Stotine kilograma uginule ribe, nesnosan miris, negodovanje mještana i turista, ponovo su slike koje su sa prostora oko kanala Port Milena poslate u svijet sa ulcinjske rivijere. I to početkom avgusta, u trenutku kada se u toj opštini nalazi preko sto hiljada gostiju, dok je sezona na samom vrhuncu.
Svi odgovorni sliježu ramenima i pokušavaju prebaciti odgovornost sa sebe. Ništa novo, jer se to dešava u slučaju Port Milene već puna tri desetljeća. Naime, ta prekrasna laguna, najveće mrijestilište ribe na Mediteranu i atrakcija Ulcinja, je 30 godina sinonim za otpadne vode i fekalije. Divlja gradnja, kanalizacioni ispusti iz nekoliko stotina kuća, apartmana, restorana i hotela koji direktno idu u taj kanal, deponovanje šuta i zemlje na njegovim obalama kako bi se proširile kupljene ili uzurpirane parcele, faktori su koji su doveli do ovakvog stanja. Nadalje, u Port Milenu se iz najvećeg dijela grada slivaju otpadne vode riječicom Bratica, prepune raznih ulja i opasnih otpada iz desetak auto-servisa. Tokom sezone tom području gravitira oko deset hiljada turista, a kanal se pretvara u svojevrsnu septičku jamu.
Zato niko u Ulcinju nije ozbiljno uzeo u obzir saopštenje Ekološke inspekcije koja je ocijenila da su za ovaj ,,pomor ribe u Port Mileni krivi meteorološki uslovi i povećan broj turista!?” Dodaje se da je u kanalu došlo do povećanog isparavanja vode usljed visokih temperatura, čime se povećala gustina tečnosti u Port Mileni, te da je uslijed dolaska velikog broja turista i ispuštanja fekalija, došlo do opadanja kiseonika i povećane zagađenosti.
Iz ekološke organizacije Grin houm su naveli da se radi o ,,površnom i neozbiljnom pristupu problemu”. ,,Uzrok za ovakvu situaciju ne treba tražiti niti u vremenskim prilikama, niti u turistima, niti na ovakav način prikriti prave uzročnike ovih problema. Za ovako ozbiljnu ekološku situaciju koja se ne rješava godinama odgovorne su sve nadležne institucije koje omogućavaju da se ovako tretira kanal koji je imao veliki potencijal za mrijest riba i veliku ekološku vrijednost”, kazala je koordinatorka u toj organizaciji Azra Vuković.
Ona je istakla da lokalna uprava treba da konačno riješi pitanje otpadnih voda na teritoriji Opštine Ulcinj izgradnjom kanalizacionih sistema i sistema za prečišćavanje voda kako bi se umanjio pritisak na životnu sredinu i stvorili uslovi za nesmetanu realizaciju turističke sezone, ali i poboljšalo stanje voda u ovoj Opštini.
Neshvatljivo je da se već više od godinu dana u lokalnoj vlasti odlaže početak realizacije tog projekta za koji je sredstva obezbijedila Njemačka. I to zbog najbanalnijih političkih razloga iako više nikome ne treba napominjati da se radi o projektu vrijednom, samo u prvoj fazi, preko 20 miliona eura, bez kojeg apsolutno nije moguće krenuti u proces ozbiljne turističke valorizacije Velike plaže, najvećeg razvojnog resursa na Jadranu.
Iz Grin houma su ukazali na činjenicu da isuviše dugo traje donošenja Prostorno-urbanističkog plana za Opštinu Ulcinj, kao i Prostornog plana posebne namjene za obalno područje Crne Gore. ,,A nacrtom ovog drugog dokumenta, koji je krajem jula dostavljen lokalnoj upravi, ne predviđa se izgradnja marine na tom prostoru. Mišljenja smo da se to rješenje iz ranijih planova mora zadržati”, kazao je predsjednik Opštinskog odbora te političke grupacije Omer Bajraktari, koji je, inače, i menadžer opštine Ulcinj.
No, dok se čeka na početak radova oko izgradnje kanalizacione mreže i donošenje planova, koji bi, navodno, trebali krenuti najesen, kritično stanje se na Port Mileni samo povećava. Na ušću tog kanala u more je zabilježena velika onečišćenost i ona se širi na ostali dio ulcinjskog primorja. Čak se i u dokumentima crnogorske Vlade ističe da ,,kanal Port Milena predstavlja najveći problem na obali koji bi trebalo da bude saniran u narednom periodu”.
Konstatujući da je stoga nužno preduzeti niz koraka kako bi se sanirao taj predugo trajući problem ocjenjuje se da najprije treba krenuti sa iskopavanjem i tretmanom kontaminiranog mulja, te izraditi studiju za ekološko saniranje navedenog područja.
A kako bi ovaj kanal barem kratkoročno bio rehabilitovan, na inicijativu opštine Ulcinj se dio morske vode koji se upumpava u bazene Solane usmjerava prema Port Mileni. ,,Na taj način je ovaj kanal osvježen. Sa ovim aktivnostima će se nastaviti i u narednih desetak dana”, rekao je šef kabineta predsjednika opštine Ulcinj Met Đoni.
Jan Palah i Dželal Hodžić
Institut za javno zdravlje Crne Gore je ranije konstaovao da u kanalu postoji visoka koncentracija kancerogenih materija i teških metala. “Siguran sam da danas u kanalu na dnu postoji najmanje metar toksičnog taloga koji je ubio i još uvijek ubija preostali biljni i životinjski svijet. To je otvorena kanalizacija “, tvrdi čelnik Ekološkog društva Zeleni korak Dželal Hodžić. Na jednom skupu prije desetak godina tom doajenu ulcinjske ekologije, s dozom crnog humora, predloženo da se spali na mostu, po uzoru na Jan Palaha, prije 47 godina u Pragu, jer niko ga ne sluša iako već decenijama upozorava na opasne posljedice odnosa prema o Port Mileni, koja je, kako voli kazati, sestra Solane. Dželala i dalje niko od zvaničnika ne čuje. A on sa svoje 73 godine neumorno priča o Port Mileni, simbolu Ulcinja, koji je postao nevolja.
Mustafa CANKA
DRUŠTVO4 sedmice
SVIJET4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice