebojše Medojevića, koji je Đurđevića na svom Fejsbuk profilu okarakterisao kao ﮼najodanijeg vojnika Veselina Veljovića, ostrašćenog srbofoba i progonitelja učesnika litija i mrzitelja svega pravoslavnog”. Okupljeni su skandirali – ﮼Ustala je Sparta srpska, neće ovo biti Turska”.
Nakon protesta reagovao je reis islamske zajednice u Crnoj Gori Rifat Fejzić: ﮼Ako nemamo pravo na neke funkcije, poželjno bi bilo da nam se odgovori – da li imamo pravo na vazduh? Pitam se, gdje je država, NVO sektor, mediji, strane diplomate? Najverovatnije će biti da je ovo Ramazanska čestitka”.
Nakon stidljive reakcije institucija, prvo ombudsmana koji je osudio šovinističke poruke u Pljevljima, te istrage tužilaštva, lideri Demokratskog fronta, a i drugih partija iz nove vlasti, osudili su šovinističke poruke na protestima u Pljevljima, ali nastavili da insistiraju da je imenovanje Đurđevića sporno jer je navodno bio kadar DPS-a. Traže i da se ispitaju anonimne otužbe da je Đurđević navodno na nekom od kolegijuma u policiji ustvrdio da bi se on sa litijašima obračunao po kratkom postupku.
Đurđević da se zna, nema mrlja u karijeri. Tokom 2017. godine izabran je za najboljeg policajca od strane svojih kolega. Radna biografija čista. Bez prijava za zlupotrebu ovlašćenja, ne tako rijetkih u redovima ovdašnjeg rukovodećeg policijskog kadra, bez afera, bez pominjanja u medijima.
Nakon što je dospio u fokus javnosti, Đurđević se ogasio u medijima. Saopštio je da 15 godina obavlja radne zadatke i da nije tačno ono što mu spočitavaju prvaci opozicionih partija iz te opštine, odnosno dio njihovih kolega parlamentarne većine na državnom nivou.
﮼Čudno mi je da se nakon mog imenovanja, prvi put pominje moje ime u negativnom kontekstu vezano za održavanje litija. U to vrijeme ja sam radio kao rukovodilac Jedinice za subijanje opšteg i privrednog kriminaliteta, u čijem opisu posla je suzbijanje imovinskog kriminaliteta, krvnih i seksualnih delikata i drugih sličnih linija rada“, saopštio je Đurđević i dodao da nije neko ko je ﮼ograničen razmišljanjima o bilo čijoj nacionalnosti”.
Oglasili su se i Zoran Brđanin, v.d. direktora Uprave policije, i Dritan Abazović, potpredsjednik Vlade zadužen za koordinaciju bezbjednosnih službi. Obojica su saopštili da rukovodeći policijski kadar neće postavljati ulica, ali i najavili istovremeno da će ﮼preispitati” izbor Đurđevića. Dopustivši ipak ulici da utiče na odabir rukovodećeg policijskog kadra. Jer su oni prije imenovanja i prije bilo kakvih reakcija, morali ﮼preispitati” biografiju čovjeka kojeg namjeravaju da postave za rukovodioca CB Pljevlja. Ni Abazović ni Brđanin nijesu kazali ni riječ o prethodnom angažmanu Đurđevića. Kao da ga i oni prvi put vide i čuju za njega.
Abazović je saopštio da je nedopustivo da „neko zbog svog nacionalnog, političkog ili vjerskog opredjeljenja biva neprihvatljiv za određenu grupu ljudi”.
Riječi političkih lidera o multikulturi i toleranciji, ni onih prethodne vlasti, ali ni ovdašnje, očito ne pomažu. A djela govore.
Nakon avgustovskih izbora i smjene trodecenijske vladavine Demokratske partije socijalista, izvršene su brojne smjene, kako na državnom nivou tako i u opštinama u kojima je DPS izgubio vlast. Zajednički imenitelj, bez obzira na priče o ﮼pomirenju” i toleranciji, je to da predstavnika manjina gotovo da nema na funkcijama. Preciznije: od 205 imenovanih funkcionera samo sedam su pripadnici manjinskih naroda i to na nižim radnim mjestima. Nema ih među državnim sekretarima, direktorima direktorata, niti pomoćnicima ministra. Posebno zanimljivo, nema ih na rukovodećim mjestima ni u Ministarstvu za evropske integracije.
U Vladi, opštepoznato, među ministrima, izuzev potpredsjednika Abazovića, nema predstavnika manjinskih naroda, što je novoj vlasti uzaludno prigovarao civilni sektor.
Smjene i postavljenja po dubini, nastavljena su u istom smjeru. Bez predstavnika manjina. Za ilustraciju stanja duhova. Na posljednjoj sjednici Vlade razriješena su tri člana upravnog odbora Fonda PIO od kojih je jedan bio pripadnik manjinskog naroda. Postavljeni su novi – svi iz takozvane pravoslavne većine. U pojedinim ministarstvima, poput Ministarstva kulture, prvi zapošljeni po ugovoru o djelu, kome angažman nije produžen nakon dolaska ministarke Vesne Bratić na čelo je bio je Nedžad Popara. U ministarstvu prosvjete, nauke, kulture i sporta nema ni jednog Bošnaka ni Albanca, čak ni među novim vladinim ekspertima za reviziju.
Ministarka Bratić, istovremeno, više puta bila je u fokusu javnosti zbog nacionalističkih izjava. Nova vlast nije zbog protesta dijela javnosti da je nedopustivo da nakon takvih izjava vodi ministartsvo kulture, najavljivala nikakva ,,preispitivanja” njenog angažmana.
Isti je slučaj sa predsjednikom Odbora za ljudska prava Jovanom Vučurovićem. Nakon reakcije civilnog sektora da je nedopustivo da on pokriva to mjesto, imajući u vidu izjave u kojima negira genocid u Srebrenici, nikom ništa. Nikakvog preispitivanja. Konačno, nakon što je ministar pravde, ljudskih i manjinskih prava Vladimir Leposavić tražio dodatne dokaze da bi priznao genocid u Srebrenici i uzeo mjeru Haškom tibanalu, premijer Zdravko Krivokapić, poslije pritiska dijela domaće i međunarodne javnosti, inicirao je njegovu smjenu. No, izuzev URE, nije našao partnere u parlamentarnoj većini da podrže tu inciijativu. Naprotiv.
U Pljevljima su po dolasku nove vlasti takođe obavljene smjene. I direktor bolnice i Doma zdravlja u tom gradu su sada pripadnici većinskog naroda.
Šovinističke poruke, grafiti i poruke u Pljevljima ne dešavaju se prvi put. Nakon avgustovske pobjede, početkom septembra u tom gradu kamenovane su prostorije Islamske zajednice i ispisane uvredljive poruke Bošnjacima i prijetnje ﮼novom Srebrenicom”.
Tokom slavlja izborne pobjede opozicije, u Pljevljima su napadnuta dva pripadnika bošnjačke nacionalnosti. Bilo je i nekoliko prijava vrijeđanja na nacionalnoj osnovi, za koje tužilaštvo nije našlo osnov za krivično djelo. Nikad nije razjašnjeno čiji je to bio rukopis: stare vlasti ili oslobodilaca.
Ni Demokratska partija socijalista, koja ovih dana osuđuje šovinističke poruke u Pljevljima i optužuje one koji su ih smijenili za nacionalizam, nema se čime pohvaliti.
Od 1945. godine u tom gradu, koliko se zna, na čelu Centra bezbjednosti nije bio Bošnjak/Musliman. U avgustu 1992. godine, u Pljevljima, u Bukovici, obavljeno je etničko čišćenje, rušenje kuća i džamija, ubistva ljudi. Nikada nije ispitano ko je bio politički zaštitnik lokalnih nasilnika, a vjeruje se da bi ta istraga vodila ravno do prethodne vlasti. Optuženi za zločine u Bukovici, ﮼zbog nedostatka dokaza” oslobođeni su uz obrazloženje da su samo vršili službene radnje u okviru zakonskih ovlašćenja.
U dvije presude Crna Gora je ipak praktično priznala terorizam i isplatila materijalnu štetu bez kažnjavanja krivaca.
U ljeto 1992. godine u vazduh je odletjelo oko 30 muslimanskih radnji, bombe su osvitale u dvorištima, uniformisane i naoružane osobe su „paradirale“ gradom u kojem su na svakom uglu odjekivale četničke pjesme. Sve je kulminiralo u avgustu, kada su nakon smjene više policajaca, vođa paravojnih formacija Milika Čeko Dačević i Duško Kornjača okupirali grad. Potom se desila Bukovica.
Skoro tri decenije kasnije, Pljevlja i dalje opominju. Da ovim putem idemo ravno do dna.
Milena PEROVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU2 sedmice
Izdvojeno3 sedmice