Kasno u utorak ulcinjski parlament je na vanrednoj sjednici jednoglasno usvojio zaključke o Nacrtu Prostorno-urbanističkog plana (PUP). Potvrdila se, i na ovom primjeru, teza Aleksisa de Tokvila da u opštini leži snaga slobodnih naroda. Jer, samo najširim konsenzusom ukupne zajednice, jasnom vizijom i odlučnošću Ulcinj može izaći iz trenutne pozicije grada na izdisaju.
Tim prije što PUP, taj najvažniji planski dokument opštine, radi Vlada, odnosno Ministarstvo održivog razvoj i turizma. Ulcinj je jedina opština u državi u kojoj je to slučaj. I to po sporazumu, koji je u julu 2009. godine tadašnji predsjednik opštine Gzim Hajdinaga potpisao s ministrom Branimirom Gvozdenovićem. Tada je bilo predviđeno da se taj dokument, koji je koštao gotovo 800 hiljada eura, uradi za godinu dana. Još nije gotov, iako je krivica za to većim dijelom na strani Ulcinjana, odnosno njihovih vlasti, koje su se za ovih pet godina tri puta izrotirale. Svaka od njih je, u neposrednom dogovoru s obrađivačima, pokušala da „progura” svoja rješenja, što im je uglavnom uspijevalo. Uz to, izgovor za svako loše rješenje u PUP-u lako se mogao prevaliti na Ministarstvo. „Eto, rade kako hoće, kriv je Hajdinaga, koji im je to omogućio”, poručivali su javnosti pripadnici „šaptačkih četa”. Ulcinjanima, hronično naviknutim da za sve nesreće, po definiciji, okrivljuju centralnu vlast, takve izgovore nije bilo teško prihvatiti. Čak ni nakon činjenice da su sve albanske stranke, na državnom nivou, u koaliciji s Demokratskom partijom socijalista.
Zato je logično što opštinske vlasti do sada nijesu koristile instrumente za zaštitu interesa lokalne samouprave i građana koji su bili predviđeni navedenim sporazumom od Savjeta za praćenje izrade plana izvršnog tima ili, pak, stručnih komisija.
Široko polje igara s jedinstvenim prirodnim prostorom u Ulcinju, omogućavala je činjenica da ta opština nema sopstvenu viziju razvoja, izraženu kroz Strateški plan, a što je zakonska obaveza koja je morala biti završena do kraja 2012. godine.
I zato su obrađivači PUP-a s tim zahvalnim prostorom mogli da rade praktično šta su htjeli. Da na pjeni od mora crtaju golf-teren, da smanjuju kapacitete na Velikoj plaži, da ne osluškuju zahtjeve Ulcinjana da se u Valdanosu ništa ne gradi… „Čak im je uspjelo da ‘betoniraju’ jedinu zelenu površinu na Maloj plaži, gradski park. To je jedan od urbanih simbola, hortikulturno uređen, s palmama starim preko šest decenija”, kaže predsjednik Opštinskog odbora vladajuće Pozitivne Crne Gore Dritan Abazović, ilustrujući nedopustivo ponašanje obrađivača PUP-a.
Iako je predstavnik Ministarstva Nikola Petrović na svakom skupu poručivao da „Vladi ne pada na pamet da radi nešto bez dogovora s opštinom i građanima”, evidentno je da oni koji su radili PUP nijesu razumjeli njihove potrebe, želje i interese. Prije svega, potrebu da se Ulcinju da mjesto koje objektivno zaslužuje po prirodnim karakteristikama. Ono mjesto koje mu daje i Prostorni plan države (PPD) iz 2007. godine, a to je da je „uz Bar, Ulcinj centar od regionalnog značaja”.
Polazeći od negativnih demografskih pokazatelja, a ne shvatajući da su oni u najvećoj mjeri posljedica izostanka privrednog rasta, obrađivači su smanjivali planirane kapacitete i funkcije grada, dajući mu praktično značaj lokalnog centra. To je posebno u neskladu s Master planom razvoja crnogorskog turizma, koji su uradili njemački eksperti 2001. godine, a koji je inoviran sedam godina kasnije, a u kojem je Ulcinj prepoznat kao središte internacionalnog turizma. I to se opredjeljenje našlo u PPD, pa čak i u prednacrtu Prostornog plana posebne namjene za obalno područje Crne Gore, koje radi isto Ministarstvo koje radi i PUP Ulcinja. „Kao da ove planove rade ministarstva iz dvije države, a ne jedno te isto Ministarstvo”, čudi se Abazović.
„Nama je sada i ovdje potrebna hitna promjena te paradigme. Ulcinj se nalazi na najnižoj razini razvoja u svojoj istoriji. Žalosno je da i pored svih potencijala, nama trenutno ne prijeti opasnost od pretjeranog razvoja nego, baš suprotno, od odumiranja. U takvoj situaciji, svaki restriktivni pristup u planiranju razvoja mogao bi imati pogubne posljedice”, kaže šef Odborničkog kluba opozicione Socijaldemokratske partije Skender Elezagić i ističe da se iz ove situacije može izaći aktiviranjem i korišćenjem najvećih i najatraktivnijh potencijala.
Zato su u svojim zaključcima odbornici složno ,,zalegli” iza rješenja koja su ponuđena u Master planu. Istovremeno su, čak uz podršku DPS-a, postigli konsenzus oko Valdanosa i Solane, što je nešto najljepše što se desilo u Ulcinju u posljednjih nekoliko godina.
Uz nedavno otvaranje fakulteta, sada već izglednu gradnju najvećeg akva-parka u regionu, kao i postizanje dogovora za gradnju hotela Servantes početkom naredne godine, te volju i spremnost najšire javnosti i aktuelne opštinske vlasti da se otvore ventili razvoja, treba očekivati da Ulcinj, uprkos svemu, uđe u fazu prosperiteta.
Mustafa CANKA
Izdvojeno4 sedmice
SVIJET4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
Izdvojeno2 sedmice