Povežite se sa nama

OKO NAS

EKSPANZIJA DIVLJE GRADNJE NA BJELASICI I SINJAVINI: Je li kasno?

Objavljeno prije

na

Ekspanziju divlje gradnje na kolašinskim planinama i još nekoliko atraktivnih lokacija, čija turistička valorizacija, prema strateškim planovima, treba da uslijedi, minulih sedmica zvanično su priznali i u kolašinskoj lokalnoj upravi. Bar deklarativno, pokazali su i spremnost da takvo stanje mijenjaju. Međutim, tvrde da bez snage države neće moći sami zaustaviti devastaciju prostora

 

Primjera za devastaciju prostora širom kolašinske opštine je mnogo. Najproblematičnije je na Kapetanovom jezeru, Bjelasici, Sinjavini, u Parku prirode Komovi. U NVO Svetigora tvrde da je prostor oko Kapetanovog jezera toliko devastiran da je, možda, za intervencije nadležnih kasno.

„U okolini Kapetanovog jezera izgrađen je veliki broj kuća. Terase se nadvijaju nad vodom, kanalizacija ide u jezero. Izgrađeni su restorani, kafane, ambijent je ugrožen. Kuće se prave od betonskih blokova, a kamen i drvo bi bili jedino prihvatljivi. Stanje je alarmantno. Naročito, s obzirom na činjenicu da je taj prostor planiran za park prirode. Uništena je i riba u jezeru, ubacivane su druge neautohtone vrste, ogroman je mulj u vodi…“, kaže Dragoljub Bukilić iz te NVO.

Park prirode Komovi odavno je „napadnut“ objektima koji se ne uklapaju u ambijent, ali ni u zakone i propise. Neujednačenost izgleda objekata, izgrađenih od raznovrsnih meterijala, odavno, tvrde, mještani narušava prostorne vrijednosti tog prirodnog dragulja. Slično je i na Sinjavini, ali na katunima na Bjelasici je alarmantno.

Novogradnja već nekoliko godina mijenja izgled bjelasičkog tradicionalnog katuna Vranjak,  u neposrednoj blizini Ski centra Kolašin 1600. Taj katun, star preko 150 godina, bio je prepoznatljivi simbol Kolašina. Novoizgrađene vikend kuće, kolibe, pa čak i privremeni ugostiteljski objekti, ozbiljno su narušili autentičnost, ali i zakon. Iz Direktorata za inspekcijske poslove, prije dvije godine,  najavljeno je uklanjanje više objekata u tom dijelu kolašinske opštine. Međutim, poslije burnih reakcija vlasnika, nadležni su ućutali, pa, ne samo da nije srušen nijedan od spornih objekta, već je, u međuvremenu, niklo nekoliko novih.

Iz Direktorata su u jesen 2019. godine kazali da će „objekti, izgrađeni bez odgovarajućeg odobrenja za gradnju ili izgrađeni suprotno važećem planskom dokumentu biti porušeni ili uklonjeni po utvrđenoj dinamici“. To se, objasnili su tada, odnosi i na one objekte „koji se ne nalaze na orto-foto snimku“.

„Postupajući inspektori izvršili su inspekcijski nadzor za 48 objekata i započeli inspekcijski postupak za još 11 objekata na kat. parcelama 900/6, 900/8, 900/10 KO Smrčje, na lokaciji Skijališta Kolašin 1600. Oko 50 prisutnih vlasnika objekata bilo je na licu mjesta prilikom inspekcijske kontrole i upoznati su sa predmetom vršenja inspekcijskog nadzora. Upravni postupak je u toku”, saopštili su, prije dvije godine, iz Direktorata.

Iz državnog preduzeća Skijališta Crne Gore, rekli su tada da su „identifikovali više nelegalno izgrađenih objekata na i oko trase budućih ski staza“. Njihova dužnost, kao korisnika prostora,  Prostornim planom posebne namjene za područje (PPP) Bjelasice i Komova, bila je da  obavijeste nadležne institucije o svim promjenama u prostoru, koje su suprotne zakonu.

Mještani sela u Parku prirode Komovi tvrde da kod njih nikad nijedan inspektor, koji bi kontrolisao divlju gradnju, „nije nogom kročio“. Inspektori lokalne uprave, kao ni zaposleni u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine, takođe, ne brinu o devastaciji prostora u tom Parku, čijim dijelom formalno upravljaju.

Sadašnje stanje je neodrživo i mora se pod hitno zaustaviti divlja gradnja na kolašinskim planinama, kaže za Monitor predsjednik Skupštine opštine (SO) Milan Đukić.

Prema njegovim riječima, neodgovornost nadležnih i nesprovođenja zakona u turistički najatraktivnijim djelovima Kolašina i susjednih opština, može dalekosežno uticati na dalji razvoj turizma. Državni i lokalni organi, sugeriše Đukić, prije svih Vlada, Ministarstvo urbanizma i ekologije, građevinska i komunalna inspekcija, Skijališta  Crne Gore „treba odmah da počnu da rade svoj posao i zaustave uništavanje prostora nelegalnim objektima“. To se odnosi, objašnjava, i na sekretarijate za urbanizam i imovinu opština koje obuhvataju teritorije planina i jezera. Đukić predlaže konkretne aktivnosti.

„Nadležni sa državnog i lokalnog nivoa, prije nego padne snijeg, treba da izađu  iz udobnih kancelarija, obiđu gradnjom napadnute lokalitete i utvrde trenutno stanje. Nova Vlada, kao i jedan dio skupštinske većine, promovisali su „zelene politike“ i obećali primjenu evropskih standarda u zaštiti prostora. Svakako da je obavezni dio primjene evropskih standarda i zaštita prirodnog i kulturnog pejzaža, koji su trenutno ugroženi na kolašinskim  planinama. Ukoliko se pod hitno ne reaguje, ova pojava neće samo svjedočiti o slabosti institucija, već i o očiglednom zaustavljanju razvoja i primjene viših standarda u najperspektivnijoj djelatnosti za kolašinsku zajednicu – planinskom turizmu“, upozorava predsjednik SO.

Đukić upozorava i na zaloupotrebu, takozvanog, običajnog prava na kolašinskim planinama. Pod izgovorom izdiga na planinama, tvrdi,  grade se čitava naselja od objekata koji ne služe stočarstvu, već brojem, materijalima i izgledom potpuno devastiraju prirodni i kulturni pejzaž.

„Običajno  pravo“ ne poznaje ni domaće ni evropsko zakonodavstvo. Sada se pod tim izgovorom  grade  čitava naselja od objekata koji ne služe stočarstvu i devastiraju prirodni i kulturni pejzaž. Katuni i katunsko stočarenje su pejzažna i kulturna vrijednost opštine Kolašin i Crne Gore, ali su i oni „napadnuti“ novim objektima koji imaju drugu svrhu i namjenu. Tradicionalno stočarstvo i tradicionalno graditeljstvo i zanatstvo naših katuna nije samo poljoprivredna aktivnost već još jedna izuzetna turistička vrijednost i kulturno nasljeđe“, kaže sagovornik Monitora.

On podsjeća da kolašinsko područje „sadrži veliki broj turističkih vrijednosti od kojih su najznačajnije očuvana priroda i planinski pejzaž“. Loše planiranje, nestručno upravljanje i nekontrolisana izgradnja objekata u turizmu, kaže predsjednik SO, za posljedicu imaju brojne negativne efekte i pojave, koji, vremenom, postaju trajna ograničenja održivom turizmu i turističkom prometu.

Sve negativne pojave koje dolaze sa razvojem turizma, tvrdi on, više ili manje, povezane su sa pojavom divlje gradnje u turističkim regijama, pa i planinskom dijelu opštine Kolašin.

Đukić pojašnjava da divlja gradnja u planinskom prostoru izuzetne prirodne i turističke vrijednosti ima nešto drugačije korijene, motive i posljedice od divlje gradnje u gradskim i prigradskim naseljima. U planinama, kaže on, sve je više neplanskog i nezakonitog pozicioniranja turističkih i ugostiteljskih objekata, kapaciteta za smještaj i ishranu. S druge strane, tvrdi, u slučaju gradskih i prigradskih naselja takva gradnja je često motivisana egzistencijalnim rješavanjem stambenog pitanja.

                                                                                                Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

Izdvojeno

TRAGOM PISANJA MONITORA O NOVOM STUDENTSKOM DOMU: Vladino čišćenje  

Objavljeno prije

na

Objavio:

,,Govorili ste o tome da je kupljeno nešto? Nije, mi taj objekat nismo kupili. Ni jedan euro iz državnog budžeta nije otišao za kupovinu bilo kog objekta”, odgovorio je premijer na poslaničko pitanje o detaljima sumnjivog posla kupovine novog studentskog doma od Tomislava Čelebića. Monitor otkriva kako su nadležni „čistili“ urađeno nakon poništenja spornog ugovora

 

Krajem protekle sedmice u Skupštini se, na premijerskom satu, raspravljalo i o Studentskom domu u Donjoj Gorici. Poslanica Posebnog kluba Radinka Ćinćur uputila je premijeru Milojku Spajiću pitanja: ,,Objasnite javnosti situaciju oko kupovine hotela u Donjoj Gorici, od firme Čelebić, kako bi se preuredio u Studentski dom. Da li su postojale analize o potrebama studenata, zašto je odabrana ova lokacija koja je daleko od našeg najvećeg univerziteta, državnog, te koiiko je studenata iskazalo zainteresovanost za dom na ovom mjestu? Da li je predviđena izgradnja menze u ovom domu za koji bi država trebala da izdvoji 6,4 miliona eura i koliko bi to koštalo?”

Premijer Spajić je odgovorio i naveo ono o čemu je Monitor već pisao –  da je u julu raspisan tender na koji se javila samo jedna firma Čelebić City i da je prihvaćena njena ponuda od 6,3 miliona eura. Naveo je i da je 21. oktobra ministarka prosvjete Anđela Jakšić-Stojanović potpisala ugovor o kupovini objekta. Nedelju dana nakon potpisivanja ugovora dobijaju negativno mišljenje Zaštitnice imovinsko-pravnih interesa o ovom poslu, a ministarka 5. oktobra raskida ugovor.

Premijer nije rekao da je postupak nezakont te da je mimo zakonske procedure Ministarstvo prosvjete uz saglasnost Vlade prihvatilo duplo veću cijenu koju je ponudila kompanije Čelebić City od one propisane tenderom koja je iznosila 2,9 miliona. Kao i da je sami objekat opterećen brojnim hipotekama.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 29. novembra ili na www.novinarnica.net

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

AGENCIJA ZA SAJBER BEZBJEDNOST I (NE)ODGOVORNOST: Ko će koga nadzirati i za koga

Objavljeno prije

na

Objavio:

Ministar javne uprave Maraš Dukaj tvrdi  da se novim Zakonom o informacionoj bezbjednosti kod nas uvode standardi Evropske unije i da je Crna Gora prva na Zapadnom Balkanu koja primijenjuje EU direktive u toj oblasti. Dio opozicije  tvrdi da ovaj zakon spada u novi primjer sakrivanja i netransparentnosti koja se pravda brzom trakom evropskih integracija,  ispunjavanjem uslova za  članstvo u EU 2028.

 

Skupština Crne Gore je 19. novembra usvojila sa 53 glasa “za” novi Zakon o informacionoj bezbjednosti. Usvajanje ovog zakona je jedan od preduslova za zatvaranje poglavlja 10 – Informatičko društvo. Ministar javne uprave Maraš Dukaj je u Skupštini pojasnio da se tim zakonom kod nas uvode novi standardi Evropske unije (EU) i da je Crna Gora prva na Zapadnom Balkanu koja primijenjuje EU direktive u toj oblasti. Dukaj je takođe naglasio da je Zakon urađen u saradnji sa Ambasadom Ujedinjenog Kraljevstva. Druge zemlje nije pominjao.

Tokom rasprave prihvaćen je i amandman poslanika Nikole Camaja koji propisuje je da se zaposleni na programu “sajber bezbjednost” zapošljavaju bez javnog oglasa i bez kadrovskog plana. Dovoljan će biiti akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Camaj je predvidio i da se zarade i druga primanja direktora i zaposlenih u budućoj Agenciji za sajber bezbjednost  utvrđuju “odlukom nadležnog organa Agencije, u skladu sa zakonom”. Time se preskače propisani Zakon o državnim službenicima i namještenicima. Izgovor je opet da se što brže korača u EU pa da tako i sajber Agencija dobije svoj kadar što prije.

Dio opozicije tvrdi da ovaj zakon spada u novi primjer sakrivanja i netransparentnosti koja se pravda brzom trakom evropskih integracija i što bržim    ispunjavanjem uslova za  članstvo u EU 2028.

Jovo MARTINOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 29. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

OKO NAS

IZAZOVI SNABDIJEVANJA STRUJOM NA BJELASICI: Turistička sezona u rukama “trećih lica”

Objavljeno prije

na

Objavio:

Iako se u Kolašinu hvale da su pripreme za predstojeću turističku sezonu obavili na vrijeme i kvalitetno,  osim snijega ovog puta se mora  čekati i struja. Pokidani kablovi na jednoj privatnoj parceli, dotrajali stub na drugoj i trafo-stanica do koje se ne može prići, izazovi su koji će prijetiti urednom snabdijevanju strujom skijališta i objekata na Bjelasici 

 

 

Nije se bilo lako snaći minule dvije sedmice, sa informacijama koje su stizale sa raznih adresa, kao pokušaj objašnjenja zbog čega je na pragu zimske turističke sezone više objekata na Bjelasici bez struje.  U mraku su danima  državni ski centar Kolašin 1600, privatni hotel na tom lokalitetu, novi tunel Klisura, Radiodifuzni centar, objekat koji koristi Vojska Crne Gore na Zekovoj glavi… Tri  10kV k i jedan 35 kV kabl, koji vodi do trafo-stanice (TS) “Jezerine” iskidali su  bageri, tokom pripremnih radova, na privatnoj parceli. Kada su iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) pokušali da saniraju kvar, otkrilo se da taj dio infrastrukture   nije vlasništvo  kompanije, a da vlasnici parcele, kako  tvrde, niti znaju koliko je kablova niti gdje su bili ukopani. Znaju da nikad nije obavljena eksproprijacija,  pa nijesu dozvolili da električari prevežu vodove.

U rješavanje problema, od nedavno, uključili su se iz nekoliko resora Vlade, no to, makar do zaključenja ovog broja Monitora, nije dalo rezulate. Struje nema, a  mnogo toga potvrđuje da je  snabdijevanje  planinskih cenatara na Bjelasici i pred novu sezonu  na klimavim nogama i zavisi od volje,  kako u CEDIS-u, kažu “trećih lica”.

Pravdajući se zbog čega ne mogu do kablova, koji nijesu njihovo vlasništvo, iako imaju obavezu prema potrošačima, iz CEDIS-a su, uzgred, otkrili i da ne mogu, osim pješke, ni do TS  Jezerine.  TS jeste njihova, ali puta do nje nema, jer se na mjestu nekadašnje saobraćajnice gradi garaža, dugo čekani državni projekat.  CEDIS-ovi radnici do TS mogu pješke, ali, opet, preko parcele, na kojoj su pokidani kablovi.  Naravno, ukoliko vlasnici dozvole.

Kako je za Monitor kazao Srđa Anđelić, jedan od vlasnika, popravka  neće biti “dok država,   konačno, ne plati za postavljene instalacije”. Proces eksproprijacije, objašnjava, počeo je još prije više godina, ali je zaustavljen. Anđelić objašnjava da mu nije jasno zbog čega. Prema njegovim riječima, vlasnici zemljišta nikad nijesu dobili skicu gdje su instalacije postavljene niti je obilježen teren.  Prema njihovoj logici, radili su na svojoj zemlji, svojim mašinama, a ono što je ispod zemlje odgovornost je nekog drugog.

Oko 230 metara kablova na Anđelićevom zemljištu, kažu iz CEDIS-a, još je  vlasništvo  Uprave za kapitalne projekte, odnosno, Ministarstvo finansija. Falilo je, navodno, dokumentacije, kako bi se proces otkupa okončao.

“CEDIS je, kada je izgrađena TS Jezerine,  otkupio taj objekat, krajem 2020. godine, ali ne i vod u dužini od 230 metara, na kojem je došlo do prekida. Za taj dio infrastrukture nije dostavljena uredna dokumentacija (građevinska i upotrebna dozvola, geodetski snimak kabla…).  Ipak, kako smo dužni da korisnicima obezbijedimo napajanje, pokušali smo da otklonimo kvar, ali nam vlasnici parcele to nijesu dozvolili.  Podnijeli smo krivičnu prijavu protiv NN lica zbog kidanja kablova, ali i zahtjev sudu za privremenu mjeru…To je sve što smo mogli uraditi”, kazali su nezvanično Monitoru u toj kompaniji.

Anđelić, pak, tvrdi da CEDIS nema osnova ni za krivične prijave, ni  privremenu mjeru.  Vlasnici parcele očekuju da će u nadležnim resorima uspjeti da objasne u čemu je problem.

Kablovi su na privatnoj parceli postavljeni krajem 2020. godine, nakon što je državno skijalište bilo bez struje više od mjesec i po.  Do tada su  bili ukopani na parcelama susjednog, privatnog skijališta Kolašin 1450 Zorana Ćoća Bećirovića. Do izmještanja elektro vodova tada je došlo tokom pripremnih radova za izgradnju Hotela D, takođe, u Bećirovićevom vlasništvu. Navodno, trasa vodova je bila na lokaciji temelja tog objekta, pa je nadležna inspekcija zbog opasnosti od kablova koji su nakon iskopavanja bili na površini zemlje,  naložila prekid napajanja.  Kasnije su, na osnovu usmenog dogovora, ukopani na Anđelićevoj parceli, međutim,  država nikad  nije ispunila obećanje o završetku procesa eksproprijacije.

Privatno skijalište, minulih dana, nije bilo u mraku. Tako je jer  drugi dalekovod, koji vodi od sela Rijeka Mušovića do Jezerina, takođe nije CEDIS-ov, već privatnog skijališta. Navodno, kupljen je prilikom privatizacije Ski centra Bjelasica. Međutim, u mraku je  Bećirovćev nadavno otvoreni hotel u neposrednoj blizini državnog ski centra. Hotel se, prema nezvaničnim informacijama, već mjesecima u dogovoru sa  menadžmentom Skijališta Crne Gore, napaja  na isti način kao i državni Ski centar Kolašin 1600.

Problematizovanje stabilnosti napajanja strujom državnog skijališta, natjeralo je CEDIS da se požali na još jedan veliki izazov. Navodno, dotrajali drveni stub na dijelu  dalekovodo od grada do TS Jezerine, mogao bi tokom zime, ugroziti snabdijevanje  strujom planinskih centara.  Stub je, takođe, na privatnom imanju, a vlasnik ne dozvoljava zamjenu.  Izvršni direktor CEDIS-a je nedavno, gostujući na TV Vijesti, kazao da je pokušaj  dogovora sa vlasnikom  imanja bio bezuspješan. Kolašinac s kojim CEDIS “ne može da se dogovori” je Milo Grujić, mještanin Mušovića Rijeke. On je Monitoru kazao da je sastanak sa predstavnicima kompanije došao na molbu predsjednika Opštine Petka Bakića.

“Kratko je trajao taj sastanak. Ja vodim dugogodišnji sudski spor sa CEDIS-om oko stubova postavljenih na mom imanju. Zbog dotrajalih stubova, to jest, žica na njima, koje  su se kidale, umalo sam izbjegao smrt tri  puta. Usred sudskog spora, dva tri dana pred jedno od ročišta,  zvali su me na razgovor. Nijesam dozvolio da dolaze na moje imanje, na koje su bez pitanja i nadokande nekada davno, postavili stub. Mogu da ga izmjeste, naravno, ali su mi na sastanku  rekli da troškove izmještanja  ja treba da snosim”, kazao je Grujić.

On tvrdi da su mu predstavnici CEDIS-a rekli i da će,  ukoliko bude pao stub tokom naredne zime  snositi odgovornost  “za propast zimske turističke sezone”. Grujić, ipak ostaje pri stavu  da sa tom kompanijom može da se “dogovori” samo na sudu.

“Krajem decembra 2020. po treći put zamalo su me ubile u dvorištu porodične kuće pokidane žice dalekovoda Breza-Rijeka Mušovića. Izbjegao sam smrt  zahvaljujući tome što sam se bacio u stranu. Nekoliko godina prije toga, na isti način se dva puta žica kidala i ugrožavala život mene i moje familije”, sjeća se mještanin kolašinskog sela.

Tada su mu, tvrdi, iz Elektroprivrede čvrsto obećali da će kompletan nadzemni vod tog dalekovoda ukloniti, tako što će se od TS Breza do male hidroelektrane (mHE) “Rijeka Mušovića” izgraditi kablovski podzemni vod.   “U najkraćem mogućem roku, čim to vremenske prilike budu dozvolile, preduzećemo sve potrebne aktivnosti na pronalaženju tehničkog rješenja na izmještanju ili kabliranju dionice”, jedno je od neispunjenih obećanja,  koje je Grujić dobio prije četiri godine.

Iako se u Kolašinu hvale da su sve pripreme za predstojeću turističku sezonu obavili na vrijeme i kvalitetno, ostaje gorka istina, da se  osim snijega, ovog puta, mora strpljivo čekati i struja. Sporovi i ugovori, koji državi predstoje sa vlasnicima parcela na kojoj je infrastruktura CEDIS-a, bar prema dosadašnjem iskustvu, neće se ni lako ni brzo završavati. Struja na državno skijalište i ostale objekte na Bjelasici naredne zime može redovno stizati samo, ako se, kao i ranijih godina , izdejstvuju  “brza i kusa” rješenja.

                                                                             Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo