Izdvojeno
NOVI PLANOVI ZA GRADNJU NA OBALI TARE: Krupni kapital s pogledom na rijeku
Objavljeno prije
2 godinena
Objavio:
Monitor onlineAgencija za zaštitu životne sredine treba, nakon javnih rasprava, da odluči o elaboratima za više objekata planiranih a na obali Tare u Kolašinu. Istovremeno Kolašinci, od lokalne vlasti do udruženja, upozoravaju da gradnja u skladu sa planskim dokumentima uništava prostor te opštine
Ničim ometane, a planskom dokumentacijom omogućene, ambicije onih koji grade hotele i turistička naselja u Kolašinu stigle su i do korita Tare. Dok se čeka finiš javne rasprave o Elaboratu o procjeni uticaja na životnu sredinu za nekoliko, od planiranih više desetina objekata, u blizini kolašinskog hotela Bjanka, drugi investitor najavljuje gradnju hotela u Moračkom Trebaljevu, na lokaciji između magistrale i rijeke, gdje je trenutno restoran Terasa na Tari. Naime, kompanija Platinum Distribution iz Tivta planira izgradnju “eko hotela” Tara Retreat sa četiri zvjezdice . Na idejno rješenje, koje je izradio AIM studio iz Podgorice, već je dao saglasnost glavni državni arhitekta. Tik pored rijeke planirana su “tri objekta koji će biti povezani zajedničkim sadržajima i kao takvi činiti jednu cjelinu”. Prema zakonskim odredbama, o Elaboratu za taj hotel, odlučuje Aagncija za zaštitu životne sredine, a ne kolašinski Sekreterijat za zaštitu životne sredine.
U lokalnom Sekreterijatu za planiranje prostora, komunalne poslove i saobraćaj kažu da su o planovima za taj obejkat saznali “sa nekih poslovnih portala” i, kako tvrde, nemaju detaljnije informacije. Zbog toga, objašnjavaju nemaju ni definisan stav na temu građenja u koritu rijeke.
Osnivač tivatske kompanije je, kako su ranije pisali mediji, Mikhail Zadorin, sin ruskog biznismena Valerija Zadorina, vlasnika jedne od najvećih firmi za trgovinu luksuznim proizvodima i uvoznim pićem u Rusiji, kompanije Aroma. Valerij Zadorin je, prema ranijem pisanju medija, u Tivtu u Krtolima izgradio vilu na Obali Đuraševića, dok u Porto Montenegru drži svoju jahtu koja takođe nosi ime Aroma. Njegov sin Mikhail, inače muzičar, vlasnik je tri restorana u Porto Montenegru.
Ranije je, o čemu je Monitor pisao, u DUP Centar, planirano naselje od čak 14 objekata, koje će graditi firme “Beppler&Partners”, “Stablo” i “Irenia Investments”, takođe na obali rijeke. Nekoliko objekata tog kompleksa su zamišljene kao sojenice, a jedna od njih je na manje od 15 metara od Tare. Uprkos tome, investitori su dobili skoro sve potrebne dozvole i saglasnosti. U lokalnom Sekretrijatu te objekte doživljavalli su neprimjerenim za obalu Tare, pa je komisija dva puta, odbijala da investitorima da saglasnost na Elaborat. Međutim, ispostavilo se da lokalni sekreterijat nije bio nadležana, pa je dokumentacija proslijeđena Agenciji za zaštitu životne sredine. I u tom slučaju čeka se javna rasprava i odluka. Ideja o gradnji kompleksa 14 objekata na obali Tare, koji nezvanično u gradu zovu “Kolašin na vodi”, u skladu je sa DUP “Centar”, koji je donesen 2008. godine. Za objekat A1, Sekretarijata za planiranje prostora izdao je urbanističko tehničke uslove početkom februara 2012. godine. Saglasnost je stigla i sa adrese glavnog državnog arhitekte, a ni Uprava za vodu nije vidjela ništa sporno u planovima investitora.
Prema nezvaničnim informacijama iz kolašinske Oštine, zbog toga što je iako nenadležan kolašinski Sekreterijat odlučivao o Eleboratu, inevstitori su u više navrata prijetili tužbama lokalnoj upravi. Smatraju da su izgubili dragocjeno vrijeme, čekajući saglasnost sa lokalnog nivoa.
U dokumentu u kojem se razmatra mogućnost priključenja objekata, koje su investitori planirali na obali Tare na hidrotehničku infrastrukturu, iz preduzeća Vodovod i kanalizacija napominju da u tom dijelu grada ne postoji izgrađen sistem fekalne kanalizacije. Naime, iako je u izmjenama i dopunama DUP “Centar”, na kojoj su planirani depadansi, ucrtan cjevovod fekalne kanalizacije on niti postoji niti je ikada postojao na toj lokaciji. Otpadne vode iz objekata na susjednim parcelama odvode se u septičke jame. Ne postoji ni sistem atmosferske kanalizacije. Poseban problem, prema ocjeni Vodovoda i kanalizacije, je snabdijevanje vodom tolikog turističkog naselja. Objašnjavaju da bi obezbjeđivanje vode za depadanse te površine ugrozilo redovno snabdijevanje sadašnjih potrošača. Ostaje da se vidi koliko će sve te činjenice uticati na odluku Agencije za zaštitu životne sredine, al ii na tok javne rasprave, prije toga.
Gradnja u Kolašinu, prema važećim planskim dokumentima, ugrožava prostor i predimenzironirana je, a to se posebno odnosi na zahvat detaljnih urbanističkih planova (DUP) “Centar” i “Breza”. To je bio jedinstven zaključak vlasti i opozicije na posljednjoj sjednice lokalnog parlamenta. Odbornici su još jednom apelovali na Vladu i resorno ministarstvo da se ubrza donošenje izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana (PUP) i, uporedo sa tim, radi na izmjenama i dopunama DUP-ova. Opština Kolašin je izmjene i dopune PUP-a inicirala još prije četiri godine, a taj dokument je i dalje u fazi “pred javnu raspravu”.
Nedavno je pokrenuta i inicijativa „Zeleni Kolašin“, s ciljem da se otvori prostor za “prostorni, urbanistički i sa njima povezani društvenog razvoja opštine”.
“Razlozi za ovu lokalnu inicijativu su jasni. Stihijske promjene u gradskom prostoru kojima u poslednje vrijeme svjedočimo iznenadile su nas i navele da mislimo o tome kakav Kolašin želimo. Priliku da odgovore na ovo pitanje treba da imaju svi građani i građanke Kolašina i to je jedan od naših ciljeva, da pokrenemo važne teme i otvorimo prostor za razgovor ”, saopštili su iz tog neformalnog udruženja.
Pokušaj da obuzda hipergradnju u centru, ali i u najbližoj okolni , uključujući obalu Tare, lokalna vlast je nedavno uobličila u predlog izmjena i dopuna odluke o nakanadama za komunalno opremane građevinskog zemljišta. Njiime su višestruko povećane cijene te vrste dažbina za investitore, dok su za one koji grade objekte do 200m² nema promjena tarife. Nacrtom tog propisa naknada za prvu zonu uvećava sa 30 na 150 eura, na 100 za drugu, treću 70 i četvrtu 30 eura po m².
Na taj način, tvrde iz kabineta predsjednika Opštine Vladimira Martinovića, između ostalog, postiže se i efekat zaštite prostora od pretjeranog privođenja namjeni postojećih planova izgradnjom objekata. U novogradnji, podsjećaju, “investitori prodaju stambene jedinice po cijenama koje se kreću i iznad 2.000 eura po kvadratu, a što je i omogućeno zbog naknade koja je do sada iznosila za prvu zonu simboličnih 30 eura po kvadratu”.
Predstavnici nekoliko komapanija, među kojima i oni koji žele sojenice na obali rijeke, oštro su osudili namjeru lokalne vlasti da poveća cijenu komunalija. Iz Bećirovićeve kompanije takve planove nazvali su “kočnicom razvoja Kolašina” i zaprIjetili da će svoj kapital usmjeriti prema opštinama koje imaju “atraktivnije” nakande za komunalno opremanje građevinskog zemljišta. Ima li kolašinska vlast kapaciteta da se odupre pritiscima krupnog kapitala biće jasno već na sljedećoj sjednici Skupštine opštine (SO), kada će na dnevnom redu bitii , investitorima sporan, predlog izmjena i dopuna odluke .
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Komentari
IZDVOJENO
-
MILOJKO SPAJIĆ UOČI ZVANIČNE PREDSJEDNIČKE KANDIDATURE: U ofsajdu?
-
DRŽAVA I EKOLOŠKA KATASTROFA: Nakon rijeka branimo šume
-
ŠTRAJK U CRNOGORSKOM TELEKOMU: Dogovor ni na vidiku
-
VALENTINA PAVLIČIĆ, ZASTUPNICA CRNE GORE PRED EVROPSKIM SUDOM U STRAZBURU: Sudija Ustavnog suda treba hladne glave, topla srca i čistih ruku da sudi svima
-
GLOBALANA PERCEPCIJA LIBERALNOG I NELIBERALNOG SVIJETA: Popularnost Kine i Rusije prestiže Ameriku
-
ALEKSANDAR DRAGIĆEVIĆ, GRAĐANSKI I EKOLOŠKI AKTIVISTA: Potrebna nam je vizija
Suve česme, fekalije teku rijekama, ulice zatrpane smećem uz zapaljene divlje deponije, opasan otpad krišom se prebacuje iz opštine u opštinu i zatrpava na tuđim imanjima… Kada govori o planiranim investicijama u infrastrukturu vlast, uglavnom, nudi vizije budućih autoputeva i brzih cesta
Desetak dana Moračom, praktično od centra Podgorice pa do njenog ušća u Skadarskom jezeru, teče fekalna kanalizacija. Iz gradskog kolektora u rijeku se izliva prečišćena, poluprečišćena i neprečišćena kanalizacija. Novina je da smo, zbog kvara na gradskom kanalizacionom sistemu koji je u međuvremenu otklonjen (kažu), dobili još jedno izvoršite zagađenja kod Vezirovog mosta – uzvodno od centra grada i pristojno posjećenih gradskih plaža. Uz boju vode uz desnu obalu rijeke, o zagađenju svjedoči i nesnosan smrad koji se širi ulicama i bulevarima uz obalu, sve do kružnog toka gdje se račvaju magistrale za Nikšić i Cetinje. Visoke temperature i nizak vodostaj Morače samo su potpomogle da se najnovije zagađenje bolje vidi i osjeti.
Stara je priča: gradski kolektor nije u stanju da prečisti otpadne vode koje u njega doprema postojeći sistem gradske kanalizacije. O gradnji novog, priča se godinama. „Prečišćavanje otpadnih voda je najznačajniji infrastrukturni projekat u istoriji grada, a samo postrojenje najvažniji segment budućeg sistema“, kazao je bivši gradonačelnik Ivan Vuković, sredinom 2022., prilikom potpisivanja ugovora o izgradnji glavnog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Posao je trebalo da počne početkom prošle godine, a EU je do tada izdvojila skoro 33 miliona bespovratnog novca da bi pomogla projekat. Međutim, početak izgradnje (prema prvobitnom planu taj posao bi trebalo da traje 36 mjeseci) neprestano se odlaže zbog protivljenja mještana Botuna. Oni tvrde da će „po cijenu života“ spriječiti izgradnju kolektora u blizini svojih domova i imanja. Prema poslednjim, proljetošnjim, najavama posao je trebalo da počne ovog mjeseca. Izvjesno je da se to neće doseti. Makar do formiranja narednih gradskih vlasti.
„Realizacijom sistema za prečišćavanje otpadnih voda, u vrijednosti od 47,3 miliona eura, biće sačuvane podzemne vode Ćemovskog polja, zetske ravnice, rijeka Morača, a samim tim i vodoizvorište Bolje sestre i Skadarsko jezero“, objašnjavao je prije više od dvije godine tadašnji direktor podgoričkog Vodovoda Filip Makrid. U međuvremenu nije urađeno ništa. Podzemne i nadzemne vode i dalje se zagađuju a cijena budućeg kolektora raste. Od sve priče o novom kolektoru izvjesno je samo jedno: on mora biti napravljen nizvodno od Podgorice.
Nepisano je pravilo: tamo gdje imate višak otpadnih voda – fali one podesne za piće. Podgoričani su već navikli da, s proljeća i jeseni, poslije svake obilne kiše ne koriste za piće vodu sa izvorišta Mareza.
Ovog ljeta imali smo ozbiljnije probleme. Mještani naselja Kuće Rakića bili su bez vode više od dva mjeseca. A jednom, kada je voda potekla iz česama skoro 250 domaćinstava u tom naselju, bila je ofarbana u plavo. Do danas se ne zna zašto.
Nakon njihovih protesta i blokade saobraćajnice između Podgorice i Tuzi, iz Vodovoda su se dosjetili: gasiće vodu dijelu Podgorice, svake večeri istom naselju (!?), da bi je obezbijedili za Kuće Rakića. Par dana/noći kasnije problem je ipak riješen na elegantniji način – djelimičnom preraspodjelom vode iz vodovodnog sistema opštine Tuzi.
Višak neprečišćenih otpadnih voda i manjak vode za piće imaju zajednički uzrok. Širenje Podgorice i po vertikali (u visinu) i po horizontali, često na divlje, bez planiranja i projektovanja, nije ispraćen adekvatnim razvojem infrastrukture. Neplanska gradnja dovela je do toga da postojeći kapaciteti infrastrukture jednostavno nijesu dovoljni da zadovolje potrebe svih stanovnika Glavnog grada. Starih i novih.
Zato ljetošnje incidente ne treba posmatrati kao izuzetak, već najavu ozbiljnih infrastrukturnih problema koji nas čekaju u skoroj budućnosti. Ne samo u Zetskoj dolini.
Prvi put nakon što je Regionalni vodovod pušten u rad, nedostatak vode osjetio se i na crnogorskom primorju (u dijelu koji se vodom napaja sa izvorišta Bolje sestre u Skadarskom jezeru).
Tako se Petrovac, u špicu turističke sezone, suočio sa višednevnim restrikcijama vode u poslijepodnevnim i večernjim časovima. „Takva situacija je izazvala značajne negativne posljedice i nezadovoljstvo turista uključujući brojne otkaze rezervacija i potencijalnu štetu za lokalni turizam. Restrikcije u snabdijevanju vodom koje su uvedene bez najave, navodno zbog dugotrajne suše i povećane potrošnje tokom ljetnjih meseci, su doprinjele da trenutna situacija u hotelima i ostalim smještajnim kapacitetima postaje neprihvatljiva i haotična. Ove restrikcije se najčešće manifestuju kroz redukcije u snabdijevanju vodom, smanjeni pritisak i povremena isključenja i to u periodu kad je najpotrebnija, odnosno u popodnevnim satima do ponoći”, navodi se u zajedničkom saopštenju hotelijera sa tog dijela budvanske rivijere.
Iz opštine Budva nijesu se oglašavali. Em nije imao ko (kriza lokalne vlasti i ponavlajnje proljetošnjih, vanrednih, ozbora), a i ti što su mogli imali su prečih briga. Jedna od njih: smeće je ove godine, prvi put nakon devastirajućih devedesetih prošlog vijeka, zatrpalo budvanske ulice.
„Prepuni kontejneri, smeće odloženo gdje mu nije mjesto, nesnosan smrad koji se svuda širi – slika je Budve ovoga ljeta“, piše sredinom avgusta dopisnik ND Vijesti Vuk Lajović. „Uprkos borbi Komunalnog preduzeća, opšti utisak je da grad nikada nije bio prljaviji“. Fotografije iz turističke prijestonice takve su da ih ne treba opisivati.
Od upućenih smo čuli da Budvi, i ne samo njoj, nedostaju komunalni radnici, kontejneri, vozila za odvoz smeća ali i dobre navike domaćih stanovnika i mnogobrojnih gostiju kada je u pitanju tretman otpada.
Sa viškom smeća borili su se i stanovnici Glavnog grada. Jednako na periferiji i u novim naseljima, elitnim makar po cijeni kvadratnog metra stambenog i poslovnog prostora. Uz koji nije obezbijeđeno dovoljno prostora za odlaganje smeća. Mediji su više pažnje poklanjali drugima, pa smo imali priliku da pratimo kako su stanovnici Siti kvarta porušili smećem zatrpana kontejnerska ostrva u svom naselju. Ideja im je bila da se na taj način oslobode nagomilanog smeća i sebi obezbijede kvalitetnije uslove života. Dobili su – divlje deponije (vidi fotografije).
Tretman smeća u Nikšiću postao je tema političkih rasprava. Glasnogovornici bivših i sadašnjih lokalnih vlasti sporili su se da li se smeće sa gradskih ulica odlaže/deponuje (DPS) ili samo pretovara (Demokrate) u halama Željezare. Uglavnom, zbog tradicionalnog požara na deponiji Mislov do, komunalci smeće iz Nikšića odvoze na deponiju u Podgoricu. To dodatno košta. Dok ima mjesta na Ćemovskom polju.
Ko nema kud sa otpadom, poput opštine Rožaje, deponuje ga na divlju deponiju i pali. Što ne izgori, završi u Ibru. Koji je baš ovih dana – presušio u dijelu toka od Rožaja prema granici sa Srbijom.
Sredinom avgusta mještani nikšićkih naselja Straševina i Kličevo blokirali su put Nikšić- Podgorica kod tunela Budoš, zahtijevajući da se izmjesti otpad (grit iz brodogradilišta u Bokokotrskom zalivu) ilegalno deponovan na privatnim i državnim parcelama u njihovim naseljima. Otpad , navodno, nije otrovan ali će, prema dogovoru sa lokalnim vlastima, on ipak biti premješten na neko drugo mjesto.
I najnovija priča dolazi sa periferije Nikšića. Iz NVO Zagrad Montenegro tvrde da je u Župi, u mjestu Bunić, sredinom nedjelje zakopano više od 50 uginulih krava „sa neke farme u Nikšiću ili Danilovgradu“. Lokacija na kojoj su zakopane uginule životinje nalazi se pored lokalnog puta, na stotinjak metara od Liverovićekog jezera. Mještani ne znaju ko je to uradio i da li je taj neko imao bilo čiju dozvolu za ovaj, čini se ilegalan, posao.
Konačno, ljetošnji raspad elektroenergetskog sistema u Crnoj Gori, doduše kratkotrajan, upozorava da je i ovaj dio infrastrukture možda već preopterećen, nedovoljno dobro održavan ili i jedno i drugo. Još kada se, uz konstantan rast potrošnje, prenosna i distributivna mreža dodatno opterete energijom iz sve brojnijih solarnih elektrana koje se grade ili, za sada, samo najavljuju, cio sistem bi se mogao naći u velikim problemima. Platiće – potrošači.
Kada govori o planiranim investicijama u infrastrukturu vlast, uglavnom, nudi vizije budućih autoputeva i brzih cesta. Očigledno je da je obim problema mnogo veći. Zato i sredstva koja možemo obezbijediti, ili ih već imamo na čekanju, treba promišljeno rasporediti prema listi prioriteta koju bi, opet, neko trebao da utvrdi. A da mu mi ostali vjerujemo. Puštanje u rad kolektora ili sanitarne kade (deponije) nije ni izbliza tako atraktivno kao što je presijecanje trake na autoputu, ali može biti jednako korisno. Ponegdje i korisnije.
Zoran RADULOVIĆ
Komentari
FOKUS
NOSIOCI IZBORNIH LISTA ZA PODGORIČKE IZBORE: Dva lica kampanje
Objavljeno prije
5 danana
6 Septembra, 2024Ove političke jeseni, kada je u pitanju predizborna promocija, na cijeni su oni koji u svojim biografijama nemaju samo političke funkcije, već i stručne reference. Nosioci lista i potencijalni budući gradonačelnici/ce nerijetko su ljekari i profesori. No, kampanju uglavnom vode iskusni političari i vlastodršci. Reklama je jedno, život drugo
Izbornoj komisiji Glavnog grada predato je 13 lista za učešće na lokalnim izborima, od kojih je do sada potvrđeno osam. To je saopštio predsjednik komisije Vladimir Filipović. Dvije liste vraćene su na doradu – lista Crnogorska evropska partija – Novak Adžić i Pokret podstanara Podgorica Naš grad – naš dom,. Posljednje tri predate liste još su u obradi.To su liste Bošnjačke stranke na čijem je čelu Edin Tuzović, lista Evropa sad – Demokrate – Još jače – Profesor doktor Saša Mujović i lista koalicije Za Budućnost Podgorice, na čijem je čelu Jelena Bojović Borovinić.
Osam potvrđenih lista su: Demokratska partija socijalista koju predvodi Nermin Abdić, Podgorička lista Andreja Milovića, Stranka evropskog progresa Duška Markovića na čijem je čelu Ilija Mugoša, Evropski savez na čijem je čelu Boris Mugoša, Pokret Preokret Srđana Perića i Pokret Naprijed Vuka Kadića, lista koalicije Za bolju Podgoricu Jakov Milatović koju predvodi Luka Rakčević, kao i Crnogorska građanska akcija Stanka Đuričića.
Nosioci potvrđenih i predatih listi potencijalni su gradonačelnici/ce Podgorice. Centar za ženska prava primijetio je da su samo dvije žene na čelu izbornih listi, iako su partije mahom ispunile kvotu od 40 posto žena na listama. Dosadašnja gradonačelnica Olivera Injac prva je na listi čije je lice za javnost ministar energetke Saša Mujović, a koju su predali PES i Demokrate. Druga žena koja je prva na listi je Jelena Bojović Borovinić dosadašnja je predsjednica Skupštine Glavnog grada. Listu koju Bojović Borovinić vodi čini koalicija – Nova srpska demokratija Andrije Mandića, Demokratska narodna partija Milana Kneževića, Socijalistička narodna partija Vladimira Jokovića, Ujedinjena Crna Gora Gorana Danilovića, Radnička partija Maksima Vučinića, Slobodna Crna Gora Vladislava Dajkovića i Prava Crna Gora Marka Milačića.
Nakon dvije godine njihovog rukovođenja gradom, a nakon pregrupisanja i usitnjavanja političke scene, izglasano je skraćenje mandata lokalnoj Skupštini, što je dovelo do vanrednih izbora, koji će se održati 29. septembra ove godine. PES je potom odlučio da kao lice predizborne kampanje u Podgorici predstavi ministra energetike, iako je prva na listi Injac.
Među nosiocima lista, odnosno potencijalnim budućim gradonačelnicima Podgorice ima i novih lica, koja međutim nastupaju u ime iskusnih i poznatih političkih lidera. Tako je, recimo, na čelu liste nove partije Duška Markovića, bivšeg premijera i dugogodišnji šefa tajne policije, je Ilija Mugoša, magistar ekonomskih nauka i asistent na Univerzitetu Donja Gorica..
“Dokazaćemo da politika ne mora značiti svađe, podmetanja, nepotizam, partijska zapošljavanja. Ljudima je dosta toga. To koči razvoj našeg grada”,kazao je Mugoša na predstavljanju liste. Možda je Mugoša zaboravio da je ljudima toga bilo dosta i onda kada je na izborima 2020. izgubila Demokratska partija socijalista, čiji je Marković bio dvodecenijski visoki funkcioner. Kako god, obećao je drugačiju praksu.
Ove političke jeseni, kada je u pitanju politička promocija, na cijeni su oni koji u svojim biografijama nemaju samo političke funkcije, već i stručne reference. Nekadašnja Đukanovićeva i Markovićeva partija, Demokratska partija socijalista, kao nosioca svoje liste odredila je doktora Nermina Abdića koji radi na Klinici za Ortopediju i traumatologiju Kliničkog centra Crne Gore. Abdić je Član je Opštinskog i Izvršnog odbora DPS Podgorica, kao i izvršni sekretar Odbora DPS Glavnog grada. Lider DPS-a Danijel Živković predstavio ga je kao “omiljenog ljekara” i “podgoričkog komšiju”.
I nosilac liste novoformirane partije bivših ministara u Vladi Dritana Abazovića, Marka Kovača i Aleksandra Damjanovića je ljekar. Tu listu predvodi doktor Vuk Kadić aktuelni direktor Fonda za zdravstveno osiguranje. Nerijetko se, recimo, u kampanji PES-a naglašava da su Injac i Mujović i univerzitetski profesori. Jelena Borovinić Bojović je ljekarka i bivša ministarka zdravlja.
No, iako se kao nosioci lista biraju profili po modelu omiljenih stručnjaka i komšija, kampanju uglavnom vode iskusni političari, lideri partija i vlastodršci. Reklama je jedno, život drugo.
Na predstavljanju liste DPS-a govorio je i bivši višedecenijski vođa Milo Đukanović. Duško Marković je na posterima pored Ilije Mugoše. A neke od lista nose nazive visokih državnih funkcionera, koja služe samo za predizbornu kampanju. Poput recimo liste Pokreta za Podgoricu, URA i PzP, čiji je nosilac Luka Rakčević, ali koja u nazivu ima ime predsjednika države Jakova Milatovića. Ili recimo liste PES-a i Demokrata, koja nosi naziv Mujovića. Na zajedničkoj listi PES-a i Demokrata nalazi se čak pet ministara,
“Ako predsjednik države, ako ministar, na kraju krajeva, funkcioner izvršne vlasti, ne planira da bude dio gradskih vlasti, na taj način dovodi u zabludu birače prosto pogrešan utisak da će se neko odreći državne funkcije kako bi direktno učestvovao ili imao neku ulogu u lokalnoj vlasti”, ocijenili su iz Centra za demokratsku tranziciju.
Ima i lista koje, poput Preokreta Srđana Perića, kampanju vode u smjeru vraćanja moći akumulirane u partijama građaninu. “Na našoj listi su ljudi koji nisu toliko poznati u medijima, već u svojoj profesiji. Politika se pretvara u golu grabež i stvaranje interesnih grupa. Potrebno je da vratimo političku kulturu”, ocijenio je Perić.
Ima i onih “tradicionalnih” modela, gdje su nosioci lista odbornici, poslanici i lideri partija. Listu Evropskog saveza tako predvodi poslanik SD Boris Mugoša. Bivši ministar pravde Andrej Milović na čelu je liste svoje novoformirne partije. Nosilac liste Bošnjačke stranke je Edin Tuzović, predsjednik Opštinskog odbora te stranke u Podgorici. Luka Rakčević je dugogodišnji odbornik u podgoričkom parlamentu i doskorašnji zamjenik gradonačelnice Glavnog grada.
Uglavnom biće gužva. I biće obećanja.
Milena PEROVIĆ
Komentari
Izdvojeno
IZMJENE ZAKONA O UNUTRAŠNJIM POSLOVIMA: MUP će viriti u džepove policajaca
Objavljeno prije
5 danana
6 Septembra, 2024Skupština Crne Gore usvojila je zakon kojim se detaljnije utvrđuje postupak prijave i kontrole imovine službenika policije
Bivši policijski službenik Petar Lazović u aprilu je Višem sudu u Podgorici ponudio 9,3 miliona eura kao jemstvo da ga puste iz zatvora. To je najveća ponuđena suma u istoriji crnogorskog pravosuđa, pred kojim su gonjeni neki od najvećih svjetskih narko bosova.Ipak, najveću sumu ponudio je bivši pripadnik policije. Optužen da je dio kriminalne organizacije koja je krijumčarila drogu, švercovala cgarete, ubijala, prebijala i mučila druge ljude.
Sud je odbio jemstvo i u obrazloženju, između ostalog, naveo da je Lazović raspolagao računom od preko 40 miliona eura. Međutim, do danas nije poznato da li neko od nadležnih provjerava njegovu imovinu i povezanost sa firmama i licima koja su stala iza ovog jemstva.
O policijskim službenicima i njihovoj djeci sa zavidnom imovinom pisalo se decenijama. Mnoge nevladine organizacije, od kojih se najviše isticala Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS), godinama pišu o značajnoj disproporciji zvaničnih prihoda i imovine policijskih funkcionera i njihove djece, ali i najobičnijih policijskih službenika.
U posljednje četiri godine, od razbijanja kriptovane aplikacije za komunikaciju SKY ECC, u Crnoj Gori je uhapšeno više desetina pripadnika policije, aktuelnih i bivših, koji su bili na vezi sa kriminalcima i pomagali im u krivičnim djelima. Mnogi od njih su nudili velika jemstva za svoju slobodu.
Iako odavno postoji potreba da se ispita imovina policajaca i njihove aktivnosti, Vlada je tek nedavno ušla u taj postupak. Do sada je postojala obaveza funkcionera u Upravi policije da prijavljuju imovinu, ali u sklopu Zakona o sprječavanju korupcije koji se odnosi na sve državne funkcionere. Postojao je i mehanizam provjere u Zakonu o unutrašnjim poslovima, kroz Odjeljenje za antikorupciju, ali taj se mehanizam do sada nije primjenjivao. Ministar unutrašnjih poslova Danilo Šaranović pokrenuo je ovo pitanje, a pred Skupštinom je izložio izmjene Zakona o unutrašnjim poslovima, kojima se planira dodatno tretiranje ovog problema. Zakon je najprije predsjednik Crne Gore Jakov Milatović vratio Skupštini na ponovno odlučivanje, a ponovo je usvojen na zasijedanju u srijedu.
„Postoje bivši, ali i neki sadašnji policijski službenici čija je imovina višestruko veća od one koju mogu opravdati i ako se to i potvrdi kroz provjere, za njih neće biti mjesta u službi“, kazao je Šaranović.
Rekao je i da preko 200 policijskih službenika nije predalo imovinske kartone u zakonskom roku, do kraja jula, pa im prijete otpuštanja, a tvrdi i da policija ima nikad bolje rezultate u borbi protiv privrednog kriminala. Zakonski rok za tu obavezu istekao je 31. jula. Time je nakon više od deceniju ispoštovana obaveza iz Zakona o unutrašnjim poslova, koja predviđa kontrolu imovine policajaca.
Aktivni policijaci moraće podnijeti i izvještaj o promjeni vlasništva nad imovinom u prethodnih pet godina, a imovinsko stanje na uvid Odjeljenju za antikorupciju moraće da dostave i oni penzionisani u periodu od 2012. do danas, kazao je Šaranović.
Kao glavne izmjene on navodi to što povrede službene dužnosti koje su u vezi sa ignorisanjem ovih obaveza mogu dovesti i do otkaza, dok nekadašnji službenici, koji budu spremni da kriju imovinu i zbog toga plaćaju visoke novčane kazne, mogu biti i predmet istrage. Novi propis predviđa uvođenje obaveze policijskim službenicina da podnesu izvještaj o promjenama vlasništva nad imovinom u posljednjih pet godina.
“Smatrali smo tu normu jako važnom, jer je uvođenje obaveze dostavljanja imovinskih kartona ‘najavljeno’ kroz usvajanje zakona u junu 2021., a do mehanizama za provjeru životnog stila došli smo tek sada – poslije pune tri godine. Na taj način su svi oni koji su eventualno imali imovinu nesrazmjernu prihodima bili ‘pravovremeno upozoreni’ da se te imovine oslobode prenosom na treća lica ili prodajom i na taj način ‘očiste’ tragove. Imali su pune tri godine da to urade. Primjenom ove norme, kada zakon bude ponovo izglasan u Skupštini, isplivaće na vidjelo i takve aktivnosti ako ih je bilo”, kazao je Šaranović.
Predsjednik Milatović vratio je 20. avgusta parlamentu Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o unutrašnjim poslovima, navodeći da taj propis uvodi poseban postupak zapošljavanja policijskih službenika bez javnog oglašavanja i bez kadrovskog plana.
“Usvojenim zakonskim rješenjem, kompletnu proceduru izbora policijskih službenika sprovodi Ministarstvo unutrašnjih poslova preko komisije koju obrazuje ministar, kojem je ostavljeno faktički diskreciono pravo da donosi odluke o prijemu u radni odnos velikog broja policijskih službenika, a s obzirom na to da su ministri nesumnjivo politički izabrana lica, u tom smislu postoji visok stepen rizika od dodatne politizacije kako navedenog Ministarstva, tako i policije”, stoji u obrazloženju Milatovića.
Slične argumente tokom avgustovske rasprave u parlamentu iznio je i poslanik DPS-a Danijel Živković, koji je tada tvrdio da će “u ovom procesu ministar biti ključna ličnost, jer se zapošljavanje u Upravi policije ne može obaviti bez njegove saglasnosti, što stvara preduslove za velike zloupotrebe i vršenje direktnog političkog uticaja kod zapošljavanja policijskih službenika, a kako smo svjedočili borbi za prevlast i partijski uticaj u bezbjednosnom sektoru, onda je jasno čemu vode ove izmjene zakona”.
Šaranović, međutim, poručuje da se na propisani način poštuje jedna od glavnih preporuka Grupe zemalja za borbu protiv korupcije (GRECO), koja predviđa da policijski službenici moraju biti kontrolisani dalje “od podataka iz kaznenih evidencija i bezbjednosnih provjera, a da kontrole treba sprovoditi u redovnim intervalima, jer se lične okolnosti vremenom mogu promijeniti i učiniti zaposlene ranjivijim na moguće rizike od korupcije”.
Programski direktor u MANS Dejan Milovac smatra da bez detaljne provjere imovine policijskih funkcionera, naročito onih koji se nalaze na pozicijama koje su posebno osjetljive na korupciju i uticaj kriminalnih grupa, ne možemo govoriti o sistemu za koji možemo vjerovati da ima dovoljno profesionalnog integriteta da crnogorsko društvo zaštiti od organizovanog kriminala.
“Zasad ohrabruju najave nove administracije da će upravo to biti jedan od prioriteta u narednom periodu, ali će za ispunjavanje očekivanja domaće javnosti i agende evropskih integracija biti potrebno mnogo više konkretnih akcija i održivih rezultata”, naglasio je Milovac.
Prema Pravilniku, službenicima Odjeljenja za antikorupciju policajci i njihovi supružnici i djeca su u obavezi da prijave svu nepokretnu imovinu, kao i pokretnu koja se registruje – automobile, plovne objekte, vazduhoplove. Moraju prijaviti ušteđevinu, depozite i kredite u bankama u zemlji i inostranstvu, zajmove, potraživanja, hartije od vrijednosti, vlasništvo u firmama…, ali i stvari čija vrijednost iznosi više od 5.000 eura – umjetnine, nakit, satove…Takođe,moraju prijaviti i stambeni prostor u kojem žive bez obzira na to da li su njegovi vlasnici.
Po potrebi, prema Pravilniku, mogu biti kontrolisana i lica povezana sa policijskim službenikom. Tačnost i potpunost informacija iz izvještaja provjeravaće službenik Odjeljenja za antikorupciju, upoređivanjem tih podataka sa podacima organa i pravnih lica, koji o tim podacima vode evidenciju u skladu sa zakonom.
Odgovarajući u aprilu na poslanička pitanja u Skupštini Crne Gore, ministar Šaranović je hitnu potrebu donošenja Pravilnika ilustrovao imovinom odbjeglog policajca Ljuba Milovića, ističući da bi “mogao da opravda 48 miliona eura koje ima na računu, da je bio policajac 5.000 godina”.
Fali 1.500 policajaca
Šaranović kaže da je cilj Ministarstva da tokom postupka zapošljavanja prvi put uvede i dodatnu provjeru integriteta, a nakon provjere kaznene evidencije i bezbjednosnih smetnji, i da na taj način ispuni GREKO preporuke. Ističe da sve to nije bilo moguće u uobičajenom postupku Uprave za ljudske resurse.
“Kandidati će morati da prođu kroz filtere nekoliko komisija, dok bi u Upravi za ljudske resurse kompletan postupak provjere znanja sprovodila jedno, tročlano tijelo, koje čine jedan predstavnik Uprave, jedan predstavnik MUP-a i jedan stručnjak u toj oblasti”, objašnjava Šaranović.
Istakao je da nemaju kadrovskog plana, jer da ga je bilo ne bi policiji falilo 1.500 policajaca.
Ivan ČAĐENOVIĆ
Komentari
Kolumne
Novi broj
INFRASTRUKTURNO SIROMAŠTVO: Samo smeća ne fali
NOSIOCI IZBORNIH LISTA ZA PODGORIČKE IZBORE: Dva lica kampanje
IZMJENE ZAKONA O UNUTRAŠNJIM POSLOVIMA: MUP će viriti u džepove policajaca
Izdvajamo
-
HORIZONTI4 sedmice
LITIJUMSKI IZAZOVI ZA SRBIJANSKU VLAST: Između dvije vatre
-
DANAS, SJUTRA2 sedmice
Računi
-
DANAS, SJUTRA4 sedmice
Preglasavanje
-
INTERVJU3 sedmice
DR RADE ĐURĐIĆ, TVORAC EVROPSKE BUDUĆNOSTI: Budućnost je ispunjavala moj život
-
Izdvojeno4 sedmice
ZORAN LAZOVIĆ U PRITVORU, SUDIJAMA TUŽBA: Obmana i pritvorski dani
-
Izdvojeno4 sedmice
ODGOVOR VLADE NA DIVLJANJE CIJENA: Besmislena panika
-
FOKUS4 sedmice
EKONOMSKA I POČASNA DRŽAVLJANSTVA: Sve za ljubav
-
Izdvojeno4 sedmice
U SUSRET PODGORIČKIM IZBORIMA: Uvrijedi, pa vladaj