Povežite se sa nama

OKO NAS

KORONA VIRUS SVE BLIŽI: Najteže posljedice u neuređenoim državama i među ranjivim grupama  

Objavljeno prije

6 godina

na

Epidemija se širi.  Iz sata u sat stižu vesti o državama u kojima se pojavila   zaraza.  I borba protiv korona virusa poprima međunarodne razmere. Više zemalja je odlučilo  da izdvoji ogromne sume novca za razvoj vakcine protiv ovog virusa.  Generalni sekretar UN Antonio Guterešje je pozvao članice svetske organizacije da što pre stave na raspolaganje 675 miliona dolara za borbu protiv ove zaraze

 

Ulice puste ili sa tek ponekim prolaznikom. Neke prodavnice i ustanove rade, ali sva mesta na koja se ljudi okupljaju su zatvorena. I škole, pozorišta, teretane.

Opis ne dolazi iz kineskog Vuhana, već iz više od deset “zatvorenih gradova” u severnim provincijama Italije Lombardije I Veneta. Zajedničko im je izbijanje korona virusa.

Strah i nervoza se šire Italijom. Poluprazni rafovi ukazuju da ljudi prave zalihe hrane.  Sve je više ljudi sa maskama na licu. No, maske, kao i rukavice i higijenske sprejove je sada veoma teško kupiti u radnjama i na internetu jer su prioritet bolnice.

Epidemija se širi.  Iz sata u sat stižu vesti o državama u kojima su se pojavili prvi slučajevi zaraze. Istovremeno, i borba protiv korona virusa poprima međunarodne razmere.

U epicentru zaraze epidemije, kineskoj provinciji Hubej i metropoli Vuhan je, prema proceni Svetske zdravstvene organizacije (SZO) zaraza prešla kulminaciju. Broj novozaraženih počeo je da se smanjuje. U sredu uveče je u Kini bilo 78,190 obolelih i bolesti je podleglo 2,718 osoba.  Posebno je pogođeno kinesko zdravstveno osoblje, zaraženo je preko 3.000 lekara i pomoćnog bolničkog osoblja.

U najteže pogođenoj evropskoj državi Italiji je u sredu posle podne bilo 383 zaraženih, među njima četvoro dece i jedna 17-togodišnja devojka, 12 je preminulo, a još 209 osoba je u izolaciji. Kod preminulih je po pravilu reč o osobama koje su već lečene od neke druge bolesti.

Većina inficiranih je u bogatom regionu Lombardija, koncentrisanom u području južno od Milana, No, vlasti su uvele ograničenja na širem području severa Italije gdje živi više od 25 miliona ljudi – oko Milana, Torina i zaleđa Venecije – u tzv. ekonomskom srcu zemlje. Mere za sada nisu zaustavile širenje bolesti.

U Kini se vodi svojevrstan “narodni rat” protiv kovid-19. Pored ogromnih ljudskih napora, na raspolaganje je stavljeno oko 13 milijardi eura za obuzdavanje širenja virusa.  Potpuno je zabranjena prodaja, pa čak i konzumiranje mesa divljači, jer se pretpostavlja da se virus širi i u divljini – iako to dosadašnja saznanja ne potvrđuju.

Peking je objavio da blisko sarađuje s Japanom i Južnom Korejom kako bi obuzdali zarazu. U Južnoj Koreji se trenutno virus najbrže širi. Više je od 1.260 slučajeva i 12 umrlih.

Čini se da je najjednostavnije rešenje protiv širenja virusa preko nacionalnih granica – zabrana ulaska državljana pogođenih zemalja.  S druge strane, kineske vlasti savetuju svojim građanima da ne putuju u Sjedinjene Američke Države zbog „neprimerene“ sumnje i mera prema njima.

Generalni direktor Svetske zdravstvene organizacija (SZO) Tedros Adanom je poručio: „Da li virus ima potencijal pandemije? Apsolutno da. Da li je stigla? Sa našeg stanovišta još ne…Ključna poruka koja može svim zemljama sveta dati nadu,  hrabrost i sigurnost je da virus može da bude zadržan unutar granica i neke države su to uradile”.

No Majk Rajen, šef programa SZO za vanredne situacije kaže da je vreme da uradimo sve što možemo da se pripremimo za pandemiju. Pandemija se proglašava kada infekcija istovremeno predstavlja pretnju u različitim delovima sveta ili se nova bolest već širi po svetu. SZO je proglasila pandemiju 2009.  godine kada je svinjski grip H1N1 ubio stotine ljudi.

Gotovo sve države pripremaju se za moguće širenje epidemije, a sve je aktivnija i saradnja u borbi protiv te pretnje na nivou EU. Ovog utorka sastali su se ministri zdravlja Italije i zemalja njenog neposrednog susedstva – Francuske, Slovenije, Švajcarske, Austrije i Hrvatske. Sastanku je prisustvovao i nemački ministar zdravlja Jens Špan.  Evropski centar za prevenciju i kontrolu oboljenja (ECDC) procenjuje da je opasnost od širenje virusa u Evropi „niska do umerena“. U ECDC smatrjua da je većina zemalja već uvela potrebne mere kako bi se sprečilo brzo širenje bolesti. Realno, najteže posljedice gripa pogodiće neuređene države i  ranjive grupe.

Mnogim Evropljani su razgrabili papirne zaštitne maske za lice. Te maske malo pomažu protiv ovog virusnog oboljenja, ali mnogi se rukovode onim: bolje išta nego ništa.

Više zemalja je odlučilo  da izdvoji ogromne sume novca za razvoj vakcine protiv virusa.  Generalni sekretar UN Antonio Gutereš je pozvao članice svetske organizacije da što pre stave na raspolaganje 675 miliona dolara kako se korona virus ne bi pretvorio u „noćnu moru čitavog sveta“.

Komesar za krizne situacije EU Janez Lenarčič objavio je da će Unija staviti na raspolaganje više od 230 miliona eura za borbu protiv te epidemije. I američki predsednik Donald Tramp je odlučio da od Kongresa zatraži 2,5 milijardi dolara za borbu protiv virusa i potragu za vakcinom.

No kada je reč o vakcini,  ne bi trebalo biti preveliki optimista.  Nemački centar za istraživanje infekcija (DZIF) upozorava da mogu da prođu i godine, čak i decenije, dok ne bude pronađeno sredstvo protiv novog virusa.  I u najboljem slučaju, biće potrebno još mnogo vremena dok vakcina ne bude na raspolaganju svima kojima je potrebna.

Sa naglim širenjem virusa na severu Italije, evropski lideri su suočeni s možda najvećim izazovom od migrantske krize. Kriza iskušava predanost Evrope otvorenim granicama i slobodi putovanja, temeljnom principu EU. Hrvatski ministar zdravlja Vili Beroš je posle sastanka u Rimu, rekao kako je odlučeno da se “granice sa Italijom neće zatvarati, jer to ne bi bilo efikasno”.

Austrija je u nedelju privremeno zaustavila vozove iz Italije zbog bojazni da bi dvoje putnika u jednom vozu mogli imati virus. Ukoliko se virus proširi, biće, takođe, podvrgnut probi hvaljeni, ali napeti evropski javni zdravstveni sistemi, posebno u zemljama koje su prošle mere štednje od globalne finansijske krize 2008.

Italijanski premijer Đuzepe Konte kazao je da da se ne može isključiti mogućnost povećanja broja zaraženih u drugim zemljama pošto i one provedu strožija testiranja. Ostale zemlje su poručile da će nadzirati sve putnike koji dolaze iz Italije.

Sve veći broj slučajeva zaraze korona virusom u zemlji iznenadio je premijera Kontea, pošto je Italija uvela strožije mere od bilo koje druge evropske zemlje odkako su u Kini prijavljeni prvi slučajevi. Italija je 31. januara zabranila letove za i iz Kine, Tajvana, Hong Konga i Makaoa, počela s pregledom svih putnika koji su stizali na njene aerodrome i proglasila vanredno stanje kako bi oslobodila novčana sredstva za mere izolacije.

Zaključno sa sredom uveče u Hrvatskoj je potvrđen i treći slučaj zaraze korona virusom.

Premijer Andrej Plenković je apelovao na građane: “Treba prestati s panikom, velikim odlascima u šoping, zalihama, nismo uopće u takvoj situaciji niti u toj fazi”.

              Milan BOŠKOVIĆ

 

Ulcinj decenijama karantin

 

“Umjesto da izgradi davno srušene hotele ‘Galeb’ i ‘Jadran’ i vrati Ulcinju stari sjaj turističke metropole, Vlada ‘čašćava’ ovaj grad karantinom za zarazne bolesti, grad u kome je samo u toku 2019. godine ostvareno oko 750.000 noćenja u privatnom smeštaju”, kaže za Monitor poslanica Demokratskog fronta dr Ljiljana Đurašković.

Vlada Crne Gore je ranije saopštila da se “u slučaju masovnog obolijevanja ili pojave novog koronavirusa karantin možda izgradi u bivšoj vojnoj kasarni Zoganje u Ulcinju”.

Prema njezinim riječima, u sretnim zemljama karantini se prave na usamljenim i strogo izolovanim mjestima, a ne u tranzitnim gradovima sa velikom frekvencijom.

Naselje Zoganje se nalazi na pet kilometara od Ulcinja, na dionici puta prema međunarodnom prijelazu sa lbanijom. Tokom prošle godine na zajedničkom graničnom prijelazu Sukobin-Murićani zabilježen je promet od 2,7 miliona ljudi, što znači da je taj prijelaz najfrekventniji u državi, a kojim na ulcinjsku rivijeru dolazi najveći broj gostiju.

“Ako se ovaj naum Vlade ostvari Ulcinjani se mogu pozdraviti sa sezonom i turizmom od čega živi i opstaje cio grad”, kaže  dr Đurašković.

Predsjednik Demokratskog saveza Albanaca Saubih Mehmeti rekao je da bi takva odluka Ministarstva zdravlja bila izuzetno štetna, jer ljudi u Zoganju pretežno žive od poljoprivrede, dok  će teško biti narušen turistički imidž Ulcinja.

Ovom idejom nijesu zadovoljne ni ostale političke partije u ovom gradu, kao ni lokalna uprava, ali su mali izgledi da će biti uvaženi njihovi apeli i molbe upućene  Vladi da odustane od realizacije ovog svog nauma.

“ Danas je u Crnoj Gori najteže biti građanin Ulcinja, resursima najbogatije opštine, ali zahvaljujući politici vladajućih partija, ekonomski najsiromašnije opštine u Crnoj Gori. Čitav Ulcinj je već decenijama veliki karantin“, ocijenili su iz Građanskog pokreta URA.

Iz državnih institucija nezvanično navode da se pojam „karantin“ koristi u senzacionalističke svrhe navodeći da u karantin idu osobe koje su zdrave, a za koje se procjenjuje da imaju neki epidemiološki rizik. Građani tog ulcinjskog sela navode da kasarna nije izolovana, da u Ulcinju ne postoji bolnica, te da stoga nema ni stručnog osoblja.

U svim zemljama prihvatni centri su smješteni daleko od naselja. Australijska vlada odlučila da karantin bude Božićno ostrvo, udaljeno 2.600 kilometara od Australije.

