Poslije smjene DPS-a  u Beranama 2014. godine, nove  vlasti pokrenule  su inicijativu za formiranje novog preduzeća za proizvodnju i distribuciju struje koje je u potpunosti opštinsko, a ne tajkunsko. Isto se dogodilo u Andrijevici. Danas su zadovoljni njegovim poslovanjem

Mala hidroelektrana Miolje polje, u stoprocentnom vlasništvu Opštine Berane, od kada je počela da radi, u martu 2021. godine, do danas, proizvela je 2.122 megavatsata (MWh) struje. Direktor opštinskog preduzeća Benergo, koje direktno gazduje ovom elektranom, Nikola Ćojbašić, objašnjava da se radi o vrijednosti od 169.347 eura.

„Struju koju proizvedemo mi smo dužni da preko Crnogorskog operatera tržišta električne energije (COTE), predamo u sistem, a Elektroprivreda  nam, zatim, preko COTE isplaćuje novac za struju“, kaže direktor Benerga.

Ćojbašić dodaje da je to manje nego što je prvobitno projektom bilo planirano, ali da se ove godine radi na tome da se stvore tehničke pretpostavke za povećanje proizvodnje od još trideset odsto.

On podsjeća da je ova mala hidroelektrana izgrađena na cijevima gradskog vodovoda, odnosno na takozvanoj prekidnoj komori, i bez ikakve ekološke štete. Pored Berana, na sjeveru Crne Gore jedino je još Opština Andrijevica izgradila malu hidrolektranu na gradskom vodovodu i od nje ima sopstvene prihode.

Direktor preduzeća koje gazduje hidrolektranom u Beranama kaže da imaju u planu izgradnju još jedne takve mini elektrane na kaludarsko-rženičkom vodovodu, za koju je već dobijena saglasnost, dok su u fazi idejne razrade izgradnja mini elektrana na još nekim vodovodima.

„To je tehnički sve jednostavno, a da pri tome nema riječi o narušavanju ekološkog ambijenta i prirode“, dodaje Ćojbašić.

Direktor preduzeća Benergo vjeruje da će nekoliko takvih mini hidroeltrana u skorijoj budućnosti, donostiti Opštini Berane značajan prihod.

Ideju za izgradnju male hidrocentrale na gradskom vodovodu u Beranama tadašnja opoziciona vlast je u periodu od 2002. do 2006. godine kandidovala kod međunarodnih donatora, i taj projekat je prošao svu procedure i bio odobren.

Te godine, međutim, Demokratska partija socijalista je preuzela lokalnu vlast u Beranama, i iz nepoznatih razloga  odustala od gradnje male hidrolektrane. Stranci su tada, da bi novac, koji je već bio opredijeljen, bio utrošen, upitali šta je najneophodnije, pa je  napravljeno centralno grijanje na struju u zgradi Opštine!?

Uslijedila je poznata priča o tome kada je u Beranama, pod vlašću DPS-a, osnovano preduzeće Hidroenergija Montenegro, već u jesen naredne godine.

Tada je biznismen Oleg Obradović preko kompanije Hamera Capital napravio dogovor sa tri opštine na sjeveroistoku Crne Gore o davanju koncesija za izgradnju malih hidrolektrana na njihovim teritorijama, ponudivši im zauzvrat dio akcija u zajedničkoj firmi.

Odluka o upisu udjela Opštine Berane u d.o.o Hidroenergija Montenegro donijeta je u lokalnom parlamentu krajem oktobra 2007. godine, i prema toj odluci Opština Berane je trebalo da dijeli deset odsto akcija sa Andrijevicom i Plavom, odnosno dobit u zavisnosti od broja elektrana i proizvedene struje na svojoj teritoriji. Odlukom je definisano i da sjedište firme bude u Beranama. Zatim je objelodanjeno da prema Centralnom privrednom registru Opština Berane, kao i Andrijevica i Plav, nikada nijesu upisane kao vlasnici  Hidroenergije Montenegro.

Hidronergija Montenegro je do sada izgradila značajan broj malih elektrana na području beranske opštine, iz kojih su, prema nekim računicama već zaradili milione eura, dok je lokalna uprava u Beranama, u čijem je parlamentu osnovano ovo preduzeće, ostala bez ikakve dobiti i koristi od tih hidrocentrala.

Zato su, poslije smjene vlasti u ovom gradu i odlaska DPS-a u opoziciju, 2014. godine, nove lokalne vlasti, predvođene Socijalističkom narodnom partijom, pokrenule inicijativu za formiranje novog preduzeća za proizvodnju i distribuciju struje koje bi bilo u potpunosti opštinsko, a ne tajkunsko.

Formirano je preduzeće d.o.o Benergo koje je najprije izgradilo malu hidrocentralu na Mioljem polju. Dalji planovi su izgradnja još jedne ili dvije male hidrocentrale na seoskim vodovodima. Na već postojećim cjevovodima i bez štete za prirodnu okolinu.

Istovjetnu stvar je uradila i Opština Andrijevica, izgrađujući malu hidroelektranu Krkori, kojom gazduje tamošnje preduzeće Vodovod.

Direktor tog preduzeća Željko Novović podsjeća na činjenicu da je nekoliko firmi u kojima je vlasnik ili suvlasnik Igor Mašović, brat bivšeg predsjednika ove sjeverne opštine Srđana Mašovića (DPS), prije toga izgradilo na teritoriji opštine Andrijevica čak dvanaest malih hidroelektrana, kojima je devastirana priroda i planinske rijeke, dok lokalno stanovništvo nema od njih nikave koristi.

Novović kaže da opštinska mini hidroelektrana Krkori predstavlja dio sistema za vodosnabdijevanje grada Andrijevice vodom sa vodoizvorišta Krkori. Smještena je 3,6 km ispod vodoizvorišta Krkori u mjestu Kamena luka, na  lijevoj obali Kutske rijeke.

S obzirom na to da vodoizvorište Krkori nema konstantan kapacitet od 500 l/s, već krajem ljeta i u jesenjem periodu ta količina vode opada, očekivanja su da prosječna godišnja dobit bude od oko 240 – 280.000 eura, tj. oko 20 – 24.000  eura, u prosjeku, na mjesečnom nivou.

,,Ako uzmemo u obzir činjenicu da je naša mHE dio vodovodnog sistema, što znači da turbinu u našoj mHE pokreće voda koju po izlasku iz iste tehnički obrađujemo, odnosno hlorišemo, i koja je svakako namijenjena da zadovolji potrebe stanovništva i privrede u opštini Andrijevica i okolnim selima, možemo zaključiti da se radi o savršeno ekološkom projektu, koji nema ni najmanje negativnog uticaja na životnu sredinu, za razliku od drugih mHE koje koriste vodu iz rijeka i potoka i samim tim isušuju korita u dionicama u kojima je voda smještena u cijev, pritom ugrožavajući i narušavajući prirodni sklad, ravnotežu i pejzažne ljepote“, priča Novović za Monitor.

U Beranama su ranije sračunali da će novac od prodate struje iz opštinske male hidroelektrane Miolje polje daleko nadmašiti potrošnju gradske rasvjete i drugih opštinskih potrošača, a u Andrijevici da će mala hidroelektrana Krkori pokriti čak deset odsto planiranog godišnjeg budžeta Opštine. Naravno, od trenutka kada same sebe isplate.

                  Tufik SOFTIĆ

Komentari