Jesen u Budvi nakon izbora protiče u znaku građevinske ekspanzije koja cvjeta baš kao u vrijeme investicionog buma koji je prohujao primorjem prije nekoliko godina. Otvorena su brojna gradilišta u Budvi, Bečićima, Svetom Stefanu i Petrovcu i najavljuju nova, na kojima započinje gradnja niza solitera, stambeno-poslovnih kompleksa i stambenih zgrada. Ostvaruju se vizije i smjernice zastrašujućih urbanističkih planova kojima je betoniran svaki pedalj vrijednog priobalnog prostora od Jaza do Buljarice.
Privlačni pejzaži atraktivne budvanske rivijere sa pjeskovitim plažama čije zaleđe obiluje zelenim borovim šumama koje se spuštaju do mora, paštrovskim maslinjacima i primorskim kućama sa bujnim baštama i vrtovima, biće uskoro prošlost na koju će nas podsjećati samo slike i razglednice.
Nedavno je u centru grada, u blizini Starog grada, započeta gradnja gabaritnog stambenog kompleksa od četiri zgrade, dvije kule od 13 spratova uz dvije niže stambene zgrade. Na placu površine 4.300 m2 izgradiće se preko 18.500 kvadrata stanova, poslovnog prostora i raznih drugih sadržaja.
Iza ove investicije, trenutno najveće u centru crnogorskog turizma, stoje profesor Arsenije Vujović, jedan od osnivača Građevinskog fakulteta u Podgorici i Ljubo Lekić, vlasnik hotela Fontana koji je porušen.
Na izvođenju radova angažovana je vodeća podgorička građevinska firma Bemax, koju mediji i opozicija dovode u vezu sa bivšim ministrom vanjskih poslova Milanom Roćenom, što je on više puta demantovao.
Glavni projekat za čudovišni stambeni kvart pored mora izradio je biro DEA Home iz Podgorice, čiji je vlasnik arhitekta Miodrag Ralević, profesor beogradskog Arhitektonskog fakulteta, obrađivač plana DUP Budva-centar.
Na ovom projektu, poput mnogih drugih u Budvi, može se sagledati direktna povezanost građevinskog lobija u Crnoj Gori, političara, planera i investitora, koji kroje pravila za biznis u skladu sa svojim interesima ali u oštroj suprotnosti sa interesima grada, njegovih građana i potencijalnih turista.
Pored zgradurina koje visinom paraju mediteransko nebo iznad Budve, kakve se više ne grade ni na Novom Beogradu, priprema se teren za gradnju kule bliznakinje sa 13 spratova koju podiže Boro Lazović, šef opštinskog DPS-a i svježe izabrani predsjednik budvanskog parlamenta.
Višespratnice niču na svakom kraju grada koji se ubrzano devastira dok u pozadini bukti rat među građevinskim firmama za dobijanje poslova na izvođenju radova.
U Budvu je na velika vrata ušao građevinski lobi iz poznatog podgoričkog kafića Grand.
Najveći posao uzeo je Bemax čije mašine pored kula profesora Vujovića grade i na drugim lokacijama. U selu Lapčići iznad Budve, Bemax gradi ogromni kompleks za firmu Athena Bohor koja je u vlasništvu tazbine bivšeg premijera Igora Lukšića.
Ne zaostaje ni Fab Live, Jovana-Galja Popovića, investitora i graditelja, koji je sagradio kompleks Tre Canne, kulu sa 15 spratova i dvije sa 10, na Jadranskom sajmu u blizini Slovenske plaže.
Iako su tri kule prve naružile prepoznatljivi budvanski pejzaž, Popović nije ni centa uplatio u praznu kasu budvanske lokalne uprave. Njegov dug po osnovu nadoknade za komunalno opremanje zemljišta iznosi oko 8 miliona eura, a rok do kojeg mora da ga izmiri ističe u martu naredne godine. Međutim, pritisnut dugovanjima pokušava da odloži ovu obavezu tako što je od Ministarstva održivog razvoja zatražio novu građevinsku dozvolu za rekonstrukciju netom završene petnaestospratnice.
Prvi komšija Jovana Popovića, Duško Knežević sa svojom Atlas grupom, vlasnik je velikog broja atraktivnih lokacija u Budvi, Kamenovu, Pržnu i Petrovcu na kojima su ucrtani odgovarajući kompleksi, kule i soliteri. Najveći među njima je planirani hotel na Jadranskom sajmu sa 25 spratova, čija je gradnja najavljena za proljeće 2013.
Budvanske građevinske firme potpuno su marginalizovane, iako su mnoge od njih osnovane sa velikim ambicijama. Poput firme MMF Group ili Adria Invest.
Na više lokacija gradi i firma Planet koju vodi tazbina bivšeg ministra urbanizma Branimira Gvozdenovića. Zatim Mehmed Kolarević, bivši suprug Ane Kolarević, sestre aktuelnog premijera Mila Đukanovića.
Zločin prema prirodi i primorskom ambijentu koji je učinjen u Petrovcu zaslužuje da se crnogorsko društvo konačno probudi i preduzme korake da zaustavi organizovano građevinsko nasilje na primorju.
Firme Zetagradnja podgoričkog biznismena Blagote Radovića i Ljetopis automotiv Borislava Mijovića sa izdavačkom kućom Ljetopis, koje počinju gradnju prvog solitera u malom Petrovcu, uspjele su da dobiju građevinsku dozvolu za gradnju stambenog objekta od 11 spratova na atraktivnoj lokaciju u blizini petrovačke plaže, iako je planom DUP Petrovac na toj parceli dozvoljeno P+5 spratova.
Zajedničkim snagama advokatske kancelarije Ane Kolarević i presude sudija Upravnog suda, pet spratova iz plana naraslo je na cijelih 11, sa dodatnim suterenima, prizemljima i podzemljima. Napravljen je presedan u kome sudije tumače urbanističke planove uprkos stavu urbanista, planera i stručnih službi Ministarstva održivog razvoja. Nesvakidašnja presuda Upravnog suda kojom se prekraja usvojeni plan poslužila je ministru Predragu Sekuliću kao alibi da moćnom klijentu izda građevinsku dozvolu suprotno planu i omogući gradnju ružne betonske grdosije u srcu Petrovca ukupne površine 18.588 kvadrata.
I pored intenzivne gradnje i trajne devastacije prostora kojim gazduje, Opština Budva je najzaduženiji grad u Crnoj Gori. Moćnici komunalije ne plaćaju, opštinskoj se kasi duguju milioni eura bez izgleda da se skoro naplate. U odricanju ove vrste prihoda ide se i korak dalje, pa je na preporuku Vlade o takozvanom uklanjanju biznis barijera Opština donijela odluku o umanjenju nadoknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta za 75 odsto za hotele sa četiri ili pet zvjezdica.
Zahvaljujući direktivi iz Podgorice poznati investitori uštedjeće milione eura koje su inače morali uplatiti u siromašnu opštinsku kasu. Prvi na listi korisnika naći će se Boro Lazović sa svojom kulom, hotelom Porto Budva, koji će umjesto 128,15 eura po kvadratu platiti svega 25,63 eura, oko 4.000.000 eura manje.
Nove pogodnosti koristiće Atlas grupi i njenim projektima, kompaniji Adriatic propertis, zakupcu Svetog Stefana i Miločera za gradnju SPA centra Kraljičina plaža, firmi Uniprom iz Nikšića biznismena Veselina Pejovića za rekonstrukciju hotela Budva.
Slično su postupile vlasti u Baru gdje je investitorima odobren popust od 40-60 odsto. Tivat je ipak bio najdarežljiviji. Investitorima koji u propisanom roku sagrade hotel biće oprošteno čak 80 odsto od vrijednosti obračunatih dažbina.
Jedini korisnik ove privilegije za sada je Piter Mank i prvi hotel u marini Porto Montenegro, za koji će na ime komunalija platiti svega 445.972 eura.
Branka PLAMENAC
/p