“Čak i ako zanemarimo činjenicu da karantin bez stručnog osoblja ne znači ništa, ono što smo vidjeli u Zoganjama je porazno. Jedna zgrada je okrečena spolja, ali sve okolo govori da u tom prostoru uz poteškoće mogu raditi i zdravi ljudi, a kamoli liječiti se osobe koje imaju ozbiljne zdravstvene probleme”, tvrdi predsjednik  URE Dritan Abazović.

Od ponedjeljka albanski policajci i graničari na Sukobinu nose zaštitne maske i rukavice, i tu su stalno prisutne dvije ekipe ljekara. Veliki broj državljana Albanije radi na sjeveru Italije, koji u svoju domovinu dolaze preko ovog graničnog prijelaza.

Prema riječima dr Dhurate Hysi, dosadašnje kontrole pokazale su da nije bilo nijedne osobe inficirane koronavirusom.

Ulcinjani se zbog turizma od kojeg žive  nadaju da će se čitava ova priča okončati u proljeće.

Mustafa CANKA

 

Sporovi među stručnjacima

Nemački mikrobiolog Aleksander Kekule je upozorio da bi tu bolest trebalo shvatiti veoma ozbiljno.  Po njemu, to nije običan grip, jer je kod njega smrtnost negdje oko 0,1 odsto. Kod  korona virusa smrtnost je između 0,5 i 1,5 procenata. „To znači da je to deset puta opasnija bolest od gripa“, rekao je Kekule za radio-stanicu Dojčlandfunk. Kazao je da je teže odrediti rizičnu grupu, jer od ovog virusa ne oboljevaju samo stariji, bolesni ili deca, već i ljudi u punoj snazi.

Međutim, hrvatski naučnik Igor Štagljar, specijalista molekularne biohemije je izneo računjicu koja sugeriše da su izuzetno male šanse obolevanja od korona virusa, a još bitno manje podleganja bolesti. Štagljar, profesor na Odseku za biohemiju i medicinsku genetiku na Univerzitetu u Torontu je ukazao da uKini živi 1,386 milijardi stanovnika, od kojih je samo 0,0055 posto obolelo od kovid-19. Po Štagljaru, 0,7 posto stanovnika grada Vuhana, iz koga je krenula zaraza, je inficirano, dok 99,3 posto stanovnika grada sa 11 miliona žitelja nema virus. “Da, opasnost postoji, no potpuno je nepotrebno stvarati ovakvu paniku”, zaključio je.

 

JE LI CRNA GORA SPREMNA ZA SUOČAVANJE SA KORONA VIRUSOM: Oprez bez panike

 

Nacionalni savjet za prevenciju zaraznih bolesti ocijenio je da je zdravstveni sistem Crne Gore sposoban da odgovori globalnom izazovu korona virusa. Ministar zdravlja Kenan Hrapović informisao je to nacionalno koordinaciono tijelo da ministarstvo ima redovnu komunikaciju sa Svjetskom zdravstvenom organizacijom, kao i da radi na koordinaciji svih zdravstvenih ustanova u zemlji. Kako je rekao, osoblje Instituta za javno zdravlje i epidemioloških službi pripravno je 24 sata.

Zbog širenja Korona virusa KOVID-19 u Italiji i registrovanja prvih slučajeva u Hrvatskoj i Sjevernoj Makedoniji, nivo rizika od novog virusa u Crnoj Gori je od niskog prerastao u umjereni.

Epidemiološkinja Božidarka Rakočević iz Instituta za javno zdravlje je saopštila da su u Crnoj Gori trenutno 184 osobe pod zdravstveno-sanitarnim nadzorom zbog aktuelnog virusa. Prema njenim riječima, zdravstvene ustanove raspolažu testovima za laboratorijsku dijagnostiku KOVID-19.

Direktor Instituta za javno zdravlje Boban Mugoša je na konferenciji za novinare 24. februara saopštio: ,,Imamo komunikaciju sa Svjetskom zdravstvenom organizacijom (SZO). Pripremamo se i sprovodimo mjere za eventualnu situaciju. Putovanje u pogođene regije nije zabranjeno, ali se savjetuje da se ne putuje ako to nije neophodno. Građani koji putuju u pogođena područja koronavirusom treba da naprave neku vrstu samostalne izolacije. To znači da izbjegavaju javna okupljanja koliko god to mogu.Postoji problem sa nabavkom opreme. Za sad imamo dovoljno, ali pokušavamo da još nabavimo”.

Na osnovu onoga što je poznato do sada, korona virus može uzrokovati  gripu slične simptome kao što su groznica, kašalj, otežano disanje, bol u mišićima i umor. Kod težih slučajeva dolazi do razvoja teške upale pluća, akutnog respiratornog distres sindroma, sepse i septičnog šoka koji vode do smrtnog ishoda. Osobe sa postojećim hroničnim oboljenjim i stanjima su u većem riziku od razvoja teških formi bolesti. Iz Instituta za javno zdravlje kažu da se virus dominantno prenosi kapljičnim putem prilikom kijanja, kašljanja ili izdisanja. Period inkubacije, odnosno vremena od izloženosti virusu do početka simptoma, se trenutno procjenjuje na između dva i 14 dana. Iako su oboljele osobe najzaraznije u periodu kada su simptomi najviše izraženi (simptomi slični gripu), postoje indicije da pojedine osobe mogu biti zarazne a da nemaju izraženih simptoma.

Ne postoji specifična terapija protiv korona virusa, a pristup koji se primjenjuje u liječenju podrazumjeva liječenje simptoma bolesti, na primjer groznice ili otežanog disanja. Iz Instituta za javno zdravlje kažu da simptomatska i potporna terapija (terapija kiseonikom, nadoknada tečnosti, antivirusna terapija) može biti vrlo efikasna kod oboljelih od korona virusa.

Pomoćnik ministra zdravlja Miro Knežević, u emisiji Boje jutra emitovanoj 26. februara, govorio je o pojedinim mjerama zaštite od korona virusa. Prema njegovim riječima, zaštitne opreme ne fali, jer postoje rezerve od ranije. Ta oprema podrazumijeva hirurške maske i naočare i vizire kako bi se zaštitile oči, nos i usta. Preporučeno je i čišćenje ruku sapunom i vodom u trajanju od najmanje 20 sekundi ili upotrebom sredstva za dezinfekciju ruku na bazi alkohola koji sadrži 60 -95 posto alkohola.

Pojedini građani su na društvenim mrežama podijelili zabrinutost zbog toga što u apotekama širom države navodno nema dovoljno zaliha zaštitnih maski, lijeka Tamiflu, koji se koristi kao preventivno ili terapijsko sredstvo za liječenje gripa, kao ni gelova, odnosno sredstava na bazi alkohola za dezinfekciju ruku. Iz Montefarma tvrde da prvenstveno snabdijevaju sve javne zdravstvene ustanove hirurškim maskama i da imaju dovoljnu količinu za njihove potrebe. ,,Ministarstvo zdravlja je odradilo posebnu porudžbu specijalnih zaštitnih maski sa filterima, odjela i neophodne prateće opreme od renomiranog proizvođača 3M, koje je Montefarm već isporučio epidemiološkim službama i Infektivnoj klinici”, saopšteno je iz PR službe uprave Montefarma. Iz većine crnogorskih bolnica rečeno je da zaštitne opreme ima u dovoljnim količinama.

Ukoliko dođe do pojave koronavirusa nadležni razmatraju u kojim mjestima bi bilo moguće organizovanje karantina. To su, kako su za sada najavili, Zoganj u Ulcinju, Podgorica i Danilovgrad.

Javnost su u srijedu sablaznule fotografije šatora postavljenih ispred Infektivne klinike, na račun kojih se šire šaljivi komentari na društvenim mrežama. Direktor Kliničkog centra Jevto Eraković kasnije odbacio  tvrdnje da su šatori namijenjeni pacijentima koji su eventualno inficirani korona virusom, tvrdeći da su postavljeni na zahtjev Infektivne klinike radi simulacije odlaganja zaštitne opreme. ,,Simulacija isključivo služi da se pokaže kako osoblje da odloži zaštitnu opremu – mantile, maske, naočare. Mi ćemo, naravno, obezbijediti kvalitetne uslove, ali ovo je bila samo simulacija. Šatori nijesu za pacijente, već isključivo za odlaganje medicinskog materijala”, rekao je Eraković. Šatori su uklonjeni.

Brojni evropski gradovi, poput Rima, postavili su trijažne šatore ispred bolnica. Međutim, njihove zdravstvene vlasti su pojasnile da šatori služe kao filter, odnosno prostor, gdje medicinsko osoblje može detektovati potencijalnog zaraženog pacijenta, prije nego bude izolovan na odjeljenju.

Građane Crne Gore uznemirila je  nedavna vijest o povratku 400 radnika iz Kine koji bi trebalo da nastave gradnju auto-puta Bar-Boljare. Knežević je kazao  da još  nije potvrđen dolazak nijednog radnika iz Kine.Kako je rekao, ukoliko bi i došli, ti radnici ne mogu biti iz oblasti Hubei, koja je najviše pogođena koronavirusom. Oni koji dođu, prvo moraju 14 dana boraviti u karantinu u Kini, dan pred dolazak moraju da budu pregledani od strane tamošnjih ljekara i donijeti potvrdu da su zdravi, ali i da nakon toga u Crnoj Gori moraju biti pod nadzorom 14 dana. “Nema razloga za paniku”, poručio je.

Institut za javno zdravlje preporučuje  izbjegavanje bliskog kontakta sa osobama koje pokazuju simptome respiratornih bolesti, kao što su kašalj i kijanje, izbegavanje diranja očiju, nosa ili usta neopranim rukama. Ukoliko ste boravili u Italiji ili Kini (ili nekom drugom pogođenom području) tokom prethodnih 14 dana, koliko traje period inkubacije, i osjećate slabost sa povišenom tjelesnom temperaturom, kašljem ili otežanim disanjem – potražite ljekarski savjet.

 Andrea JELIĆ

Komentari

POVEZANE VIJESTI:

Izdvojeno

ŠTRAJK PRITVORENIKA JOŠ BEZ RJEŠENJA: Povećava se broj onih koji bojkotuju suđenja

Objavljeno prije

2 dana

na

3 Oktobra, 2025

Objavio:

Pritvorenici ističu da štrajkuju zbog dugotrajnog nezadovoljstva i nejednakosti pred zakonom. Zatražili su pisane odgovore na zahtjeve i najavlili otkazivanje punomoćja advokatima dok ne dobiju jasno definisanu ulogu odbrane. Odgovor na te zahtjeve ni do danas nijesu dobili, a broj onih koji bojkotuju suđenja iz dana u dan se povećava

 

Više od pola mjeseca traje štrajk pritvorenika u Istražnom zatvoru, a nadležni još uvijek nijesu našli način ni da sjednu za sto i probaju da riješe probleme koji prijete da blokiraju sudske procese.

Štrajkuje, kako je zvanično saopšteno iz Uprave za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS), 94 pritvorenih lica. Većina, njih 70 štrajkuju  glađu. Iz UIKS-a tvrde da je njihovo zdravstveno stanje stabilno.

Pritvorenici ovim vidom protesta izkazuju nezadovoljstvo uslovima smještaja u zatvoru, trajanjem pritvora i sudskim postupcima. Pomoć su im nedavno pružili i članovi porodica ispred ulaza zgrade u kojoj su osim Višeg, smješteni još Vrhovni i Apelacioni sud. Nosili su transparente na kojima je pisalo,,Podrška štrajku”, ,,Ustav Crne Gore – Trajanje pritvora mora biti svedeno na najkraće moguće vrijeme”, ,,Kriv si dok se ne dokaže da si vlast”, ,,Drže nas u pritvoru da sakriju istinu“.

“Teška je situacija u kojoj se nalaze i pritvorenici ali i njihove porodice. Pritvorenicii nastavljaju štrajk i namjeravaju da istraju u tome”, rekao je advokat Nikola Tomković, preko kojeg pritvorenici šalju poruke medijma.

Dodao je da ima saznanja da je veliki broj pritvorenika opozovao punomoćje svojih advokata čime se, kako ističe, stvaraju uslovi za odlaganje glavnih pretresa koji su već zakazni.

,,Ako imate situaciju đe vam štrajkuje više od 100 pritvorenika, ako imate najavu štrajka službenika UIKS,  najavu štrajka Sindikata Uprave i pravosuđa, to znači da nešto nije u redu i da se nešto mora mijenjati. U zatvoru za koji je predviđeno 200-300 pritvorenika, boravi više od 600 osoba, a u sobama Istražnog zatvora  10-12 lica. To dovoljno govori da je potreban dijalog i da se izađe iz ove teške situacije na neki način”, poručio je Tomković.

Njegov kolega advokat  Marko Radović, ističe da je bilo pitanje vremena kada će se desiti ovakva situacija i kada će se zatvori natrpati do te mjere da je u njima tri puta više ljudi

„Ne smatram da je glavni problem što pritvorena lica nemaju adekvatne uslove, jer je to stvar objektivne prirode i kapaciteta te ustanove. Mislim da je ovdje problem i fokus na sudovima koji određuju pritvor.Dozvolite, nijesu ti ljudi tamo zbog zatvora, nego zbog odluke nadležnog suda. Svjedoci ste u proteklo vrijeme da se pritvori određuju u velikom broju slučajeva čak i onda kad apsolutno nema razloga za to”, kazao je Radović.

Podsjeća da je od pojave Sky materijala kao dokaza u Crnoj Gori, odnosno od procesuiranja prvih predmeta Sky, pritvor postao pravilo.

„Nema krivičnog postupka u kome se optužbe nadležnog tužilaštva zasnivaju na Sky materijalu, a da nema pritvora. Često se određuju nerezonito, apsolutno se ne uvažavaju argumenti odbrane,odstupa se od prakse koja je postojala do tada u takvim istim predmetima i to je rezultiralo ovim”, naglasio je Radović ističuću da sud dovoljno ne koristi alternativne mjere.

Advokat Radović smatra da je kućni pritvor u velikom broju slučajeva bio adekvatna zamjena i da je sud u dovoljnoj mjeri izricao tu mjeru danas se ne bi dešavale ove situacije.

„Čest izgovor suda bio je u tom smislu da policija nema mogućnost da vrši kontrolu nad izvršenjem te mjere, međutim to nije razlog zbog koga se te mjere ne mogu izreći. Sud treba da cijeni da li su ispunjeni uslovi po Zakoniku o krivičnom postupku u izricanju tih mjera, a to što policija nema mogućnost da izvršava takve mjere to je stvar policije, a ne suda. Štrajk pritvorenika se želi predstaviti kao štrajk protiv Sky dokaza. Problem je što se u predmetima zasnovanim na Sky prepiskama flagrantno krše prava pritvorenih lica”.

On podsjeća i da se iz istog seta poruka u pojedinim slučajevima, otvara veći broj odvojenih krivičnih postupaka, protiv istih lica, što predstavlja veliko opterećenje i za branioce koji postupaju u tim predmetima. ,,Kada se sudovima obraćamo za spajanje tih postupaka sudovi odbijaju takve zahtjeve i bojim se da sudovi ulaze možda u veći problem nego što su trenutno pritvorena lica”, naglasio je Radović.

I bivši predsjednik Advokatske komore Zdravko Begović smatra da je krajnji trenutak da se nešto ozbiljno učini kako ne bi došlo do„vrlo neprijatnog stanja kada su epilozi tih krivičnih postupaka u pitanju, dodajući da štrajk nikad nije najbolja opcija, već da je to nužno zlo”.

„Ali možda je došao trenutak kada su lica koja se nalaze u istražnom zatvoru izgubila svaku nadu u rješenje i kvalitet neke bolje situacije. I mi, kao njihovi advokati smo svjesni, da to možda ne vodi pravom putu. Napisali smo stotine ustavnih žalbi na odluke sudova. Da ironija bude veća, puno tih žalbi je usvojeno, ali takve ustavne odluke nijesu ništa promijenile u pogledu dužine pritvora, iako je Ustavni sud našao da su povrijeđena ljudska prava zbog činjenice da se predugo nalaze u pritvoru ili što se neosnovano nalaze u pritvoru. Što god rekli pritvor je neumoljiv. Oni se i dalje nalaze tamo, bez izgleda da će se nešto novo desiti u skorije vrijeme”, dodao je.

Begović je podsjetio da su pritvorena lica štrajkovala i tokom aprila zbog uslova u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija ali i dužini trajanja pritvora.

Aktuelni štrajk pritvorenika počeo je nekoliko dana nakon posjete predsjednika Višeg suda Zorana Radovića. Njemu su se pritvorenici žalili na uslove u zatvoru i odbijanje jemstva. U saopštenju su naveli da zbog kršenja zakona i prava na pravično suđenje obustavljaju pravnu pomoć i suđenja, te najavili da će njihove porodice protestovati ispred institucija.

Begović je dodao i da štrajk ne treba doživjeti kao vrsta ucjene ili vrsta neopozive želje da se po svaku cijenu ukinu pritvori.

,,Ovo je samo jedna vrsta ozbiljnog upozorenja, da sve ono što mi kao advokati u sudnici ističemo i ta pritvorena lica, mora nekad da se sagleda na jedan cjelovit način. Jer nije baš svejedno i uobičajno u sudskoj praksi u okruženju i u Evropi, da glavni pretresi traju po tri, tri i po godine, a da nemamo prvostepenu presudu. Ili da neka lica budu u pritvoru dvije i po, tri godine, a da još uvijek nijesu iznijeli odbranu pred prvostepenim vijećem. Dakle, potpuno opravdano”, istakao je Begović.

Nakon što su pritvorenici stupili u štrajk, predsjednica Vrhovnog suda Valentina Pavličić poručila je da svako ima pravo na protest, ali ne i na opstrukciju rada sudova, naglasivši da se odluke donose u skladu sa zakonom i da će svaki pokušaj nezakonitosti biti sankcionisan.

Na njeno pisano obraćanje, reagovali su pritvorenici ističući da ne opstruiraju postupke, već da štrajkuju zbog dugotrajnog nezadovoljstva i nejednakosti pred zakonom. Oni su zatražili pisane odgovore na zahtjeve i ujedno najavlili otkazivanje punomoćja advokatima dok ne dobiju jasno definisanu ulogu odbrane. Odgovor na zahtjeve ni do danas nijesu dobili, a broj onih koji bojkotuju suđenja iz dana u dan se povećava.

Svetlana ĐOKIĆ

Komentari

nastavi čitati

OKO NAS

TRI GODINE BEZ PRENOSA SJEDNICA KOLAŠINSKE SKUPŠTINE: Građani bez uvida, odbornici bez odgovornosti

Objavljeno prije

2 dana

na

3 Oktobra, 2025

Objavio:

Uprkos višegodišnjim zahtjevima opozicije i tehničkoj izvodljivosti, kolašinska lokalna vlast uporno odbija da omogući javne prenose sjednica Skupštine opštine putem YouTube-a. Kolašin tako ostaje jedna od rijetkih opština u kojoj birači nemaju osnovni uvid u rad svojih predstavnika. U atmosferi netransparentnosti, odbornici često ignorišu obaveze, a kršenja Poslovnika i odsustvo javne kontrole postaju sve učestaliji

 

Aktuelna kolašinska vlast uskoro ulazi u četvrtu godinu mandata, a jednako dugo traje i njihov otpor zahtjevima opozicije da se sjednice lokalnog parlamenta prenose putem YouTube-a, na zvaničnom kanalu Opštine. Kolašin je među rijetkim opštinama u kojoj građani nemaju mogućnost da prate rad svojih predstavnika. U gradu bez lokalnog medija, informacije o (ne)radu odbornika do javnosti dolaze isključivo kroz izvještaje koje za štampu i portale pripremaju dva dopisnika. Veći dio često neozbiljnog, površnog i neodgovornog ponašanja, posebno među odbornicima vladajuće većine, ostaje skriven od birača.

Posljednje „ne“ prenosu sjednica Skupštine opštine (SO), vladajuća većina rekla je u maju ove godine, iako je na kolegijumu skupštine načelno bilo dogovoreno da se taj vid transparentnog rada omogući. Prenose uporno inicira opozicioni Pokret Zajedno gradimo Kolašin (DPS, SDP, SD i nestranačke ličnosti), iz kojeg tvrde “da građani imaju pravo da budu informisani o radu svojih izabranih predstavnika”.

“Javni prenos sjednica omogućava neposredan uvid u tok rasprava i donošenje odluka, čime se jača povjerenje u rad Skupštine. Istovremeno, time se unapređuje učešće građana u donošenju odluka. Dostupnost prenosa sjednica putem interneta omogućava većem broju građana, uključujući i one koji nijesu u mogućnosti fizički prisustvovati, da se upoznaju sa temama koje su od javnog interesa i da aktivno prate rad svojih odbornika”,  objašnjavaju u Pokretu.

Ocjenjuju kako bi YouTube platforma omogućavala da se sjednice ne samo prenose uživo, već i arhiviraju, čime građani dobijaju mogućnost da u svakom trenutku pogledaju prethodne sjednice. Podsjeća da uslovi rada dopisnika “velikih” medija  često ne omogućavaju potpuno i kontinuirano praćenje svih skupštinskih rasprava.

“Javni prenos putem YouTube servisa omogućava jednak pristup svim zainteresovanim medijima, kao i transparentniju komunikaciju sa javnošću. Brojne opštine u Crnoj Gori i regionu već su implementirale ovu praksu, kao vid modernizacije i usklađivanja sa savremenim standardima dobrog upravljanja. Napominjemo da tehničke mogućnosti za ovakve prenose nijesu zahtjevne, ni finansijski ni organizaciono. Potrebna je osnovna oprema (kamera, računar i internet konekcija), dok je sama YouTube platforma besplatna za korišćenje”, kažu u kolašinskoj opoziciji.

Praksa prenosa uživo trajala je kratko, pri kraju mandata bivše vlasti (DPS, SD i GB), nakon što je Marta Šćepanović stupila na funkciju predsjednice Opštine, a na čelu kolašinske SO bio Milan Đukić. Tako je u ljeto 2022. godine obezbijeđena oprema za prenos “u cilju povećanja transparentnosti i otvorenosti u radu lokalnog parlamenta”.

Nedostatak prenosa sjednica više puta je došao kao zgodna okolnost odbornicima vladajuće većine, posebno kada zatreba malo fleksibilnosti u tumačenju Poslovnika. Na posljednjoj sjednici SO, recimo, o stavljanju na dnevni red Programa podizanja spomen-obilježja pokojnom mitropolitu Amfilohiju Radoviću glasalo se  dva puta.  Jedan odbornik iz aktuelne  vlasti morao je da završi posao u svojoj zanatskoj radnji, pa je sjednica praktično pauzirala dok se on ne vrati i svojim glasom spasi većinsku računicu.

Odsustvo prenosa sjednica SO omogućava  prilično komotan rad odbornicima vladajuće koalicije, koji se često svede na jednostavno dizanje ruku. Kada opozicija, iz revolta, napusti skupštinsku salu, dešava se da vladajuća većina ekspresno „obradi“ čak i po 11 tačaka dnevnog reda za manje od pola sata. I to uključuje i one teme o kojima se, u nekim drugim slučajevima, vode višesatne rasprave,  kao što su rebalans budžeta ili program privremenih objekata.

Zvaničnih podataka o aktivnosti odbornika za posljednju godinu nema, iako na takve izvještaje obavezuje Poslovnik Skupštine. Međutim, prema evidenciji od početka mandata do lani, skoro trećina odbornica i odbornika nijednom nijesu izašli za govornicu, to jest, tokom 15 zasijedanja lokalnog parlamenta, nijesu imali nijednu diskusiju.

Primjetno je da se na diskusije nijesu odlučivali, uglavnom, najmlađi odbornici i odbornice iz vladajuće većine. Prema istim podacima, samo 16 odbornika bilo je prisutno na svakoj sjednici lokalnog parlamenta. Tek osmoro predstavnika u lokalnom parlamentu iskoristilo je mogućnost da predloži odluke ili inicijativu. Opozicioni prednjače, pa je od   Marte Šćepanović, Balše Cvetkovića i Bojana Zekovića iz Pokreta Zajedno gradimo Kolašin, tokom prve godine i po aktuelnog saziva, stiglo čak 15 takvih inputa. To troje predstavnika opozicije, uz partijskog kolegu Duška Šćepanovića i Gospavu Vujisić iz Grupe birača, ubjedljivo su najčešće bili za skupštinskom govornicom. Najaktivniji iz vladajuće većine bili su Miličko Bulatović (PES), Miodrag Vlahović (URA), Zorana Bakić (Demokrate), predsjednik SO Vasilije Bulatović (DNP), Jelka Grujić (SNP)…

Za godinu i po, na predloge odluka izvršne vlasti podneseno je svega 15 amandmana, a veliku većinu (13) predložili su iz Pokreta Zajedno gradimo Kolašin. Iz vladajuće većine po jedan amandman stigao je od Vlahovića (URA) i Bulatovića (DNP).Odbornici nijesu mnogo “mučili” izvršnu vlast koristeći institut odborničkog pitanja, pa su ih u ovom sazivu postavili 33. Opet, najviše pitanja stiglo je iz opozicionih klupa.

Iz budžeta Opštine Kolašin lani je za naknade odbornicima Skupštine opštine Kolašin isplaćeno skoro 100.000 eura, a rad predstavnika političkih partija u lokalnom parlamentu i ove godine približno će isto koštati građane.

Kako je objašnjeno u Završnom računu budžeta, naknada za obavljanje odborničke funkcije iznosi 270 eura na mjesečnom nivou. Odbornici imaju i dodatnu zaradu, ukoliko prisustvuju zaključivanju braka sugrađana, ali i dnevnice kada se održavaju sjednice radnih tijela.

“Naknada za svaki dan sudjelovanja pri zaključivanju braka isplaćuje se u visini jedne dnevnice za službeno putovanje u zemlji. Za prisustvovanje sjednici Skupštine i sjednici radnog tijela Skupštine, odbornik ima pravo na naknadu u visini jedne dnevnice za službeno putovanje u zemlji”, piše u tom dokumentu.

U lokalnom parlamentu je 31 odbornik. Vladajuću većinu u tom gradu čini devet odbornika sa liste “Vladimir Martinović – Idemo ljudi” (Demokrate i Ujedinjena), četiri odbornika “Za budućnost Kolašina”, po tri iz Pokreta Evropa sad (PES) i iz Socijalističke narodne partije (SNP), i jedan sa liste GP URA i slobodni građani. U opozicionim klupama ih je devet iz Pokreta “Zajedno gradimo Kolašin” (DPS, SDP, SD i nestranačke ličnosti) i dvoje iz Grupe birača dr Momčilo Vukčević.

SO Kolašin ima odbore za finansije, privredu i razvoj, društvene djelatnosti, statuse i propise, planiranje prostora, komunalno-stambene poslove i saobraćaj, te za izbor i imenovanja i međupokrajinsku i međunarodnu saradnju. Na koji način rad i u kojoj mjeri doprinosi odborima javnosti nije poznato. Izuzetak je Odbor za planiranje prostora, stambeno-komunalne poslove i saobraćaj, koji je do sada imao više inicijativa i poziva na svoje sastanke, na koje obično poziva i novinare. Odborničke naknade su povećane krajem 2023. godine. Do tada su odbornici primali 126 eura mjesečno.

                                                                      Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

NOVA STARA PRESUDA U SLUČAJU UBISTVA INSPEKTORA SLAVOLJUBA ŠĆEKIĆA: Opet po 30 godina robije

Objavljeno prije

1 sedmica

na

26 Septembra, 2025

Objavio:

Apelacioni sud je u ponovljenom postupku, više od 20 godina nakon počinjenog zločina, osudio Sašu Boretu, Ljuba Bigovića, Ljuba Vujadinovića i Milana Šćekića, na po 30 godina zatvora zbog ubistva policijskog inspektora Slavoljuba Šćekića.  U ovom slučaju do sada je donijeto  osam presuda, tri prvostepene i pet drugostepenih

 

 

Saša Boreta, Ljubo Bigović, Ljubo Vujadinović i Milan Šćekić, više od 20 godina nakon počinjenog zločina, u ponovljenom postupku pred Apelacionim sudom, osuđeni su na po 30 godina zatvora zbog ubistva policijskog inspektora Slavoljuba Šćekića 30. avgusta 2005. Godine. Svima je produžen pritvor, a vijeće Apelacionog suda je osuđenima i njihovim advokatima poručilo da na ovu odluku imaju pravo žalbe Vrhovnom sudu.

U maratonskom procesu zbog ubistva inspektor Slavoljuba Šćekića do sada je donijeto osam presuda, tri prvostepene i pet drugostepenih.

Vijeće Apelacionog suda odlučilo je da odbije kao neosnovanu žalbu branioca optuženog Milana Šćekića i potvrdi presudu Višeg suda u Podgorici u odnosu na tog optuženog, kojom mu je za više krivičnih djela izrečena jedinstvena kazna zatvora u trajanju od 30 godina.

U odnosu na Boretu i Bigovića, Apelacioni sud je preinačio navedenu presudu Višeg suda u Podgorici u jednom dijelu u pogledu pravne kvalifikacije krivičnog djela teško ubistvo putem podstrekavanja i u odnosu na krivično djelo iznuda u pogledu činjeničnog opisa djela, pravne ocjene djela i odluke o utvrđenoj kazni.

Nakon što im je prethodno utvrdio kazne za svako krivično djelo posebno, Apelacioni sud je Boretu i Bigovića osudio na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od po 30 godina, a u kazne im je uračunao vrijeme provedeno u pritvoru i na izdržavanju kazne.

“Detaljniji razlozi biće dati u pisanom otpravku presude”, saopšteno je iz Apelacionog suda.

Po izricanju presude i izlasku iz zgrade suda, Slavica Šćekić, sestra ubijenog policijskog inspektora Slavoljuba Šćekića, novinarima je kazala da je pravda napokon pobijedila i da drugačija odluka nije mogla biti donijeta.

“Zadovoljna sam i srećna sam, što se ovako završilo iako sam bila jako, jako sumnjičava. Ali presuda nije mogla biti drugačija nego ovako kako je izrečena, imajući u vidu da je dokazana krivica optuženih za ubistvo moga brata. Ovo vijeće sudija je pokazalo zaista svoju stručnost i čast i sposobnost da obavljaju ovu funkciju koju sada obavljaju u Apelacionom sudu. I ja mogu samo da im kažem ljudski hvala što su omogućili da zaživi pravda u Crnoj Gori i da živi pravda za moga brata. Toliko sam pozitivno uzbuđena, nakon svih mjeseci moje patnje i straha da će presuda biti drugačija. Pravda je napokon pobijedila”, kazala je ona.

Jedan od branilaca optuženih advokat Dragoljub Đukanović već je najavio da će Vrhovnom sudu izjaviti žalbu.

“Za mene je osuđujuća presuda  veliko razočarenje.Jednog jedinog dokaza protiv  okrivljenih u ovom predmetu nema.  Donijeta je presuda kojom se potvrđuje presuda prvostepenog Višeg suda u Podgorici i ostavlja na snazi, a prije nekih tri godine, ovo isto vijeće i ovaj Apelacioni sud, ukinuli su tu osuđujuću presudu. Danas su odlučili da presude kao da ta njihova ranija odluka ne postoji. Čekamo obrazloženje. Vjerovatno ću poslije 35 godina provedenih kao advokat, naučiti i ja nešto”, kazao je Đukanović.

Prema njegovom mišljenju osuđujuća presuda nije mogla biti donijeta jer Zoran Vlaović Bohum ne može biti kredibilan svjedok. “I ne samo zbog odluke Ustavnog suda, ne samo zato što mu je dat prekid izdržavanja zatvorske kazne da bi svjedočio, što su ga pustili da ode i nisu ni pokušali da ga dovedu u sud da ga saslušamo”, tvrdi advokat.

Suđenje za ubistvo inspektora Šćekića  počelo je iznova nakon što su sudije Apelacionog suda, nakon sjednice vijeća u maju 2022., ukinule osuđujući presudu Višeg suda u Podgorici.

Tom prilikom pozvali su se i na odluku Ustavnog suda koji je u junu 2019.godine, u postupku odlučivanja po žalbama, utvrdio da su u prvostepenom postupku učinjene bitne povrede odredaba krivičnog postupka koje su rezultirale povredom prava na odbranu i pravično suđenje.

“Po mišljenju vijeća ovoga suda, radi se o bitnim povredama koje se ne mogu otkloniti u postupku pred drugostepenim sudom, iz kojih razloga je prvostepena presuda ukinuta i predmet vraćen istom sudu na ponovno suđenje”, rekli su tada iz Apelacionog suda.

Iskaz nekada zaštićenog svjedoka Zorana Vlaovića različito je tumačen od samog početka. Prvi sudeći sudija,  sada advokat Lazar Aković nije povjerovao ovom svjedoku, dok je nakon ukidanja prve osuđujuće presude ostalim sudovima  Vlaović bio krunski dokaz. Ustavni sud je u svojoj odluci problematizovaoi odnos prema tom zaštićenom svjedoku.

Od samog podizanja optužnice, kada je šefica tužilaštva bila sada već bivša i optužena predsjednica Vrhovnog suda Vesna Medenica, proces za ubistvo Šćekića važi za jedan od najvećih predmeta u crnogorskom pravosuđu, ali i za predmet u kiom je napravljen najveći broj takozvanih tehničkih grešaka.

Inspektor Šćekić ubijen je ispred svoje kuće u naselju Tološi. Šćekić je kobne noći, jedan sat iza ponoći, došao kući službenim vozilom. Izašao je i krenuo ka ulazu kuće kada je ubica sa oko 25 metara daljine u njegova leđa ispalio dva rafala.

Svetlana ĐOKIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo