Pravni zastupnici ribara s Bojane zatražiće od Upravnog suda da poništi odluku o raspisivanju tendera za izdavanje kućica na obalama te rijeke, zbog činjenice da je Katalog privremenih objekata nezakonito usvojen, jer nije prošao javnu raspravu, zaključeno je na sastanku koji je u utotrak održan u Skupštini opštine Ulcinj.
Za takvu odluku ribari su dobili podršku predstavnika Opštine i velikog broja političkih stranaka. Očekuje se, takođe da će inicijativu za ocjenu ustavnosti i zakonitosti pokrenuti lokalna uprava.
Već je dogovoreno da se 14. novembra u ulcinjskom parlamentu podrže zahtjevi ribara. „Svjedoci smo da ovih dana ulcinjski ribari, pa i drugi korisnici, skoro svakodnevno iskazuju nezadovoljstvo prema Javnom preduzeću za upravljanje morskim dobrom, odnosno načinom na koji se ta institucija odnosi prema njima kao i prema najvrjednijim resursima na teritoriji opštine Ulcinj”, ističe se u inicijativi za stavljanje na dnevni red tačke povodom „otvaranja Javnog poziva za zakup zemljišta na obalama rijeke Bojane prema Planu objekata privremenog karaktera u zoni morskog dobra”.
„Takav postupak otvara mogućnost da sadašnji vlasnici postanu bivši vlasnici ako novi vlasnik ponudi veću cijenu, iako se radi o mještanima koji decenijama čuvaju tradiciju te rijeke, a ribolovom pokušavaju da prežive”, navodi se u inicijativi i dodaje da se Opština Ulcinj usprotivila usvajanju Kataloga privremenih objekata na obalama rijeke Bojane.
Po riječima potpredsjednice Opštine Hadidže Đoni, Katalog morskog dobra je u suprotnosti s najvažnijim strateškim dokumentima ove države: Strategijom razvoja turizma do 2020. godine, Inoviranim Master planom razvoja turizma u Crnoj Gori iz 2008. godine, te Strateškim planom Opštine Ulcinj, koji je u proljeće ove godine usvojio lokalni parlament.
„Dakle, ovaj akt je urađen bez uvažavanja navedenih dokumenata i mišljenja Opštine Ulcinj. On je takođe urađen na krajnje netransparentan način i nema našu podršku”, kazala je Đoni za Monitor, navodeći da se javnim pozivom moraju predvidjeti mnogo kvalitetniji zaštitni mehanizmi za ulcinjske ribare.
A upravo su oni – duša Bojane. Oni koji su stalno tu, koji daju život tom predivnom prostoru, oni mali, vrijedni ljudi koji održavaju tradiciju, oni koji uz pomoć ulova iz te rijeke ili iz akvatorijuma Ade, samo pokušavaju da prežive.
Zato je raspisivanje tendera za iznajmljivanje ribarskih kućica posljednji udar na njihovu egzistenciju i istovremeno na žive simbole Ulcinja uz gaženje međunarodnih konvencija koje se odnose na nužnost konsultovanja lokalne zajednice kada se donose takvi planovi.
,,Nažalost, iz razgovora s najodgovornijim ličnostima u Morskom dobru uvjerio sam se da oni niti znaju niti razumiju problematiku Bojane. Tačnije, malo ih sve ovo interesuje”, kaže predsjednik Udruženja ribara Ulcinja Ivo Knežević.
U tom gradu, inače, nepodijeljeno je mišljenje da je ova institucija najveći krivac za haos na obalama Bojane. Niko im ne vjeruje da, najzad, žele da dovedu nešto u red, jer više od dvije decenije gotovo ništa nijesu uložili na prostoru koji sada žele pretvoriti u – difuzni hotel. Kolateralna šteta u tom naumu da se prigrabi što više novaca s obala ove rijeke bili bi – ribari.
,,Već godinama je u Morskom dobru prisutna tendencija da se Bojana izdvoji iz teritorije opštine Ulcinj. Ovim Planom to se nastoji i ostvariti u praksi”, kaže nevladin aktivista Džabir Hodžić.
Takve namjere i činjenica da to javno preduzeće sa sjedištem u Budvi gazduje sa čak 33 miliona kvadratnih metara najkvalitetnijeg zemljišta u Ulcinju, odnosno sa 12,7 odsto teritorije ove opštine te da ostvaruje milionske prihode a da su ulaganja u poređenju s tim veoma mala, uslovila je da se Morsko dobro u javnosti percipira kao najnepopularnija institucija. I to, i pored činjenice što je visoki funkcioner Nove demokratske snage – Forca Džaudet Cakuli već godinama na čelu Upravnog odbora tog preduzeća. Zato su pojedini ribari tražili javno od njega da podnese ostavku na tu funkciju, što on odbija da učini. Cakuli kaže da nije glasao za usvajanje Kataloga na sjednici UO Morskog dobra, te navodi da se Bojana mora vratiti u nadležnost Opštine, jer nigdje obale rijeke nijesu morsko dobro.
Istovremeno su iz koalicije Albanci zajedno, čiji je i Forca konstituent, saopštili da će u platformi o pregovorima za sastav buduće crnogorske Vlade biti i pitanje linije morskog dobra u Ulcinju. ,,Ona se mora vratiti u zakonske okvire, a ne da Ulcinj bude diskriminisan u odnosu na druge opštine na primorju”, kažu iz tog političkog saveza.
Istovremeno su iz Opštinskog odbora Građanskog pokreta URA ocijenili da Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom treba temeljito redefinisati, pa možda i ukinuti, u skladu s principom decentralizacije vlasti na svim nivoima.
,,U tom smislu, naš cilj je ukidanje tog preduzeća i vraćanje morskog dobra na upravljanje primorskim opštinama”, kažu u toj političkoj grupaciji i ističu ,,da bi se na taj način obezbijedio opstanak opštinama a istovremeno bi lokalne uprave imale potpunu odgovornost za učinjeno ili neučinjeno”.
,,Ovako se loptica prebacuje, niko nije odgovoran, a gradovi propadaju ili pak stradaju najranjiviji djelovi populacije – autohtono stanovništvo, a u posljednjem slučaju u Ulcinju, ribari na Bojani”, dodaju iz URE.
No, uz široki konsenzus u Ulcinju, sve veću podršku koju dobijaju, sopstvenu odlučnost i dobar politički momenat, ribari ne pokazuju spremnost da popušte namjerama Ministarstva održivog razvoja i turizma da ih najprije namame u svoju igru i onda naćeraju da igraju po njihovim pravilima.
Ovaj nezakonito raspisani tender je, inače, otvoren do 11. novembra a nervoza je primjetna na objema stranama. Ribari su spremni za duge proteste i upozoravaju da može doći do neželjenih posljedica ukoliko se njihove kućice nađu na licitaciji.
Na potezu su sada oni koji su silom ušli u ovaj postupak. Ili, pak, Upravni sud koji državne organe treba dovesti k poznaniju prava.
Mustafa CANKA
HORIZONTI3 sedmice
FOKUS3 sedmice
DANAS, SJUTRA3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice