Povežite se sa nama

DRUŠTVO

Obećani grad

Objavljeno prije

na

Kad se svečani govori ukrste sa statistikom može se doći do očaravajućih podataka: trećina Crne Gore, ekonomskoj krizi uprkos, razvija se i uspješno izgrađuje u evropskom duhu. Ohrabrujuće podatke o napretku predočio je gradonačelnik Podgorice Miomir Mugoša, a posljednji popis je zabilježio da od 625 266 stanovnika Crne Gore, njih 187 085 živi u Podgorici. Kako napreduju razne politike regionalnog razvoja, nema razloga da Podgorica ubrzo ne bude polovina, a u doglednoj budućnosti i skoro cijela Crna Gora. Samo konkretno.

Gradonačelnik je, doduše, na proslavi povodom 19. decembra, Dana Podgorice, kazao da je ekonomska kriza usporila realizaciju nekih projekata, ali da se ni od jednog nije odustalo. ,,Grad koji promoviše evropske vrijednosti i standard mora da nastavi sa intenzivnim investicijama i to na čitavom području jer bez solidne infrastrukture, dobrih saobraćajnica, posebno proizvodnih djelatnosti i usluga nema novih radnih mjesta”, rekao je Mugoša.

 

Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović pridružio se svečanom tonu i pohvalio Glavni grad zato što je ,,u ovoj teškoj godini maksimalno koristio svoje resurse i projekte koje gradi usmjerio ka dobru svih građana”.

Visok standard stanovnika Podgorice vidljiv je na svakom koraku. Dok je, na primjer, građanima Beograda vožnja taksijem luksuz, kod nas se svi voze ko gospoda. U dijelu opštine koji se računa u gradsko područje živi preko 156 hiljada ljudi. Ima jedanaest linija gradskog saobraćaja, autobusa nekad ima, nekad nema. Nema druge nego da čovjek postane gospodin.

Grad se zaista gradi. Fali prostorni plan, detaljni planovi se donose po potrebi. Vrlo praktično rješenje, samo u civilizovanom svijetu nedovoljno poznato.

Uređivanje Stare varoši zasad se završilo tako što su po tržnom centru Nikić iscrtani prozori koji bi valjda trebalo da liče na starovaroške. Da nije tužno bilo bi smiješno i obrnuto. Stara varoš je svjedok da nije tačno da gradske vlasti brinu o centru, a ne o periferiji grada. Centar je tamo gdje je Mugi, kuda ide kući, gdje pije kafu i slično.

Neki od kreativnih izuma nijesu sasvim razumljivi ni ljudima koji su do juče bili u vrhu gradske vlasti: ,,Teško razumijem kako naplata parkinga u Bloku V pomaže smanjenju problema parkiranja u centru. Građaninu je, ako već plaća parkiranje, svejedno da li to radi u Bloku ili centru, pa nije stimulisan da ide pješke do centra, što je bila suština naplate. Ili postoji drugi razlog”, objašnjavao je ovih dana šef odborničkog kluba SDP-a Đorđe Suhih.

Mora se podgoričkom gradonačelniku priznati da svaku ulicu ima u malom prstu. O slavama, kad ga pripitaju hoće li nekad donekle stići asfalt ili kanalizacija, hoće li prestati da u kuće uvire voda i slično – sve zna kao iz topa. Ako se nešto i ne napravi, građanima je bar lakše kad znaju da gradonačelnik zna za njihovu muku.

Opozicioni političari tvrde da je, ipak, najgore što se Podgorici desilo ove godine politička korupcija. ,,Može se u jednoj godini napraviti most više ili manje, uži ili širi put, veći ili manji soliter, ali kad se sistem demokratije i parlamentarno, predstavničko uređenje društva uruši, to ima puno teže i negativnije posljedice”, rekao je ovih dana Vijestima Đorđe Suhih.

Vlast u Podgorici, nakon što je SDP odbila da podrži ponovni izbor Miomira Mugoše za gradonačelnika, čini ,,matematička većina” – DPS plus sateliti, plus lutajući Srbi – izabrani sa opozicione liste, prebjegli kod Mugoše. Opozicija je zbog toga tražila vanredne izbore, ali Predlog Odluke o prestanku mandata odbornicima u Skupštini Glavnog grada, koji je inicirao 21 odbornik opozicije, nije usvojen. Protiv predloga su glasali odbornici koalicije DPS-LP-BS i nezavisni odbornik Boban Vujačić, dok je Dragan Ostojić iz DSS-a bio uzdržan.

,,Smatramo da Skupština ne donosi legalne i legitimne odluke, jer nema legalnu i legitimnu većinu. Ne poštuje se volja građana sa posljednjih izbora”, kazao je odbornik SNP-a Dragan Ivanović obrazlažući predlog opozicije. Odbornik Nove Miodrag Bešović rekao je da treba zatražiti političku odgovornost većine koja je svojim odlukama, koje je osporio sud, dovela do degradacije parlamenta. Sud je rekao i da gradonačelnik mora da kaže kome je davao stanove, pa ništa. Mugoša, kaže, ne bi o tome, zbog zaštite privatnosti. Po poštovanju privatnosti nadaleko je poznat.

Postoji, naravno i druga strana priče. Kakav je, da je, glavni grad sa sve gradonačelnikom i pripadajućom infrastrukturom, crnogorskim narodnim masama i dalje je najprivlačnije mjesto u Crnoj Gori. Doduše, to može i da svjedoči tek o tome da je drugdje – još gore.

Dok je Crna Gora između popisa 2003. i 2011. dobila svega pet hiljada stanovnika, Podgorica je porasla za preko 18 hiljada ljudi.

Na sjeveru koji zauzuma 53 odsto teritorije Crne Gore živi 29 odsto stanovništva. Između dva popisa – oko 14 hiljada ljudi manje.

Nije baš teško zaključiti zašto. Stopa nezaposlenost na sjeveru za skoro deset odsto je veća od državnog prosjeka. Posljednji podaci o siromaštvu u Crnoj Gori ponovo pokazuju da je stopa siromaštva u Sjevernom regionu skoro dvostruko veća od stope siromaštva u Centralnom i četiri puta veća od stope siromaštva u Južnom regionu. Preko 45 odsto od siromašnih građana Crne Gore živi na sjeveru.

Monitor je već pisao da manje ljudi nego 2003. živi u 14 opština. To znači – ne samo na sjeveru. Pljevlja su se smanjila za blizu pet hiljada ljudi, Bijelo Polje – preko 3 600, Nikšić skoro za dvije i po hiljade. U Herceg Novom živi dvije hiljade ljudi manje nego u vrijeme prethodnog popisa, Cetinje je smanjeno za preko 1 700 ljudi. U Kotoru je manje 148, a u Ulcinju 25 ljudi. Sve manje je stanovnika i u Kolašinu – preko hiljadu i po, Mojkovcu – blizu 1 400, Plužinama skoro hiljadu, Šavniku oko 900, Andrijevici 700, Žabljaku 600, Plavu oko 250.

Sve je u skladu sa našom demografskom i ekonomskom politikom. Prema posljednjim Monstatovim podacima najveću stopu siromaštva imaju porodice sa troje i više djece stare do šest godina. Najmanju stopu siromaštva imaju domaćinstva bez djece i ona sa jednim djetetom. Već u domaćinstvima sa dvoje djece rizik od siromaštva dvostruko je veći od nacionalnog prosjeka.

Samo sjaji obećani grad.

Milena PEROVIĆ-KORAĆ

Komentari

DRUŠTVO

HAOTIČAN POČETAK ZIMSKE SEZONE: Kad se turizam dešava

Objavljeno prije

na

Objavio:

Početak zimske sezone sa brojnim problemima i stupanje na snagu dvostrukog povećanja PDV-a na smještaj siguran su znak da će crnogorski turizam sa olovnim nogama trčati narednu 2025. godinu. Vapaje turističkih radnika nema ko da čuje. Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

 

 

rošlogodišnja zimska sezona je u Crnoj Gori propala jer nije bilo snijega. Ove godine pao je već krajem novembra i iznenadio sve na sjeveru.  U Ski centru Kolašin 1600 mjesec dana nema struje, a tu  je i hronični problem sa vodosnabdijevanjem i nedostatak adekvatnih puteva i parkinga, da se ne govori o visokim cijenama. Pritom, za samo nekoliko sedmica kreću novogodišnji praznici i đački raspusti.

„Vremenski uslovi omogućili su skijanje već prije 15 dana, ali zbog nepostojanja sistema za osnježavanje staze su neiskorištene. To je apsurd u 21. vijeku“, kaže Dragana Bećirović iz Privredne komore Crne Gore.

U državi gdje se turizam u kontinuitetu dešava, logično je da prihodi padaju. I to ove godine zvanično – po pokazateljima Centralne banke Crne Gore za 50 miliona eura su manji nego 2023. godine ili za četiri odsto. Pad posjeta još veći – više od pet odsto. To je prvi put od obnove nezavisnosti, isključujući 2020. odnosno godinu korone, da je u turizmu žetva opala.

Finansijski rezultati bi bili još gori da ove godine nijesu značajno povećane cijene usluga, praktično u rangu sa svim evropskim mediteranskim zemljama. Baš kao i one u vanpansionu i u supermarketima. Crna Gora više nije jeftina destinacija, svakako ne za goste iz našeg regiona koji su najbrojniji. U situaciji kada se pogoršava ekonomsko stanje i u zapadnoevropskim zemljama, to onda vrijedi i za te goste. Istraživanja pokazuju da oko 80 posto Evropljana mijenjaju navike putovanja zbog klime, sigurnosti i cijena.

Turističke radnike i sve one koji žive od turizma posebno brine to što je  gotovo izvjesno da će se, ukoliko se nešto brzo ne uradi, ovaj trend nastaviti i u 2025.

Mustafa CANKA
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

RATNI ZLOČINI: Crna Gora još bez optužnica protiv ,,vikend ratnika”

Objavljeno prije

na

Objavio:

Specijalno državno tužilaštvo je  do sada podiglo samo tri optužnice zbog učeća dobrovoljaca iz Crne Gore u ratnim zločinima u BiH i na Kosovu

 

 

Specijalno državno tužilaštvo (SDT) nije učinilo dovoljno u istragama o učešću tzv. vikend ratnika iz Crne Gore u ratnim zločinima i pljačkama počinjenim u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i na Kosovu tokom ratova devedesetih, tvrde sagovornici BIRN-a.

Izraz ,,vikend ratnici” se često koristi da opiše dobrovoljce koji su iz Crne Gore i Srbije putovali u BiH i učestvovali u ratnim zločinima tokom devedesetih.

Pravna savjetnica u Akciji za ljudska prava (HRA), Bojana Malović, tvrdi da SDT još nije samoinicijativno istraživalo djelovanje tzv. vikend ratnika, iako indicije o učešću crnogorskih državljana u silovanjima u istočnoj Bosni postoje od 1996. kada je pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (ICTY) u Hagu podignuta prva optužnica zbog seksualnog zlostavljanja.

,,Specijalno državno tužilaštvo od novembra 2020. izviđa dokazni materijal koji se može odnositi na ‘vikend ratnike’, budući da obuhvata više od 15 crnogorskih državljana osumnjičenih za teške zločine − uključujući ubistvo, mučenje, seksualno ropstvo i silovanje na području Foče. Međutim, kako je taj postupak u fazi izviđaja njihovi identiteti nisu poznati javnosti”, kazala je Malović BIRN-u.

Crna Gora je, kao dio Jugoslavije, direktno učestvovala u ratovima devedesetih u Hrvatskoj i BiH, a cnogorski građani su, kao pripadnici Vojske Jugoslavije, učestvovali u ratu na Kosovu. U Crnoj Gori nije bilo ratnih dejstava, ali su na njenoj teritoriji zabilježeni ratni zločini.

U sudskim procesima u BiH, na Kosovu i Hrvatskoj pominju se crnogorski državljani koji su u tim državama kao dobrovoljci učestvovali u ratnim zločinima i pljačkama. U Crnoj Gori su do sada podignute tri optužnice protiv crnogorskih državljana zbog ratnih zločina u susjednim državama, od kojih se jedna završila osuđujućom presudom.

Apelacioni sud je u decembru 2019. potvrdio presudu kojom je bivši pripadnik Vojske Jugoslavije iz Nikšića, Vlado Zmajević, osuđen na 14 godina zatvora zbog ubistva 4 albanska civila u selu Žegra kod Gnjilana tokom rata na Kosovu 1999.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 6. decembra ii na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

BUDVA POSLIJE IZBORA: Poslovi ne smiju da stanu

Objavljeno prije

na

Objavio:

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve. Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini

 

 

Deset dana nakon lokalnih izbora u Budvi i proglašenja konačnih rezultata, nema naznaka da se uskoro može očekivati dogovor političkih grupacija koje su učestvovale na njima. Postupci dvije vodeće stranke, koalicija Demokratskog fronta koju predvodi kandidat za predsjednika Opštine, Mladen Mikielj i grupa građana Budva naš grad, Nikole Jovanovića, takođe pretendenta za fotelju gradonačelnika, istovjetni su onima koje su vodili nakon majskih izbora, na kojima je rezultat u broju mandata bio neriješen. Njihove liste osvojile su oba puta po devet odborničkih mjesta u Skupštini grada, nedovoljno da same formiraju izvršnu vlast.

Pregovore pokreće Jovanović, uz uslov da njemu pripada predsjednička fotelja. On  poziva  na dogovore pojedine partije iz DF  SNP i Demokratsku narodnu partiju.. Prošlog puta  iz DF-a mu je stavljeno do znanja da to neće proći. Sasvim izvjesno neće ni sada.

Upućeni tvrde da Jovanović ima podršku aktuelnog predsjednika Opštine Mila Božovića iz pritvorske jedinice u Spužu. To je i podrška moćnog građevinskog lobija, zainteresovanog da unosni poslovi ne presahnu.

Za eventualno  pravljenje postizborne koalicije sa DPS-om, Jovanović bi morao ubijediti odbornike sa svoje liste, Budva naš grad, nekadašnje sledbenike jedinstvenog DF-a. Tokom junskih pregovora to mu nije pošlo za rukom, nekoliko njih odbilo je takvu saradnju. Sada je dovoljno  da tri odbornika to učine,  da otpadne mogućnost  povratka DPS-a u izvršnu vlast u Budvi, poslije osam godina.

Upućeni navode da je uslov DPS-a koji donosi sedam mandata, da dobije opštinska preduzeća na upravljanje. Treći partner, Evropski savez, sa dva mandata, čiji je lider Petar Odžić traži funkciju predsjednika lokalnog parlamenta. Fotelja predsjednika Opštine Budva bila bi Jovanovićeva.

Iz te vruće stolice tri gradonačelnika turističke metropole završila su u Spužu. Prva dvojica, Rajko Kuljača i Lazar Rađenović kao pripadnici OKG Budva, pravosnažno su osuđeni. Milo Božović, uhapšen u aprilu 2023. godine i dalje je predsjednik Opštine i čeka ishod sprovedenog istražnog postupka u pritvoru.

Uprkos svemu, u gradu bez parlamenta i funkcionalne vlasti, unosni poslovi nimalo ne trpe. Ugovore o javnim nabavkama za izvođenje raznih građevinskih radova, po odobrenju Višeg suda u Podgorici, potpisivao je u Spužu, predsjednik Milo Božović, sve do imenovanja potpredsjednice Opštine Jasne Dokić.

Pregled podataka Službe javnih nabavki, pokazuje kako su pojedine građevinske firme postale stalni pretplatnici na opštinski budžet. Obećane ekskluzivne  kapitalne investicije u gradu svele su se na izgradnju lokalnih puteva i ostale saobraćajne infrasturkture. Na razne atmosferske kanale, podmorske ispuste, sanaciju ili modernizaciju postojećih trotoara i saobraćajnica. Samo u 2024. godini na pomenute radove utrošeno je oko šest miliona eura. Većinu ugovora parafirala je potrpedsjednica Dokić.

Privilegovane firme, odabrane na tenderima na kojima se po pravilu pojavljuju kao jedini i najpovoljniji ponuđači, jesu poznati Bemax sa podugovaračem BB Solar, u vlasništvu Blaža Đukanovića, sina bivšeg predsjednika Mila Đukanovića, zatim kompanija Carat vlasnika Dragana Perovića, kuma i poslovnog partnera Mila Božovića. Tu je i neizbježna firma Asfalt beton gradnja iz Podgorice, bliska bivšem predsjedniku Marku Batu Careviću, Hidromont inženjering iz Podgorice i druge.

Tokom 2024. godine firma Asfalt-Beton, koju zastupa izvjesni Vladimir Mirković, realizovala je osam ugovora o javnim nabavkama, vrijednim oko 3,5 miliona eura, bez obračunatog PDV. Ova firma debitovala je u Budvi u doba predsjednikovanja Bata Carevića. Asfalt beton gradnja u jednoj godini od Carevića je dobila poslove vrijedne preko 2 miliona eura. Kako bi se u posao, kao podizvođač, ugradila firma Carinvest. Asfalt beton gradnja od tada čvrsto drži monopol u izvođenju javnih radova na teritoriji Opštine.  Carević javno podržava  Jovanovića i njegov tim.

Pojedinačno najjači ugovor u tekućoj godini dodijeljen je kompaniji Hidromont za sanaciju ispusta u Bečićima i na Zavali, vrijedan 2,5 miliona eura.

Potpredsjednica Dokić potpisala je početkom novembra drugi ugovor sa Bemaxom o izradi atmosferskog kanala u centru Budve, kod gradske Pošte, vrijedan 720 hiljada eura. Podugovarač BB Solar dobija svojih 1,2 procenta za izvođenje elektrotehničkih radova.

Podsjećamo, u decembru 2023. godine, Božović je potpisao prvi ugovor sa Bemax-om  vrijedan 2.924.681 eura za rekonstrukciju ulice 22 Novembar i Mediteranske, u centru Budve. Podugovarač u ovom poslu bila je firma mladog Đukanovića BB Solar, koja je na ime procenta od 16,27 odsto inkasirala 488.000 eura. Nakon završenih radova koji su trajali tokom turističke sezone, glavni problem tog dijela grada, stvaranje velikih poplava tokom obilnih padavina, nije riješen. Poplave su i dalje tu, ulice su neprohodne nakon prvih kiša uprkos utrošenim milionima.

Bemax je ponovo angažovan, da napravi novi atmosferski kanal koji će vodu sa ulice odvesti dalje, u more. Za popravni rad, Bemax i BB Solar prihodovaće 600.000 eura.

Najvrjedniji ugovor u poslednje dvije godine parafirao je predsjednik Božović u julu 2023., tri mjeseca nakon hapšenja, sa konzorcijumom kojeg čine firme Carat doo, Asfalt-Beton doo, Geotim MNE doo,  za izvođenje radova na komunalnom opremanju za izgradnju tri saobraćajnice u naselju Dubovica. Vrijednost ovog posla je vrtoglavih 4,5 miliona eura.

Istog dana Perović i Božović potpisuju još jedan ugovor za igradnju saobraćajnice A 75-75 u Bečićima, na iznos od 347.000 eura. U jednom danu blizu 5 miliona eura iz gradske budžeta prelilo se u ruke budvanskog biznismena Dragana Perovića.

Izbori u Budvi odavno ne služe izjašnjavanju građana za programe stranaka i ljude koji će na najbolji način voditi grad. Izbore vode interesne grupe, građevinski lobi uz moćne uticaje sa strane. Zbog bogatih koji žele biti još bogatiji, čija je jedina ideologija materijalni interes, trpe građani Budve.

Njima se smiješe treći vanredni izbori u jednoj godini.

Branka PLAMENAC

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo