Deponije otpada u Kolašinu i Mojkovcu na obalama su Tare. Njihova sanacija, pa čak i izmještanje kontinuirano su u lokalnim planskim dokumentima. Na terenu stanje je decenijama isto, a deponija u Kolašinu je „privremena” već 40 godina
Kolašinska gradska deponija u Bakovićima, zvanično, privremeni je prostor za odlaganje smeća, iako postoji već četiri decenije. Za sve to vrijeme, njeno izmještanje, uređenje, unapređenje – postoji samo u lokalnim planovima. Lokacija je na obali Tare, na rubu industrijske zone, u blizini nekoliko naselja. Kad se zapali, mještanima zagorčava život, a ekolozi tvrde da Taru kontinuirano zagađuje. Posljednji put, sanacija deponije iz lokalne uprave obećana je lani. Identična obećanja kolašinska vlast je dala i 2013. godine.
Održavanje kolašinske deponije godinama je izuzetno zahtjevno. Količina otpada na njoj povećava se zbog razvoja grada kao i brojnih investicija koje se realizuju. Mnogo novca je godinama trošeno i za lokalizovanje požara. U izvještaju o radu Komunalnog preduzeća za prošlu godinu piše da su na privremenom skadištu komunalnog otpada na Bakovićima deponovali više od 3.630 tona otpada. To je, u odnosu na prethodnu godinu, više za 629 tona.
Darko Brajušković, tadašnji predsjednik Opštine, prije devet godina je najavio „da je u okviru DUP industriske zone, tretiran i prostor gdje se nalazi sadašnja deponija“. Obećao je da će lokacija na kojoj je odlagalište otpada „uskoro biti rekultivisan“.
„Dok se ne napravi rješenje deponija za nekoliko opština, naša deponija će biti na jednom drugom lokalitetu, siguran sam mnogo pogodnijem nego što je ovaj, koji će biti dalje od magistrale i od rijeke. Otpad će se odlagati na tom novom lokalitetu, već do kraja ove godine“, kazao je tada Brajušković.
Novi ambiciozi planovi i krupna obećanja, formalizovana u Lokalnom planu upravljanja komunalnim otpadom, stigla su prije četiri godine. Tim dokumentom je definisano „da će se privremena deponija u Bakovićima koristiti do 2020. godine, uz modernizaciju i adaptaciju prema međunarodnim standardima“. U Planu je i opisano stanje tog prostora. Izračunali su da će modernizacija i adaptacija „privremenog“ odlagališta otpada koštati 230.000 eura. Dokument je dobio saglasnost tadašnjeg Ministarstva održivog razvoja i turizma i Direktorata za upravljanje otpadom i komunalni razvoj i pozitivno mišljenje JP Nacionalni parkovi Crne Gore (NPCG).
Planom se predviđa da se na istoj lokaciji izgradi centar za reciklažu i pretovarna stanica. Takođe, Opština je obećala da će kontinuirano raditi „na podizanju nivoa svijesti građana o odlaganju otpada i edukaciji zaposlenih u Komunalnom preduzeću“. Izgradnja reciklažnog dvorišta sa sortirnicom, deponije čvrstog otpada, kao i deponije za građevinski otpad u Kolašinu, u planu su Komunalnog preduzeća i lani. U prošlogodišnjem planu to preduzeće je naglasilo da im je prioritet da se unaprijedi sistem upravljanja otpadom. Objasnili su i da će im za to biti potrebni ozbiljni investicioni projekti.
Direktor preduzeća Milivoje Bulatović kazao je Monitoru da od planova za reciklažno dvorište „sada ništa nema“. Objašnjava da je Uprava javnih radova je „svojevremeno izdvojila 200.000 eura za tu namjenu, ali je to stopirano“. Bulatović objašnjava kako čine sve da na nedjeljnom nivou saniraju koliko mogu depononiju“.
„Planovi koje smo pisali su vam poznati. Međutim, jasno je i da je malo urađeno. Ne znam zbog čega je stopiran projekta reciklažnog dvorišta, jer je Uprava javnih radova izdvojila bila novac za to. Sanacija deponije, u okviru naših mogućnosti, obavlja se svakodnevno. Na primjer, komunalni otpad zagrćemo zemljom, gume odvajamo… Prema posljednjim planovima, trebalo je da izgradimo reciklažno dvorište, da korisimo transfer stanicu u Mojkovcu, jer je to jeftinije. Naravno, sve to bi funkcionisalo da je izgrađena regionalna deponija u Bijelom Polju“, objašnjava Bulatović.
U kolašinskoj lokalnoj upravi i u Komunalnom preduzeću smatraju da se odlaganje otpada treba rješavati međuopštinskom saradnjom. Organizacija regionalnih i međugradskih deponija je, tvrde, neophodna.
Iz NVO Green Home lani su planove kolašinskog Komunalnog okarkaterisali kao neozbiljne i preambiciozne. U toj organizaciji su kazali kako je saniranje deponija dugotrajan proces. Ocijenili su da je nemoguće tako složen višedecenijski proces riješiti u kratkom roku, naročito „zbog ogromnih naslaga najrazličitijih materijala i otpada, koje su gomilane decenijama”.
Iz Mojkovca, na čijem ulazu, u mjestu Podbišće, prolaznike kraj puta dočekuju gomile otpada svih kategorija, godinama su, takođe, stizala slična obećanja kao i iz komšijske opštine. Posljednje, prije par sedmica, stiglo je od nove vlasti, to jest, od predsjednika Opštine Veska Delića. Opština, kazao je on novinarima, trenutno traži investitora i nada se da će dobiti dva miliona iz EU fondova kako bi riješili problem divlje deponije koja je prijetnja i za rijeku Taru. Najavio je da bi narednih mjeseci trebalo da bude pušten u rad reciklažni centar.
U mojkovačkoj lokalnoj upravi Monitoru su kazali da su reciklažni centar i transfer stanica završeni. Navodno, problem je samo što još nemaju izvještaj nadzora nad izvođačima radova. Objašnjavaju i da postoji problem sa bazenom za vodu. Kad on bude završen, tvrde, biće puštena u rad i stanica.
Delić je ranije optužio bivši menadžment Komunalnog preduzeća i za stanje na divljoj deponiji pored Tare. Kaže da je praktikovano da se zemlja istovara na putu ka skijalištu i tako suzi prostor za odlaganje ostalog otpada. Prije nekoliko sedmica RTCG je objavila kako je velika divlja deponija, koja se nalazi na pola puta između Mojkovca i skretnice za Biogradsko jezero, prijetnja za rijeku Taru.
Navodno, bageri smeće valjaju u rijeku, kako bi oslobodili plato za novi otpad. Deponija je u oblasti Fly fishing zone sa upozorenjima na tablama da se ne odlaže otpad.
Predstavnici civilnog sektora više puta su ukazivali da Ministarstvo poljoprivrede i vodoprivrede i Ministarstvo ekologije treba da sinhronizuju rad lokalnih samouprava u rješavanju kolašinske i mojkovačke deponije, te da sa državnog nivoa mora stići stručna i finansijska pomoć opštinama koje nemaju kapaciteta za rješavanje problema odlaganja otpada. Za sada, očigledno je, to nije bilo među najvećim brigama nadležnih resora u Vladi.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
FOKUS4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice