DRUŠTVO
BUDVA, NESLAVAN EPILOG PROJEKTA VIJEKA: Njemci otišli – ostavili oštećeno postrojenje
Zajedničko u dva vrijedna projekta, koji se tiču mora i čiste morske vode, PPOV i Osmoza čiji pogubni efekti deceniju kasnije potresaju lokalnu upravu je odabir istog partnera, njemačke kompanije WTE (Wasertechnik GmbH), koja je dio austrijskog konzorcijuma EVN grupe. Ova kompanija je ostavila Budvi afere, nedovršena ili potpuno neupotrebljiva postrojenja i milionska dugovanja
Među mnogim aferama bivše lokalne uprave u Budvi, čiji su funkcioneri označeni kao članovi organizovane kriminalne grupe kojom je rukovodio bivši funkcioner DPS-a Svetozar Marović, kojima je budžet opštine olakšan za stotine miliona eura, izdvajaju se dva projekta, a oba se tiču mora i čiste morske vode. Izdvajaju se po obimu pohare građana Budve, po biografijama strateških partnera i scenarijima za izvlačenje novca iz bogate budvanske kase i mogli bi poslužiti kao dobar scenario za seriju kriminalističkih filmova sa predivnim autentičnim lokacijama.
Riječ je o dva projekta koji su Opštinu Budva do sada koštali više od 130.000 miliona eura. Prvi, projekat Osmoza osmišljen je za preradu slane morske vode u slatku, pogodnu i za piće,d ok se drugi odnosi na preradu otpadnih, kanalizacionih voda koje se potom čiste ispuštaju u more. Zajedničko u oba projekta čiji pogubni efekti deceniju kasnije potresaju lokalnu upravu jee odabir istog partnera, njemačke kompanije WTE (Wasertechnik GmbH), koja je dio austrijskog konzorcijuma EVN grupe. Ova kompanija koja se vrlo brzo prilagodila domaćem načinu korupcionaškog poslovanja ostavila je Budvi afere, nedovršena ili potpuno neupotrebljiva postrojenja i milionska dugovanja. Oba projekta, i Osmoza i PPOV pod istragom su Specijalnog tužilaštva.
Projekat desalinizacije morske vode iz 2008 godine promovisan kao epohalan poduhvat tadašnje lokalne urpave na čelu sa Rajkom Kuljačom, najavljivan je i kao prvi takav projekat na Balkanu. Posao izgradnje dobila je firma Montenegro Osmoza, anonimnih makedonskih državljana. Postrojenje je koštalo 8 miliona eura, ali nikada nije proradilo u punom kapacitetu. Budvanska avantura oko desalinizacije predstavlja jedan od najzamršenijih poslova u kome je teško ući u trag novca koji je završavao u privatnim džepovima. Nazivi firmi koje gazduju postrojenjem ubrzano se mijenjaju a sa njima i njihovi vlasnici. Montenegro Osmoza netragom nestaje, njeno mjesto zauzima nova firma, „WTE Desalinizacija morske vode“, sestra frima WTE koja ulazi u posao za izradu postrojenja za preradu otpadnih voda (PPOV) u Bečićima. WTE Desalinizacija podiže kredit od 5,3 miliona eura kod Hipo Alpe Adria banke. Nedugo zatim u posao desalinizacije na Rtu Zavala ulazi firma Mediteran WTE i sa njom španski državljanin Ruben Salgado Eskudero. Ovo je najzanimljivij zaplet u akciji desalinizacije morske vode u Budvi. Eskudero je fotograf, rođen u Madridu, živi u Majnmaru sa kojim Opština osniva zajedničku firmuu kojoj je pored osnivača sa udjelom od 50 odsto kapitala, Španac ujedno i ovlašćeni zastupnik iste. Na pitanjagrađana otkud on u Budvi i ko ga je doveo, ni 12 godina kasnije nema pravog odgovora. Kako je vlast u Budvi za poslovnog partnera izabrala anonimnog španskog fotografa. O čemu su razmišljali odbornici lokalnog parlamenta iz redova DPS-SDP kada su uoči nove 2009. godine većinom glasova podržali udruživanje Opštine sa firmom Rubena Eskudera.
Odbornici suistoga dana izglasali odluku o pružanju garancija na zaduživanje Eskuderove firme u ukupnom iznosu od 8,3 miliona eura. Na onih 5,3 miliona kredita WTE Desalinizacija, koje je Eskudero velikodušno preuzeo na sebe, plus dodatnih 3 miliona. Strateški partner Opštine misteriozno nestaje, Budvi ostaju milionski dugovi koje godinama plaća. Projekat desalinizacije prerastao je u aferu „Osmoza“ kojom se duže vrijeme bavi Specijalno državno tužilaštvo, istražujući posebno ulogu Marovićeve firme Moninvest u cijeloj priči. Objekti fabrike Osmoza napušteni i oronuli sa opremom koju je zahvatila rđa, dominiraju zalivom sa zaravni Rta Zavala, kao spomenik još jednoj zaludnoj investiciji i nezapamćenoj korupciji budvanskih čelnika.
Sa druge strane Zavale, od drugog posla koji je vodila WTE, Budvi trenutno prijeti ekološka katastrofa. Radnici kompanije WTE/EVN napustili su postrojenje za tretman otpadnih voda u naselju Vještice i sa sobom odnijeli kompletnu dokumentaciju. Njemci su napustili postrojenje prije dogovorenog roka i prekršili protokol kojim je predviđeno da postrojenje bude predato poslednjeg dana marta, do kada bi se u Budvi obučio kadar za upravljanje kolektorom.Za sobom su ostavili neispravan podmorski ispust u moru pored rta Zavala, na kome u more odlaze neprečišćene otpadne vode. Bečićima i cijelom budvanskom zalivu prijeti ozbiljno zagađenje mora. Fekalije u moru – bio bi to pravi epilog višegodišnje besprizorne pohare budvanske gradske kase, divan prizor učinka bivše vladajuće elite koja nije pravedno kažnjena za svoja nepočinstva.
Opština i WTE spore se oko toga koliko je novca uloženo u izgradnju postrojenja. Kapitalni projekat Opštine Budva prerasta u međunarodnu aferu u kojoj će se tek potezati arbitražei nove procjene. Nezavisni procjenitelji već su utvrdili da je na postrojenje utrošeno oko 36 miliona eura, upola manje od sume poredviđene ugovorom, što u WTE nisu prihvatili. Opština je do sada na ime duga uplatila oko 14 miliona eura u korist WTE. Međutim, njemačko-austrijski koncern aktivirao je krajem prošle godine državne garancije u iznosu od 29,3 miliona eura koje je Vlada isplatila. Nad sudbinom gradske kase nadnila se opasnost aktiviranja i druge garancije date od strane Opštine u iznosu od 66 miliona eura, koju je potpisao tadašnji predsjednik Rajko Kuljača.
Posao izgradnje PPOV najskuplji je infrastrukturni projekat Opštine Budva, ali i pored milionskih ulaganja nije donio ugovorene koristi za Opštinu. Postrojenje tretira otpadne vode samo Budve i Bečića, ostali djelovi opštine, Sveti Stefan, Patrovac i Buljarica nisu njime obuhvaćeni iako je ugovoromto bilo predviđeno.
Prema izvještaju Državne revizorske institucije o reviziji završnog računa za 2014. godinu ukupan dug Opštine za PPOV iznosio je 121 milion eura, od čega se 65 miliona odnosi na glavnicu kredita podignutog za izgradnju postrojenja a 32 miliona na kamate kredita kojeg će Opština vraćati do 2034. godine.
Grupa WTE/EVN je neslavno napustila Bečiće ostavljajući postrojenje u neispravnom stanju uprkos tome što je do sada od Opštine i Vlade naplatila više od 40 miliona eura. Bila je umiješana u korupciju o čemu svjedoči iskaz bivšeg direktora WTE u Crnoj Gori, Gintera Fausta pred Specijalnim tužilaštvom, po kojem je njegova firma učestvovala u korupciji u iznosu od 3 miliona eura, koji su iplaćeni šefu budvanske OKG, za vraćanje njegovih osobnih dugova. Faust je potpisao sporazum o priznanju krivice, pa ako su u renomiranoj njemačkoj kompaniji svjesno učestvovali u korupciji na štetu građana Budve, nije jasno njihovo afektivno napuštanje posla prije roka.
Branka PLAMENAC
Komentari
Veljko Belivuk, Marko Miljkovići njihova kriminalna grupa se pred Specijalnim sudom u Beogradu terete , za sada, za sedam teških ubistava, silovanje, posjedovanje oružja, dilovanje droge i zločinačko udruživanje. Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo ih tereti da su ilegalno ušli u Crnu Goru u drugoj polovini 2020. gdje su izvršili ubistvo Damira Hodžića, Adisa Spahića i otmicu Mila Radulovića zvanog Kapetan iz Škaljarskog klana, koji je kasnije likvidiran i tajno zakopan na Lovćenu
Skidanje zabrane ulaska u Crnu Goru dvojici elitnih beogradskih kriminalaca 28. decembra 2020. godine je nedavno koštalo slobode dvojicu možda najvažnijih menadžera bivšeg režima Demokratske partije socijalista (DPS). Veljko Belivuk, Marko Miljković i njihova kriminalna grupa se suočavaju sa ozbiljnim optužbama pred Specijalnim sudom u Beogradu. Terete se, za sada, za sedam teških ubistava, silovanje, posjedovanje oružja, dilovanje droge i zločinačko udruživanje.
Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo (SDT) ih tereti da su ilegalno ušli u Crnu Goru u drugoj polovini 2020. gdje su izvršili ubistvo Damira Hodžića, Adisa Spahića i otmicu Mila Radulovića zvanog Kapetan iz Škaljarskog klana. Radulović je kasnije takođe likvidiran i tajno zakopan na Lovćenu. Ova ubistva su dotični komentirali preko SKY aplikacije. Belivuk i Miljković su na ove okolnosti prvi put saslušani u Beogradu krajem 2021. godine od strane tadašnjeg Glavnog specijalnog tužioca (GST) Milivoja Katnića i njegovog zamjenika Saše Čađenovića. Obojica su sada u pritvoru. I Belivuk i Miljković su negirali djela tvrdeći da tada nisu bili u Crnoj Gori jer su imali zabranu ulaska u zemlju.
Međutim, oni su godinama imali podršku osoba iz vrha dva bratska režima – vučićevskog i đukanovićevskog. Suđenje Belivuku i Miljkoviću za ubistvo bivšeg karate reprezentativca Vlastimira Miloševića (upucanog i “overenog u glavu” 30. januara 2017. u centru Beograda) je ogolilo zarobljenost srpskog pravosuđa i države. Maskirani ubica se lagodno ponašao ne obazirući se ni na svjedoke ni na ulični video-nadzor. Terenski operativci srbijanske policije su prikupili obilje dokaza među kojima i tri uzorka DNK Belivuka – jedan na vratima zgrade gdje je živio pokojni Milošević, drugi na vozilu korišćenom za bjekstvo (po policijskoj pretpostavci), dok je navodno treći uzorak nađen na tijelu ubijenog. Zahvaljujući kamerama policija je rekonstruirala rutu kojom su se kretali likvidatori dok je snimak bio dovoljnog kvaliteta da se odradi i antropološko vještačenje. Policija je Belivuku i Miljkoviću oduzela mobilne telefone prilikom hapšenja pet dana nakon ubistva.
Jovo MARTINOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 19. aprila ili na www.novinarnica.net
Komentari
U premijerovom obećanju o “mogućoj” plati većoj od EU prosjeka nema preciznijih rokova pa bi se moglo pokazati da smo mi, a ne Milojko Spajić nepopravljivi optimisti. Dok on to samo vješto koristi
Premijer Milojko Spajić ostaje nepopravljivi optimista. Ili je čovjek sa rijetko viđenim talentom da relativizuje činjenice. Uglavnom, umjesto ispunjenja prošlogodišnjih, predizbornih, obećanja dobili smo nova. Ljepša, bolja, veća. “Do vremena kad Crna Gora bude bila predložena za članicu Evropske unije, mogla bi da ima prosječnu zaradu veću od prosjeka EU”, prenijeli su mediji premijerovu izjavu datu pred Odborom za spoljne poslove Evropskog parlamenta.
Spajić je ovo rekao odgovarajući na pitanja evropskih poslanika. To mu, začudo, nije bilo “gubljenje vremena”. Dolazak u parlament u kome je izabran i gdje je dužan da, makar s vremena na vrijeme, podnosi račune – jeste. Ali, da se vratimo ljepšim temama: kako ćemo trošiti tih skoro 2.200 eura, koliko danas iznosi prosječna neto zarada u Evropskoj uniji? Čim ih zaradimo (uzajmimo) – mi ili država.
Jedni su na ove najave veselo trljali ruke, drugi zbunjeno slijegali ramenima, a traći pokušali racionalizovati premijerovo obećanje. Tražeći odgovor na pitanja kad i kako. I ko će to da plati. A ko da vrati (kredit).
Pomalo bajati podaci s kraja 2022. pokazuju da je prosječna zarada u privatnom sektoru bila za skoro 160 eura manja od prosječne (555 naspram 712 eura, koliko je tada iznosila prosječna neto zarada). Pa kako smo onda dobacili do prosjeka?
Da je broj zaposlenih u javnom i privatnom sektoru jednak, a nije, to bi značilo da je zaposleni koji je platu primao iz državnog ili nekog od lokalnih budžeta, ili je zarađivao u nekom državnom (javnom) preduzeću, prije dvije godine, u prosjeku, primao zaradu za 300 eura veću od zaposlenog u privatnom sektoru. Pošto je odnos broja zaposlenih u javnom i privatnom sektoru ipak nešto drugačiji (više je zapošljenih u privatnim firmama), to znači da je razlika u zaradama jednih i drugih bila još veća. U korist tzv. budžetskih korisnika.
Zoran RADULOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 19. aprila ili na www.novinarnica.net
Komentari
Izbor su pratile brojne primjedbe i sumnje na nepravilnosti. Bratićeva protivkandidatkinja Tanja Bakić tvrdi da Vijeće Filološkog niti Senat nisu sankcinisali Komisiju za pisanje izvještaja o kandidatima, iako su dva člana predala potpuno identične tekstove
Senat Univerziteta Crne Gore je 15. marta ove godine izabrao dr Vesnu Bratić u akademsko zvanje redovne profesorica iz oblasti Anglistika – Anglofona književnost i civilizacija i Engleski jezik na Filološkom fakultetu Univerziteta Crne Gore. Bratić je od kraja 2020. do kraja aprila 2022. bila ministarka prosvjete, nauke, kulture i sporta u 42. Vladi. Bratić nije bila jedina kandidatkinja, pored nje na konkursu za izbor u akademsko zvanje iz navedenih oblasti, koji je raspisan u junu prošle godine, prijavila se i dr Tanja Bakić.
Sam tok konkursa i izbor zanimljivi su zbog brojnih primjedbi i sumnje na nepravilnosti koje su se dešavale tokom njegovog trajanja.
U septembru 2023. imenovana je Komisija za razmatranje konkursnog materijala i pisanje izvještaja u sastavu prof. dr Radojka Vukčevič sa Filološkog fakulteta u Beogradu, prof. dr Janko Andrijašević sa Filološkog fakulteta UCG i prof. dr Zoran Paunović sa Filološkog fakulteta u Beogradu. Nakon što je Andrijašević u oktobru iz zdravstvenih razloga odustao od rada u komisiji, za novog člana je imenovana prof. dr Vesna Lopičić sa Univerziteta u Nišu.
Krajem prošle godine u Biltenu UCG objavljeni su izvještaji o kandidatima članova Komisije. Sva tri člana Komisije pozitivno su ocijenili kandidatatkinju Bratić i dali preporuku da se Bratić izabere.
Prigovor na recenzije, u januaru ove godine, Vijeću Filozofskog fakulteta UCG, upućuje Tanja Bakić. Ona u njemu kao apsurd ocjenjuje da su dva člana komisije potpisala istovjetne recenzije. Dr Bakić tvrdi da su izvještaji prof. dr Zorana Paunovića i prof. dr Radojke Vukčević potpuno identični: ,,Jedina razlika je u tome što je dr Paunović, redovni profesor Univerziteta u Beogradu, koji izvorno govori ekavicu, pokušao da ekavizira tekst profesorke Vukčević, izvorno napisan na ijekavici. Nažalost, u tome nije savim uspio, ostavivši znatan dio predatog teksta u ijekavici”, napisala je dr Bakić.
Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 19. aprila ili na www.novinarnica.net
Komentari
HAPŠENJE ZORANA LAZOVIĆA I MILIVOJA KATNIĆA: Odoše drugovi, samo njega nema
KRIMINAL U SLUŽBI DRŽAVE I OBRNUTO: Belivuk i Miljković – državni vojnici oba oka u glavi
PREMIJER OBEĆAVA JOŠ VEĆE PLATE: EU da nam zavidi
-
INTERVJU3 sedmicePAULA PETRIČEVIĆ, MIROVNA I FEMINISTIČKA AKTIVISTKINJA: Osokoljeni nacionalistički šerifi se ne boje institucija sistema
-
FOKUS4 sedmicePOLITIKA I DEGRADACIJA PROFESIJE: Ko su policajci zbog kojih je uzdrmana Vlada
-
FOKUS2 sedmiceFAMILIJA ĐUKANOVIĆ NAKON GUBITKA VLASTI: Manje moći, manje profita, ali poslovi traju
-
DRUŠTVO4 sedmiceDRAMA OKO SMJENE DIREKTORA MONTEFARMA: Politički i drugi lobiji
-
DRUŠTVO4 sedmiceKOLAPS ZIMSKE TURISTIČKE SEZONE: Uzdanje se u nebo i državnu kasu
-
DRUŠTVO3 sedmiceHAPŠENJE IGORA KRSTOVIĆA: Jedna lasta ne čini proljeće
-
Izdvojeno4 sedmiceKAKO JE IBAR SPASIO VLADU: Političarenje
-
Izdvojeno3 sedmiceKRIZE VLASTI OD LOKALA DO VRHA: Puca po dubini