Povežite se sa nama

DRUŠTVO

Ćeraćemo se do Strazbura

Objavljeno prije

15 godina

na

nasevropski-sud

Svakoga dana u prosjeku jedna tužba iz Crne Gore pristigne u Evropski sud za ljudska prava u Strazburu. Tako je bar u posljedenjih godinu dana od kada je Crna Gora u toj najznačajnijoj evropskoj instituciji pravde dobila svog predstavnika sudiju dr Nebojšu Vučinića. Za to vrijeme samo je jedna presuda izrečena protiv države Crne Gore. Porodici Bijelić iz Podgorice tako je omogućeno da nakon prolaska svih crnogorskih sudskih instanci uđe u svoj stan. Pet tužbi iz Crne Gore trenutno je u proceduri a njihov bi ishod mogao biti poznat do kraja godine. Još više od trista tužbi čeka na red pred jednim od pet sudskih vijeća, u kojima sudi 47 sudija iz svih 47 zemalja, članica Savjeta Evrope. PROCEDURA: Evropski sud je sada, više nego ikad u svom pedesetogodišnjem postojanju, zatrpan tužbama građana koji se žale na svoju države. Više od sto hiljada tužbi nalazi se u njegovoj sudskoj arhivi. Rusija, Rumunija, Poljska, Ukrajina i Turska države su na koje otpada devedeset odsto tužbi. Samo iz Rusije ima ih oko trideset hiljada. Procentualno, prema broju stanovnika, najmanje ih je iz Velike Britanije, što ukazuje na visok stepen demokratije ali i na nivo sudstva u toj zemlji.
Procedura Evropskog suda jeste spora. Četiri mjeseca potrebno je samo za odgovore na pitanja agentu neke tužene države. To je glavni razlog što je za jedan predmet od prispijeća do rješenja potrebno nešto više od godinu i po. Taj period u budućnosti bi mogao biti i znatno duži, objašnjava Nebojša Vučinić. „Sud je postao žrtva sopstvenog uspjeha jer je sada zatrpan tužbama”, kaže on.
Iduće godine u Švajcarskoj će biti održana konferencija o budućnosti suda i mogućnostima njegovog izlaska iz evidentne pretrpanosti predmetima. „Razmatra se više rješenja, ali je sigurno da se ova institucija mora očuvati. To je specifičan sudski mehanizam da se pojedincu, često bespomoćnom, omogući tužba protiv države, koja ima u rukama sav represivni aparat. To i jeste filozofija suda – dati šansu čovjeku da bude ravnopravan u procesu protiv države”, kaže Vučinić.
USLOVI: Prva misao nezadovoljnog građanina, nakon posljednje sudske instance u državi, „ćeraćemo se do Strazbura”, ipak je, najčešće, samo iluzija. Tek svaka deseta tužba koja dospije do Evropskog suda biva u njemu i razmatrana. Ostale bivaju odbačene već na ulazu u Sud, kaže Vučinić. „Od preko sto hiljada predmeta koji su trenutno pred sudom oko devedeset odsto su – nedopustivi, što znači da se ne mogu razmatrati iz nekog od više proceduralnih razloga. Ti uslovi dopustivosti veoma su konkretni i odnose se prevashodno na ljudska prava. Nijesu, na žalost, sva ljudska prava zaštićena Konvencijom”, kaže Vučinić.
Procedura strazburškog suda je takva da je neophodan određeni vremenski period, ali i opsežan ljudski potencijal da bi se obradili svi slučajevi. Oko pet stotina pravnika, savjetnika, pomaže sudijama u obradi predmeta. Kako bi se povećala efikasnost i efektivnost Suda, sada se uvodi novi protokol kojim se dopunjava procedura razmatranja prihvatljivosti i osnovanosti predstavki, pa će prethodno pitanje o tome da li određeni predmet ispunjava uslove prihvatljivosti, što su razmatrala vijeća od tri sudije, sada rješavati samo jedan. Predmete koji uđu u proceduru o meritumu, koje su razmatrala vijeća od sedam sudija, od sada će voditi tročlana vijeća. „Novi protokol trebalo bi da znatno ubrza protok predstavki i efikasnost suda”, kaže doc. dr Ivana Jelić, profesor međunarodnog prava i ljudskih prava.
STANDARDI: Osim preduslova da su prethodno iscrpljena sva pravna sredstva u okviru države, podnosilac tužbe mora pokazati da je žrtva kršenja nekog prava garantovanog Evropskom konvencijom o ljudskim pravima. Uslov je i to da isti slučaj ne razmatra neki drugi međunarodni sud ili kvazisudsko tijelo, na primjer Komitet UN za ljudska prava. Takođe, neophodno je ispuniti i vremenski uslov, da nije proteklo više od šest mjeseci od donesene pravnosnažne presude u sopstvenoj državi, pojašnjava doc. dr Ivana Jelić. ,,Ljudi su o tim procesnim pretpostavkama često neobaviješteni. Evropski sud za ljudska prava, kao međunarodni pravosudni organ, osnovan je Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i iz nje crpi svoju nadležnost. No, iako se bavi zaštitom građanskih i političkih ljudskih prava, moguće je pred njim utužiti i povrede drugih ljudskih prava, ukoliko se dovedu u vezu s diskriminacijom, odnosno povredom člana 14 Konvencije”, kaže Jelić.
Prihvatanje standarda Evropskog suda jedan je od osnovnih principa razvoja nacionalnih pravosudnih institucija, objašnjava ona. „Naša ustavna žalba, kao pravni institut, tek treba da zaživi. To je još jedan metod koji može pomoći da se ubuduće rastereti sud u Strazburu”, kaže Jelić.
Sud je svojevrstan pravosudni evropski reper, koji ima za cilj i uticaj na nacionalne sudove. „Ukoliko se ustavni sudovi i ustavna žalba afirmišu kao efektivno sredstvo, ni jedna žalba ne bi morala u Strazbur. Jedan od osnovnih ciljeva u radu suda jeste upravo to da se unutrašnji pravni sistemi država osposobe da rade po principima Konvencije o ljudskim pravima”, kaže Vučinić.
„Više se ne radi o tome da sopstvenu državu tuže hrabri, to će činiti sigurni i samosvjesni ljudi”, pojašnjava i doc. dr Ivana Jelić. ,,Tražiti zadovoljenje pravde, zaštititi svoje pravo, dakle, ne dati na svoje dostojanstvo, osnovni su zadaci svakog pojedinca. Konačno, samo slobodan čovjek i čovjek siguran u dostižnost pravde, može biti koristan član društva”, kaže ona.

Sead SADIKOVIĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:

DRUŠTVO

HAOTIČAN POČETAK ZIMSKE SEZONE: Kad se turizam dešava

Objavljeno prije

4 dana

na

6 Decembra, 2024

Objavio:

Početak zimske sezone sa brojnim problemima i stupanje na snagu dvostrukog povećanja PDV-a na smještaj siguran su znak da će crnogorski turizam sa olovnim nogama trčati narednu 2025. godinu. Vapaje turističkih radnika nema ko da čuje. Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

 

 

rošlogodišnja zimska sezona je u Crnoj Gori propala jer nije bilo snijega. Ove godine pao je već krajem novembra i iznenadio sve na sjeveru.  U Ski centru Kolašin 1600 mjesec dana nema struje, a tu  je i hronični problem sa vodosnabdijevanjem i nedostatak adekvatnih puteva i parkinga, da se ne govori o visokim cijenama. Pritom, za samo nekoliko sedmica kreću novogodišnji praznici i đački raspusti.

„Vremenski uslovi omogućili su skijanje već prije 15 dana, ali zbog nepostojanja sistema za osnježavanje staze su neiskorištene. To je apsurd u 21. vijeku“, kaže Dragana Bećirović iz Privredne komore Crne Gore.

U državi gdje se turizam u kontinuitetu dešava, logično je da prihodi padaju. I to ove godine zvanično – po pokazateljima Centralne banke Crne Gore za 50 miliona eura su manji nego 2023. godine ili za četiri odsto. Pad posjeta još veći – više od pet odsto. To je prvi put od obnove nezavisnosti, isključujući 2020. odnosno godinu korone, da je u turizmu žetva opala.

Finansijski rezultati bi bili još gori da ove godine nijesu značajno povećane cijene usluga, praktično u rangu sa svim evropskim mediteranskim zemljama. Baš kao i one u vanpansionu i u supermarketima. Crna Gora više nije jeftina destinacija, svakako ne za goste iz našeg regiona koji su najbrojniji. U situaciji kada se pogoršava ekonomsko stanje i u zapadnoevropskim zemljama, to onda vrijedi i za te goste. Istraživanja pokazuju da oko 80 posto Evropljana mijenjaju navike putovanja zbog klime, sigurnosti i cijena.

Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

Mustafa CANKA
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

RATNI ZLOČINI: Crna Gora još bez optužnica protiv ,,vikend ratnika”

Objavljeno prije

4 dana

na

6 Decembra, 2024

Objavio:

Specijalno državno tužilaštvo je  do sada podiglo samo tri optužnice zbog učeća dobrovoljaca iz Crne Gore u ratnim zločinima u BiH i na Kosovu

 

 

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) nije učinilo dovoljno u istragama o učešću tzv. vikend ratnika iz Crne Gore u ratnim zločinima i pljačkama počinjenim u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i na Kosovu tokom ratova devedesetih, tvrde sagovornici BIRN-a.

Izraz ,,vikend ratnici” se često koristi da opiše dobrovoljce koji su iz Crne Gore i Srbije putovali u BiH i učestvovali u ratnim zločinima tokom devedesetih.

Pravna savjetnica u Akciji za ljudska prava (HRA), Bojana Malović, tvrdi da SDT još nije samoinicijativno istraživalo djelovanje tzv. vikend ratnika, iako indicije o učešću crnogorskih državljana u silovanjima u istočnoj Bosni postoje od 1996. kada je pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (ICTY) u Hagu podignuta prva optužnica zbog seksualnog zlostavljanja.

,,Specijalno državno tužilaštvo od novembra 2020. izviđa dokazni materijal koji se može odnositi na ‘vikend ratnike’, budući da obuhvata više od 15 crnogorskih državljana osumnjičenih za teške zločine − uključujući ubistvo, mučenje, seksualno ropstvo i silovanje na području Foče. Međutim, kako je taj postupak u fazi izviđaja njihovi identiteti nisu poznati javnosti”, kazala je Malović BIRN-u.

Crna Gora je, kao dio Jugoslavije, direktno učestvovala u ratovima devedesetih u Hrvatskoj i BiH, a cnogorski građani su, kao pripadnici Vojske Jugoslavije, učestvovali u ratu na Kosovu. U Crnoj Gori nije bilo ratnih dejstava, ali su na njenoj teritoriji zabilježeni ratni zločini.

U sudskim procesima u BiH, na Kosovu i Hrvatskoj pominju se crnogorski državljani koji su u tim državama kao dobrovoljci učestvovali u ratnim zločinima i pljačkama. U Crnoj Gori su do sada podignute tri optužnice protiv crnogorskih državljana zbog ratnih zločina u susjednim državama, od kojih se jedna završila osuđujućom presudom.

Apelacioni sud je u decembru 2019. potvrdio presudu kojom je bivši pripadnik Vojske Jugoslavije iz Nikšića, Vlado Zmajević, osuđen na 14 godina zatvora zbog ubistva 4 albanska civila u selu Žegra kod Gnjilana tokom rata na Kosovu 1999.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

BUDVA POSLIJE IZBORA: Poslovi ne smiju da stanu

Objavljeno prije

1 sedmica

na

29 Novembra, 2024

Objavio:

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve. Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini

 

 

Deset dana nakon lokalnih izbora u Budvi i proglašenja konačnih rezultata, nema naznaka da se uskoro može očekivati dogovor političkih grupacija koje su učestvovale na njima. Postupci dvije vodeće stranke, koalicija Demokratskog fronta koju predvodi kandidat za predsjednika Opštine, Mladen Mikielj i grupa građana Budva naš grad, Nikole Jovanovića, takođe pretendenta za fotelju gradonačelnika, istovjetni su onima koje su vodili nakon majskih izbora, na kojima je rezultat u broju mandata bio neriješen. Njihove liste osvojile su oba puta po devet odborničkih mjesta u Skupštini grada, nedovoljno da same formiraju izvršnu vlast.

Pregovore pokreće Jovanović, uz uslov da njemu pripada predsjednička fotelja. On  poziva  na dogovore pojedine partije iz DF  SNP i Demokratsku narodnu partiju.. Prošlog puta  iz DF-a mu je stavljeno do znanja da to neće proći. Sasvim izvjesno neće ni sada.

Upućeni tvrde da Jovanović ima podršku aktuelnog predsjednika Opštine Mila Božovića iz pritvorske jedinice u Spužu. To je i podrška moćnog građevinskog lobija, zainteresovanog da unosni poslovi ne presahnu.

Za eventualno  pravljenje postizborne koalicije sa DPS-om, Jovanović bi morao ubijediti odbornike sa svoje liste, Budva naš grad, nekadašnje sledbenike jedinstvenog DF-a. Tokom junskih pregovora to mu nije pošlo za rukom, nekoliko njih odbilo je takvu saradnju. Sada je dovoljno  da tri odbornika to učine,  da otpadne mogućnost  povratka DPS-a u izvršnu vlast u Budvi, poslije osam godina.

Upućeni navode da je uslov DPS-a koji donosi sedam mandata, da dobije opštinska preduzeća na upravljanje. Treći partner, Evropski savez, sa dva mandata, čiji je lider Petar Odžić traži funkciju predsjednika lokalnog parlamenta. Fotelja predsjednika Opštine Budva bila bi Jovanovićeva.

Iz te vruće stolice tri gradonačelnika turističke metropole završila su u Spužu. Prva dvojica, Rajko Kuljača i Lazar Rađenović kao pripadnici OKG Budva, pravosnažno su osuđeni. Milo Božović, uhapšen u aprilu 2023. godine i dalje je predsjednik Opštine i čeka ishod sprovedenog istražnog postupka u pritvoru.

Uprkos svemu, u gradu bez parlamenta i funkcionalne vlasti, unosni poslovi nimalo ne trpe. Ugovore o javnim nabavkama za izvođenje raznih građevinskih radova, po odobrenju Višeg suda u Podgorici, potpisivao je u Spužu, predsjednik Milo Božović, sve do imenovanja potpredsjednice Opštine Jasne Dokić.

Pregled podataka Službe javnih nabavki, pokazuje kako su pojedine građevinske firme postale stalni pretplatnici na opštinski budžet. Obećane ekskluzivne  kapitalne investicije u gradu svele su se na izgradnju lokalnih puteva i ostale saobraćajne infrasturkture. Na razne atmosferske kanale, podmorske ispuste, sanaciju ili modernizaciju postojećih trotoara i saobraćajnica. Samo u 2024. godini na pomenute radove utrošeno je oko šest miliona eura. Većinu ugovora parafirala je potrpedsjednica Dokić.

Privilegovane firme, odabrane na tenderima na kojima se po pravilu pojavljuju kao jedini i najpovoljniji ponuđači, jesu poznati Bemax sa podugovaračem BB Solar, u vlasništvu Blaža Đukanovića, sina bivšeg predsjednika Mila Đukanovića, zatim kompanija Carat vlasnika Dragana Perovića, kuma i poslovnog partnera Mila Božovića. Tu je i neizbježna firma Asfalt beton gradnja iz Podgorice, bliska bivšem predsjedniku Marku Batu Careviću, Hidromont inženjering iz Podgorice i druge.

Tokom 2024. godine firma Asfalt-Beton, koju zastupa izvjesni Vladimir Mirković, realizovala je osam ugovora o javnim nabavkama, vrijednim oko 3,5 miliona eura, bez obračunatog PDV. Ova firma debitovala je u Budvi u doba predsjednikovanja Bata Carevića. Asfalt beton gradnja u jednoj godini od Carevića je dobila poslove vrijedne preko 2 miliona eura. Kako bi se u posao, kao podizvođač, ugradila firma Carinvest. Asfalt beton gradnja od tada čvrsto drži monopol u izvođenju javnih radova na teritoriji Opštine.  Carević javno podržava  Jovanovića i njegov tim.

Pojedinačno najjači ugovor u tekućoj godini dodijeljen je kompaniji Hidromont za sanaciju ispusta u Bečićima i na Zavali, vrijedan 2,5 miliona eura.

Potpredsjednica Dokić potpisala je početkom novembra drugi ugovor sa Bemaxom o izradi atmosferskog kanala u centru Budve, kod gradske Pošte, vrijedan 720 hiljada eura. Podugovarač BB Solar dobija svojih 1,2 procenta za izvođenje elektrotehničkih radova.

Podsjećamo, u decembru 2023. godine, Božović je potpisao prvi ugovor sa Bemax-om  vrijedan 2.924.681 eura za rekonstrukciju ulice 22 Novembar i Mediteranske, u centru Budve. Podugovarač u ovom poslu bila je firma mladog Đukanovića BB Solar, koja je na ime procenta od 16,27 odsto inkasirala 488.000 eura. Nakon završenih radova koji su trajali tokom turističke sezone, glavni problem tog dijela grada, stvaranje velikih poplava tokom obilnih padavina, nije riješen. Poplave su i dalje tu, ulice su neprohodne nakon prvih kiša uprkos utrošenim milionima.

Bemax je ponovo angažovan, da napravi novi atmosferski kanal koji će vodu sa ulice odvesti dalje, u more. Za popravni rad, Bemax i BB Solar prihodovaće 600.000 eura.

Najvrjedniji ugovor u poslednje dvije godine parafirao je predsjednik Božović u julu 2023., tri mjeseca nakon hapšenja, sa konzorcijumom kojeg čine firme Carat doo, Asfalt-Beton doo, Geotim MNE doo,  za izvođenje radova na komunalnom opremanju za izgradnju tri saobraćajnice u naselju Dubovica. Vrijednost ovog posla je vrtoglavih 4,5 miliona eura.

Istog dana Perović i Božović potpisuju još jedan ugovor za igradnju saobraćajnice A 75-75 u Bečićima, na iznos od 347.000 eura. U jednom danu blizu 5 miliona eura iz gradske budžeta prelilo se u ruke budvanskog biznismena Dragana Perovića.

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve.

Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini.

Branka PLAMENAC

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo